Index Dioscoridis. En, candide lector, Historiales Dioscoridis campi, exegemataque simplicium, atque eorundem collationes cum his quae in officinis habentur... Joanne Roderico Castelli albi Lusitano auctore

발행: 1536년

분량: 121페이지

출처: archive.org

분류: 약학

11쪽

emis quos enumerare ester longum rempus,laque m mandanses, Non qui aem In homine stos in bor,quin mortalium vicem portus doleo,quibus tam istia atque plane miseranda contigerint,cum his hominibus diuinam illam medicinam commistam habeant ad quos nil magis Pertinet quam ad asinos ceroma,aut boues clitellae.Olim quinem sanientillimi viri illi maiores nostri animaduertentes, quanta rei medIcae Inenet dign1ras,no n nisi Apollini deorum omnium sapietissimo,ausi sunt ea asscribere,dicente Ouis dio vate,inuentum medicina meum est,opilatas per orbem dicor, & herbarum thiecta potentia nobis.Quin eos qui chirurgicam artem ad medicinam pertinentem exerccinant,Homerus,scientiarum omnium si Plinio credimus)parens a dijs esse genitos,eleganti carmine prodidi cum Podalirium & Hachaona qui temporibus Troianis non parum auxilio Graecis sub Agamemnone merentihus fuere Esculapii filios dicat, Caeterum quis Estulapium ipsium deum a Romanis habitu ignora at eo in precio ars mesdica semper fuit,ut qui in ea pulchre floruisset:ranu de mortalium hominii genere pulschre meritus de orum statuas habere obtineret.Nam δί Hippocrati cum Athenieses infestantem pestem solerti ingenio omnino urbe igeret,auream statuam fuisse erectam author est Galenus, unde multi eXtitere qui nonpaucis de re medica voluminibus Iu eulenter scripsis eosdem honores assecuti sun ita Vt a dus inuenta medicina, δί deos etiam post mortem gigneret,cuin vita magna in aestimatione semper fuerint habiti, qua de re locupletissimus est testis Homerus qui velutieta tripode aureo virum medicum multis athsantistare vaticinetur, nempe quu vir medicus inultis alus aequabitur unus

dicat ali ut non semper exemplis Ionge petitis immoremur quae fortassis alicui fabulose possint videri,quaeso quod aliud oflicium Christus optimus maκimus humani geoneris seruator sibi diligendii praeter una medicina putauit nempe sciebat ille que nihil

fallere posset,nulla existere re perinde humano generi heologia excipio,conducibit Sati medicina aeterae quide artes aliae vel de agroru diuisione agunt, vel de incerta a stroru copulatione disserunt,quaeda etia de nominibus aut literis d1sputant.Nec desunt

quae de mensuris tractent.Sola quide medicina de corporis humani salute agit, de qua in ianitatis Hymno cecinit Horpheus.Ahsq; te cucta sunt hominibus inutilia, nec sane immerito,cu subie, tu corpus humanu habeat quo nihil praestabilius,nihi l deo ipsi gratius,quod tanti fecit Hermes trimegistus ut post primit deii pene maxiinu esse deoru dixerisiunde homo diuinu nucupatii est animal,cu ad imagineae dei similitudine copositusiviquod denil si e mudo sustuleris,quaeib,quid aliud agas qua caeteras eade opera Pestundare,quapropter oportet ladiu stent,caeters qutae artes,quaditi salus humana

aeterv locus ape videtur expostulare ut qre relictis alijs partib de hac potissumi v oiui

12쪽

LIBER I.

