장음표시 사용
11쪽
Faoultati clitterarum in Univorsitates Parisiensi
SCHOLAR Non MALIS OLIM ALUMNUS
13쪽
V in tractanda quaestione, quam huic nostro libello inscribimus, ornatissimorum hujus aetatis magistrorum approbationem seculi sumus, ita ad eam prorsus instituendam ipsum Ciceronem quasi auctorem habebamus qui per illam seriem si oratoriorum librorum , quos de Oratore, Brutum, Oratorem inscriptos ipse hac communi
appellatione conjunxit 1ὶ de philosophia ad oratorium
uSum cognoScenda magnam Sententiarum varietatem sudorii, quas ad unius opinionis rationem, quantum licuerit, redigere, hujus nostrae disputationis erit. Nam quod in ipsis horum librorum locis, ad quos maxime no reserimus, et juris civilis et u antiquitalis is cognitionem simul cum philosophiae studio tanquam oratori comprehendendam designare solet 2) id minime obstabat, quominus
1 Dum eos adjungit ad enumerationem librorum quos de variis philosophiae locis u scripserato in prooemio libri secundi De Dioinatione. 12 Cf. De Oratore lib. I, prooemium, J-18, atque rursus 165-201 Brutum,322 ODatorem. 120. In quo Quintilianus Ciceronem Secutus St, os ejus distit. Orat. XII, cap. 1-4. In designaudis variis Ciceronis locis secuti sumus editiones Teubneria. nas in libris De Oratore, edit Piderit-Ηarnecker, 1886-90 in Bamto, edit. Motg 1881 in ceteris operibus rhetoricis edit. Frisdrich in orationibus et
14쪽
separatim ab utraque harum aliarum artium quas dici-mta S, ea, quae de philosophia disseruit, intueremur Dum senim docebat, et juris civilis scientium ad suscipienda
legitimarum et civilium controversiarum is patrocinia maxime necesSarium esse 1), et oratori in si causis publicis , aut in re publica gerenda versanti exemplorum copiam 2 ab H antiquitatis , memoria e SSe arceSSendam,
liis certis rationibus ejusmodi utilitates definiebat, quarum utraque et ab institutione quasi domestica vir quidem togato traderetur 3ὶ ei, si quis in neutra a propriis
stia diis satis instructus esset, u ad quamque cauSam quamvis repente et a peritis vel de libris depromi is 4 posse
videretur. Τalem vero philosophiae ad dicendi suculi tem adjunctionem, qualem Cicero prae se tulit, acile intelligitur neque ad rius modi subsidium commode redigi
posse, quod pro Singularum causarum Opportunitate subito assumeretur et aliunde ex tempore arriperetur 5), neque in oratore romano nisi per quamdam clus adven-licia disciplinae assiduitatem effici potuisse, quae Ciceron ipsi ejusque aequalibus Graecorum adhuc doctorum maxime propria recte videretur 6 Quomodo autem hunc ipsam philosophiae utilitatem Cicero intellexerit, eo
in i scriptis philosophicis s edit. Μulier. - Quoties caput totum non indicatur numeri reserendi sunt ad eas minores partitiones, quae signo saepe designantur. . LI. Orat. 120 De Orat. I, 168 sqq. 23 sqq. , nam Antonii resutatione ipsa Crassi sententia illustratur i 2 Cf. Orat. 120 De Orat. I, 18, 201, 256 159 cum antiquitatis memoria auris pubIici prudentia conitingi solet Quantum in a genere deliberati v v exempla Valerent, animadverterat Aristoteles in Rhetorica, lib. I, cap. 9 4 6. I Hoc ipsum quodam modo animadvertentem Cicero Crassum suum Iaciebat, in eis quae de jure civili cognoscendo huic personae mandabat, Deir. I, 193-196. 4 Utimur verbis Antonii Crassum reselIentis De Orat. I, 252ὶ quid in hac Antonii sententia probabile sit, satis apparet nec vero Crassum in hoc deinceps contra dicentem audimuS.
