Spicilegium observationum de Indorum morbis et medicina

41쪽

d. moxa

is apud Sin en ses Sc Japonios. Hoc fomite reserantis ante ipsius medicinae in Ventionem, &Omnem bis liam Chirurgiae notitiam temporibus ad modun is pris is celebratam cauteris a tionem fuisse, at e se usum ejus per longam seculorum seriem ad sede se inum dimanasse. Stupam hanc virtute ac vetu. is state praestantissimam sub communi appellaticaεM Moxae non modo Sina domesticam habet, se is omnes Sinensitum literis & doctrina eruditae nati ,, Ones, Japonti, Coraeenses, Quinamenses, Luco. ,, nienses, Formosiani, Coccincinenses, Tunkipen ,, ses jam olim pro cauteriis sub eodem nomine ai. M optarunt. Cujus porro historiam ibidem magsio Ieruditionis apparatu, & luculentis experientia testimoniis ibidem traditam legere licet, qua eua

aliorumque de moxa labores conferri merentur.

His si addas, quae de Aegyptiorum Chirurgii

PROSPER ALPINus commentatus est, hos quidem vestrsectioni, quin & Arterio tomiae & Scarificationi plui, quam Indos indulgere, sed quoad inustion es, & cae teria, quae vocant actualia eorumque multiplicen variis in morbis, ut in epilepsia, paralysi, apople i)ivertigine, inflammatione oculorum, aurium, den tium, defluxionibus catarrhalibus, pectus occupan tibus, haemoptysi,plitisi, suppuratione dcempyemat pectoris, asthmate, flatu lentia, induratione hepati

atque lienis, in hydrope sub umbilico, & hypoch0st drio sinistro,in doloribus dorsi, lumborum, colli, alaticulorumque, utilitatem, ut & quoad inurendj iso

42쪽

ἐum cum iisdem prorsus consentire, idem Cl. Autor, Bist. Chiri

ex eodem A. O. GOELIKEfidem faciunt. p. ιι hep

yuerperae & recens in India nati Chirurgiae

subsidiis impune carent. SCHOLION.

Haec tamen ut sint, foeminae saltem puerperae in

India nulla indigent embryulcia aut alia ma-- illati operatione in partu dissicili; uti plerisque cultioribus, sicut vocantur, gentibus persuasum est, alias necessaria. Licet enim obstetricibus non destituantur, pleraeque tamen partum facilem coeli be- signitate, & victus temperantia adjutae experiuntur, infantes vero recens natos fasciis minime invol-νeat, sed sibi relictos brevi incedere, & quod maxime potatu dignum visum, recta artuum teXtura gaudere, minimeque claudos & valgos deprehendi, cum in Eollandiam reversus paucarum intervallo hora rem in loco non adeo hominibus referto quadraginta sere claudicantes numerare licuerit. Hujus reitatione mini amplius mira videbitur, qui victum toplicissimum & regimen simile esse optimum, dcyaletudini maxime conducere argumento non latria tutis animantibus, quam vilioris conditionis ho- ininibus,&rustica inprimis gente desumto, quorum yj centesimus quisque, imo ne millesimus quidem Ἐρrb0 quodam organico aut sontico, nisi eX causis istae fortuitis laborat, cum ditiorum, quin &F et magna

43쪽

ῶ diata

bis deligat.

magnatum liberi quo majori sollicitudine & curta educantur, eo pluribus S gravioribus vitiis expoliti

vivant; quam in rem egregiae iterum Cl. Viri l. 14sCΗvLZ1I meditationes de puerperarum, di recent natorum regimine commendari merentur. Fasci. as autem, quibus teneri infantes in Volvi solent, lic inon omni careant utilitate, si tamen nimis fuerint arctar, aut inaequales, artus ultra modum constrin. gendo, meatus coarastando, &ligamentorum fibri.rumque vim oscillatoriam refraenando noxias ege, indeque tenellorum distorsioni ossium occasione dar e, haec vero omnia in sollicita nimis & curiosa h. sciarum applicatione vix evitari posse, constat.

