장음표시 사용
21쪽
c POLYCLETI NORMA partibus,tecore,liene,omento,coide & diaphragmate. Itaqueperfecte planeque cibis concoctis os infe num ventriculus diducit, reiicitque transiersis fibris, quicquid alimenti in chylum confecerat, in intestina. Vt enim arboris tenuissimae radices e terra succum trahunt, ita vena porta suis exilium venarum orificiis per mesenterium in intestina disseminatis, quantum chyli coctum est,abserbens in iecur trasnittit. Qiglem igitur chylum ope radicum venae portae attractum iecur accepit, hunc mora & contagione vera sanguinis specie perficit. Nomine falaguinis quatuor humorum mixtam congeriem appellamus, nam in eo bilis flaua& nigra cum pituita continentur, non secus quam inlaei e caseus,butyrum & serum. V ena porta iterum ex eodem iecore velut radicibus sanguinem illis parti bus,unde chylum hauserat,sius ramulis rependit, ut qui modo rami erant, mox fiant radices, radices a tenacqui prius rami. QPod stiperest, vena caua sanguinem e vena porta proliciens in totum corpus distribuit, per ramos sane quam multos in Omnes corporis particulas pertinenteS. Humores fecundarij e primis: nam ex sanguine, qui
in venis concluditur maioribus,quatuor humores 1ecundatij consecutione quadam fiunt. Cum enim sanguis iam in extremis exilium venarum arteriarumque
perductus proprietate circunstantis particulae allici tur, primus fit similarium partium humo diciturque alimentarius: alter, qui per media spatia similarium partium roris modo dispergitur, roridus. Tertius, iqui crassior iam factus, fibrisque adhaerescens agglutinatur. Postremus, qui in partis substantiam conuese
22쪽
sus illi perfecte assimilatur.
Semen ex humoribusfecundari' ria utilis atque syncera eius alimenti, quod partibus solidis attribuitur, portio quaedam est, quς vi testiculorum attrahente e singulis corporis partibus secreta
discessiit. Eius subflantia crassa est, & uinosa, colore
alba,pondere leuis, natura aerea, temperamento calida.& humida. P erse stionem autem & foecunditatem aspiritu vitali & calore aethereo omnimodς facultatis Opifice e toto confluentibus accepit. Hic dum in ute ro esseruescit, que compresς atque tacitiae in eo deli tescebant facultates in actum erumput & viribus sese ostentant. Mox deinde suscitata vi conformatrice in semine delitescente, huius materiam varie distrahit, partesque similares secernit, quarum molem male num semen necnon eiusdem sanguis augent atque amplificant.. Parte imitires e semine oesanguine Parentum: nam
e semine paterno partes solid rigidae, siccae dealbae
caloris beneficio simi genitae: es anguine Vero mate no molles, calidae, rubrae, sanguine , Ut caro, a fangusne mediocriter resccato ad fibrarum vacua interstitia opplenda,ad musculorum item compositionem:sub istud genus veniunt glandula, Viscerumque paren-chymata &c. Partes autem similares, quae e nemine generantur crassiore portione, sunt ossa & cartilagi
nes: Giumautem origo ὀ calaaaut ab ossis statuo: ex ossibu ia uia portas humoribus
Ru generantur e portione tenaciori sunt ligamenta& tendines: ligamentorum autem origo est e cartilagine &portione ossis pingui, tendinum vero ecphy-
23쪽
8 POLYCLETI NORMA sis e fibrarum ligamenti & nerui. Q e generantur oportione mediocri sunt nerui de s brae: nerui orion mire cerebro spinali medula & menynge duriora, si rae emcmbranis & vice Versa. Qias generantur e portione lenta sint membranς dc cutis : membranae sunt e fibris &menyngibus : cutis Vero e neruorum &m em branarum extremitatibus. generantur ductili portione fiant venae & arteriae: Venae procedunt eiecore simplici tunica instructae omni villorum genere, arteriae Vero e corde prodeunt duplici tunica textae ad sataguinis feruidissimi impetum sustinendum. Organisae partes e similaribus: nam Vna aut altera paucis aut pluribus constant, omnesque simul velut propria corporis elementa in eius structuram concur runt. Ossa enim velut pali & columnae totius corporis ςdificium sistentat. Cartilagines articulos fere omnes incrustant & oblinunt: vincula nectunt atque alli, gant. Membranae tanquam cortices singula vestiunt. Nerui seu funiculi 1 9 mbromna vastissimas moles non sine admiratione contrahunt & remittunt. Venet tanquam riui uniuersum corpus irrigant. Arteriae velut tubi singulas partes spirituoso sanguine pessundunt. Carnes spatia Vacua explent. Totum corpuI ex organicis: nam anima comitum
