장음표시 사용
11쪽
12쪽
L1BER P R I M U S. In quo post generales Aetionis studiosae proprietates. de Theologicarum virtutum Actionibus
Virtus in Actione consistit. Cap primum. T doctrina de Virtutibus ad spimius pros ectum utilior,&ad uiuinsit accommodatior, necessarium videtur de actionibus earum propriam accuratamq; tractationem instituere. Quae enim de virtuti-
bus duobus libris in opere de diasciplina persee ionis tradita sunt praecepta ex sanctis fratribus eruta, adi us earum explicant quidem, non ita tamen enucleate &presse, quemadmodum proficietis sitidium & utilitas postulat fuerit igitur illa generalis quaedam uirtutum lingularum descriptio, nunc sigillatim actiones ipsae plenius & subtilius dispiciendae. V ro m prilisquam aggrediarad virtutis cuiusq; actiones 11o Ulas, praemittam quaedam, quae ad rem propositainexplicandam faciliorem nobis aditum faciant, & hoc primum. Quis proprie virtus spectet actionem.
13쪽
Duo quippe sunt Virtutis ossicia Unum est, nimam Vestire, & ornare ob quam causam Anima sic exo nata nominatur in Psalmis Regina assistens a dextris Regis in vestitu deaurato circula data varietate & S Gregotius Nymnus assii mat, vinutes en quas inuos colores, quibus ih nobis fiativa Dei forina exprimitur,&idem cum Regiam hanc Dei imagincm in homine describit , sceptro comparat beatitudinis spem, diademati poronasti iustitiae, atriictu in vero cusreum Vinutein esse dicit, qua nihil asse esse magis Regium. Alterum eae Virtutem Actionis bonae ac studiosae sontem ςsse & parentem. idcirco Virtutes Christi domini praestantisΙimae foecundissimae in Cantico fluenta plenissuria appellantur. Siponsae char-m seratioq; sinit es irse dicuntur piscinis quae sunt in
Escbori ipse in Evangelio clamat ex fide credetium promanatura fiumina virtutum videlicet& donorum Spiritus Sancti,& bacius Ambrosus & S. Augustinus quattuor Cardinales Virtutes expressas es-.se assimant quattuor paradisi stuminibus. ob eam cert rationem; quia ut ex fontibus flumina, &ex fiumianibus rivos derivari necessc est, sic ex virtutibus flue re Actiones bonas Quamquam veris primum illud Virtutis munus pri clarum sit,ut ob id etiam Virtutibus exutam Animam non minus velit S .Hieronymus esse deflendant,quam
nobilissimi & locupletillimi Hierosolymotu templi spoliationem ; nihilominus virtus Actionem spectat dam habitus finis est Actio , &S. Augustino ut omitti philosephos; habitus est id quo agimus,cum opus est.
