Codex Theodosianus T. 2

발행: 1737년

분량: 749페이지

출처: archive.org

분류:

461쪽

constantinus In . i.su G Iurisaeis. in designanda Actorum rei priuatae lirentia ct insolentia,SI. s. ins de eobor. Hib. de apparitoribus criminosis fugitiuis , eiam de industentia desperare caeperim. ID. vi Id est, Mubitatione. mora, sine aliqua ambiguitate I. i. Af. d. filiis mil. appari is Aeter m. Q 'anquam ct deli beratio, dubitatio est, ct mora. ID. rn FHDuocorum Cod. Iussi unde Eub oram in Gallia scisseet iam omnes eonfieiunt 3 sed γρ. Melan rom, de quo

COMMENTARIUS.

SE e v s n A haee Constantini M. constitutio terpretatur vir doctissimus Valesius, Principales mi- est de Vetera , eorumque priuilegiis, & fi- site , qui priuilesiis muniuntur: Principiorum enim iis eorum : qua qusdem Acta quaedam , non in vorti s sunt qui in principiis potiore loco erant. Consistorio, verum in principiis militaribus iid est Et si aliis locis Λmm. Marcellinus ut lib. aa. cap. I. in loco Iudiciorum militarium & querelis militum sib. V. cap. I. principia , pro Principalibus legio- excipiendis destinato 3 de quibus postea plenius:) num & turmarum, ex quibus Principia constabant, reseruntur. Quibus actis duo capita continentur: usurpat z quique consuritionibus adnibebantur. prius. ke veteranis; posterius, de Veteranorum Cum hac Vero salutatione non est miscenda sole. filiis. Post peractas videlicet , ingrediente Con- mnis matutina illa militiae, de qua Polyhius in in stantino M. in principia, salutationes: post solita3 signi illa παρεκβασει de militia Romana quam ha item , nustasque de ἐγκυκλους acclamationes, seu hei Cl. Lipsius de Milit. Rom. lib. s. GL io. οἱ δῖε βο 1 . .: item post sermonem hinc inde inter ἱππεὰ - ταξιαρχοι, παντες αικα τω φααι πα- Constantinum M. & Veteranos commut/tum, stu ηαυίνονται προc ταc τῶν γιλtigo eis re u is Iν habitum e denique ad Veteranorum exclamationes, essi agitationes & preces. Ex quibus apparet, quis Constantini , quis vice uersa Militum &Ueteranorum in Constantinum animus & affectus fuerit: Qua parte etiam, priusquam de ipsius leg.

sententia agimus, Plurima notanda veniunt. Prima obseruatio est de Principiis , deque salutationi-hus simul & acclamationi hus Principum in his. Principia ergo erant loca in castris, in quibus prete-fecti & Trihuni iudicia exercebant , iura redde -

vero σ Centuriones tum prima luce veniunt ad tentoria Tribunorum, Tribuni ad Consules , atque ille quidquid agendum Tribunis Mirit e Tribuni, Equi Lhus, Centurionibusique, &c. Iosephus lib. I. excidite. A

hant , querelas commilitonum audiebant, quod συνίοισιν απιωσομιε , μιβ' ων προς τον ἡγεμονα notis limum est , vel ex Macri l C. l. la. in me s-eλων οι ταριάρχαγ παντεc. Mane re sub au-D. de re militari. Probo, in Eumene cap. 7. Tacito thistorie I. Livio. Pariis locis. Hinc & militum Sancta Principia, in quibus etiam sedes & consituriones Principum rem militarem spectantes adserua hantur: ut testatur Nouella Theodosii ι. & lusi inianus constiti de Codice Iustin. confirm. f. q. unde quoque haec lex desumpta fuit proculdubio : deuotissima

Principia , L Isi. b. t. Cod. IV. de erogat. mil. ann. Breuiter. Principia erant in re militari, seu militia , quod in re ciuili, Praetoria vel Secretaria Iuditum : videndus inter alios Liuius , lib. v. &lib. aJ. Frontinus, de re militari, lib. ψ. c. I. & ib. a. c.F. quibus etiam locis, mittere Principia, est conuentum militarem soluere , Tribuno vel imperatore non amplius ibi praesidente, neque amplius ius aut mand ta dispertiente. Quomodo & Proetori. um missum dicitur apud Livium lib.ar. e.Fo. horum denique mentio in t. pit. C. I. qaea fit longa Consuetudo. Vopiscus in Vita Nummani c. a. Eumque anu Agna principia protraxere. Principiorum peculiaris erga Principes seu Imperatores religio seu reuerentia fuit: & vice versa ipsorum Principum , erga Prin. et pia . Quare ingressi ea quandoque Imperatores, ut iuri militari dicondo praeessent, vel interessent:

