장음표시 사용
31쪽
PHILOLOGIA LILPHILOLOGIA. LIII.
Si iuνη, -Roleum Susinum vel Lirinum vestiliorum astorum mulieri. bus familiare.
IN paratur propter herbaeipsius desectum.
gimolaum e croco commune re inter Cola unum.
V v νομ λεο oleum Ciprinum siue Ligustrinu dictum exligustro herba A Maurorum Athana exoletum ait hodie minime in usu habetur.
Amα νβρηλαιον ex Amarco Matricaria scilicet herba,non vero ex maiorana ut Oppinantur.
32쪽
cu Amaracino videtqr osse ut Barbarus lyquit, nisi quod nome hoc proprie habet mCo ubi praestantissimum olim prsparabatur,supra tamen memini
scriptionem adornantem quam falso&corrupte Nicolaus ille propositus Diacorali appellat ut in Aspalatho de hac re latius verba nostra conamium .
ΜEτωπι-Μetopium ex Galbano vnguetum sic dictumab luno ex quoipiam Galbanum desudat, Metopium dictum ut Dioscorides in presensiti asserit,achrima ligni Galbanum dicta hodie in Myropolis habetur, unguP
Smma,Pinguedo recentis Mirrhae vocatur cum exigua aqua tusae ut moseo fides testatur,et organo express ae,ea perquam odora re praeciosa est. Plini/us simpliciter Mirrham sponte sudantem dixit, dc est ut opinor gummi quod hodierni Seplasiarii storacem liquidam dicut quo ad poma odorifera & sumus storiae utuntur,hoc vero apud palmistam.xliiij. cap.gutta dicitur.Sic enim ibide ver liquidia ha sunt,propterea unxit tedeus,deus tuus oleo letitis prae consortibus tuis mir
PHILOLOGIA. LXVI. Kristu iuni, unguentum Cinnamominum olim ad prodigium us. in pre
'HyNwnguentum Nardinu siue spicatum olim seminis Romanis, deum an verum dubito.
33쪽
i Ilinis conficitur,exoletum. PHILOLOGIA. LXIX.
IOM moleum Iasminum,ex floribus Iasminthodiepraeparatum aptares panos saltem his alio tamen nomine Sabacinum scilicethabetur,namviolae innis Nesiadest.
ΜIrrha arboris in Arabia AEgyptiae spins similitudine nascentis lachryma est,qua incis in substratas palmeas tegetes liquor ille deflui aliquando
etiam in trunco arboris concrescit .
- Irrha Ili non nota sub eodem nomine tamen quae adulterina ves vera sit.ΜHl v l nardus inter ea quae ante fuerunt,nunc vero vel non sunt , vel si siunt ,ea viciata comperiuntur,scribens,eamlib. Ui.nominat,dicens non solum optima sed bona Etiam mirrha caremus,nam quae Μ1rrhs loco habetur pro odore suauitatis teterrimuvirus obola nos vero credimus hanc officinis communem,aliquod mirrhs genus tainter haec a Dioscoride posita,non tamen eorum nobilius cum praestantius , dc melioris erat odoris quod prisci dijs pro Thimiate M holocausto offerebat haec tame nostra qua alicunq; mirrha est: EX India adfertur ex Farico insula quanquam tamen PIinius lib. η.cap.- .-i.eam adferri eae Arabia ait Trogloditarum regione asserat.
HISTORIA DIOS CORIDIS.IVDITIVM NOSTRUM.
in κωn imoris est russquamin ossicinis nori obvia rna inutata littera, scilicet storax quod pro suffitu ac Preciosissimo Odorameto habetur ast eius gratia eκ πά - - Indiae Prouinci in no Portatur quinquam Plinius lib. xij cap xv. asserio Sy
34쪽
ala Iudaeae supra phoenicen stiraehem gigni circa Gahala rarathunta,& Casium Se
I Dellium Saracenicae arboris Iachryma est.
