Elementa juris civilis secundum ordinem institutionum commoda auditoribus metthodo adornata ... Jo. Gottlieb Heinecii

2쪽

trat i Oo

cola

4쪽

JC. QUONDAM CELEBERRIMI

ELEMENTA

SECUNDUM ORDINEM INSTITUTIONUM

eOΜMODA AUDITORIBUS METHOBO ADOBNATA

Accedunt variorum Nolae et Observationea EDITIO NOVA ITALICA Ceteris longe auctior et emendatior

SUIS TYPIS REMO INI EDIDIT

6쪽

PRAEFATIO

AUCTORIS.

ΕIementa haec iuris, quae, adornata in usum a ditorum, scriniis meis excidere Passus sum, ea tibi Iege exhibeo, candide lector, ne illico poscas taberulam, neque me Prius, quam caussam dixerim, praeciapiti suffragio condemnes . Quamvis enim in tanto lis

bellorum hujus generis proventu nihil tibi opus esse

videatur lucubratione mea, et ipse ego salis intellia Sam, non tantum mihi esse vel a toritatis, vel doctrinae, ut me tot celeberrimorum virorum. diligemtiam imitaturum, nedum aliquid rectius et praestabialius traditurum, confidami tamen, si instituti mei rationes, si genus scribendi, et ipsum, quo Singula tradidi, ordinam paullo adcuratius evenderis, minstabit mihi, ut opinor, otii ratio, et de iudicio aequi tateque tua spem paullo meliorem concipere licebit . . Quare, ut, quin tandem illa sitit, in quibus et aI, quam operam posuisse me dico, dum libellum hunc concinnavi, et mullam ponendam esse omnibus, qui adornandis iurisprudentiae praeceptis animum adjiciunt, Puto, intelligas : exponam ea, ut potero, breviter, ibbiquo facultatem faciam, ex iis do insumta huic PMeulo operu, eiusque fructu judicandi . Primum, ut instituti rationem perspicias, licet mi-bi Pace tua rem paullo altius ordiri ab iis leni ri-

7쪽

bus, quibus I ERIUS, Eiusque successores stud umaliquod iuris Romani, jam pone sepulti, hominibu

iniecerunt. Quam bis ratio interpretandi jura ἄναλι κη videretur pulcherrima r id sibi negotii credebant sinium dari, ut ditasum istud iuris sustinianes votu. men, vel amplissimis commeulariis, vel scholiis br vioribus illustratum, in cathedra Proponerent, et ita legulejos a se sermalos dimitterent in sora, ibi non sine uberrimo quaestu in fas nesasque verba et iras suas Iocaturos . Verum in docendi ratione, pro lis num captu, et eorum temporum caligine, nihil mi rat reperiri deterina . Primum enim quum ad eleis gautiorum litterarum, historiarum, ac philosophiae Praesidiis, quae ἀνάλ-ιs requirit, Plane destituti tum tum opus adgrederentur e ipsi sibi Praescripserant M.

ges istas interpretandi, quas a GUIDONE PAN ROLO αὶ exponi unimadvertimus, radiosi ima quibus adstricti int verba inania faciebant, tot nihil

ad rem pertinentes quaestiones moVebant, ut tironiabus, qui se huic oceano commiserant, vix ulla πει esset, illum iamquam enavigandi. Deinde, si qui imter illitteratissimas .llas litteras consenuissent, id e sent diuturnis vigiliis consequuti, ut uni e um jus Iustinianeum, Bistoli et Aoc sit absinthio probe oo ditum, devorassent: tamen et hi Non tam veram jurisprudentiam, sibi per omnia similem et inter meoia' entem, quam aliq-m eius umbram, lenebant Fieri enim non potest, ut disciplinam aliquam vide sequutus, qui, Meglectis Principiis, quasdam octPertinentes quaestiunculas edidicerit: nee tirones tam 'sunt Perspicaci ingenio, ut ex tot relatis in Digesta et Cocliuem veterum legum fragmentis, id est, ex dis

spersis Hippolyti membris, iustum sibi juri rudem

tiae Corsua et σου ημα suo Μarte exstruant . Eo ita-

8쪽

que iactum, ut doctores illi, quum in tanta princμPiorum ignorantia non . esset ubi pedem figerent, Pinne omnia, quae in iure traduntur, subtiliore urgumentorum collactione in dis plationem vocarent :nihil ut hodie sit aequum, justum, injustum, ad quod das dendum deesse alicui possit doctorum auctor tas. Ita fieri, oportuit, quum de iurisprudentiae principiis pernoscendis tam parum sollieit essent juris interPretes . Quemadmodum enim sapienter ait PL TO, - - intersa consentire eos, quialiquid sciunt zita non potuerunt mon illi omnia labesaetare, subvo tere, et in Perpetua opinionum varietate et discre- Pantia vexsari, quum scirent nihil equidem scire, recto desiniente ARISTOTELE μὶ, est vi , αἰτιατ, ιν τῶ πρῆγ/υα ἐς ν, ἐκλουν αἰτίη - ' μῆ