mus ti actare dicamus .Equidem eum inedicina autore Galeno secundo de rae, vitus in morbis acutis.Trihus constet instrumentis,nempe Diatetico,opere manuali He inedi inali, atque de primoribus duabus, A multis non nisi doctissimis viris felicissime tractatam animaduerterem pretium opere me facturum existimaui si huic tanquam caeterarum reginae quae nunc magna ex parte nostris hominthus contemptui habetur quasi auxiliares manus attulissem quod vero nostra haec pars caeteris omnino, silpreserenda neminem puto esse qui ambiguat praesertim cum Plinius vir grauissimus cui non parua est attribuenda fides tam multis encomηs vhique eam efferat laudet extolliat ita ut masiorem medicine partem illi assignet.Μηtridates olim Regii nulli qui ante se suere postsponendus multus in Herbarum cognitione traditur,Sic Sc Orpheus,Sic mustus Poeta antiquissimus,Sic Hesi'dustri Vosemel dicam, Homerus ipse, non pauca de herbis

tradidere, quas tantopere idem Homerus videtur admiratus, ut dijs etiam nonnullis assigne quod etiam olim Videmus usurpatum, um nostris diuis non paucas etiam ascribamus,nempexsuae mariaq herbam illam quae de illius nomine appellatu Possem equidem sergesta Ita commemorare,quibus luce cllarius ostenderem Φ magno in honore olim herbarum cognitio habita fuerit.Nuἡς autem nec fine nostro ingenti malo despectu.Ego vero ut tam magno malo obuiam irem aboraui sedulo uti singularum herbarum multiphariam nominibus expositis si non omnino certa magna eae parte aliquid remedii aflerrem,quantam autem in hisce Icrihendis & olei&somni iactu fam se cerimus. Ego mihi ipse sum probe cuuscius quantum profecerimus,siquid modo prosecimus,aliorum sit iudi cium.Certe ego'mnes huius operis lectores oratos vel im,ut1 nonisi re prius eXpenta suum iuditium serant, quod si illiud Alcibiadis huic loco quadrat ncm recusamus id perferre πατα- - ακωv hoc est feri modo audias.Sic iIli qua tum Velinthiaterent modo rem ipsa m M perlegant & eXpendant tunc, siquidem aequa ores mihi futuros sperarem,nam non tantum medicitas c andidatis,sed qui bonis literis delectantur,nempe Plinio,Columella Varrone cosulere studuimus.Sed haec quasi prae ἔ- fati ad ipsiam rem accedamus. Iris,cuius tantum radix a medicis commendatur her Iris haest cubitalem erei'umcpcautern habens at omnino Astulae regiae,qμae alio nomine Asphodelus d1citur,persimilem licet tamen minorem durioremqucuius nores aestiuales V siummitate nascuntur,diuersorum tamen coloium, unde Iris siueuammula a celestis

arcus figura dicitur, nec desunt qui HIam afoliorum quae gladiolo insunt similitudine Gladiolum appellentcuius radix 8'gurifera einquae verno tempore ad solis umbraesccata,ad quae minutim circumcisia odoramenti gratia a pluribus in arcis reconditur ultrica teste Plinio summo in precio habetur,at omnium est laudatissim in multis lasmen orbis,regionibus retoris licet nominis nascitur,nempe in Hispania, Italia, Lusitania quae si nu Illi rica aut Macedonica,Aphricana tame,cui tertiasidem author asscribit est censenda.Ηaee omnium doAGum con supatrumcasum per ios aut idos sermat; quod propter hos dictu velim,qui cumGraecas literas ne supremis quidem labiis degustaru*Vr pionia a pecta , vaticesia, abitonia. hamedi in in mandre 'rinalεialinaria sic irida ginendi casum per ios mittentem ab ea dividant iride quae geniti uu in idos mitUr, cum Vel elemen rio puer ah Yno eodem quae recto utrun genixiuum descende xς RPPareat.Sed. haechis qui graecarum literarum aliquam omnino notitiam habent facilia sint perceptu,quapropter non diutius lectorem morabimur irimitan liue genitidi . .

sum irios siue india siue tria fige κυι sormet liliorum esse geἀus omnes norunt quod bis SE 1-nψstri Lusitani iuxta ad quae Hispani communi vocinulo quasi per excellentilini liliti eos ide. RPPζll nt, cum tamen lilium apud authores legimus non hanc imo athum lilium quod λ .r ςiS Crinon,a poetis auiam tu rusrosiam inuessio appellatum intelligere OPOrxος

R ce QκοIoy. Latine Acorum, Acorus, herba venerea,radita nautica

agyiaiolus. Germanice golat yilicii. Theutonicae geheel laten. His B ii panice

13쪽

LIBER I

panteeatrio e adanhal. Lusitaniae Hana, recentiores nunc dictis cata

DIOS CORIDIS HISTORIA.

