장음표시 사용
11쪽
a) omnium sane scientiarum ratio in principiorum
intelligentia, et conclusidnum curri iis cohaerentia ρο- sita est di et quemadmodum, qui divinas illas et su-Nimiores mathematum disciplinas tradunt, non iu-hent auditores aliquot millena problemata ediscere sed definitiones, axiomata, theoremata illa insulcant et demonstrant, quibus perspectis ipsi facultatem quaeris problemata promte solvendi consequantur: ita nec tum, sust munere lanctum arbitror, qui auditor solis conclusionibus et casibus iubet implere cerebrum,
mox forsan aliquot Antityris purgandum, nee illos ad ea intromittit artis aequi bonique principia, quibus
adcurate intellectis, ipsi species et quaestioues obumnientes, adllibita in eo ilium rations et lege, Prom-Ple enodarent. Eum itaque ego ICtum dicere solao, qui, ut iterum DUAR I verbis utar, princeptionum
et Georematum uni malium, quibus ad judicandum ex bono et inquo de singulis negotiis praeparamur et informamur, cognitionem tibi accuratiam peperia. Nam singularis, quae infinitia sub nullum artium Giat Princeptionem cadunt. Eam ego ICt. Iaudem puto maximam si ita pereeptae habeat artis suae Praece Pta, ut jurium singulorum rationes et principia imtelligat, saque in promptu haheat axiomata, e qui bus quaestionesi omnes enodare pomit, ut, ObVenaente bella aliqua specie, non opus ei sit, 'SPOUSum
Barioli cortina Petere, quam principiorum intelligentiam, si quis cum solida legum interpretatione Et usu conjungit: tunc vero illud nescio quid Praeclarum, et singulare in juri rudeutia solet efflorescere . Equidem pulcherrimam hanc jus. tradendi rationem
esse paullo dissiciliorem; facile largior, et hinc iactume iistimo, ut ea paucioribus, quam quidem me a comment. de ratione docenat ditetendique iη , Pa.
12쪽
PRRrkTIO umr, placaret. Nam qui eam Sequuntur, eis primum perspectas raso Oportet jurium rationes, quas nemo facile intellexerit, nisi Paullo adcuratione antiquitatum Romanarum, philosophiae Stoicae et juris ante. justinianci notitia instructus . Deinde quum hic eonclusiones omnes ad Principia sua revocandae sint enon satis feliciter tantum opus adgredietur, nisi qui
eam praetcron didicerit artem, quin docet rem universam distribuere in Pantra, latentem explicare dininiendo, obscuram e lanam Ente retiando, ambigra primum νιdere, dei ae distinguere, postremo habere regulam; quia pera et fatia Iumciarentur, et quin qui
Quam facultatem dum summo illi J Cio tribuit CΙ-CERO aj, ea sola id essectum esse arti iratur, tit, quum juris cloilis us GPud multos fuerit,ians in solo Ser. Sulpicio reperiretur. POStremo et in melioris aevi ICtorum aeternis operibus eum non mediocriter vorsatum esse docet, qui hoc capit consilium . Ii enim passim, ex quibus sontibus jura Rin
Uaec de instituti mei ratione. Etsi autem salis intelligo, me ab istis praesidiis vix medioeriter instructum, longe ab illa ingenii felicitato, quae ad hoc perficiendum requiritur, abesse; iuvit tarnen Vel Pericu-
Ium sacere tam praeclarae exercitationis, si sorte ullos, rebus Omni hus instructiore' commovere, Et ad Cum dem Suscipiendam cogitationem excitare Possem. Cinnatus itaque sum, quam Praeclare jus nOStrum cinhereat, specimine aliquo commouStraro, Simulque mipsa resollere eorum Opinionem, qui Omia in in juri Prudontia sustidiunt, et pleraque, Si non Absurda et
13쪽
tendunt: a qua Sententia, quo maiores in iure prostgressus iacio, eo.magis me quotidie fieri intelligo a.