ciam alit' se habere, cognoscere. Haem est prima i ta jura tradendi ratio, quae ut Πνovectoribus et solis diore principiorum notitia imbutis insignem adferat utilitatem, tironum tamen rationibus tam parum umcommodata est, ut eam post illam selicissimam tem-POrum. reParationem Satis. matum dereliquerint m mi nominis ICti. . Ex eo enim tempore magis plerisque se probavis tio docecidi eatenus, ut, ea saltem Priemi sa, juvenes in ipsum jus Iustinianeum intromittere

tur. Hinc CUJACIUS, PACIUS, WESEMBECIUS,

aliique viri doctissimi. dispersa per univeratim volvimen Iustinianeum praecepta colligere, et in suos singula loculos disposita,. iusto ordiuis Proponere Pse'. runt ia Quorum exemplum quamvis pluribus postere incitam lato suerit, ad eamdem viam ingrediendam, tamen et hi postea in diversa iverunt. Alii enim

A, poster. anala. Lib. I. caP. 2. num. I.

9쪽

5 PRAEFATIO memoriae auditorum consulturi, solis inhaerebant conclusionibus, easque modo Per cauSSiarum genem, quae vocant, Inodo Per quoestiones disponebant: modo se Praeclare suo fiuictos ossicio existimabant. si ad singulos titulos aliquot casuum leviter enucleatorum

centurias proponerent . Alii judicii discentium habi.

ta ratione, id potissimum agebaDt, ut conclusiones ad Sua principia referrent, nihilquo traderent, cujus non ratio ex iis, quod vntea explicaverunt, Bla unoquoque Perspiceretur . Illi ad memoriam otiantu reserebant, et si qui jejuna ista praecepta edidicerant, et ud singulas quaestiones ipsa compendii verba poterunt reddo TE, EOS aliquot casuum et quaestiuncularum myriadibus sussarcinatos, ct Phaleris ornatos doctoralibus,nhlogutiant in forum, stropitum his armis non Sine horrore judicis daturos. Hi parum de casibus, Parum de verbis compendiorum solliciti, ita induxerant in animum, ius nostrum non esse disciplinam hiulcam, et male cohaerentem vel ex innumeris legibus, parum sui similia , conflatam, non rudem iudigestamque molem:

Frigida ubi pugnent calidis, humentia siccis, Mollia cum duris, sine Pondere habentia pondus: sed esse, si iusto ordine tradatur, σνς 1 α pulcher; mum, in quo omnia principiis suis firmo nexu coinhaereant . Ex quo consequi existimabant, ut qui ista theoremata probe Perspexerint, iis non possit deesse

facultas, quaestiones omnes et species in vita humana obvenientes enodandi. Jam si ex me quaeras, utra

docendi ratio mihi se magis probet, fatebor, a

re opinione sententiam meaν semper diScrepasse ..Quum enim scire sit rerum ea Sas Perspicere; nutu eum ius, in quo versatur, scire dixeris, qui nubum umquam principia juris pervestigandi curam a-mmum subire passus est 3 qui, uta aliqua quaestio

10쪽

PRAEFATIO '

in compendio suo non explicata incidit, sed espediro non potest, nisi Barioli, Baldi, Accursit, Imolae, Iserniae, Buticellae, Caccialupi, et sexcentorum ultorum manibus evocatis; cui denique eo uno nomine quam maxime placuit jurisprudentia, quod, non omnium, quin . α moribus constituta sunt, rationem reddiporari ncc adeo rationes eorum, qum constituuntur,

inquiri mortere, ipsi juris auctores a) prudenter monuerint 7 At non mispram illum flixeris disciplinam, quae, quum m ime ad teli jactum venitur, ita sui cultores destituit, ut, quum in sorum Venerint, Putent, se in alitim terrarum orbem delatos 3 Et quis quaeso, quantocumque studio, eo adspirabit, ut casus

qui quandoque inciderint..omnes, quidque de singulis responsum sit, in promptu habeat 3 Sane si quis mille decisionum volumiuibus, impalluerit, nedum Sisystema juris easibus resertissimum memoria comprehenderit : tamen id ei sempex continget, ut mille n-lias quaestiones, in vita humana obvenientes, nec Ie- gerit unquam, nae memoriae mandarit. Quapropter

graviter cam stoliditatem insociatus FRANCISCUS DUΛRENUS a Admirari, inquit, soleo corum Stult,

tiam, qui in Dulgatissimis intemnetum commentrariis Omn- ωtiatem terunt, ut inde singulorum negotio iam cognitionem hauriant, et Profecto non abSimiles, cujus meminit Lucianus, qui, in maris littore Sedens, conabaturi singulas undas Pennu nare, donec undas undis trudentibus obrueretur, animoque angere tiar, quod cas numero a lecti non P Set. Nam ut quis memoria mandet, quinciamque a Buriolo et

ceteris Scriptia sunt, quod feri profecto nequit qu ta tramen erit Portio eorum, quae quotidie inter mortat; contingunt, nec ullis huc serotis de ita sunt Q. L. D. et L. 2I. ff. de legib.