Cristiani Hugenij Zulichemij, ... Systema Saturnium, sive De causis mirandorum Saturni phænomenôn, et comite ejus planeta novo

41쪽

18Maij comitem mecum observavit Bullialdus occidentaliorem Saturno, in mediocri distantia. a Maii, proximus Saturno adstabat comes occiden.tem Versus, vix ansarum linea superior. Anno eodem 637. 7 Dec. hora uel mane, quo die pri s a)hsamum post ortum Heliacum Saturnum Observavi, comes Saturni mediocriter distabat orientem versus eratque ansarum ti nea superior Brachia vero prope Saturni discum adaper caepia. ta ac bifida inveniebam, qualia ante non videram, linea quoque obscura versus inseriora ulterius promota.

42쪽

Ethac quidem figua permansiit, donec rursus radiis solis

occultaretur.

Is Dec. comes erat in maxima distantia orientem spectans, in ipsa ansarum linea. a Dec. h. 6 mat comes non apparuit. 7 Dec. a. 6Imat comes occidentem versus in maxima sere distantia situs erat, ansarum linea paulo altior. Anno C s. Febr. h. io, comes videri nequiit. Mart. h. io, idem comitis situs erat qui a Dec. II Mariij, h. Io, comes difficile conspiciebatur, quippe propinquus admodum Saturno Orientem spectabat eratque ansarum linea aliquanto insertor, quasi sub Saturno transiturus. I 6 Mart. h. I inquantum poterat a saturno comes recesserat occidentem versus,vixque erat ansarum linea superior.

a Martii

43쪽

2 3 Martii, in contrariam partem pene tantundem distabat, linea ansarum rursus paulo superior. Apr. paulo remotior erat a Saturno comes, quam o Martii, occiduum latus tenebat, lineaque ansarum sublimior cernebatur. Anno eodem 6 8. io Nov. hor. 6 mat postquam He Misso liace ortus esset Saturnus, jam latius aperiri ansae videban mtur, quanquam ob humilitatem sideris, surgentesque Vapo Psis res laurorae claritatem non admodum distincte poterant discerni comes Occidentem Versus adstabat, remotus ut cum maxime, ansarum linea non nihil tamen superior. 16 Ian. anno i 39. hora Symane, comes ad occidentem denuo situs erat, non longe a Saturno distans, linea autem ansarum integra sere Saturni diametro superior.

ia Febr. 6 mat tantundem insta lineam ansarum descenderat,Occidentalis rursus. Forma

44쪽

Forma ver ansarum distincte hac vice percipi potui quam figura haec exhibet; atque ea ad ultimamusque harum observationum talis e

a Febr. hora dimidia post mediam noctem, comes erat in mediocri distantia, orientem versus, recta ansarum paulo inseri .as Febr. hora eadem orientalis denuo comes cernebatur, a Faturni diametro ab ipso remotus.

ει Martii

45쪽

asI4 Martij,hora a comes recta fere infra Saturnum ob servatus, unius circiter diametri longitudine distans; pauluna tamen versus occidentem declinabat. rc visu. 16 Martii, horari, ad latus occiduuna positus erat, sere in maxima distantia,inseriorque paulo ea quae per ansas du

citur.

et Martij,hora Ii, rursus ad eandem partem consistebat

comes, motu latitudinis integra Saturni diametro supra ansarum lineam elatus, longitudinis motu tantum dimidia diametro distans. a Martij,horae quadrante ante undecimam;rursus integra diametro superior erat recta ansarum, ac sere supra orientalis ansae extremam cuspidem collocatus. 6 Marti horaio comes in maxima distantia videbatur quam accurate hac vice dimensus, inveni inter comitem centrumque Saturni intervallum trium scrupulorum primorum 16 secundorum. Hucusque observationes, plures quidem quam necesse suerat, recensui; rem gratam tamen iis me facturum ratus, qui triennio isto simul orsitan naccum novo

46쪽

Planetae observando vacaverint, quibus proculdubio jucundum erit consensum mutuum suarum cum nostris observationibus deprehendere. Iam enim & Hevelius Gedani cum conspicere ante biennium coepit, ut supra quoque retuli, in Anglia D. Paulus Nelius eques cum Clarissimo Wrennio ipso jam Anno 16 3 sibi animadversum quandoque asserunt, nec tamen Planetam esse cognovisi e donec a nobis essent admoniti. Nunc quo pacto periodum ejus investigaverim, quaeque porro ad illam pertinent

cxpediam.

Pensitatis priorum aliquot mensium observationibus

lixcit: 'dierum spatio Saturnum a Luna sua ambita

pi is tu, comperissem ; nam quo Oci animadversa fuerat a Mart. 6 3 3, ad eum sexto decimo inde die rediise visa est Ionimirum Apr. Itemque eodem anno die in io Aoridem situs fuerat deprehensus nec non r3 49 ejusdem mensis misce igitur animadversis, circulum descripsi orbitam comitis reserentem, in cujus centro Saturnus esset atque in partes 6 distribui, uti Schema subjectum exhibet' In eo comitem, secundum signorum ordinem circumdu xi, nulla tum quidem observatione ut ita statuerem cogente, sed quod in eam partem Luna quoque nostravi Iovis comites deserrentur Postmodum autem stabilita liv-pothesi, qua phaenomena ansarum explicantur, patuit recte ita hunc motum me constituisse. Porro in hoc circulo iocum comitis quaerendo quo in prima nostra observatione stetisidi, saepiusque eundem retractando, ut observationibus per id tempus habitis congruerent etiam relicua loen in circulo comiti assignata ita demum commodissime representati omnia visum est , si prima observatione, nemne a Mart. 6 3, adnumerum a comes reponeretur, partibus

47쪽

sTEM SATURNIVM.