A Corus iridis solia habet angustiora tantum: radices eidem non dissimilis

implicitas, nec recta descendentes verum obliquas, Oc in superucie terre geniculis intersectas colore subalbidas,gustu acres odorenon ingrato.

IVDITIUM NOSTRUM.

A Corustae venerea herba quae ab officinis acorus simul vocatur ea apud omnes

aquatica scilicet gladiolus luteis illis lilijs putatur herba quare eidem in legmate commisimus verba licet non sine antiquo at 3 inueterato errore gladiolum illam Pro vero Accoro suscipiunt, cum ei principis nostri in presenti verba,cui in herbarumaefructi eum desicriptionibus fides est adhibenda,sicut Galeno in earundem perscribens dis naturis minime conueniunt,nam ut reliqua omnia tacea radicis saporpotiusastrinsgit de quasi insipidus quandamper se frigiditate sere, non vero acris est nec secum viIuasserens odorem quae vero acoro pernecessaria esse Galenus ac eius Aegineta simus authores sunt, nec minus ex Plinio hocsatisprobari potest qui lib.xxv. cap. xiii. reliquia Eibseribens inquit acoros iridisfolia habet angustiora in δί longinquiore pediculo, radices nigras minus. venosas, Nero Sc has similes iridis gustu acres odore non ingratis gustu faciles at his quare cum res hoc pacto se habeat quid pro accoro succedaneum accipiendum sie,exponemus: Est autem Accorus herba in ossicinis calamus odoratus verus dicta propterea quod omnia Calami aromatici accoro correspondent tum colore i acorus pore odoreac herbae ipsius figura,cuius rei minore habemus mainardum Farrarie sem virum in re medica excellentem atm reliquos ipso recentiores, eaeterum ne cui sied tum qualiter appellanda lit haec herba quae vulgo Acorus vocatur , nos quarto li. mentionem faciernus,nam dc illila ius est locus, & quanquam nunc maxime de ea mestionem facere velimus menti tamen,ctu fit sibiicienda Dioscoridis capiti non Lecurris proinde ad predictum Ithrum lectorem relegamus.

PHILOLOGIA III.

DIOS CORIDIS HISTORIA.

hJEon quod Athamanticum vocant, caule folijsep aniso similibus erami R: si 'st bi setali pleruml altitudine radicibus in parteis distra

ta Ad M ut, resa tendentibus longis odoratisque IVDITIUM NOSTRUM.

. . R quiMua quid in praesentia praecemur nisi aliquando

14쪽

mεliorem mentem dari Vt quod hactenus sunt aspernati agnoscentes malint semeI bene recurrerequam semper quod est in Prouerbium male currere,nam tunc melius nobis Iiceret cum histhitum hominibus nostris sperare qui illorum ignorantiae non sine maximori iti periculo sunt obnoxii quod optime posse esse inditio Heu quae cum in Hispania famigeratissima sit. tamen hactenus ab illis est ignorata. Et quanquam assiduis eo rum importunus ab hac cognitione fuissem deterritus , ramen persuaderi non potui , ut penitus eam abiicerem, quo factum est Ut si non omnes taltem hona dum illic ageremus partem cognouissem, inter quas Meusiit, quam in Hispania nasti Dioscorides Vt praecaeteris in hac re diligens scrutator est author. Est enim ut mea fert opinio Meon siue ut ab ossicinis Meti ea videlicet herba, quam Hispani uno ore Pinillo Vocane, cu adamus Rhusim omnia Dioscoridis in presenti verba ei conueniant,nam Caulae soths quae Ansto si