Genus direndi neque artificiosum adhibui squas phaleras hujus generis libellis haud convenire arbitror neque barbarum, neque dissusum, neque abrin plum, et sua brevitate obscurum, Probe memor, mecum nuditoribus, non cum Evandri matre, Ioqui, nee unquam in eorum ingressus Sententiam, qui jus non posse doceri censent, nisi adhibeatur horridum, immmtum, et inficetum quoddam dicendi, genus quo glossatores usos animadvertimus, et nisi scripta ubiaque rodoleant illud pus Accursianum, illam saniem, illud virus, quod optima quaevis ingenia avertit et
exanimat Deinde eum ordinem servavi, quem Scopo meo
eredidi adcommodatissimum. Notionibus enim Terum paullo distinctioribus investigatis, inde definitiones in licui, servatis plerumque antiquis, si probae essent, vel novis, si istae haud satisfacerent, constructis. Hinc Progressus sum sid axiomare, quo nomine Propositi nes, ex definitionibus διόσορ nuentes, inulligo. Haec excipiunt corolIaria vel eonsectaria, ita disposita, ut
ea, quae ex 'uno eodemque B xiv aute fluunt, semper
conjungamur . His adscripsi leges potiores, ut adpareret, illa consectaria in libris Iustinianeis omnino reperiri . Saepe et ex pluribus definitionibus inter se comparatis. doctrinas quasdam collegi, imitatus geometras, qui ejus generis propositiones, si theoreticeto sint, theoremata; Sin practicae, problemata solent ud, pelIare. Aliquando et seliolia inspersi, quibus vesdoctrinae paullo dissiciliores illustrarentur, vel id aliunde demonstraretur, quod in ipso paragra o me rat traditum, vel iuris antiqui a novo discrimen e plicaretur. Quum pleraque una veluti serie E effinreant, nolui Paragraphorum numerum in singulis tialesia abrumpere. Cujus instituti hunc quoquo seu
14쪽
.Num cepi, ut ex quo principio Singulae conclusiones fluant, citato per Parenthesim Paragrapho, eo facilius possem commonstrare . Ut utilitatem harum citati num intelligas, exempta illam ostendam . Diximus I. y18. arrogatori olim. omnes aes corporales et incorporales arrogati pleno jure fuisse adquisitas. Si rationem quaeris , eam ostendent paragraphi, quos citavimus I79. et 472. quia videlicet arrogatio sit a Mns adquirendi patriam potestatem, et Pater veteri jure omnia indistincte per silium adqum siverit. Si porro scire uVens, cur liberi omnia parentibus adquisiverint, rationem reddet citatus ibi S. i55. ubi ostensum,. Patriam Potestatem vere fuisso. dominium iuris Quiritium 3 dominium autem per rem Suam adquirere, nemo dubitat. Atqui sorsan dubium
videbitur, liberos in dominio iuris Quiritium fuisse:
sed eximet scrupuluua idem Paragraphus, ubi liberos ratione patris suisse res mancipi, demonstravimus . Quis vero dubitet, res posse osse in dominio 7 Poreo mirum videbitur, liberos fuisse res, quum fuerint homines . Sed et hic in viam te reV abit S. 75. 3sq. i ostendimus, qui nullo statu civili gavisus sit, eum hominem quidem habitum fuisse, sed non personam, ceu . ex ipsa desinitione Personae adparet . Maximam itaque utilitatem ex his citationibus capies, si iis dextre uteris . Ceterum sequitatem tuam, benevole lector, ubi quid peccatum existimabis, Spero, id unice precaturi ne, si qua conclusio tibi displiaceat, me illico condemnes, nisi simul destruxeris Irimcipium, ex quo illam derivari . Alioquin haud absia milis futurus esses scholastico illi iaceto apud Hieroclem, qui domum venditurus, evulsum ex illa lapidem in specimen circumferebat. Non magis enim de hujus generis libellus ex una propositione, extra nexum suum considerata, quam de sedibus ex lapide uno pariete evulso, potest iudicari. Tu vale, can-
15쪽
dide lector, et si. vitam produxerit Deus, Pandectas etiam, accuratissime dispositas, a me expecta . Scripseram haec ante hiennium . Iam altera prodidit editio, in qua et menda quamplurima sustuli, et numeros omnes, quos turbatos animadverti, rest, tui, quaedam etiam, quae vel dubia, vel obscuriora videbantur, illustravi . Quas curas posteriores uti auspicatas esse jubeat Supremum Numem ex animo Precor. arieque e e m eo ipsis kal. Martis. cIes ccxxvi I.