14쪽
P R I M U S. ' 3Virrus porro habitus est: aetiiosus, siue mauis opera iuus,cuius Vis omnis & laus propterea in Actione consistit. Quod sane a Deo sapientissime institutum est. Primu quidem, ut homo qui ad imaginem Dei conditus est,ipsa vinulis Actione reserat Deu qui Actus p.rissimus est, actione ipse sua beatissimus. Deinde ut idem actionibus bonis continuatis aeternae fclicitatis
merita continuet, augeatq; sempen non enim coronabitur,nisi qui legitime certauerit. & est a fidelis usq; ad mortem habitu quidem, sed magis actu fidei. nam ad habitum non est adhortatio proprie. Deniq; Vt Deus ipse semper praesto sit nobis, adeoq; praesens in cordibus nostris Siquidcm qiiamuis is adsit habentios gratiam 3c virtutes; adest tamen maxime Virtutem pietatem , exercentibus. harum quippe odore allicitur spo . isus, qui pascitur inter liba .soc est candore S odore Canc ,. virtutum delectatur, ait S. Bernardus, pascituri; profC ser.in Ca. rebus nostris etenim gaudium Dni fortitudo nostia. lAetio autem ex omnibus virtutibus nostris siue s pernaturalibus, siue acquisitis quasi fructus exigitur a
I eo. propterea enim de fide dicitiir, Accedentem ad Heb., ,. Deum oportet credere.&de spe scriptum est, Spe gaus Rom. in. dentes, & Habe fiduciam in i omino ex toto corde reou. . tuo. de charitate erga Deum, Diliges Dominum Deum Math i,. tuum ex toto CordC tuo. de charitate erga proximum, Diligamus non verbo neq linglia, sed opem & vetit t. Ioan. s. te. dc prudentia, Ambulate per Vias prudentiae,&idem Prou. de alijs. deniq; Dominus, Negotiamini, dum Venio. c. i
ubi ait S. Arnbrosius, Dominus sui pecuniς qu rit usutium, ut intelligamus Dominum donorum suoru exer
15쪽
citationem postulaae; & bonarum actionum trjs ut unia suis exigere. immo ut hoc etiani obiter dicamus cum reprobos aeternis supplichs addidit i non tam litas accu- sal,quod male egerint, quam quod nihil egerint. Esu riui enim, & non dedistis mihi manducare. adeo stinon aliis iubessent cauta, ut utinam non subessent numerae sola omissa actio alioquin debita causa etiam - esset damnationis de mortis aeternae. quod similiter in parabola de Talentis obseruat Auctor Impersed i 4n Matth n ille enim aiuqui fodit gratiam suam interra; non peccare proponit sed iustitiam non facere. iCeterum; non selum Deus Aetionem ex virtutibus exigit ed ipsamet virtus ex seipsa. cuim nimirum naiasura per se,& ut aiunt,essentialiter ad Actionem dirigi
γ.,.qu.s s. rur, Ut S Thomab explicat. dc ante ipsum scribuntΡa κ. uiu, treSGaam S Basilius Virtutem quae ex Deo est, dicit ecdifp I se usum earum Animae facultatum,quae boni causa dat tae sunt, bona adhibita mente . qui usus praeceptis Do- mini sit eomaeniens. & S . Augustinus acriter inuehitur
tra Iul. in in Iulianuin Pelagianum , qui virtutem interdum ins cundam esse videbatur asserere. Quapropter inquit,
dici non potest,quan tum te fallat ista opinio, qua di xisti, omnes virtutes affectus esse, per quos aut fructuo i s e,aut steriliter boni simius fieri autem non potest, osteribiter boni simus. Arbor enim bona bonos frix xsatis. . ctus facit. absit autem ut Deus bonus a quo securis paratur arboribus non facientibus, fructum bonum . excida in ignem mittat arbores bonas. Seneca Stimul Actio inquit virtuti necessaria est. & ab. Optimo ς'δωμ' Poe dictum est , virtutem otiosam esse sinulem lac
16쪽
PRIMUS. es turnae lyrae, aut naui ad profectionem adornatae semper in portu consistenti S. Anselmus deni J;,Virtus in- ii Moysi . quit s1ne exercitio quasi plumbea lanceael .
