Dissertationum ludicrarum et amoenitatum scriptores varii

321쪽

D ENT RATIONIS bis videbitur, ,enustatis omnis expers argumentum. Etenim cum hactenus, quotquot vel legere vel audire contigit Cratores,de rebus omnes dixerint, ego, ut novitate aliqua vos afficiam , de nulla re dicam. Quid stupescitis' nec tamen de nihilo Dicam tamen a cauaedam subtilius,

quia aliter se tractari non patitur id , de quo dicere institui, quaedam ad delectata O-nem, ne suo condiinent nostra oratio, vester animus honesta careat resectione,

plurima vero ad eorum utilitatem , qui Philosophiae sacris operantur. Desideratis opinor orationis meae cognoscere argu mentum. Nondum dicam Libet enim

paulisper vobiscum in atrio ieristyliis

orationis oberrare. Poetae sabulas vix triobolares modo admiranda carminis majestate illustriores reddunt, modo incredibiligi cstionis suavitate veluti nectare ac myrothecio perfundunt, lectori ut placerent, quas fecissent sabulas Viri Oratores prisci juxta ac recentioris aevi res nauci, umbra asini viliores saepenumero laudibus de decantare amant, cingenii pariter sui ac cruditionis specimen circa illa edunt, quae in Velabro teruncio emas, hoc gloriosum arbitrati, si e re vilissima maximam laudem consectarentur. Murium de ranarum pugnam ante tot secula lusit Homerus

322쪽

3oc Culicem Moretum Virgilius,nucis miseram sortem Ovidius. Est qui muscam laudavit Lucianus, qui comam Dion, qui calvitium Synesius. Non deest qui porcelli testamentum conscripsit, cujus D. Hieronymus meminit qui Grylli cum Vlysse Dialogum in asini aurei Insandam calamitatem. Inter recentiores de laudibus anseris dixit Iulius Scaliger, de umbra Ianus Doueta uterque in re naturae quidem placita , at exigua ingentes ingenii sui laudes explicavit. Heroem Polypo da, quem Graeci ps siem vocant, erudita dissertatiuncula aeternitati consecravit ire larissimus Daniel Heliasius. Idem num

Philosophi poisint, suis experiri libet.

Sed experiri tantum neque enim tanto Tum virorum egregios conatus exaequare

nostrae opis est. Proposui de Ente rationis, ejusque natura ac indole dicere. Quod ipsum si Metaphysicorum more facere aggrediar , Inter nubes Socraticas verseri, ignoto multis sermone loqui videbor, aut caballistica mysteria reponeres sin orato- torum stylo , rem inceptabo arduam

novam,

Unde priM nulli velarunt tempora Musae. Quare mixto dicendi genere utar, cum

thema mihi sumpserim philosophicum di-cὸm quamplurima quae ex intimis Philo

sophiae

323쪽

D ENTE RATIONI s. 3zγsophia penetralibus deprompta res dissicillimas expedient. Cumque apud eos mihi dicendum sit, quorum alii dicendi facultate excellunt, alii his ipsis artibus delectantur inane vero Orationem potius,

quam Philosophicam λα ita, expectant, ita dictionis meae filum moderabor , ut ea quae dicturus sum a Philosophia , modum quo dicturus sum aliunde petita es se intelligatis. Vt enim jejuna est exsicca oratio, salutaribus Philosophia praeceptis destituta ita putida est Philosophiae quae cum

Iavello, Scoto Lombardo , a cibi, quam cum politioris sapientiae principibus

recte loqui mavult. Vos auditores animos advertite, & quod in Agyrtarum facitis concionibus,ac ludis circulatoriis, quoties saccarias istas artes excutiunt ingeniosi impostores , attentum nobis ilentium commodates, donec de Entium Rationis natura , origines, parentibus, antiquitate commodisque differuero.

Ens nomen est barbarum , sic fictum a Philosophis, non linguae Latina ignorantia ac penuria , sed consulto. Licet

enim huic hominum generi νομαὶοποιεῖν, voces fingere . ut res planiores dent.