NIhil in officinis Bdellio communius quod Plinio Naturi libro duode imo,Cap. undecimo teste, arboris nigrae magnitudine oleae,folio rohoris fructucapsi fiet Bdelia' Gummi est,quod non Scithisum aut Arabicum Μyropolae appellant. sed Iudaicum Iudaici Bdellium potius,
Non puto hic erit opera retium multis amhagaeus Vti, in re praesertim ita sacIII.
ut nulla prorsus nostra interpretatione indigea hoc magiscum aprincipio operis tantum hoc in libro,harum rerum collation cum eis quae in ossicinis hahetur monstrare conati sumuS.Thus ergo notissimum est, cuius aliquot genera sunt. Est enim masculum quod sic a specie testium vocant, ut Plinium libro Naturae.xq. eapite decimo quarto sequamur.mammosum cum haerente lachryma priore consequuta.Hodiernae tamen officinae inter Thus M Olibanum differentiam faciunt. Nam eorum Oli Oima hanum Thuris mannam esse puto de qua sequens eritis O, Caeterum Plinius eo cita nuo 'to loco ex ArabiaM Syria tantum Thus adferri asseri nunc vero ex regione Seyr di- cinarumcta apud Indos ad nos aduehitur. . Grseori manaest
λοιου λιgoeoAThuris Cortex siue Corticosum Thus achryma Thuris cru' ste coniuncta dicitur,quare Marcellus Vergilius Cortex Thurisdietiis est D inquit
35쪽
anquit,qui multo humore pregnans,a Thure non magnopere differt,ideo medicinae utilis est,nisi enim Cortex turserit inutilis erit, quare quod in eo laudo
Graeco T-χugανον, Latine Manna Thuris,ossicinarum Olibanum est, in qua 'δ o sopug &labor est,cum vehementer in ea erratur, cum Mannam Graeco
''' .um multi de qua praesens est sermo,ab Arabu Manna non secernunt, non sine ingenti errore,& inaduertentia tamen, cu huic astringendi vis inhqreat Arabuvero Mannae potius laxandi at* suu subducendi, atm hoc magis cum Arabullaec Manna aluum molliens,si Averroi creditur. v.sui colliget post Galeni tempora inuenta fuit,ad medicins Usum,aut si antea erat non sub Manni tamen no. . mine,sed succari vel melliS ut aiunt aeres,quod certe credimus,ut alibi discutierius,caetervmin praesenti Graecorum Mannam adstringendi vim habere vltra Dioscoridis in praesenti verba Galeni similia,de ratione curandi Methodi.xiij. Capite secundo feliciter monstrant,dicentia: Manna est purgamentum Thuris leni astrictione praedicta,at hoc etiam nomine Thure ipso ad nonulla utilior, Thus enim puris tantum mouenai facultatem obtinet utpote nullam astringendi vim habens magiscit id facit,quod pinguius ex eo est,& magis albicans,sic ti etiam quod flauum ex eo magi est,Validiussiccat, Mannae vero etiam corti cis Thuris paululum est admixtum,unde scilicet adstringendi vim habet, ipse vero cortex Thuris tum adstringit,ium siccat insigniter, itam ad moderatiores sanguinis profustasses eo utimur ibis,sicut etiam ad validiores solo usto ,sed tuecribrato Sc in mollissimum puluerem redacto, .haec autem ad verbum Galenis ψb ipsim vi ethodi adia respondent verba Capite quarto, subsequeti ordine.est autem Μanna medicamentum, quod magis quam Thus adstrin git, quare non immerito Galenus per totam eius doctrinam eo praecipue libro,