16쪽
SECUNDUM OBDINEM INSTITUTIONUM
l. i. Qitum ilia Romanum in tantam molem pati titim excrevisset, rit jam Livius Lib. 3. ev. 3έ. illud
immensum aliarum super alias acervatarum legum eu'
Pellare non dubitent, omnino e republica videbatur, tam 'disti sam, ac per tot volumina dispersam juri Prudentiam in unum veluti cypus eoin Pingi . Const. tanta pr. . q. I. da Confrin. Digest. q. R. Quamvis vero non Ciceroni, qui id consilium, este GELaelo lib. a. eM. 22., cePerat, nee Cn-POm
Pejo, qtiein t SlDORVS Orig. lib. 5. cap. f. neo denirque Julio Caerari, quem SUETONIUS Iul. σαρ. 4έ.
a. Iulio vasari De Pompeio ras aliquo modo adhuc dubia ; silentibus hoc scriptorihus antiquis. Ps Caesar ita Suetonius et jus civile, inquit, ad certum modum redi gere, vique ex immensa di ιaque legum copia, optimasivaque et necessaria in paucissamos cohorre libres eon--ituit . Quod si factum fuisseti o quam praeclaro, suntvmba Huberi, ligneficio iurisprudentia fruer tur i uuanto cultius Iustiniano Caji Caesaris ingenium t Quanto me- Iioe st doctior Triboniano Sulpitius i Non versaretur in .eis Doctorum tristis querela, fractum nobis & lacerum S enerve juris corpus Essa relictum. Struv. hist. jur.
17쪽
i4 ELEMENTA. IURIS de hujusmodi collectione cogitasse serent, i Iabor gueMeesseriti selicior tamen ea in re saeculo vh. suit FLA-HUS JUSTlMΑΝUS. Imperator . u. 3. Hie obsc tiro Ioeo natus, adoptabusque ab avranculo mistino Illyrico Imperatore IUSTI XlANI n men, ipsumque per orientem irnperium am it, a no saeculi sexti vigesimo septimo, eiquae per quadraginta fere annos praesuit. Princeps non quidem a vi-tiit immunis, quae justo acrius PROCOPlUS in Λ-edotis insectatore nec tamen illiteratus, multossi e α--λφοιβηos ut quidam .ex depeavato loco SUIDAE,
Justinianum, & Iustinum. Confundentis, perperam COI-
Iigunt nec ab omni prudentia legislatoria, aualem illa saecula seretiant, destitutus. PROCOPIUS Gothie. Lib. III. Iustinianum magis in
dogmatum, quam reipublicae cura defixum suisse ait, E. .s'io. 9. 22. 3I. ejus doctrinam & sapientiam laudans. Α-ia Vigilii, & Eustachii pontificum testimonia Suidae D Imperator Nequs adsentimur tam an Vir. IIubero, qui in suspiciis domesticis existimat, melius consultum fui se iuris prudentiae, si aut Cicero, aut Caesar manum hulo operi admovissent. Nam tunc Elegantius quidem jus haberct mus, at minus moribus nostris adcommodatum; quia illis temporibus ius antiquum adhuc in viridi Observantia erat . Cons. V. A. Corn. v an Bynhers hoech in Praeermiss. ad L. 2. de Orig. iur. Ubi Cieeronem 'parum praestitisse in juris prudentia, pluribus demon trat, quamvis 'v. C. Schultingius singulari oratione de iurisprudentia M. Tullii Ciceronis contrarium docere voluerit. l. 3. adoptatusque Id quidem a recentioribus feriptoribus adseritur et verum quum coaevi hac de re sileant, neque argumenta hanc in rem adduci solita quid pro-hent, merito hanc opinionem deserendam 'utamus . Iastiniani nomen Immo videtur Iustiniani nomen o Proprium in speciale ivissu. Vid. Euserard. otio ad In-1 . Prolarm. Inst..U Triv. Obser. APolog. e. s. n. 6. ET T. in sectat ur Procopius sibi non Constate quod ejus n- .dem imminuit. Nam ipse Pro pius alibi Iustiniani pie. tatem, vigilantiam, & animi magnitudinem laudat, Ejus- deuaque alia in Rempublicam bene gesta Perspicua nar Tat: unde mira inter scriptores dis.sidia orta sunt. destitutus Quae de Iustiniano dici monerique Possunt, Da Omnia expedivit ili. a Lude uvig. in vita Iustinianim. Halae nostiae ed Ita.