milis est Cui tenellae radices medico usui prscipue venientes Haromaticae sunt,non inaficias eo:Germanos quoq;*hanc herbam habere putare. Nain mihi pridem quosdam illorum Argitas conuenienti qui in hanc Vrhem Antuerpiensem tanquam celeberrima omnium emporium non paucas herbas adserre solent.Quidam inter alias quasdam ras dices ostendere suo nomine Berrourteae appellatas,quas tamen meu esse herbae summopere conteiidebat. m ex herba folia Caulemq; nondissimilia Anheto habente se colia legisse fatetur,qua ratione ab ossicinis Germaniae pro vero Meu habebatur. Caeterum minime ita se rem habere illud mihi indicabar,quod prster aequam eiusdem figurae non erant odore,quem aromaticum meon Hispanicum habet longe interesse disserebant. Caeterum credimus nos Meon illud Hispanum verum Athamanticum ab Athamante inuentum,ut refert Plinius naturai. historiae lib.2x .Cap. 2J .aut ei dimile esse.Cuius radices Galeno, Aeginetacii testibus Abris huic dicatis negotio.3.calefaciunt ordine, in. χ.siccan 1n Italia vero nondum hoc verum meon compertum esse Marcelus ille, Vergilius philoisphus δc medicus eloquentissimus fatetur dicens.Nunc vero quod stiam nuia Ium Italiae Μeon est.

PHILOLOGIA. IIII

CRaece Latine Cipertis odoratus,angulos Is ivinciis,triangularisiuncus. Lussitam cetrata de Iunca,de cheiro. Germanice talden galagen. Hispanice Iuncia olorosia.

DIOS CORIDIS HISTORIA

Iperon porri solia habet longiora tantum graciliora , caulem cubi talem

oc aliquando maiorem angulosiurii odorato rotundo iunco quem schenum dicunt sim1lem 1n sumo cuius tacumine minuta folia se proferunt, interque se men est radices quarum usus est , oblongis ol1tus similes habet mutuo conlaetis. subi inuicem coherentes habet re rotundas aliquando nigrah,& cum amarit dine aliqua odoratas, nastuirr cultis aquosis locis.

CIperus illud praecipue laneorum genus est angui ostim habens Caulam Iutarate

r m Candorem habentem Cacumine nigrum , euius folia ima porraceis eπili Ora multo sunt , in Cacumine minuta inter quae est semen, cui radiae nigra, bo v Qdoris est , tomento quodam dessiper vestita homina ερ aquosa semper λmans arque inde ea melior quae longinquior ab aqua a mulierculis Hii Panie iu-ς,ςδ Vr; quam pro odoramento , atque nobili sectitu recondunt, is aurem quan -

15쪽

doque apud authores quadratus Iuncus nominatur, nec cellus libro.rii. Cap. xxl. alio eum appellat nomine quam quadratum Iuncum, aliquando vero rriangularis dieitatur ut Plinius Naturalis Historiae Lib. xxi. Cap. XViij. Nec tamen illos omnino in. ter se contradicere illud mihi est argumentorquod ex diuersis regionibus magis quam ex natura videatur prouenire,quod multis herbis accidere manifestius est . qua ut hiea nohis referatur quem tamen habemus triagularis est, nec nos fallit esse multos qui huius radicem herbae eam esse dicant quam Lulitani,iuaeta atq; Hispani vulgo iunca aue lanata dicunt:quod tu rudius,sed significantius vertas iuncum auel lanatum. Ea autem ex Aethiopia δc insulis circumiacentibus ad nos us sertur magnitudine avellane nutaclei, unde nomen traxisse videtur colore exteriore subpallido nam intus lactea esteas pili etiam ut illud obiter attingamus non mediocriterconducit nos tamen quia neutia quam perluademur huius Ciperi eam de qua agimus radicem esse nam δύ gustu, Et dore longe differt, tamen nomine adducti eius generis esse putamus inter quod Plinis Cipirus, us Ciperum annumerat, eo citato loco , lectorem in praesentia vellem admonitum ne eiperus nominis Vicinitate deceptus,Eundem putet esse Cipirum quod a Graecis xlphion dis disserunt tur,nostri vero gladiolum appellanthulbosas habensradices, cuius rei in quarto libro mentionem faciemusCiperus vero de quo nunc iuncus ut diximus Triangularis est cuius radices Galeno Aegineta praesentibus libris septimis simplicium, excalfaciunt. siccant inscii morsu,quare humidioribus ulceribus cicatrice mirabiliter inducunt quishus de in Cisoria quaedainest Uis qua calculos minuunt Vrinach Sc menstrua promouet

PHILOLOGIA' V.