. 1. Porro Virtuti Actio necessaria est , non soluin ob fationes antedictas, similitudinem inquam Dei, meritum . nostrum Dei praesentiam in nobis, sed multo maxiane, quia solis suis actionibus se virtus sustentat, & locup letat. sicut suis derivationibus , fons, suo .scruore ignis. Sola inquit S. Gregorius Nyssenus , virtutis Actio nutrit laborem, viresq; auget & probat exemplo Mosis, qui ait , cum semel per scalam , in qua
Deus innixus erat, Vt Iacob dicit, ascendere coepisset, nutiquam stetit, nunquam terminum motus nouit, sed semper de gradu in gradum ascendebat. nec enim deficere unquam potest altior gradus .& post enumerata pr clara eius tacinora,eaq; dona, quae cumulate in eum contulerat Deus,tot tantisq; inquit sublimationibus elatus, adhuc ardet desiderio, adhuc tanquam fa- mescens & sitiens,tanquam eo careSquo tantaer frumbatur,orat ut videat, non ut ipse capere potxst; sed ut
se habet, qui desideratur. Id vero quod atri non potest deficere altior gradus,intelligitur primo, ut altior gradus est. gradus enim altioris n5 est deficere. sed proficere. Deinde, quia in altiore gradu ea uisest, ut si ipsi uelimus, possimus facile per illu, et Dei opem qu seper praesto est & praecipua, resistere tentationibus contrapagnantibus,ac progredi in Virtute in qua sentetiam scripta etia illa sunt:Aquae multae non potuerunt extingue xc Charitate,neq; Creatura alia potist nos separas e a cha
uinte Christi.Consentaneum tandem est actiones auge
17쪽
re virtutes,quisci virtutes ut diximus) habitus sint, qui
ut actionibus gignuntur,sic actionibus conseruantur, Corroborantur, crescunt. quod etiam Theologicis virtutibus suo modo conuenire Theologi asserunt.. quamuis enim & habitus illamm&incremeta a Deo efficiantur, incrementa certe Deus non effcit, nisi virtutum aetionibus an leuertentibus, & praeparantibus r. r. 3. animum in quo incrementum det Deus.
Lualis esse debeat mirmus Actio. Cap. II.
Ctionis studiose proprietates multet sensi prςcipuas numerabimus maximeq; ad Wstim spectantes. Retio virtutis adtio est humana,loquimur enim hic de hominis virtute.Est aure actio hum na quae ex ratione deliberante proficiscitur. ut idcircono omnis actio hominis humana sit, no enim humana dicimus quavis hominis sit,actione Animae vegetatis; omnis tame aetio humana hominis simul est amo. Vt autem haec virtutis actio sit, bona sit, oportet, hoc est de re bona,& rectum ob finem.quod idem simul est ac rationem humanam voluntariam esse, & sponte nascentem,ratione praeeunte & prudentia per iudicium,& imperium, qui eius actus praecipui sunt, moderante immo eandem rationem Dominam, & Reginam esse Omnium humanorum actuum pro Vruuscuiusq; ratione. cum scriptum subintus te erit apperitus tuus, & tu Ad Tix. . domin betis illius. adeo,ut praeesse nos debere etiam
18쪽
operibus bonis significet Apostolus; ut nimirum iis ita
ratione prudentiaq, superiores simus, ut nullo quantumlibet pio seruore in eorum exercitatione abripiamur a recto.Talem asitionem deniq; circunstantiet omnes comitentur & muniant, nihil ut desit, quo minus
integra plane persectaq; sit.: Tria autem sunt quae huiusmodi Actioni Seneca tribuit.Primum est inquit, ut quantum quidq; sit,iudices. Secundum, ut impetum ad illa capias ordinatum, temperatumq Tertium, Vt inter impetum tuum acti
nemi conueniat ut in omnibus istis tibi ipsi consentias. quicquid ex ias, tribus desuerit, turbat docetera Quid enim prodestinius aestimata liabere omnia, si sis impetu nimiusὸ c d prodest impetus repressisse,& habere cupiditates in tua potinate, si in ipsa rerum actione tempora ignores,nescias quando,quidi, & ubi, de quemadmodum agi debeat ξ aliud est enim dignitate
se precia rerum nosse, aliud articulos,aliud impetus re-ifrςnarein ad agenda ire,non ruere Tunc ergo qua sibi, concors est,ubi actio non destituit impetum. Impetus.
