장음표시 사용
11쪽
stis,syllogistice concludens admirabit m diuini senis iudicij petitiam patefecit, negotiti huic nosti O phane Ianalogum. Praetereo etiam quorumdam deprauattim iudicium, quid id fieri potuisse temere contendunt, cum melioris no tae medici fere omnes quod ab Aristotele de quadratura circuli , possibili quidem sed
nodum reperta, id de Aph. Methodo pariter iudicas, dum este affirment, in quorum numero fuit ille magnusAcademiae Parisiensis Coryphaeus Martinus,qui id,quod ego,tentauit,sed morte praeuentus intactum
reliquit. Quid autem infuscep to opere prς stiterimus, haec sunt. Primo Galeni librum de summa doctrinae Hippocratis ad Oonsequentium sectionum intellia i lgentiam . praefecimus, enarratione ue reruria in eo contentarum illustrauimus. S ecundo aphorisinorunt Ilibrum septem sectionibus totidemque sche maton synopsibus,singulasque sectiones argumentis & scholiis explicatas reldidimus. His te or
12쪽
R ae I s Elementa atque initia quae cunque ita evidentia sunt , ut Clare cognosci possint, Hippocrates sibi placere asseris. QuamoSrem exillius sentemtia non modo humana namra, Verum & miuersa quoque animantium genera cum ex seli dis humidisque partibus, tum ex spiritus copi cor stant : quinetiam arborum &sirpium eadem penet natura est,quae animalium Habent enim & has quo que partes illa omnia. Interim ex hac facultate &cres cunt&generant&adolescunt. . S olidis. porro partibus ossa , neruos, cartil aginem assignauit: qvinetiam membranas & Velam Omn S, Cum quae sanguinem , tum quae sph itum complectuntur ad solida ista referunt rcuius autem Compin i
gis & conformationis veluti ntem & principem causput videri, non aliter ac spiritus &flat ab ipse corde
Commentarbi quos solidis istis attribuit, sunt defiactis membris, de articulis , caeterisque his non abs. 6miles. Spiritus autemnaturam libro uigidari , quem: flatu inscripsit,complexus est, ut humorum q. ualidi l
13쪽
SUMMA DOCTRINAE tates eo volumesiae,quem hoc nomine edidit, & libro, quem de natura hominis conscripsit. Humores autem, de quibus nunc agamus,sunt sanguis,pituita,bilis utraque cum flaua tum atra. Sangui nem porro natura humidum calidiumque, colore rubrum, dulcem quoque sapore esse censet. Pituitam humorem frigidum,humidum,album, sanguineque salsiorem. Hinc bilem flavam, calidam, siccam, luteam & amaram. Alteram autem frigidam, aridam,
Ad haec& aetatis es anni partes constituit, in quibus humores hos ipsos,quos modo recensili, peculia riter singulos redundare' existimat. Ita per primum tempus & aetatis & anni, utpote in pueritia, Vereque tinguis abundat: in aetatis autem progressi &aes alebilem flavam, ut in ea, quae prouecta est, iamque vigere desii atram, eique respondet autumnus : senectuti autem &hyemi pituitam adscripsit. Quin etiam h ceadem anni tempora ab humorum natura qualitate sua non dissident. Ver enim, ut sanguinem, calidum humidumque : aestatem cum calore siccam:*autum num frigidum &siccum: hyemem humidam frigi tamque quoque esse: neque aliter humores sese ad haec comparate habere: eadem quoque numeri & turς proportione diei constitutionem distribuit.
In uniuersum vero naturam virorum a muliebridisserre opinatur:nam illos magis calere, sicciore ueta esse: has contra &frigidiores &humidiores. In hisce autem singulis generibus discrimen aliquod M a re ligionum Gu & aeris proprietate &viias rationere d
14쪽
Αd haec humores etiam singulos hom1num nati 1 ae non mediocrem utilitatem adferreviam sanguini ossicium esse, ut alat, ut c loris vim , quam in se con- tinet,per corpus diffinda ut valetudinem conseruet, ut coloris bonitatem praestet. Elis auum. praeter id quod totum corpus compingat 4 ineatus omnes ab sobstructione immunes custodit , sensiendiqD viris acuit,ad coetionem facit, & vias demum omnes per
quas excrementa eXcernuntur, faciles & expeditas
Quae vero atra es Lanc humorum caeterorum
dilandamentum & sedem quandam esse.Nemis pomitem membrania ae artubus volubilitatem ruitam suppe ditare Cen cor Arbitratus etiam est & ad animantium procreatio nem viri foeminaeque semen aequaliter facere ac a qualibet corporis parte manare, &foetum quidem mas
culum iuvisti dextra,foemi neum Vero tinistra gene rar partemque eam corporis,quae laua est,dextra minus esse potentem:non alite sequi succumbunt,mnnus valida incumb entes existunt. De morborum quoque caustac statuit. E plaris violenter inflictis,quasdam aliti ex aere,qui nobis omcunfiinditur,alias ex humoribus, de quibus paulo an te diximus, quoties illorum copia vel inopia corpus laborat,aut alioquin qualitate propriae, aut loci coimmutatione patiuntur, ortum lcbere. Auxilia autem ab his, quς causis istis contraria sent pete la esse docet. At ipsos morbos, quosdam esse acutos, quosdam
longos,quosdam neque acutos neque longos. AC
tos plerumque & a bile flava &sanguine, maxime Ve-IO aetate norenti, aestate item dc aere feruido, nasiri.