cui titulum de compqsitis inedicimtatis ενι illi voluit a frontispicio vscpad calcem libri Manna in omnibus suis adstrictoriis,medicamentis 8c compo siti ibu vistur,vulci reliqui Graeci authores,inter quos Eginetam est videre Aetium orbasium,et hui ariis resiquos homines. Plinius vero haud hcc si luit,qui libro duodecimo, Capite decimo quarto, ubi de Thuris generib' leges
inquit , micas concussu elisas Nannam vocamus, his ergo luce clarius patefit Graecorum Mann m adstringendi non vero laxandi, ut Arabum vim habere, liso in hῖς re, perpleXior est controuersia quam quae paucis explicari queat non absurdum mihi fore videtur,si Mainardi Criniti verba de hac re in prae subicripsero, ut studiosi iuuenes legendo veritatem comprehendant. h. iis, H ero M in rdus atquie Petrus Crinitus quanta olim inter se necessitudio ' ne fuerint coniuncti,ipsius Criniti verba ostendunt libro de Honesta discipli-m,Capite quarto,qui cum Varronis Iocum foedissime deprauatum ad uxore Fundaniam scriptum,in pristinum nitorem reddidisset nullum alium praeter 1Hamardum sibi assensorem requsrit,tantum illius hominis eruditioni videli
cet tribuens,ne ergo prolixiores simis,Criniti hsc sunt verba
36쪽
Honesta disciplina.xxv. Ca.v l .quo nomine a pud veteres Manna diceretur Aulo accidit ut venetiis agerem,atq; in sermone ut fit hominu doctissim . rum adessem,inter quos bilem mihi mouit ne risum dicam,quorudam me/dicorum inscitia qui quum de Manna mentio haberetur, pari improbitate at ignorantia asseuerabant, non multis ante seculis net ante Galeni aetatem ad nostros inuectam fuisse Manam,quod a vero maxime dissidet, siquidem Manns usus ut nostri vocant vel Tiberio Cssare imperante a medicis probatus est,ta metsi alio nomine Romani authores,eam appellant ut in pleris alijs contingitquς ad usum viis pertineant. Astipulatur huic sententis Cornelius Celsus qui curari qusdam ulcera tradit si perungatur mele, addito Rore Syriaco aut amaris nucibus,quo loco Syriacum rore pro eo intelligi oportet quod a nostris modicis Manna Hebraico nomine vocatur cuius humor ut constat Syriis olim populis celebratus est de quo complures tum Diostorides copiose ad Arium scrihit Mannam referens quae dicitur, probari in Libano candore praecipuo eaq; adulterari si addatur resina ex Pinu vel tenuissima Siligo si γένη ap
pellat,sunt qui in Papinio Poeta de Manna intelligat quo loco Palestinos oc Hehrsos liquores nominat Orpheus vates et hanc inter Thymiamata refert Mit toGalenu &alios medecinae authores qui nobis hac in re patrocinatur.Nostris temporibus ea maxime in precio est,quam Calabrensem vocant, cuiuS commedatio habetur,si albicans & friabilis fit. Nec desunt qui hanc Syriacae prsferat minime aut me prserit, vel in ipso Thure Mannam dici a Plinio, 8c aliis misecas Thuris, qus elise sunt In Thure inquit Plinius,ex concussu micas Mann
vocamus quod oc Hermolaus Barbarus non ignorauit,ut in perquirenda omni antiquitate diligens cic accuratus.
Petro Crinito Florentino de Manna.