stipata fiducia suos habet nuncios , satellites, iamias, coquos, coquoru ministros καραὼ νται, simul etiam quadriiugum equorum apparatum habenis, stimulis, si aenis, calcaribus instructissimum. Haec enim in cooporis excelsiore & nobiliori parte cerebro, tanquam in vehiculi commodiore loco aut in puppe quieta sedens sibi hinc inde sensus exteriores velut nuncios im
24쪽
b A D H 1 P P. M E Τ Η Ο D V M. uteriores consiliarios asciuit, deinde pathemata vitae satellites in pectore, vitalem facultatem eorum antes nainam in corde, ambientisque feruoris ventilatri cem in pulmone locauit. Tanaias autem iecori, co 'ue qubs ventriculo, farctores mesenterio, &eorum mi nistros καθαρά νται in liene, Cys fide, renibus , vescae&intestinis, vim sc. naturalem totius corporis ceco 1nomicam in amplissima vehiculi seu nauis aluo. Ex tenus v ero insigne sexus decorum pilos, barbam, S insitae generositatis vexillum, remumque tubamque praefecit. Consimiliter artus,manus S pedeS velut relam in & rotas in vehiculo, aut remos & malos in naui, in corpore ap tauit. Hinc quadriiugis vetur equis appetitu naturali, Vitali, animali & voluntate concitata neruoru beneficio, quibus tanquam habenis laxat aut reprimit impetum, huius vitae cursim modera' tur& perficit Departium corporis humanipositura in relatione ad uniuersium. III.
D EX TRA plaga mundi aquiloni, sinistra austro tribuenda es; si faciem ad naturalem motum Vniue si, qui fit ab ortu ad occassem, conuertamus.Ρ Opuli ad aquilonem robustiores simths, qui plagam australem
incolunt, sic etiam calidiores,rubicondiores,ac minis filaces. Vis A arpta saei m septentri OBe maior i ingΟ-niorum tu me te Ad aquilones marium, ad meri diem foeminarum maior est numerus. Flantibus Aquiloni is ab omnium animantium Genere marra Ui-
IUDur leptentrionalibus, ingenij acumeniagacit timemoria & si1btilitas meridionalibus malo
25쪽
io P 6 L Y C f E T 1 No R M A 'ra sutit. Mercurialis Epicycli inclinatio meridionalis, Venorei septentrionalis existit.Flarus ab aquilone tanquam coeli scopae aera purificant, ab austro nubibus
Dextra pars hominis robustior in sinistras cali dior, rubicundior etiam, quia in latere dextro iecur sanguinis & ruboris ossicina: lien ita sinistro melacho
lit de nigredinis, unde siliis fra dextris thfirmiora fri
gidiora & nigriora. Motus etiam & actiones animan tium st dextris incipiunt &accubitus a sinistrismaticuli mouentur in uteri dextro priusquam in sinistro, foeminae contrL Oculus dexter filium,sinister si iam: dentes dextri amicos, sinistri amicas, si Artemidoro credamus, significant. Pes dexter, manus deχtraro bustiores, grandiores & vegetiores fiant sinistris. Solus homo natura amphi dexios, non mulier, quia imbecillior. Qui dextro incumbunt lateri acutis mose bis sepius corripiuntur diebusque iudicantur imparibus: contra, qui sis , stro incumbunt diuturnis corripiuntur paribusq; iudicantur. Dextro hypochondrio tegitur hepar, sinistro lieta & ventriculi maxima pars. Lumbis haerent renes, quorum dexter plerumque at tior est , sinister depressior utriusque poli instar. Vas genitale dextrum e trunco cauς secundum spinam repentis prodiens sanguinem fert depuratum egregieque percoctum linistrum ab emul ente liua subtus