5 Nec vero id de philosophia Cs. De Or. I, 219-233ὶ Cicero Antonium contendentem Iecit, sicut in eo idomus, quod ad juris civilis cognitionem
6 Quae quidem ab eis repeti minus necessario debuit, postquam Cicero suos de philosophia libros edidit; sed tamen ipse filium suum Athenas apud Cratippum mittebat, sicut alii adulescentes ejusdem aetatis adhuc
15쪽
accuratius anquirendum putavimus, quod talis philosophiae commendatio non statim congruere Videtur cum ea oratoris definiendi formula quam ei secutus et professus Cicero docuit, ad propriam dicendi laudem non tantum interesse quid diceretur, quantum quonam modo 1 sic enim in illo ipso libro, ubi summa oratoris species et figura describitur, - qui primum statuit, si sine philosophia non posse effici, quem quaerat, eloquen
tem n 2 in idem deinde judicat, non si in inveniendo
ei collocando,, sed et in eloquendo is hoc est in orationis genere , quali sit si summus orator , Sibi maxime
quaerendum esse 3 . Neque profecto mirum est, qui de Summa eloquentia haec senserit, hunc ad eam efficiendam universum si litterarum , studium 4 , - in quo scilicet
elegantissimi philosophiae scriptores quales ipse non semel 5 designavit heophrastum Aristotelem, Xenophontem, latonem una cum poetis et historicis quasi
confunderentur. - Sibi ascivisse nec ver hanc ipsam rationem, quam Quintilianus postea in sua Oratoria Ins
titutione 6h maximo amplificatam illustravit, a nostro
il Cs Oi at. , 51 u ... cum et quid et quo loco dicat invenerit, illud est
longe maximum: Videre quonam modo. . . . amdem in summa senten
4 Sicut in oratione Pro Archia, cap. 6 de litteret loquitur, tanquam ex his studiis haec cresceret oratio et acultas, quantacumque in ipso esSet... v quanquam in eis, quae sequuntur, ad philosophorum doctrinam maxime disputati traducitur similiter atque in Bruto. 322ὶ et quidem noster auctor hoc Verbo u litteris is non semel utitur ad philosophiam solam designandam es Demaruspicum responso, 18; -c V, 105 . 5 Praesertim in Oratore, cap. 19-20 sub et oratorem sejungit a philosophorum eloquentia, a sophistarum, ab historicorum, a poetarum Quanquam enim et philosophi quidam Ornate locuti Sunt, ... etc. η De eisdem cs. Brutum, 121 Tuaeul. Ι 122 De Officiis, I, 4 etc. 6 Lib. X, cap. l. - Εumdem Quintilianum videmus in suo libro XII. cap. 2 de cognoscenda phiIosophia ac praesertim ejus parte morali, ipsas Ciceronis sententias minuto, ut solet, ordine repetentem, simul atque ea, quae de variis phiIosophorum familiis Ciceronem disputantem videbimus. Ciceronis etiam de ea re sententias agnoscere licet in eis, quae in dialogo de oratoribus essalae mandata sunt cap. 30 31, 32.33 - Et quidem auctoritate eorum, quae . Tullius de philosophiae ad informandum oratorem utilitate disseruisset, forsitan adductus oratius poeta similem chartarum socraticarum B commendationem ad artem poeticam rei.
16쪽
uuciore praetermissam videmus 1); sed, quibus de rationibus, praeter hanc communem omnium ornate dicendi artis eum commendationem, propriae philosophorum disciplinae tantum, quantum explicaturi sumuS, et
quidem vel plurimum idem tribuerit, illud propter se
maxime perpendendum nobi visum est.
Neque enim habemus quemdam si hominem do schola, 2)aut is declamatorem de ludo 3 3 vanas de eloquentia quaestiones disputandi causa fingentem, sed Summum oratorem ab usu forensi ad disserendum de sua ipsius arte sese traducentem ac Vias, quae ad eloquentiam ferrent dicendi studiosi h 4 ipsum expertum tradentem. Neque rurSus quem de philosophiae cognoscendae ad eloquentiam vol latensem utilitate post peractum majore ex parte suum dicendi curriculum 5 ita dissorentem invenimus, is ad hane disciplinam sibi assumendam sero subitoque
accesserat cum contra, vel deficientibus eis rationibus quas diximus, satis digna etiam causa SupereSSet, cur
per ejus orationes philosophiae studii . ab adulescentia cuui nec unquam deinceps intermissi 6 n fructum effec-lumque perSequeremur quam quidem ad investigationem ipse nos invitare Videtur, quippe qui eo tempore, quo ad proprius philosophiae quaestiones latinis litteris illustrandas aggresSu erat. per suas orationes si philosophorum sententiis reserias, hoc intelligi debere scripserit, Se si cum minimo Videretur, tum maxime philosophatum esse T)η.lerit his nolissimis Versibus ... em tibi socraticae poterunt Stendere chartae, Verbaque provisam rem non in ita Sequentur. . . Cf. totum locum Epist ad Pisones V. 30 sqq.)ili Ui 1 e Oratore 1, 159 ubi CraSSu dicit: e Legendi etiam poetae, cον noscendae historiae . . . , atque ibid. 95 218 256, quatenus Antonius cum Crasso consentit. s. Supra p. 3 n. 4.i2 Ulimur verbis Antonio mandatis De Orat. II, 28. 3 uae verba sumimus ex Oratore, I.
ilis Orat 141. 5 Libros de Oratore composuit anno V. C. 699. in Utimur verbis Ciceronis de se loquentis in Bruto, 315.