CVm heri vesperi post aegrotoru visitationes ad Seplasiariu quenda de more diuertissem:accedit repete Florianus meus θc bonarulraru 8c doctorutioim studiosissimus,manu geres forma Enchiridii libella. Ego sititor alios reru nouaruscuctor ud rei uni acceperit,ait Dialogu ee de sculptura Zc emi si eeπ quoda Bibliopola taberna indicat)u illu simul cu nonullis libris Floretis sermis excussis venales haberet inter quos recenset Criniti nescio quid, audito Criniti mei note statim aduolo magna* cu voluptate libru tuu de Honesta disciplina reuoluo Capita percurro uniuersa deuoro potius ulmo,deus bone quae pi ,quae varietas, a multiplex lectio:q obseruationes,si pura castaq; narratio Agnosco in his Criniti Qiuax illud ingentu profunda memoria acre iuditium inmenxem subeut nostrae illae propter arni ripas deabulationes, crescit ardor quo num Miter non licet Uel in ipsis tuis commentationibus te audiendi videndique Libru igitur domu mecu porto,occipio legere cuctatius modo hoc modo illud PRAttae nescio q modo.vij.ca.lib.vit.offendo:accessis nouitate tituli magna
37쪽
attentione legere incipio video inscios improbos ignaros vocari medicos qui Mannam cuius nunc communis usus,ante Galent tepora ignota Italiae Afirmis doleo hic simul & gaudeo,doleo quidem me in eorum numero hactenus extitisse,quos video proteri a te dc floccifieri. Gaudeo ignorantis nebulam per te mishi abstergi non enim ex his sum qui sibi placendo malunt errare,quam alterius cedendo ingenio resipiscere. Pergo legere,audio p Tiberio imperante Mannarusum a medicis probatumdicet alio nomine eam appellarint. Probari hoc magna animi propensione expetens uniuersum caput perlego, eo tamen lecto non minus ac antea probationes desidero, Siquidem quae abs te ad huius rei probationem afferuntur amico vera i quenti ignosco mihi haudquaquam satisfaciut, nam Celsus tuae sententiae astipulari ut dicis minime videtur Lectionem ego inprimis deprauatam,ut alibi plerunt ita eo loco puto,scribedum is Rhos, voce quidem graeca sed quae,ut inquit Plinius Latinum nomen non habet, signifiγcati eum fructum,quem Arabes 8c vulgus nunc medicorum Sumac dicunt,
lim obsoniis Zic pellibus nunc medicinae seruientem:de quo θί Theophrastus luin .de Historiis plantarum S Dioscath .& Galenus, viii.& Plinius lib.xxiiij.
unde scripserunt: aitque Plinius quod ulceribus medetur manantibus cum melle quae fere sunt verba Celsi per te recitataGal.quo*-scribens Syriacum eum appellat: sed sit vera Sc genuina illa lectio,certe nullus in disse rendi arte vel mediocriter eruditus ex ea id affirmabit sequi quod contendis,r rem scilicet Syriacum eo loco oportere intelligi,quem Hebraeorum monumen ta,ec recentiores medici Manam vocant, N il enim vetat vel aliam quamuis rem vel ipsum Rhoun intelligi praesertim cum in libris recentiorum medicompromo legatur aliquando Ros Syriacus,sicut δέ apud Columellam Θc Palad, nec Manna intelligi apud Celsum possit nisi inscitia rei medicae Celsus ipse notetur
Quae enim vis Mannae huic nostrae ut mala oris ulcera, de quibus inibi scribit Per eam sanescant aut ql cu amaris nucibus consertium Quanto igitur meli ias peccatum Vnius elementi in librarium reiicere Rhum p ipsum rem a GaI.&caeteris in stomaticis pharmacis summe collaudatam vel legere vel intelligere,
quam Cel ipsum facere alus authoribus rationi* ac sibimet parum cosentanea assirmare Dioscorides quoqr in suo illo ad arium rati Iaerinus lib. tam nominat eam qua de quaestio est Mannam quam meam hanc quam nunc scribo Epiastolam:sed eo ipso quem tu affers loco hoc est Capaxxxvi.de Manna Thuris, non de Manna hac recentiorum scribit:quod profecto adeo est clarum Dioscose ridem ipsum legenti ut mirari fatis non possim te quem oculatissimum semper
agnoui,in tanta luce caligasse. Scribit enim Capaxxxiiii. περολ.Cayou, altero. i.