emergens non'ex purgatum, sed sero dilutum sangui nem hauri hinc foemine,illinc mares generantur. Illibus dextri, intestinum coecum, sinistris colum&ie itinum. Cor e amedio parum institistram declinat partem: Azugos adextro latere insinistrum transtitiue
26쪽
Anterior mula di plaga orienti tribuenda est ob uni
taeis motum ad occasum: proinde flatus inde eme gentes syderumque irradiationesvi oppositos reglo: num, montium, Vrbium, domorumque situs , sentiumque scaturigines,paul0 sialubssores,tepediores &gratiores,quain qui exauerso coelo proueniunt. . 'Anterio; hominis pars venis & arterijs quamplurimis scatens calidior, transpirationique ob cutis rarita tem accommodatior. NEuralis spiritus fauorabilis au ranaammas velliti monticulos afflans irradiansque cxeorum spongoide substantia geminos fontes in lactis
candorem excitat,mammatia vena thoracis musculos dimammas interluentos C ii
ostea, frigidio cui ue dens re praedita ijoribus, horroribus, cςterisque frigidis arictibus paratior. 'Superior mundi plaga media ambientis aeris regio)antis cristas caloris stigida, humida,nubibus, pluuiis;
niu grandiniβenerandis accommodata:hinc quo regionumsitus sunt editiores eique viciniores,eb magis aeriis perfunditur iniuriis: quinetiam ex ed1tionbus montium iugis fontes, e fontibus rivi, eritis fluuij in uos precipiti lapsu admissi alueos peragros &subiectam camporum planitiem in depressiora mundi loca deuoluruatur. Inferior contra mundi plaga, naediae licet terrae visces antiperis asi stigoris calida va poribus, exhalati'nibus, fumis, flatibus, tremoribus
101 Concitatis Inferiorem aeris regionem conturbat mc quo regiones sunt. depressio es, cenproque errae NIGn1Ores , ' eὐ magis infestantur praedictis in commodis : quinetiam e profundis terne visceribus
27쪽
12 POLYCLETI NORMAsammae, ternia: siilfiu eae , lapides, metalla, flatus, nubes erumpunt, sursumque feruntur. Superior hominis pars, cerebrum videlice frigida&humida pituitae & sero generandis idonea per patenteS meatus Os,nares,seu S, sophagon,aortam in subiectas corporis partes ventriculum & intestina,
pulmonem & pr cordia, frigidam vim & humidam
pituitae exonerat: hinc catarrhus, corysa, branchus, pleuritis,phthisis, ast lima, di arrhoea, lienteria,colicus dolor: vel per Occultos, venas,neruos & arterias in anticulos, iecur & cor, unde syncope,palpitatio,hectica, cachexia ,atrophia,leucophlegmatia, stupor,tremGi paralysiis. Inferior contra calida & humida, vaporibus,sxhalationibus, fumis, statis, que generandis aptista ma. Qii' enim regio depressior aut particula iecori vicinior, eb magis flatibus generandis obnoxia: hinc tetro vapore cor & cerebrum feriuntur, quinetiana calidi & frigidi repugnantia in profundis renum &vesica lacunis calculus generatur & velut e fodinis eruitur. Ad umbilicum coli Geiuni portio,imo ventri longano, vesica de uterus sedent. De morborum causis. Cap. I U . CAVsARVM in morbosa corporis constitutione
quatuor sunt prima genera : Efficiens, quae materia vim morbificam induci; : Materia, corpus scilicet d partes eius tamsimilares quAn organicae: Forma mri bi species avi morbifica in corpus impressa:Finis adtio, Dum laeso, excrementorum ametria,& simplices affcctus,ab omnibus tandem corporis interitus. Elsci eutis cauis duo sunt prima genera, quia prin cipalis es aut adiuuans: principalis rursiis aut est exte-
28쪽
AD HIPP. METHODvM 13rior, aut interior: Exterior quς procatarctica alias dic, tur , aut est necessaria aut non necessaria: in necessaria: classe se recipiunt qu. ecuque sunt impressa superiori radice,n Oua nempe syderum comixtione & in qu Aia, unde aer immutatur , spiritusque afficit aut qualitate. manifesta frigore& calore,vel occulta, unde Epide inh: ab inferiori,vaporibus videlicet& exhalationibus e terrae faucibus S locis palustribus,unde aquarum & aeriinsalubritas,morbiqueEndemijdn eam se classem se recipit innata rebus non naturalibus,veluti aes que inspiramus, alimentis liquidis & solidis e variis terret frugibus & animantibus, item e variis aquarum ori ginibus pariter qualitate aperta aut occulta corpus