I Asiam addit rationem, quae ad rem nostram minus pertinet sic enim loquitur u ... nos autem nec Subito coepimus philosophari nec mediο-t rem lisi imo tempore aetatis in eo studio operam curamque consumpSimus, ut tu rima inime Videbamur, tum maxime philosophabamur, quod et ora-
17쪽
Et vero, quia ad nostrum propositum maxime pertinebit ostendere quatenus in ejus orationibus haec philosophiae adjunctio rationibus ab ipso expositis respondeat, idcirco rem nostram recte ita partituri nobis videmur, ut ab his rationibus primum perspectis transeamus ad dijudicandum, quemadmodum hoc philosophiae instrumentum ad eloquentiam suam locupletandam noster Orator usu adhibuerit l).tiones declarant resertae philosophorum sententiis et doctissimorum hominum familiaritates, quibus semper domus nostra floruit, et principes in Diodotus, Philo, Antiochus, Posidonius, a quibus instituti sumuS B De atura deorum. I, 6. si Varios eruditorum virorum libros, ad 'Ios maxime nos reserre debuimus, prout occasio incidet, in nostris annotationibus indicabimus.
19쪽
uuid de philosophia ad oratorium Sum cognoScenda . Tullius sensisse videatur.
Qtιas rationes latissime patentes de hac philosophiae coqnos-eendae utilitate M. Tullius in suis si oratoriis libris , protulerit. 0uoniam ordo rerum, quae nobi explicandae Sunt, ita descriptus est, ut primum quaereremuS, quatenu quibusque de rationibus philosophiam ad oratorium usum cognoscendam SS M. ullius censuerit, minime quidem involuta prima hujus nostrae inquis ilionis materia Ssei, si nobis vel tantummodo vel praecipue ejus libri, qui Orator inscribitur, ratio esset habenda, - quippe in quo de hac quaestione noster auctor planissime, tanquam dere ViX controversa Senioni iam suam exposuerit 1 . Sed ea quoque respicienda sunt, quae idem de eadem quaestione aliquot unte annis in illis de Oratore libris disseruerat, interdum suo nomine loquens 2 saepius per alia persona quas inter se colloquentes induxit quibus ex libris separatim consideratis primum dijudicandum erit, quam potissimum sententiam tunc videri suam voluerit. Qui
enim extrema Oratoris parte ipSe profeSSUS St, Se cum in aliis, et quidem vel maximis , - rebus, tum in eiS. quae de Summa oratoris specie dissereret, nihil firmius
1 De quibus locis Or. 11-19, 113-120 plura infra dicentur. 2 in prooemiis librorum Uet 11.
20쪽
persequi et quam id quodcumque sibi quam simillimum veri videretura, atque u sibimet ipsi aliud alias videri posse ii is non ita curare debuit ut cum illa opinione, quam in superioribus libris novem ante annis 2
explicavisset, ea quae in Oratore diceret, plane On- grusti fuit, Si ira sorte immutandae sententiae ratio intervenisses. Et itidem, cum hunc Orator em scriberet, - Ofellicol inpore, quo nudam jam osse rempublicam forumque Obmutuisse dolebat, - praecipuo commendandae philosophiae studio adduci potui ut ad quam potissimum suas dicendi virtutes jam adhibiturus esset, eamdem ian- quam omnis eloquentiae altricem effectricemque maxime praedicaret. Illos vero de Oratore libros ea aetate OmpOSUerat, Un, - quamvi aliquo jam forensis laboris laodio ad animum litteris studiisque relaxandum conversus 3 , mullis suscipiendis causis et ii quidem, qua recepisse eum inloidum maxime paeniteret i eloquentiam Suam exercere non desierat laque non nisi post diligentem Tulliana opinionis per hos libros recognitionem ea conserenda ei uni quae de eadem quaestione in Oratore dicta uni, - praesertim cum in eisdem potissimum
libris non modo de universa philosophia, sed etiam de singillis philosophorum disciplinis ad eloquentiae alendae utilitatem relatis ea explicata sint, quae Oratoris auctor aut ore omiserit aut in paucissima verba Oaitaverit. Et quidem ab hujus tripertiti operis initio, antequam inter Crassum et Antonium de philosophia ad oratorium usum cognoscenda in utramque partem disputaretur, Cicor effecit ut appareret, utram opinionem ipse potiussi orat. 23a Cl. Tuscul V, 33. 2 699 408 urbis conditae 55-46 ante Chr.), 3 cs ad FamiL VII, 1 ad Marium, anno 698j. 4 Sicut apparet ex nonnullis ejus Epistolis.