Ops. XVII.

Medicamenta ex Indiis advecta uti varia sunt indolis , ita & diversam merentur

censuram.

Quod si ea, quae ex India caltem orientali ad pos- transportantur medicamentorum genera esse merare singula, & dignum cuivis pretium statuere animuS esset, paucarum quod si perest, plagularpis spatium ea minime caperet. Omnia fere arctinati, in ossicinis i& culinis usitata, pleraque etiam ar0ma tica ex Indiis originem agnos uni. Vnde S p0tio rem eorum partem calida,quae vocantur,constituunt medicamenta. Sunt tamen &cathartica non uda

44쪽

senna, tamar indi, praeter lignum,&succus aloe, mitioris omnia indoli S. Sic et optum anodynam nitrum refrigerante ac temperante Virtute praeditum camphora, si quid aliud, calida &sexcenta alia ibi de-ρrehenduntur. Radices, cortices, gummata & resinas, ut & alimenta & potulenta theam, come, sacharum, oryzam magno cumulo ex Indiis allata sicco, ut praetereamus pede. Hic vero Rosi NI Op-ρortune recordor LENTILII, qui mercibust pharmatellii eis Amstelodamo Stutgardiam allatis lustrandis occupatus, alia inter sequentem loquitur in modum: , oculos, nares, S linguam assiciebant ex Indiis al- , lata rarissima&curiosi sitima. Qualia sunt destil- , lata in Indiis olea cardamomi, cinamomi eX cortii, ce&foliis, cubebarum, caryophyllorum, galan - ἡ ἔα, piperis nigri, gingiberis, fassa fras, culi lavan, i, san tali citrini, terrae Indicae. Haec omnia olea, longe magis aetherea sunt & penetrantia, quam ii quae eX aromatis apud nos demum destillantur: oleum vero caleputi arthritidi & febri dicatum viro

optimo non aeque cognitum in A. N. C. ED. SCHENDO ad L. SCHR0CKIvM una cum aliis quibusdam Indiae rarioribus, ut &in ANNALIBus vRATISLAUIENSIBUS funius descriptum occurrit. Inter rariora Vero eX

thdiis allata spolia de Pedra Quadrata , aureis venis praedito lapide quadrato, quem in calculo partuq; dissicili pulveris aut infusi forma, nec sine fructu adhiberi novi, ego Respondens tanto majori gloriarippeum iure, quod a nemine ejus factam mentionem

45쪽

o .paybi. CTIVM , sibi a D, D. VACKIO, Archiatro Caesareo, vit. fa Astatia. tutem ejus lithon triplicam, quam in proprio corpsi. re eXpertus erat, laudatam, ut & eX ephemeridi hut venetis, Galleria di Minerva inscriptis TO. V. p. X. p.27I. meminerit.Locum Vero ejus natalem, nuspiam tactum novi esse napalam, traditim nempe monta. num inter Chinam & Tartariae fines situm , ex quo mense cumprimis Januario, quando locus iste fumis igneis, quibus alias abundat, est vacuus, eruitur. Ista vero, &si quae sunt alia eXoticorum genera medica mentorum cum ab aliis nimiis extollantur en comiis, ab aliis alto contemnantur supercilio, nobis i a. genios a placet Io. BARCL i confessio, hisce concepta,Eob. na Verbis: se Permulta in solo nostro nata negligimus, uri P. IIp. is quae si portentosa servaret Aegyptus, aut Graecia 3II. is miraculorum feraX, singula jamdudum lustrasse. o mus, longinquorum nimis curiosi. De Malaba

ricae regioni S medicamentis HENRICvs VAN REEBE

TOT DRAKENSTEΙΝ ita exponit: si Vivunt incolae ad se capularem fere senectutem, vid.quae supra de breviori earum vita sunt commemorata,)eorumque va

se letudini prospiciunt. Indigenae Medici, qui exa

n liis regionibus medicamenta non petunt, aut cer-

Norti Ma- is te quam paucissima, illis solis, quae ipsorum re iasior P U ,, gio liberaliter suppeditat, contenti, quem inpressit U si Europaei ibidem locorum felicissime imitantur: se Belgae vero, qui sub auspiciis Societatis orientalisse Indiae da orantur, nescio qua oscitantia utunturis medicamentis, quae primum ex illis locis petita is per Persiam Arabiamque in Europam deferuntur,