Raecanice uti Aop. Laisne Cardamomum,malas. Cardamomum,

Is minus Maligueta. Hispanice Cardamome Malagueta,grano des paradiso. Germanice Κardamulin.

DIOS CORIDIS HISTORIA.

Ardamomum sigito quod frangenti contumax repugnet quod plenu pre

iactulum quae usiquod enim tale non erit vetustate exoleuit, re bonitate amisit, quod odore item sensum tentet gustu acre dc subamarum sit.

IVDITIUM NOSTRUM.

P cipue insela Cananor dicta ad nos alio qua sub dicto habetur nomino,acutis scilicet angulis

giruiberis nonmultu abest

Cordin

16쪽

postrema genera antiquis fuisse ignota. Nec enim ita illotis quod alunt pedibus, eum de priorihus egissent,de hisce posterioribus nullam prorsus mentionem fecissent' Est

huius rei Auerruis Arabs medicus non omnino infelix author qui enumeratis aliqae quae post Galenum luisse reperta assirmat.Hoc Cardamomum Cap. XXV.Οhiter attini sit quasi unum illorum sit diuersum ab illo priori. Cuius antea Capite. xxiij v. Sui colliget meminerat nec Hamardus Episto .lirixxX.abnuere videtur quum haec Edi- coniectori committat.

PHILOLOGIA UL

HISTORI AUDIOS CORIDIS.

'G Ardi genera duo sunt, vocatur* Indica altera, Sisiaca stera, haud sane L l quia in Siria oc India proueniant,sed quod montis in quo Nardus nasci,

tur,altera pars Siriam,altera Indiam spectat,habet , in Sisiaca Nardo primuhonitatis honorem l recens non ponderosa. Comosa, colore russo, odoratissi ma*est. Et quae una cum angulosi odorati iunci odore breui spica& amaro sapore sit quae itidem linguam e ret,od issuauitate diu permanente, in In dica Gangitis altera dicitur a Gange flumine inuenta appellatione, qui ad radi. ces montis in quo Nardus nascitur fluit ignavior. Et minore efficacia-am sis locis prouenit N ardus haec est,numerosas,& ex una eadem l radice prode

iantes,spicas ex se mittit,easde mosas,implicitas* di odore viroso.

IVDITIUM NOSTRUM

H Ermolaus Barbarus,vir omnium suffragi' eruditu qui In re herbaria non mediocrem laudem est adeptus, in lib.illo cui Correlaria titulum esse voluit,Sum malim de dilardo agens, nouem genera illiusesse asserit, quae omnia ex Plinio urit desumpta,Vt videre est apud eundem lib. xij. eiusdem numeri Capite, quae quo mili in hoc libro declaranda suscepimus non grauabor hic subscribere. Sunt autε Ganisgetis Ozenitis ab Odore virulento dicta. Pseudo Nardus, Siriam, Gallica, Cretica,id est, Phu, que alio nomine Valeriana dicitur,Baccari Herculus,Asaron,Thracia,quas ut in omnibus re in omnia Di 'scoridem sequamur,non omnes,sed partem ab eodem tractatas ordine declarabimus, quae tamen in Prisenti a Dioscoride diitatienda venitithae Siriaca M Gangitis siue Iridica dictae sunt,quascum eandem tande se e vim ob tineant,non immerito uno eodem capite a Dioscoride Galeno ato Aegineta in uenio tractatas, haec vero vocatur a Galeno te Paulo Aeginera Nardu Stachis, quod hodie a nostris pharmacopolis Spica nardi interpretatur, assertur haec ex iridiae trisula, Domine Cambala,sed sine radice quam utinam potius portassent.Cum magis rei medicae conducere vel ex Galeno vi D1ostoridem sileam patet qui litavi'. de sacultatibus simplicium medicamentorum Capit.i.haec de illa scribit, Ex his constans facultatibus adiκω ad iecur re ad stomachum rationahiliter cotiuenit, tum pota tum emtrinsecus imposita . ec his dissimilia videtur recitare Aegineta, quod mirum videri non debet, cum Galeni sirma dicatur,nam lib.vij.de ea loquens radicem tantum nexI Pe.quae magiSRd rem facere videhatur nominat cribens Spicae nardi radim calfacit in primo &c. Videtur etiam non leuiter sententiae hula nostrae HamardidFerrarisis silvstrihere Epi