Atque hoc jure freti, quod tamen nullo Principum edicto aut Imperatoria facili-

324쪽

Scoti haecceitates 'uocilibet , Iaveth cum ly, Thomae aliorumque quid litates,sormalitates, instantia, ubi cationes, cona municantiae realitates modalitates . sup politalitates, aliaque Ciceronis seculo audita nomina. Haec inter Ens est, vociscet minus Romana, tamen hoc cum Agamemnone populorum principe commune liabens, ' quod sit in Q H- , hoc est, late dominans, aut si Horatium mavultis interpretem, late tyrannus cujus tanta est

amplitudo , ut ne quider illis, quibus solis

cursitas,terminis claudatur tanta evidentia ac perspicuitas, ut vel balbutientibus fantibus conceptum sui primo omnium ingerat tanta antiquitas, ut cum antiquissimo dierum aetatem suam computet Verum rationis Ens cum dico, nonnihil majestati veri festis derogo, silicet plus quam nihil dicam, parum ultra id, quod non est,

dico. Est enim hoc Ens ingeniosa mentis perutile figmentum, veriantis simulacrum quoddam ac imago , nec existentiae

aliam μοNM , praeterquam quae fingitur, habens. Philosophi lata significatione

a Secundam notionem , non Primam.

325쪽

D ENT RATIONIS. Os vocant. Haec enim ipsissima ac genuina est rei imago, atque existentiae extra mentem in mente epraesentatio. Illa vero mentis conceptus est ac scelus ejusmodi cujus extra illam in universo nec vola est nec vestigium. Et cum prima omnium nostrum de rebus sit cogitatio, haec circa hanc ipsam occupatur, Maltera est men

tis es ut ire ας digressio. Magna

est materia prima excellentia, si cum hoc ipsoante comparetur. Et tamen illam puram potentiam vocat Aristoteles Atomi quid sunt corpuscula insectilia, quae volitantibus in soli lumine pulvisculis comparare solent Philo phi. At his minus id est, de quo loquimur. Puncta a

thematica ne quanta quidem sunt, sunt tamen, ne a mente dependent. Hoc ensne sine mente est cum per mentem

est , ne res quidem est Linea Appellcar, quae miraculo fuere toti mundo , tantae fuisse dicuntur subtilitatis, ut visum pene effugerent , ac vadebantur tamen. Hoc Ens nemo oculis vidit unquam , nisi sorte tam Lynceus, ut ea quoque per tenebras Videat, quae nusquam apparent. a Atque

ob hanc pene ,m se despectissimum esse coepit, iis omnibus praeter hoc alia

Omnia

326쪽

3io omnia admiranturi superstitiose curant. de rerum Natura scripserunt,& a thereae pariter .ac elementaris regionis opes chartis explicuerunt hujus nusquam meminerunt. Metaphysici scientiis hoc substerni velut praetorio edicto cavCnt. Logici omnibus praedicamentis, sed sociis partibus integrantibus, punctis , O

mentis , totaque arte factorum congerie

additis, misellum embrTonem , exulare jubent Ambrosius Cale pinus vir de quovis argumento breves discursus faciens,

silentio quoque hoc ipsum praeteriit ,

num mas sit , num Ce manes, num neutrum , nusquam expedit. Cum vero artificum Loperariorum tanta sit ubique locorum copia , quanta vel aestivo tem pore in campis cicadarum , nemo tamen horum in hoc entium genere artis si documentum dedit unquam , cum tordidam lanam sint qui tractent, O- vis tergore ingeniose luxurietur sutor, R in vilibus Oceani conchis se torqueat argentarius. Ipse rerum opifex Deus omnia cum conderet hoc ipsum non condidit, id unum veritus , ne i nonis Entia crearet , contradictionem imprudenter implicaret at Pilato qui

omnium Cum nec accideAssioneisubstantia , ae inter

327쪽

D ENTE RATIONI s. Homnium rerum ideas esse dixit, hujus ullam extare non dixerit. Nolite mirata Rudit. Cum enim omnia vel substantiis vel accident bus des mantur,hoc Ensicurrum est. Amplius dicam. De Transcendentibus multa audivistis disserere Philosophos, qualia sunt Ens, num , Verum, Bonum, Res, Aliquid. At hoc ens bonum

non est, lula verum non est verum non est, quia unum non est unum non est, quia Ens non est. At idem cum ente est res&aliquid. Magis mirabilia audite, de quibus nec in Tusculanis quaestionibus disputat Cicero , nec in moralibus suis Plutarchus Super haec transcendentia finguntur Supertranscendentia , opinabile, cogitabat , intelligibile, augusta vocabuli, ad quorum recitationem assurgat ipse de curuli sella Cato , aut stupescat C dilarius. Interim num referri pollit sedulo ἡisquiratur. Non reserri debere, nisi adhi-hibitis circumspecte distinctiunculis aliquot, Omnes clamant. Adeo in e usperni ciem cuncta conspirant. Quamobrem cum novo eo, aut contradictoria ipse loquor, aut verum dico, ut hominem pictum hominem dicimus. Nebulas