46쪽

di hinc denuo n'ari in Indiam reseruntur, fere ob- sileta δc corrupta non sine summa sum tuum jactui, ra, qui huic rei sine ullo commodo impenduntur. Haec vero postrema Verba Veritate non niti,toties expertus, simulac in Indiam ventum est, remotis pristi- sis, obsoletis, nova comparari,praeparari, aegrisque propinari, pace autoris assirmare non dubito.

OB S. XVIII.

R venena in India frequentia & valde dei

teria Occurrunt, ita non desunt eximiae virtutiS antidota. SCHOLION.

1 r0rsus animantium venenatos vix effugere in In-Mdiis queunt peregrini & indigenae, cum in viis publicis serpentes erecta cervice obvios quosque adoriantur, sed Jc fugientes fugiant. Vegetabilia vero toxica hic valde esse deleteria, ANGELBERTUS iterum X EMPFERus notavit his, quae sequuntur Verbis: si Aestuans inter tropicos solaris focus, ut salui, lares rerum naturalium virtutes, ita & deleteriam h in venenis qualitatem magis intendit S acuit, i, quam sub gonis coeli magis algidi, idque viverraenungo animantis, a quo usum radicis mungos edo-dj ereduntur lavae &Sum atrae incolae, dc Veneni inprimis maca Tariensis uberiori descriptione, quam Le. Fisse. mpon sine voluptate legas licet ted & antidoti duplicis, Obs. X. radicis nempe Mungos Sc lap. viperini expositione il

47쪽

lustratum dedit. Huic vero M.F. LOCHNERI Opera, qua Mungos, animalculum & radicem descriptam dedit, 'i' M. n. vALENT1Ni Indiae litteratae inserta jungenda erit Ejus emcaciam antidoti aeque ac lapidis Viperini,hi.

pertus novi virtutes aleXipharmacas. Is autem ei trinsecus vulnusiculis venenatis admotus tenacissi ij adhaeret, donec veneno e X Vulnere attracto satura. tus sponte decidat, lacte nigri cante hinc reddit0, ah. luendo,ut eX indigenerarum ore locutUS EREMII.

Rus fidem facit, qui exposito applicandi modo, laeti usitato ita pergit: si De essicacia hujus lapidis, 2 quais in dies cum ipso instituuntur in India experimest is iis multa dicenda inquirenda, dubitanda velli is rent. Quicquid sit, spondent emcaciae veritatenis quotquot ex Hindo stanis de lapide quaesivi, &ia. o numeros in Veni, tum qui experimenta ipsos se si is cisse, tum qui facta suis oculis vidisse, mihi petes j ovem lapidem jurarunt, adeo ut inter Indos deis viperini lapidis virtute contra serpentis Cabel dis morsum dubitare execrabilis incredulitatis eri, is mensit. Reliqua inter antidota Cocus di Maidi. va, Nux medica Maldivensium dicta, in Insulis Mai. diviensibus prope maris littora occurrens, ct a C0co vulgari cibo potuique Indorum dicato multum diversa virtute non tantum antepileptica, adque par

tum facilitandum, sed & alexipharmada inligsis

commemoranda venit.

48쪽

Lhi Indorum medicae cum Sinica daponica, Persica, ' Aethiopica & Aegyptiaca pluri

mum analogiae intercedit. SCHOLION.