15쪽
SvMMA Doc T. HIPPOCRAT Longos porro cum pituita tum atra bilis excitant hosque senibus &layemi esse peculiare vero dubij iunt , virisque causis coniunctis sunt: atque ex his .alios tautem , alios interitus periculum ostendere, docuit. . Qua de causa & praesensionem&pnaedictionem is lorum ad artem necessariam esse , quanquam tamen mon sint una & eadem. Saepe enim fatis esse ut medi-Cus prae gnosceret pe certe aliquid praedicere poetes . Praesentio autem illa triplex est: nam & ea, quae antea facta sunt,& prςsentes morborum casus liquid latentis liabent difficultatis, ad hacfutura diuinatio nem colligit. Quinetiam iudicantes dies non censet negligendos navi atas acutorum morborum plurumqu- .esse iudices: aequalesverdeorum , qui longo tempore ςgros conficiunt. Ad hςc illos state adolescentibus dextris incumbentibus partibus corporis adesse : et quales vero contrariis respondere. Locos etiam,qui primario affectu corripiuntur ansmaduertendos admonet : nam rerum cognitionem de adiudicationem adope erendaui magno auxilio esse posse.
16쪽
Quae tala quam Polycleti norma singularum sectio num Aphoristicarum explanationem praecedit. Primoque, De corporis infacultatum Princi V. Is O MIN V M, animantium & stirpiuna I natura iisdem pene Principiis & ele mentis constat: principia ab analysi,
, elementa a synthes eorumdem natu- . rae docentur. Principia igitur proxima, nonphysica intelligimus aut sunt corporis, aut corporearum functionum: i rhusus viam CrassamenIum d .humotas: aut Vicem fornaae, sicut
spiritus & calor: crassanientia est duplex sol1da nempe si ibstantia, seu stamen illud terrenum, per quod toti robur inest, &quo tanquam basi reliquae innituntur substantiae: carnosa, qti e undique circumfluit infencitque spatia inter fibras vacua. Humores sim qDO-que duplices, tuorum alij secundarij aut similares, alij primarij vocantur: secundarij, qui insolida substantia reperiuntur sunt primigenii.qin vero in carnosi ali
17쪽
111entari j:primigenij mrstis duplex est ratio, aut enim eius interuentu partes crpilamenti coherent firmaque in soliditate permanent , aut spiritus caloris totiuS-que vitae fundamentum est pabulum, ille aqueus siue . elementaris, hic proprie primigenius ex generali no-naine appellatur limentarii quadruplex est ratio,aut enim solidis fibris adli aerescens moles fit similaris partis , aut tanquam proximum partis alimentum illi an nectitur, aut in partis substantiam diffusus illi apponi tur , aut ex exilibus Venarum & arteriarum finibus in vacua partium loca se insinuat: prior concretus, se cundus glutinosus,tertius roridus,postremus influens nominatur. Primari j humores aut fiant confusi aut se
creti,confusi invenis & arteriis sanguis, bilis flaua &atrabilem pituita: secreti illi sitiat, qui propria habent receptacula, bilis flava cystidem, atra lienem, serum
Principia quae subeunt vicena formae sunt spiritus& calor: lpiritus autem aut est elementaris aut aethereus: Elementaris originem ducit ex elemento aereo in promiscua elementorum concursione : aethereus
rursus est duplex insitus & influens,insitus est,qui tanquam vitalis aura & caloris insiti flabellum in singuli,
insidet corporis particulis: influens Verb, e corde cerebro &iecore per neruos Venas & arterias, tanquam caloris vehiculum in omne corpus permeat momento. Calor itidem duplex est elementaris & aethereus: elementaris originem ducit ex elemento igneo in promiscua elementorum concursione: aethereus rursus est duplex insitus influens : insitus est, qui tanquam humanae vitae opifex singulas corporis particu-
18쪽
AD HIPP. METHODUM 3las fouet atque vivificat:influens v ero ortu recondito, primo ex aethere,mox ex corde per uniuersam corporis molem se insinuat. Principia corporearum functionum sunt temperamentum dc appetitus: temperamentum autem consi
stit in modo &modificatorer modus autem aut est in legitima quatuor primarum naturarum permixtione, aut in debita quatuor primarum qualitatum harmonia. Modificatores autem sunt interni aut externi: in terni, calidum innatum e spiritu, calore aethereo, &humido primigenio constans: externi vero, Saturni stella,quae crassamentum moderatur, sicut laumidum Hementare Luna, &primigenium V enus:spiritus autem modificat clementares Mercurius, & aethereos Iuppiter: denique caloris clementaris vim remi MarS,