ex dignitate rei cuiusq; concipitur, perinde remissiis acriorq; prout illa digna est perpeti : naec Seneca. qui
plane exprimit prudcntiam, non solum quae passiones sustinet, ne praecipitent, scd eam etiam quq actionem ad exitum perducit, ne inchoata flaccescat. utrunq; enim necessarium est;Primum quidem aduersus illos , qui quicquid volunt,uehementor uolunt. Secundum autem aduersus illos qui multaequidem agitant animo, ac uolunt,nihil tamen ,aut ualde paucae prςstant illi sint qui cogitationem quidem ad reSagendas adhibent,
19쪽
sed subitam, ac fere nulla praeparatione operosa magnaq; aggrediuntur negotia, multis actionibus semper implicati: hi contra multa comprehendunt animo,d: ijs copiose disserun t cum audien tium etiam admiraticine, quae agenda sunt inquirunt diligenter, acute dispiciunt, ad agendum tamen tardi, remissi,minime essicaces;illi rationis froeno coercendi, hi timoris ac conscietiae stimulis concitandi. neutri uirtute pr diti,nisi illi senilem prudentiam, &hi magnam essicacitatem asci escant, II. Actio virtutis pr. esertim Chistiana,non semper in semine,aut infans est, sed Vegeta,crescensq; quotidie mWis: similis igni illi, que Dominus misit in terram , & uoluit uehementer accendi.Nolite inquit Apostolus,pueri essici sensibus rhalitia autem paruuli estote, sentibus autem persecti: propaerea S. Gregorius cu retulisset illud i , per singulos gradus meos pronum ciabo illum , omnipotentem inquit Dominum peT suos gradus pronunciat, qui per incrementa virtutum quae coepit,er se per laudem suς pietatis reddit.& pau 'lo possetvi ascendit super gradus eius, quia nobis proficietibus eo amplius nobis exaltaturCominus.Hortatur ι idcirco S. Hieronymus, crescat cu annis gratia, crescat. cu aetate iustitia. quod quantia nobis fieri debeat,intelliigitur ex dicto illo S.Gregorij, quo indicat setire se signia.
diuinae electionis essein uirtute progressiim facere. hicnctis inquit, cum foris aetas corporis, intus si dici liceat Icrescit aetas uirtutis; ullus tamen ait idem, qui ad bonum propositum adhuc in mentis teneritudine. csset coiaspicitur, despiciatur, quia frumenturi Dei ab her .ha incipit, ut granum fiat. quare infantes in i ii tute so- uendi
20쪽
uendi sunt, ac promouendi, dum Christus formatur in illis. ne sibi relicti de minimo etiam illo Virtutis gradu deiecti retrolabantur. accidatq; illis quod idem de non 3 p perseuerantibus scripsit, qui bona non consumant,du AI mouit proposita non perficiunt, etiam quς suerunt cςpta convellunt. lli. Actio Virtutis seruens esse debet. iccirco Apostolus: Spintus enientes ait, Domino semiCntes. ac Rom. rc. si dicat, quia Domino seruimus, spiritu esset uesse mus. hic porro seruor si adulta virtute nitatur, n5 extraneus ille erit ac peregrinus,qualem S. Petrus vituperat, δ' ' ut incon stan tem ac minime diuturnum, sed solidus ac robustus.mouere autem debent ad hunc seruore multa,illud in primis quod a S.Thoma traditum est. assi-bet ait A ctus charitatis meretur charitatis augmentum: non tamen statim augetur, sed quando aliquis conatur ad huiusmodi augmentum . quanquam in hominibus probis, animisq; Dei gratia bene munitis, sperandum est,non permissurum Deum tantum malum: effecturu potius,ut quando diligentibus Deum omnia coopero Rodi αtur in bonum, Actibus etia remissis charitatis mCreantur eius incrementum: tunc adsuturum, Ut S. Thomas Ibid. sentit,cum ad illos accesserit vehementior actus.quare in ardentiores actiones incumbedum, quatenua prudelia docet, & vires suppetundiremissioribus aute non ex industria, sed cum alarum occupationum necessitate astricti sumus,ita, vix ut locus sit ad alios virtutis actus attendendi quam ad hosce exiles, & tenues. non negarim tamen hos . ipsos tenues actus interdum etiam sponte eligendos esse: cum nimirum remissi multi asedentem unum aequanti ncc in his sicut in vehementio-B ribus