Et tum solemnitate magna salutatione videt. mox ct oeclamatione excepti, quod haec lex testatur: &alter Pollioni ν locus,in Regilliano e lo. Cum mane processisset a Principiis Imperator es falatatus. Ubi .m-men vir Doctus Principia pro Principibus militibus acceIMr. Tertullianus quoque de corona militis. c. te. Ecce annua PMorum nuncupatio: quid isdemreres Prima in patesci Piis, Secundam Castraobis. Amm. Marcelli is quoque lib. I. cap. 3. de Sylvano , M. bist em ex praesentibus ratus, in consilia cogebatur extrema: & sensim cum Principiorum perticibuystcr tius enllocutus, ii eme se magnitudine promis mercedis accenus. cultu hurpureo Haedinum s vexillo iam insignibus ad tempus abstracto . ad culmen M. . , Πν tale Iirrrexit. . Quo loco Principiat, perperam inroram, milites quidem Anguli ad Centuriones, ad Tria nos porro isι conueniunt salutaturi: cum quibus ad Ducem primarium omnes deinde ordinum duectores. Non est item miscenda altera illa salutatio pariter processuro Principe, quae continetur l. l. Cod. IV.

de sententiam passi resiliuis, etsi in multis coninueniat. Cum, inquit, salutatus esset a Gentiano sinuento is opilio Macrino Praefectis Praetorio Claris is viris, item amitis re Principatibus o lorum, re utriusique ordinis Viris, re processisset, oblatus esset Iulianus, eve. Multo minus milcenda cum hac salutatio ingredientium ad Principem, de qua siperiore lib. 6. de qua & Lampridius, in Alexandro Seuero, cap. . & I. & Capitolinus in Maximino IGniore, cap. a. Vt ad ingressiim principum in Iudiciorum loca redeam , de ingressu Agrippae Regis inauditorium Festi, est Iocus Actorum c. V. P. ay. μετὰ

τηριον συν τε τοις κοψ πιδρασι τοῖς κατ ἐξοχεν ουσι τῆς πολεως. Secunda ad hane larem obseruatio est, de Arelamationibus Principi seri solitis , quarum Acclamationum factarum, qiux Graecis ἐπιβοη καταμυφημῶ & posterioris aeui Graecis πολυπονια, multa exempla in Historia Augusta occurrunt. a) Et quidem

in principiis militum, vid. Herodianum lib. 2. cap. I. ubi iisdem formulis quae hic occurrunt, seu hac lege

continentur, geminae germanae leguntur. Tres vero formulae hic occurrunt i Prima haec formula, Di I TE SERvENT: quae ipsa solemnis &εγ ι κλισς fuit. Ita apud Lampridium in Diadumeno cap. I. amilitibus pariter acclamatum , Macrine Imperator, Dii te seruent, Antonine Diadumene, Dii te se uent, Iupiter optime maxime, Macriuo es Antonino vitam: Apud Vulcatium Gallicanum, in Cosso cap. s. ALetimatam a Senata Antonine Pie Dii te sement dAntonine inmens Dii re seruent: Apud Pollionem

Claudio cap. s. Auguste Clauri, Di te Nobisprasent.

462쪽

In auguratione Alexandri pariter a Senatu aecl/ma- Atenim similis sane trivi lem larmulae Iois , in eum, , referente Lampridio in Viri cap. 6. AM e seperiore iliu Lampridii loco in Commoda e p. 13.

innocens Dii te seνuent. Alexander Imperator Dii re ' , et oin μ ν -

seruem: Dii te Nobis dederunt, Dii eonferuent i Dii te ex manibus impuri eripuerunt; Dii perpetuem &c. Dii illum eradicaverunt, Dii te seruent &c. Dii im. mortales Alexandro piram. Et rursum cap. I. An-ἔonine Alexandre Dii te seruent .' Amonine Aureli, Dii re seruene d Antonine Pie Dii te seruent &c. Antonini nomen, Antoninorum nomen Dii conferuent. Item cap. S. Antonine Auguste Dii te seruent, Dii te Antoninum conseruente & post eap. Io. Alexandre Auguste Dii te feruent &c. Caesar noster, Augustus no-seν , Imperator noster, Dis te seruent, Vincias, Paleas, mul is annis imperes. Et rLrsum cap. t. Magne Alexander Dii te struent: Item eap. M. Aureli Alexander Auguste Dii reseruent. Sed & hel lo persico finito, cap. Ff Alexander Auguste Dii te seruent, Perfice maxime, Dii te seruent. Gordiano quoque ita adclamatum, refert Capitolinus, in Maximini , qui sub Constantino M. cuius haec lex est. scripsi