18쪽
PROOEMIUM IS riit Baron. MUL E L ad ann. 528. quum tamen idemii otiIitus samdem dicam Iustiniano serit, at ad an. 55I. x merito ideo castigatus a SCHUM SUCHIO in Issi iano Orshodoxo β. II.
6. 4. Res, duin imperavit, praeclaras gessit ..Nam
se hello, chim Persis vario Marte gesto, amissa quae datri recciperavit PROCOP. in Pers. lib. I. cap. I9. AGATH. lib. έ. extri ; Se Gelimerae Vandalorum rege capto, Africam recepit PROCOP. Vandal. lib. a. c. 3. , Ee victis Vitige, Totila, & Teio, . Siciliaqiae,
ει magna ita lim parte recepta, finem Gothorum re
gno in italis fecit . PROC .. Goth. lib. 4. cap. 32. Quos bellicos sudores de uiumphos ex parte ipso
Imperator memorat β. 3. Prooem. Inst. lib. I. pr. in li3.
Ex quo facito patat, cur in prooemio Institutionum Gothiei, Vandati, Astieani cognomina nomini suo adsoria pserit. Gothos enim & Vandalos perdomuerat, Africam Teo Perat, quumque Alam, a Vallia, Visigothorum rege, in Lusitania, anno Christi I8. ad internecionem caesi, Gunderico Vandalorum regi sa submisissent IBAT. Chron. ad h. ann. i; & hinc cum vandalis postea a Iustiniano ssent oxcisi r A aiei quoque cognomine uti coeperat. Pro Anticus equidsm EZ. SPAΝΗΕΜ. de usu et praest. numism. Diss. XII. I a. pag. 544. Tom. II. legi jubet Ponticus. Lazos enim, Abasgos, cte ΤΣnanos ad Pontum Euxinum subegerat. Unda & alibi in Νου. XLII. pro
Antico, vel Ponties, so vocat Lazicum e quamvis er Anxium gens tunc sui terrorem circumferret, posteaquΘ &Mauricius Imp. diceretur Anιicus Vid. HADR. VALES. Rem Franc. xlv. pag. S65. Verum recte fa hahere scripturam, probatum dedimus ad BRISSON. de verbor. quae ad ius pertin. signis. h. v. Germanicum, Almannicum, Franeιeum frustra sa adpellavit, quum non devicisset eas gentes. Quars eo nomine Iustiniano indignatum esso Theodebertum, Franeorum regem, auctor est AGATH. Lib. I. pag. IS.
stravit eeleb. Schv variEius in schotis philolog. ad prooemium Iustitationum . Ponticuιὶ Loco Antici, seu Pontiet, Iustinianua appellatur ΠανΘεκst, Parthicas, in inscriptioni quadam grae- ea apud Montiaucon Palaograph. grac. I. R. e. I. Diuitiam by Cooste
19쪽
AE ELEMENT , murras. 5. Nee Ininus in toga promturus, Iegibus pauI- lati in rom publicam armavit, siquidem primum operat sos Triboniani, aliorumque virorum ejus aevi juri Peritorum, constitutiones selectas Principalm ah Ηa-Griano ad sua tempora, antea in Codices Gregorianis,nermogenionum, & Theodosianum collectas, in novit m dicem ' eompilari j iis sit, qnem, ni sere alia .omnia, a stio numine JRST1ΝlAΝΕUΜ voeavit, edidit quor . id. April. .anno 529. Constit. summa reiρ. β. 3. 4. 5.