hum ex verbo quae per te allata sinit ex eius sententia, E quibus non aliam Manam quam Thuris cum intellexisse nullus dubitabit qui sciat ide esse apud graecos λ gανop, seu λιλανώoro quod apud nos thus videat ν post hoc ca. lxxxvij . inde Thuris fuligine tractatur ita ut quatuor capitibus uniuerse Thuris male
ita absoluatur sed Zc Gal.qui nullibi hanc vulgarem Mannam sub hac voce nominauit,licet de ea in Lib. de alimentis Cap.de melle aliquid tetigerit cum alibi pluries
38쪽
uries tum. xlij.libr. si ε α τικη. - Manns Libanes mentionem habet impleri ea docens suppuratos tumores post sectionem quam & definit απήσει μι α λιβ,ανωτον, demum quam Orpheus inter Thimiamata ut scribis,refersiquis utran internoscens non potius credat esse excribrationem ec puluiscutu quendam Turis ad shffimenta idonei 5c quem adoleri aris vetustissimum sit,qua hae vulgarem quae penitus inodora suffixit contumax ac inepta & quae in usus potius aegrotorum quam sacrificia deorum venire cosueuerit. Neq; igitur Celsus neq; Dioscorides, verum neq Orpheus id probare mihi videntur quod conte dis Tiberio scilicet Caesare imperante Mannam hanc quam nun c passim ad alanum nobilium praeciosa enim res est leniendam exhibemus in agnitione & vsis fuisse medicorum . Quare si quas habes huius rei evidentiores demostrationes eas scribere non pigeat simul Mainardo tuo rem gratisi1mam facturus, simul
veritati patrocinaturus,nisi enim fortiores rationes videro non sum ab Auerroe Cordubensi recessurus qui mannam hanc inter ea reposuit quae post Gale num in usum Venerunt medicorum, nisi forte quispiam antiquitati fauens mel siluestre ut Sudas vel mel roris aut aeris ut Galenus vocatam ab antiquis contedasicui nec nos magnopere ut alias ostendimus repugnabimus. Vale. .
A rioa λιλανωτον, Thuris fuligo est quae cremato thure fit,non in ossi lapparatur.
Raece πνus,Latine Picea arbor pinus, teda, Hispanice el pino astes lea.
PIcea nota arbor ex eodem genere teda est specie tantum diuersa.
I Anta est in pini specierum descriptione inconstantia tanquam incerta historia authorum eκ similitudine re arborum miκtura evenieris,ut non facile eX eorum senstentijs in praesenti aliqua doctrins est mandar unde non immerito Plinius natus Fae Iib. xvi.cap. x. haec suae geratis medicis non satis constare videtur,quare relictis om nium monumentis quid in hac re sentimus nostro aperiamus Marte, pini arboris Cois Vulgo Conos illos ferentis intra quos fructus ille strohihas comperitur,multae stirit spes cim,quaedam siluestris folia tenuiora domestico pino atq; conos minores habens quos graeci Pitudas nominant,magis tamen algentes at omnino strobilis carentes, hanc Vero Pini speciem Graeci Pitin Romani Vero Piceam nominare consueuerunt, quae Plu-τes sub se disterentias continet,nam siluestris qus da picea est,ex qua pix tantu nigr τα trahitur,cuius no pa ma apud Canariae Insulam comperitur pars.Alia vero em qua Resina tan Therebinthina falso dicta,desudat apud Gallos non insoeliciter euenien reliqua aPud Hispanos abunde proueniens, qus tantii lacernam Ioeo inseruit quia ignis eam Alme ardet,at inde teda siue rara dicta est. Alia vero pice liada est madas Canaris
39쪽
simul uti multis aliis in locis familiaris,his plures addi possent quae magis nauium orna, mento quam medico Vsui inseruiunt,addimus tamen abietem arborem illa ex qua de resina simul aufertur,abietem dicimus arborem quam Hispani iuxta Lusitani Fata ducunt,Theuthonici vero een Aheel,Itali Abieto vocant,ex qua multa praeparantur vasa cups similia,nec Marcialis lib.ii'. 'as illud alio nomine appellauit dicens,namcp rate Vacus sustentant undiq; cups,sed de his alibi.
Sροεα i, Strobilus nucleus pini in ossicinis dicitur quo compositiones suas praeparant, lolii Milicet de pino,qui in cibum sumptus humores optimos gignit,sitim sedat,stomachi dyscrasiam tollit, urina purgasinam vuls passis,& a
se sumptus venerem excitare creditur.