27 partibus cum dimidia, qtialium I circumserentia contineta loco perigaeo B remotus nam diametrum A B ad visum nostrum Vergere Ominus, utrasque hujus epicyclij apsides determinare Fucti igitur a Mart. adium I 3, Saturni comes: 27 Mart ad num. I , 3 Apr. adnum .s,atque ita deinceps iis Orbitae locis quae observatis primi anni exacte satis conveniunt, quanquam aliquid subinde addendum auferendumve 16 dierum periodo existimaverim. Cum autem scirem tiam Orbitae terrestris, qua nos circa Solem serimur, ipsiusque Saturni motuS rationem thabendam esse, si accurate comitis periodum definire vellem,

proinde sequenti methodo eam deinceps investigavi. Bina tempora quae si vi quibus in apogaeo vel perigaeo comes versatus esset quorum alterum inVeni Martij,anno 163 9, vesperi circa horam octaVam. Quia enim hora nocti sup uiis 1 tantum praetergressus erat locum erigaei quantum cxobservatione illo tempore habita apparet, portet eum circiter octavam in perigaeo ipso fuisse Alterum similem comitis situm colligo contigisse diei Martii, anno 16 6 hO- a ra

48쪽

ra itidem octava post meridiem. Etenim quia die 16 so ejusdem mensis hora 8 p. m.aequali spatio a Saturno remotus apparuit, quibus diebus circa partem suae orbita superiorem versatum constat, sequitur 6 Marti medium locum cum tenuisse inter punctari ci circuli modo descripti, o vero Marti medium fuisse inter puncta bina 6 quoniam 4 dierum intervallum es . Ac proinde necessario perigaeus fuit die a 3 Mart. post meridiem circa horam Octavam.

Cognitis hisce temporibus describo circulum AI C, qui Saturni orbitam designet, itemque GF orbitam Telluris,in cujus centro Sol Saturni locum sumo ad diem a Marti io si horais post mei. suisse in A. quo tanquam centro

49쪽

tro describo comitis orbitam DEL Tellurem vero eo tempore fuisse in . Locus itaque comitis erat in D, ubi recta a circulum comitis intersecat, siquidem perigaeum fuisse constat. Rursus posito ad diem ι Marti 16s0 hora x post mer loco Saturni in B, tellure vero in necesse est comitem fuisse invi ubi recta P secat circulum eius N HK. Est autem temporis intervallum inter 23 Marti 1656, Marti 163s dierum o 86, quibus Saturnus ab A progressus est ad B Comitem vero spatio dierum 16 circuitum unum absolvere scio, atque insuperexiguum quid, quod in annis tribus circuitum integrum conficere nequeat. suum igitur divisis diebus Io 6 peri fiant 6 , atque aliquot dies abundent, apparet 6 circuitus integros nostri respectu comitem peregisse, quia in Hrursus per aeus suit ibit B parallela AG Si igituri Mart. 16S9, comes non ines sed in K positus fuisset, sequeretur eum hisces O86 diebus sexagies octies orbitam suam decurrisse fixarum respectu hoc est, totidem menses periodicos, sive sidereos potius, Saturni incolis praebuisse. Nam quando rectae AD, BG secundum quas ex Saturno comes prospicitur, inter se parallelae sunt, eundem inter fixas locum illis obtinere cernitur. Nunc vero insuper arcum K H emensus est, qui totidem est graduum Quot apparenti motu Saturnus inter praedicta duo tempora transivit quoniam angulus, B aequalis est, quem constituunt rectae B, A, motus apparentis uadices; isidue motus ex Ephemeridibus inVenitur fuisse gr. O, S. Sic itaque colligo si diebus io 86 absolvit periodos 68, atquei super gr. 4o, 8', hoc est gr. 2 ,2Ο, S , Uantumero die una Prodeuntque gr. 22, 34, qui motus

50쪽

3 CARIsTIANI HVGENII 48 percurrit diebtis io 86, quot dies impendet gradibus 36o trunt dies is, horaeaa,scr. 39. spatium quoad canciem 1ixam Saturni incolis Luna sua revertitur.

Deinde medium motum diurnum a sole qui minor est motu quo respectu fixarum comes progreditur, ut in nostra quoque Luna evenire novimus ita reperio Saturni motum medium diurnum quia est minutorum, ausero ab in-M,Ui, Vpςxi VHui λδ 3a, diurnus motus a Sole. Atque salis Αἱ in i Lil quoque mensis Synodici Saturnicolarum media ςρυrum longitudo computatur Nemoesiste,

gis, .. quot igitur diebus gr. 6, Fiuntque di-

que illud etiam medium tempus est quo nostri respectu ad apogaeum suum Saturni comes revertitur sive antra quod cum Saturno bis conjungitur. Caeterum quia ex motu comitis illud praecipue investigari meretur, quo pacto ad datum quodvis tempus situs eius apud Saturnum exhiberi possit ostendemusn nc brevissi-niam ad hoc calculi rationem, sequentium tabularum opeabsolvendam in quibus motum comitis aequalem qualis ex Saturno fixarum respectu appareret,proponimuS. Hunc inventu fuit. Etsi enim expertus sum, iterato eodem examine adhibitisque aliis duobus temporibus quibus comes fuit apogaeus aut perigaeus, aliquot secundis scrupulis maiorem interdum minoremve eundem motum reperiri istum tamen medium quodammodo inter alios retineri posse ratus sum, post plures abhinc elapsos annos facile emendandum. Nam 'inaequalitas puto aliqua, & eccentricitas, quemadmodum in Luna nostra,ita circa hanc quoque diligenti Observatione olim deprehendi poterit