17쪽

Iaxiorem praedeat misceturi,

PHILOLOGIA. VII.

HISTORIA DIOS CORIDIS.

Elti NMdus esia habet oblonga,colore Sufflauo, luteum vero florem, Caulium tantum,radicum usus est.

IV DITI UM NOSTRUM.

VTinam Marcellus,Virgilius,aut Barbarus ipse qui locupletissimis Commentas

τῆς Dioscoridis opera iΙlustrarunt collat one medicamentoru Dioscoridis cum illis quae in ovicinishabentur facerent quemadmodum in prassientia Nardasiue Celticam taciunt,Cum ea herba quaein cinis Emandula dicitur ut labori nostro re sapientiorum una opera possent consulere.Est ergo Celtica Nardus autore MarcelsIo quam Lauandulame cinis'ema id Liggriae a1hilmssirca Ustitia nascensin hos clie in nostris hortis familiaris quae eo Lauandula dicitur,quoniam maximum vectis at Genueninus mercatoribus praehet quotannis in Africam eam ferentibus, hi lauaφis fouendis corporibus Lyhes ea utuntur,nec nisi decoso eius abluti, mane e do mo egrediuntur. Sciant in inprs senti qui lisc legerint,si modo qui legerint Celtica nardu alia a Saliuncaeta,quanil in Leonicenus eande aduersus Pliniuelle phare nitit vein ipsius aduersiis PIimuliB.videre est.Na etsi Leompinu lana inoi magistrsi habeatimus satius, in est potius a magistro si a veritate discedere aut ut ipsius verbis utar caussalibus. Amicus Plato, Amica veritas ambo amici siunt,plus in in honore prsferenda veritas est.Legi mus Celticam Nardum id quod videmus folijs oblongis striistis, Libariotismilthus, colore sufflano gore subluteolaeetnostram ceruleo ornari quae in caules erigitur. Saliunca Vero Plinio teste lib.XXi.Cap.vij .foIiosa quidem est,sed breuis,ut in coronas necti no possit. Hema verius in flos decisia veluti manu pressa breulatercu sui generis cesipes quae in Pannonia 3c Noriridis nascitur,tanis loliditatis ut me tallum esse coeperit, Etiam si mendoss non soliditatis ut vetus habet lectiosed suavita cis scriptum RGquihus iam verbis quisque exactam differentiam comprehendere i nterutramque potest, quare ut non longinquiores simus tantum una ab altera abest, hersha quantum Lauandula in ea in Officinis Spica Romana, siue ut nominant Celtica, differt.Nam Yt diximus nostra Lauandula Dio2-Celtica Nardus est, quae lonιm a Celticasiue mcinarum spica Romana differt.Haec vero quam miropole Celticli Gmnam diuuit ulmeasere pinio, PliniJ Saininca est.Cum eiusdEpicturs mula Leoniceno occasionem dederunt . Verba codicibus comperiunti

18쪽

LIBER L s

Na itiir Gallio Nardus in Liguriae alpibus in ineolis gentis suae voeahuIo Sallunea appellatawum in melioribus non Saliunca sed Gallica appellata coperitur,ut ex praesenti versione comprehendere est sed de his colinucium Pandulphum in suis Plinianis defensionibus videre est.

PHILOLOGIA VIII.