nostrum oppugnantibus. His adde somni & vigilia,
rum, motus &quietis, retentorum & excretorum, item perturbationum ametriam . Causa non necessa
visunt gladij aut lapidis ictus hestiarum Occursus, sus,ruina, aliaque fortuita, quae vix euitare possiimus, Haec de principali causa exteriori, nunc de interiori. Interior duplex est antecedens & c5iuncta, siue sine
qua non: antecedens consisti an humorum ametria aut cacochymia : humorum ametria in ple thora, quam anteeeait otium & crapula, eamdem consecuntur torpor aut dolor grauis: item in humorum inani tione, quam praecedunt inedia &vehementior tam animi quam corporis morus, eamdem consecuntur macies & debilitas. Humorum cacochymiam praecedit genesis bilis ex alimentis biliosis, . melancholiae ex melancholicis pituitae ex pituitosis: aut m aptosis sanguinis in bilem flauam , flavae in atram , pituitae in strum, iritus inflatus,chyliin1choa vermes,calculos
29쪽
Coniuncta causa aut est effusio cacochymiae vel ple- thorae ad aliquod membrum diadosi, metastas, palindrome: aut cohibitio eiusdem incochymiae inpar
Adiuuans rursus aut est aduentitia aut insita:aduem titia ab humorum ametria , unde partium distentio&resblutio: distetio,quam antecedit plethora , sequi tur lassitudo: resolutio, quam antecedit inanitio, si quitur debilitas item abhumorum cacochymia, unde
partium intemperies & corruptio intemperies,quam antecedit cacochymiae prouelitus,consequitur crudi ias pepasini expers: corruptio,quam antecedit humo rum degeneratio , consequitur materiae morbificae malignitas,tenuitas , crassities, dcc. Insita duplex est naturalis & praeter naturam natu resis versatur in elementorum repugnantia, & insiti caloris eficientia, quae nos a naturali temperie non , tantum remouent, sed etiam per accidenζimmutant
S conficiunt. Causa praeter naturam in semine pate no aut sesaguine materno quasi sopita a causis proca tarcticis tandem exciatur & in actum prorumpit. Hactenus de essiciente nunc de symptomate sub nomine cause finalis pauca & breuiter sunt dicenda. Finalis versatur in facultatum issione, excremetorum ametria & simplicabus corporis affectibus: faculta tum laeso aut est absoluta aut comparata: absoluta in ano rexia,apepsa, asphyxia, apta a, ancea, paralysi,
sterilitate, caecitate,surditate: comparata in facultatis deprauatiotieatit remissioner deprauatur in cacotro
phia,cachexia,citia,bulimia, dyspnoea, aborsit, delyrio, conuulsione,tremore, palpitatione, rigore, hose
30쪽
rore,tussi,sternutameto,pandices Ogultu, vomitu,ructu, strabismo,tinnitu & dolore' Reinittitur ad Nepsita, bra lymacra, mola, topart aut mentis,uitio lusici vel sertastri. Emementorum ametria aut est ita bstalitia, aut
m quantizare,aut in qualitate: in substantia excretum aur Ferentum: ex elum ut ramentum intestini inori terra,caruncula pulmoni' renis, haemorrhama BOH IrhMA M. R et elatum,inrculus aren Vermis Inquunt Itare rursus excre tam aut retentum: ex erum
temen in gonori laxa, sanguis in menstruis & haemorrhoidibusvrinain diabete, feces in diarhoea sudor anglicus,&C. Retentum ut urina inis inuria. dusiuria,&C. In qualitate urinae nigra virides: deiectio item iugia aut viridis,sidors anguinolentus aut viridis. Ninplices corporis affectus aut siunt Visibiles sicut Virginum colores,ctutis nigredo sub in
bone & gangrena, rubedo sub phleg tone, fauedo sub erysipelate: aut Audibiles si tintestinoni rut
tus, steriore , tinnitus,stridor dentu sitisipiria: aut Gu-
cholio, essedo apituita: Olfactibiles, Gror corporis
ructus acidus,nrdorulentus: Tractabiles cutis laxitas durities,asperitaS. De orbis. Cap. V.