Sivos, Noster est Lentiscus arbor haud omnibus non satis nota,omni tempore virescens ut ex Ciceronianis verbis a Plinio Lib.xviij. Cap.xxv.subscriptis hoc ordine monstratur. Iam vero semper viridis semperit; granata, Lentiscus:triplici solita est grandescere foetu Ter fruges fundens:tria tempora monstrat arandi.
, Resina sentissima,Mastix est,nec sub alio undim habetur nota ne quam sub Mastiches Theophrastus ex lxine herba Mastichem colliingi dicit Theodorus tame gasa herbam illam Cameleonem album Carduum pineam dictum interpretatur qua ratione vero sapientioribus committo.
T sntνεο Therebinthus arbor de qua sacrs litters I ut, eius duo sunt genera non omnibus tamen nota,sed aliquibus tantum, & his Sirijs apud Damascum habitantibus Iudso :Ex his vero Resina Therebinthina dicta stillatur quanquam tamen in han c ut in multis recentiorum negligentia efficit ut nohonavi vera, sed eius loco pensiva vel laricea utamur. Resina liquida tamen ut pro vera mercatoribus Therebentina habeatur,caeterum Resin s multis arahoribus leguntur ut ex barbaro,cum eis quae a nobis dicta iam sunt quis'; comprehendere valet. Non praetermittam tamen Galeni verba de compositis medicamentis Καταγνη lib.iij.Eo scilicet capite quo vulneratorum neruorum uni uersalem curam scribit,dicentia inter resinas, sicut etiam in picis genere,contrario modo habet,arias praesertim ab humidis permultum differunt, omnium vero siccissima est quam nonnulli frictam alii Colophoniam appellani,huic succedit quae ex figulinis impura nec despumata sumitur quam si purges in Dictam mutabι
40쪽
mutabitur.His ambabus siccior est qus dicitur Pitinon Phisema ac si dicas placea germinatio.Hanc sane seu squalidam in prssenti emplastri compositionem non esse idoneam ratus abieci,vsus aute sum fricta ec liquidis iam vero ex his nonnulls diutius liquids permanent,quemadmodum Τherebintina, aliae cito marcescunt sicut Strobilina media utriusi est Abietina quin etiam facultate calidior est quide Strobilina mox vero Abietina deinde Therinetina, Cupressi resinam non miscere ausus sum,utque nonnihil adstringeret. Putabit forsan aliquis nobiseum dissentire Dioscoridem Anaharseum in sermone de resinis huc in modum scribentem primo de medica materia comentario. Ex omnibus resi nis principatus Therebentris datur post eam lentiscins tum ei qus de picea ra ditu Abiete vltimumlocum pinea strobilina qus obtinet in his enim Dioscorides tanquam de infima Srobilina optima vero Therebinthina sentire videtur. Vem ego ex his tribus resiniS,Strobilina, Abietina, Therebinthina, primcipem certe Strobilinam calore,secundam Abietinam, postremam Therini minam esse diximus. Quemadmodum igitur qui inter italis vina austera optimum ponit vinum 1talicum. Alius ad qualitatem Unam sermonem referens trus instaute de tota ipsius substantia pronuntians verus deprehenditur.Eadem ratione etiam inter resinas optimam tanquam medicametu in multiplices usus accommodatum merito Therebinthinam affirmaueris, no tamen caliditate primas obtinere.Hsc Galenus.
GRsce m. 1. γM,pix liquida, Latine Colophoma,pix Grsea, Hispani
D Ix liquida ex pinguissima colligitur teda ut pics materia,probatur splendo A re e re oc puritate.
PLinius Natura. Hist lih.ππiri.Cap. primo ,Piκ inquit aliud nihil est Φ Xus com h. Atihustior in teda sita resinae liquida amenin praesenti piae ossicinarum Colophonia, balathi siue Graeca pixest,quanquam Maccam eam Dioscorides appellat picem. V
II μολόPisseison oleum picenum,eX Pice factum,no pr aratum m ab peritur,nec a doctoribusscribitur.
PHILOLOGIA LXXXIIII. γ, ἀπὸ siliquidspicis fuligo cremata pice g supta thuris su