GRaecam ce νας os λ, Latine Montanum Nardum,Montana nardus, Lusitanice Cardo machis.

HISTORIA DIOS CORIDIS.

' Is Oniam Nardus ramaeos solia* Eringio similia habet mInora tamen ael VLEringij modo aspera oc aculeata radices illi duae sunt, & aliquandos res nigrs odorataei Alphodelo similes, verum multo si Asphodelus gracili

res tenuioresque.

IVDITIUM NOSTRUM.

Sidnamsit montanaNardus, non hactenus quod sciam commentatores seripatum reliquere.Nos vero ut iuditium nostrum candide praeseramus non esiam eam esse credimus ch Carduit famigeratam apud Lusitanos herbam qua illisito nomine Μachix dic titan Cum illi E ringij aculeata asipera solia sunt,radicesque graci es oblonge honi odoris,quasillic mulierculae aestiuo temporefodiuuat in capsis suis condunt pro odoramento at nobili sessitu.

PHILOLOGIA IX.

GR aecanice Da ορ- α, Latine Asarus,Asarum,Rusticanardus, Nardus agrestis vulgago sanguis martis perpensa, Hispanice Asara hae cara, Germanice Hasdrourtet, Theutonice plumbe u hiddenardus.

HISTORIA DIOS CORIDIS.

A saron Hederae solia habet longe tamen minora rotundiora. flores interiam folia ad radicem purpureos, odoratos,vasculis Apollinaris herbae similes in quibus semen acinorum,nucleis smilcim quo rarae subasperaetis angulorum figura cuspides sunt, radicibus nititur numerosis, geniculatis saporis calidi,&lingua erodentis, tenuibus obliquis gramini similibus,sed longe gracilioribur si gramen,& odoratioribus.

Asartim rustica nardus Baehar alio nomine dicta herba omnibus nota,non longe a B char nomine die a,de quo satis mirandum est,quo pacto Se illius nome clatura a barbaris non viciata aut eorrupta fit, sic enim ah Hispanis, Lusit nis, Gai i , YtaliS,paucis tantum mutatis Ilieris appellatur monemus tamen ne Pro azaro bachRri bacharis intelligatur,cum hacharis herba fructicosa qua fascinus depellitur addiquς

19쪽

LIBER TI.

Iehat In coronis apud veteres sit uncte Vergilius Vtruml eleganter de ea exprim&in carmine Bucolico. Et Bachare frontem,Cingite ne noceat Vati mala lingua futuro. . m de Qua libatnaectionem agemus. Nolim qui haec legerint in eorum micitiam venire.'ὶ μ' . qui Asiarum simpliei C in Astiuo geminato esta distinguendum dicun ,IO Me enimm ς 'A falluntur ad quae,ut dicitur,toto aberrant coelo.Quum verius Asarum ab Arisfaro estset distinguedum,caeterum medicprii imperitia haec-multo alia maiora lic intactareIinquit,quasi nullius sit momenti,de illis aut loqui aut flere in Alari deicriptione noinsistendum,Quum omnia Dioscoridis verba Asiaro n*stro corres Ondeant,quod cc muniori usu multis aegritudinibus adhibetur,Plinius vero Asaroma pleniq; vocitari quasi in coronas non addatur inquit.

PHILOLOGIA. X.

Raece Latine Valariana,Amantilla,Valenciam,herba benedicis, Germanice Balation, Hispanice y erua benedicta, Theuthonice Valeriam.

HISTORIA DIO SCO RIPIS.

JHu ceruio cello herbae aut olus atro solio aequali caulem habet cubitalem, Xyct aliquando maiorem tenerum cui leuorsito color m purpura albicans, eundem* geniculatum,& in medio concauum,flores figura ad Narcissuma cedentes maiores tantum teneriore 3 colore in albido Per medium purpureo, tradix illi est in superiore sui parte minim digiti crassitudine, habetque adnascetes illi exiguas radices alias qus transuersae feruntur odorati, tundi iunci, aut nigri veratri modo sibi ipsis implicitas colore subruiso, ec Nardi odore cum

virosa grauitate aliqua odoratas. ' - - α

IVDITIUM NOSTRUM.