Gentes Versus orientem aut meridiem sitas simili . bus fere, quibus Indi, affigi morborum generibus, dc simili fere medendi ratione curari, supra jam passim, occasione varia animadversum est. Non possum tamen quin de una Japonia, quae reliquarum vicem supplebit, haec quae sequuntur Cl. Κ EMPFERI verba hic iterum legenda proponam: is Medicae ar- , iis quam nostratis Chirurgiae gnariores sunt.

edicamentorum tamen farragine aegros non, multum fatigant medici: qui morborum radicem, , quam obstructionem vocant & doloris materiam, quam occlusos flatus iun0 externa arte , puta, acu, sumoque eXterminanti Balneorum quoquei, usu domestico, quo indigenae puritatem corpori, quotidie conciliant, innumeros morbos vel citrat, intentionem profligant; contractos quoque comi, tumaciores nostratium more ad thermas relei, gant, quibus sparsim regio scatet essicacissimis. Neque vero Indiam thermis plane destitui existi- Randum est, quoruna decem ex ordine fontes virtute insigni praeditas in regione, quae Zittecon pati yst appellatur, numerare licet. In universum solis

49쪽

in regionibus orientalibus & meridionalibus majo.ri fervori, & victui vitaeque rationi, quae plerisqu istis in locis una est, dicta modo analogia accepta se.

renda erit.

Ops. XX.

Indiam inter Utramque, Orientalem & occidentalem seu Americam multa , si rem spectes naturalem & medicam, Occurrunt, quae sibi invicem respondent.

A eris hic eadem utrobique in locis aequatori h. - jectis aut certe non longe ab eodem remotis c02-ditio, perpetuum utrobique ver, vel & perpetuus ad tum nuS, aequinoctium fere perpetuum, summato corum fertilitas, & reliqui effectus salutares&noxii in humanum quoque corpus redundantes observare licet. Et si quod hic in locis praesertim magis aiorientem vel occidentem sitis deprehenditur discrimen, illud egregie doctissimus GuDELMus PISO, ad ditis ubivis causis, notavit, verbis pone sequentibus: Nisi. ,,Tempora anni non nisi duo sunt, calidum&ssiccum Brasil. p. . ,, aestas dicitur: alterum quod calidum & humidumis ac veri Europaeo simile brumae vicem supplet. Id is que verissimum omnibus in Indiis intra utrum is que tropicum deprehenditur. Hiemis enim Sis aestatis initium atque finis licet ob particularia in D cidentia loci, tum S arquatoris majorem vel mi

50쪽

norem vicinitatem, non in idem tempus incidant: ' plerumque tamen annus seX fera mensibus ad humidum & totidem ad siccum vergentibus absolvitur. Adeo ut vel hinc etiam veritas Strabonis

dicti confirmetur, nullum scilicet annum in Indiis inveniri utroque tempore sine pluviis. Et quii, dem ea ratione ut hic non, sicut in multis Africae, &Asiae, ejusdem nobiscum latitudinis, oris, ma- , xima exinde intensio&remissio aestus, sed nulla, vel exigua saltem percipiatur, sole licet Brasilien- , sum Zenithmense octobri & februario transeun-

, te, radioSque secundum angulos acutissimos re-ἡ ilexis feriente terram. Quae d versitas i starumi, regionum incolis ob crebras malacias noxiosque, tepores interitum: harum contra ob dominatri- em auram salutem promittit perpetuam. Vnde, facile est colligere, anni tempestates esse non tam, immediate ex sole & astris eorumque motu aesti, mandas; quam ventorum specie& diversitate,reu gionisque qualitate ac situ peculiari. Eadem cau- , fassolennibus illis torridae subsolanis vel favoniis ,, reddi potest. Quin in locis istis mediterraneisi, paulo versus occidentem noctes non solum, sed&, dies aliquando sunt frigidiores,quam in orientali-ii bus littoralibus , usque adeo ut pruina aliquibus quandoque capillos riguisse constet. Etenim in ludiis cum multa sint admiranda, illud tamen vel inprimis videtur omnium physicorum ingenias perare, quod in eadem coeli plaga, solis accessust recessu pari, iisdemque anni mensibus ab Orien-G a tali