de Iustin. Codie. confirm. Ita enim proprie adpellatae sunt constitutionum Ἀ- eipalium collectiones . Hinc o7 Taps votioΘετῶs νάδινες
u. 6. Deinde se inente anno ad immensa veteris prudentiae volumina ', έ qtior im duo millia erant, e tricies centenis millibus versestim composita, L. a. u. P. C. de oeteris jtrr. enucl. craram suam intendit, ex iis- 'rie per XVll. viros conficiendas e ravit ΡΑΝD
Ian. anni 533. L. R. c. de os t. jar. enuel. PAULL.MA C. L. I. c. 25. Nec tamen Pandectae collactae sunt Ex.iureconsuli S. Codices codices voca hantur Abri quadrati, di praecipua id nomon dabatut libris, in quos Imperatorum Constitutiones referebantur. vid. Schulting. Iinispr. tus ante Iustinian. pag. 5 7. . 685. Theodosianum 3 Codex Grogor lanus, ut conjicere licet,
Imperatorum Constitutiones ab Hadriano usques ad Di Metianum de Μaximianum continebat. Codex vero Hermogenianus, etiam alia, quae Grctgorius omiserat. Principum rescripta usque ad ann. Chr. SI 2. Compr hendissct videtur . Ad utriusqus Qxemplum, ann. Chr. 4y8. The d lus Iunior a Constantino Magno 3d sua tΘmpora novum edidit codicism ah ss dictum Theodosianum, quo sexdecim Imperatorum Constitutiones complaxus e t. Iaco a. Gothoised. in Proleg. ad Coa. Theod. c. I. sti se . Schulting. ad Uragm. Od. Greg. in princ. Cons. HEinac.
20쪽
PROOEMIUM Terrum antiquiorum seriptis, sed ex eorum potissimum, qui ab Hadriani tEmporibus floruerunt, ut Salvii Iuliani, Papiniani, Ulpiani, Pauli, marcelli, adiorum us. Caussa in
Promptu est. Ah Hadriani enim temporibus per edictum p rpetuum & Principum constitutiones ita immutata sum Tat iurisprudentia universa, ut nihil utilitatis redund turum fuisset ad remp. si ex P. Μucio Scaevola, manlio, Bruto, aliisque qui liberam viderant remp. Exer Epta dari jussisset justi manus . Vid. DODVVΕL. Praefect. Cambis den. VD . p. Sm. obis r monso, IURISPRUDENTIAM ΜEDIAM, cujus montio sit β. S. Inis. de legit. agnat. succeis. ab Eo tempore, quo praetorουs ex Edictis perp- tuis jus dice τε leg Cornelia iussi, id est, ab a. v. e. s. esse inhoandam r N A enim, Cui eit, y. Inst. Omς itur me in non aliunde, quam ab Hadriani temporius arctessenda videtur 3 reliqua omnia, quae anta Η drianum constituta sunt, iura ad ANTIQUA Μ pertinent.
Cotii. HIstor. edictor. in edim perpetui, Lib. II. a. r. ina. si. 7ia Anteqimam Pandectae conficerentur, anno Mo. Lampadio & Oreste eoss., & duobus insequentibiis,
Iustinianus edidit L. DEClSIONES, quibus varios
ruris articulos, ob diversas inroeonsultorum sectas perqnam ambiguos s L. yenuit. C. da n esas. aero. ων.
inst. opera potissim iam Triboniani q. 3. Inst. do I bert. definivit Uaee deinde in Codleem repetitis praelectionis migrarunt, unda eas collegerunt, de luculanutum sentantias continent. Ds huius vocabuli graeci gε-nere in utrametus partem disputant viri eloctus imi: r vera tamen nomen est masculini generis, quamvis vulgo pandoctas ire genera foeminino dicamus, ut ipsa ob SBrvat Auctor in Neeit. Prorem. q. s. nu. a. Digesta a digen- 'do dicta. Vid. trea Constitutiones C. de veter. ur. enuia. Digesta Henr. Dodvvellus in Dissertat. Cambdeni nis adserit, nullum in Digesti sentares Fragmentum, quod
Hadrian L tomporibus εit antiquius . Sod id salsum assis' observandum et Hatismus enim fragmen Q. Mucit, AN feni Uari, nec non S. AElii, qui omnes avis Hadrianum
Caio cornolio Sulla Ttibuno plΘbis, C Calpurnio Pisons, ct M. Acilio Glabrione eoosulibus. Ascon.. in Argum. O- νιμ. t. p a C. Cornelio. u. 7. Deciatoneιὶ Equidem in codico nostro multo plu-