aetherei verb splendidum Solis iubar. Alterum principium corporearum functionum es
appetitus , cuius fiunt modi & modificatores : modi sunt tres naturalis,vitalis, Gnimalis:naturalis,versitim indiscretione utilium & inutilium, aut in motione facultatis procreatricis in pro ducendo dc conformando:aut nutricis in attrahendo, expellendo,contincta do dccoquendo: aut auctricis in apponendo &asti
milando .Prior producit e semine cuiusque parris Libstantiam; illique compagem dc situm propriis usibus
idoneum confert, altera alimetum attrahi idonea coquit dc retinet, superflua eius excernit; postrema sub stantiam substantiae apponi alimentum alito assimi lat per omnem dimensionis amplificationem. Vitalis petitus quatenus partim est naturalis, partim an malis diuersas habet tunctionum facultates:nam qUM
19쪽
4 POL 'M C LETI N O R M A tenus naturalis ducitur instinctii ad procurationem vitae&declinationem mortis: item pulsis ad crassamenti fuliginem excernendam, humoreS attenuan dos,spiritus reficiendos SI calorem contempcrandum, Quatenus Vero, vitalis est animalis, versatur incognitione boni & mali, aut in motione facultatis concupiscibilis,unde spes de amor, aut etiam motio ne facultatis irascibilis, unde metus & odium, ad fuga rei in comodς aut persecutionem comode. Animalis appetitus versatur in sensit iucundi & iniucundi, alit in motione facultatis apprehesiuae aut progressiuae ad locum : apprehensio est exterior, cuius nodi si intquinque sensiis animae nuncij, aut interio cuiusnodi
sunt discretio ,iudicium,imaginatio,memoria, recordatio & ratio: functiones autem tam facultatis apprehensivae questi progressiuae ad assequendum vel fu
giendum rem iucundam aut iniucundam spectant. Modificatores sunt duo interni & externi: interni sunt anima suis facultatibus instruola , quae cose pus secundum uniuersi leges moderatur . Huius perfectio est mens partim in materia dc gens, partim ab ea segregabilis: functio huius est ratio. Externi sunt natura ipsa uniuersi ad quam Omnia reserun tur.Huius perfectio est Deus omnino a materia segregatuS, Virrutis infinitae, aeternus, incomprehensibilis. Haec de principiis, nunc de elementis. De Elementis. Cap. II. ELEMENTORVM doctrina pendet a syanthesi nam totum corpus e partibus organicis constat, par- tes organicae similaribus,similares e semine dc sangui- liae parentum,semen & sanguis parentum ex humorib
20쪽
bus secudariis humor essecudarheprimariis, primarij
ex alimentis, alimenta e concursu & commixtione quatuor primam naturarum in huncplane modum. Obi, quinin nutrimur, e quatuor primis naturis: nam nomine sanguinis quatuor humorum mixtam congeriem intelligimus: hanc vero esset ilenta potulenta que ingesta nobis innovarunt: haec porro siue antimantatam carnes erant, siue pisces, siue tenae fru res &stirpium fructus a promiscua elementorii concursio ne aliquando sunt procreata eo sane ordine, quem in iangularum rerum productione obseruumus,sive arti.
iaciosa propagatione,sive naturali plantarum & ani mantium generatione, qualis visa est Empedocli sine
praeus os emine prima omnium rerum natiuitas, cuin terra tempestiuis ex imbribus madefacta caloreque solis &aes e insinuato fruges & animantes produce re e quibus singula animantes alimenta ab eo tem pore capessunt, mutuaque altera alterius internecio ne victitat. Quin etiam eodem spectat omnium ille ritus: quia natura rerum obitus conficiens, ed sine ala refert, de fuerunt accopta: qmmor ad humorem, terreno corpore terra
Crescit, in ignem ignes producunt, aetheraque aetheria
Humorta primari, ex alimentis e nam mansum iam &ad nutritionem praeparatum alimentum in Ventricii lum detruditur: itaque partim detrudente gula, par tim suis rectis fibris attrahente ventriculo retentrix excitatur facultas fibrarum obliquarum ministerio.
interea Concoquens facultas cibum omnem mutat
coniicitproprio ingenitoque calore & spiritu, tum ςO , qui tanquam lebeti ventriculo e vicinis infertur