Aristophanicas legistis opinor. His simile quid habet, eram iam nempe nec stabilem

Aut si pertranscendenti. locum mereantur,

328쪽

3I2 naturam. Qui somniorum generationem capiunt, norunt, opulentissimosvi felicis simos saepe tibi videri somniantes Pariter qui haec entia fingunt, dum fingunt, magnum aliquid se molita credunt, ac plus Homero sibi sapere videntur,cum umbras solummodo rerum captent, Mimaginaria coena stomachum deludant. 8 Nec minus tam tremendae interdum sunt essentiae, ut Hirco cervus, Chimaera, Cerberus, Geryon, Minotaurus vocentur, modo tam debilis,ut caecitas vacuum,tenebrae, privatio dicantur, modo tam nullius, ut qui

exempla horum daturi sunt, purgatorium, Platonis rem publicam , Apuleii as num, ac universalem omnium Ecclesiarum Episcopum Pontificem e pergula pictorum depromant, modo tam variae , ut his casus, declinatio, figura , aliis thesis hypothesis, status, aliis subiectum , praedicatum, species, aliis aequator horinon , polus cogor respirare, aliis par, impar, impariter par aliis aliis vocetur nominibus, prout quisque rebus suis expedire novit.

quae omnia in occulto erant tunc cum rebus singulis nomina imponeret protopia stu Adamus.

Ne tamen vos vocis fallam aequivocatione, scitote a Philosophis ciuaedam Entia Ra-

Eius metas.

329쪽

n ENTE RATIONIS. 3 sti Rationis iccirci, quia a ratione Os mantur, qualia sunt ea, qua prim Epigrammate recenset Martiali qua dam quia in ratione sive mente velut domicilio alte relident, uti sunt scientia omne , rerum conceptus genu inici qua dati quia soli menti objiciuntur, ne si co itare de iis desinat mens, quicquam uel in mente vel in universo sunt. Illa schola sticis Entia rationis et sective, ista subjective, haec Objestive dicuntur, habita argute paran Omosias ratione. De his posterioribus nobis sermo est. Quae subti

lius philoibi hantes in antia Negatio

nis, Privationis, nescio quas relatio ne ac denominationes extrinseca di stinguunt ans Negationis Pegasus est, adeoque totus ille Deorum poeticorum coetu tam frequens , ut turbam ipsam viae capiat coelum , tametsi capacissimum. En privationis est Claudius ae a , sed ea corpora parte, qua Drusillam euntemni Dium sequitur non patribus aequis.

Γntia elationis sunt Praemissaei Cm

clusio , aut ut vetera reponam , Antistrephon , erat in , Crocodilites , Vtis, Pseudomenos Cacos stata Asys ara aliaeque monstrosa ac terribiles Stoicarum argumentationum formae. Qili quidem omnia

Spectes tres.

330쪽

3 Cinniam hoc convenuant, quod cum ve-raesentia careant, ad similitudinem tamen rerum concipiantur: in hoc autem disserunt, quodantia negationis miniverso nihil sint privationis, rem connOtent persectione sua destitutam in elationes vero ex varia rerum inter se compa ratione essngantur. Atque inter has primas tenent eae relationes , quae vocabulis technicis exprimi solent, .secundae notiones presse dicuntur, quas modo umbrae de gnomone in scioterico sparsae, modo monet ulis illis aereis institutorum, quarum cum nullum sit precium, aurei tamen nummi ad eas expenduntur , comparere solet B. Lechei mannus , sedulus horum entium coordinator qui in Logicis suis institutionibus per tot haec ipsa sntia dissecuit o MLη, ut qui in charta eas , sed sine intestinis ac ornam Cnt IS, hoc est , sine commentariis depinxerit, imaginem se videre jurabit istius exercitus , quo Alexandro occursavit Darius Persarum Rex Tanta illic horum Entium copia, ut vix plura Hellespontum cum Xerxe capita trajecisse credam , aut tot AEgyptum vexasse locustas aut Mario consule pro ligatos Cimbros. Ita cuneus cuneum phalanx phalangem , acies aciem Premit, quatum omnium dux primipilus est Ter-