TI' Rie Cretica Nardus absim vectorum ambagibus aut controuersia ,IIa nostra A est Valeriana,qd vero nostra paulo minor apparet si descriptio Dioscoridis monstrat hoc vero regionis influentiae culpa est non vero rei causa quare apientissime Marcellus Vergilius inquit quam pro Dioscoridis Phu aetatis nostrae herbarii ostendiit.s. Valerianam herbam longe minor ea est quae ab hoc seriptore desicribitur, nec oti s nino utriusq; inuicem sibi respondent notae quae tamen prscipue a Dioseo ride num Tantur conuolutae glomeris modo,&vt Plinius ait villosae radices, earum que nardi octor albicans in caule purpura in nostra pariter sentiuntur credimus que nos Me in animalibus etiam fit quae non eadem mole corporis ingenho su i natura vhioe nascumtur In alieno orbe coeli aut terrs heneficio Phu hanc proceriorem nasti quoniam Minnonro orhec italis aliquando visa fuerit. I;

a Raecanice seu retori Latine Malabathrum solium Indicum.

DIOS CORIDIS HISTORIA.

20쪽

MAlabatro proprium genus est nascitu es in Indiae lacustribus locis nihil aliud si solium in aquis,lacustris lentis modo fluitans,& nullis radicibus haerens,id colligentes incolae suniculo statim traiiciunt siccatumi seruant i

MAlobathrum siue solii Indici duo precipue apud authores coperimus genera, qus solii appellatione significari consueverun alterii scilicet palustre, de quo ad praesiens Dioscorides,alterum vero arboreum, de quo Plinius Naturalis hist.lib.xiη.dices Dat re malobathrum S yria arborem folio conuoluto,arido colore, ex quo exprimit Folium oleum ad unguenta ,haec vero Barbaro praeuente atq Mai nardo ep1stolarum l1bro no Indicu. his ignora sunt,tandem ut primum taceam hic,epi stola illa iam a nobis citata vix unicum malobathri fclium toto viis suae tempore videre potuissie fatetur. Caeterum his tertium malobathri addedum est genus,quod ab officinis solium Indicu dicitur, quia ex India ad nos simul aduehitur,satis amplum olio nucis iuglandis,et aridum,subpallidum Sc multo solidius,quod utinam illud Andromachi sit hoc carmine dictum, Sc-mina Cretensis malobathri folia, eta primis tamen duobus generibus quondam uno guentum praeparahant foliatum,eandem sere vim habens quam Nardinii, de quo Plinius lib.xxiij.Cap.iiij.lectionem commisit

PHILOLOGIA XII

G raece κασίας, Latine Cassia, Cassia ligna.

HISTORIA DIOS CORIDIS.

C assia omnis sarmentum crassi corticis habet,ut piperis solio esti

IVDITIUM NOSTRUM.

Viam ad Cassiae vetba accessimus,in illam Leoniceni incidimus epistolam ein, C GR

dam Μenoch Io scriptam,in qua quid de Cassia tenendum sit aperte demost rat, quare cum de Cassia adhuc medici certent.& lis sub iudice sit, quid illi aut Fulcio de ea visum sit in eo lib. cui de erratis medicorum recentiorum fec1KV ideto.

PHILOLOGIA XIII.

Raece iam μυ, Latine Cinnamomum, Germanice Canella, Teuthonice Caneel, Hispanice Canella.

HISTORIA DIOS CORIDIS.

C innamomi plara sunt genera gentium ubi nascuntur nominibus appellata.

IVDITIUM NOSTRUM.

CInn momum cuius non pauca apud authores reperiuntur genera, Notissimu a sma est,quod nobis mittit Zellam insula,non parui nominis aptid Indos,in qua n PRUM pr exerea precioibrum lapidum copia hahetur, nempe Adamantum, Carbuncus λψxuma Iachinthorumbat plurium aliorum, se eserre non vacasinec si vacarer, Pur

SEARCH

MENU NAVIGATION