cap. Issi & a . & in Gordianis cap. δ. ιn Maximo σBalbino cap. a. fle Vopiscus, in Tucito cap. .F. it min Probo cap. II. in Saturnino cap. ρ. Similis illa quae facta DoMiso & Saluatori nothro H erosolymam ingredienti, ex Psalmo DI. Hos hihana, delis E Ru A Bs EcRO, quod in metanna contractum. Hinc interim Obseruandum, Veteranos, de quihus h. l. Gentiles ferme fuisse, eaque formula Gentile, Conflansno M. Principi acclamasse , Diι te nobis seruent. Itaque & Tribonianus , religiosoriam, hoc ita immutauit, Deus te nobis servet. Et haec de prima Acclamationi x formula. Sequitur altera, Vestra Salus, nostra salus: Simillime adclamatum Pertinaci, Commodo interiecto, ut refert Lamprid us in Commori cap. II. TE

SALVO, SALVI ET SECURI sv Nus: PERE, VERE: modo VERE, modo DIGNE, modo vERE, modo

LIBERE: item Asexandro Seuero apud Lampridium in Vit. cap. 7. In te salus, in te Pira, Pt vivere δε-D Iet: vi dcc.1 . Salua Roma quis saluus es Alexander. Huc & illud incerti Panegyrstae Galli ad eundem Constantinum circa A. D. 326. locus facit cap. s. Cum tua conseruatis Llus nostra sit: & eap. p. Tu cuius ex υi a omni ata pendent; apud Ammianum Marcellinum lib. I . capy. a Principis salute selut filo pendere flatum orbis Terrarum. Phaedrus L F. fabuL 7. P. ar. Laetare incolumis RoM A s ALVO Principe. Sic Chryibstomus hom. c. in 1. ad Timoth. pag. I st. edit. Commetin. agens de precibus pro Regi hus , η μεινων σωτηδεία, ημ ν άμεριμνια, υπα Ti.

In illorum salute securitas nostris con it. Illud vero vesra salus , nostra salus, nescio quomodo serme usurpauit apud Cassiodorum II. Var.νθ. Theodoricus Rex ad Chlodoueum R. Francorum scribens vesa quissim salus , nos a gloria es. Omitto nunc

πολυχρονια, Graecorum, quibus multos annos comis Precabantur.

Tertia Acclamationis formula, imo At elo ulula, Vere dicimus: Iurati dicimus. Nempe ita adseu ratione magna & iureiurando formatae nonnunqam& conclusae a veteribus Acclamationes, ut se non ficte aut simulate, & expressis per adulationem vocibus , sed vere, & ex animo acclamasse testarenis tur Plutarchus quoque testis, libro de Auditione, de Acclamationibus in Declamatores: & Lucianus in Zeuxide, qui nominatim per Herculem firmatas ait. Eodem pertinet formula, Ita Ialuus sm, apud Arianum in Dicterum I b. R. cap. H. Sic & Dio, tib. s. in s. Nerone in Theatro canente acclamaiationes finitas narrat iureiurando Per Usum Cassiarem.

nissime firmat, Vt quae publicorum monume t rum pars sit. De hoc alioquin in Aeclamationibus Iurisiurandi more Franciscus Bernaininus lib. I. c. ZZ. septem libras de Peterram Acιlamationibus splausu a Nune de lege ipla. . Primo πιιιus legis capite id Constantinus M. conis stituit, i. vi Veterani ab omnibus muneribus Ciuiis ibus immunes sint, id est, .a mucieribus personaialibus, de quibus alibi plene dicetur. u. Vt immunesP. 24.

sint ab operibus p licis, id est ne ad opera puhliea,

aut opes, aut operas conferre teneantur, de quo

dicetur ins titi de operibus publicis. III. Ut immunes sint ab omnibus Tributis & annonis. lv. Vt a Magistratibus conueniri non possint, id est, ut ne operas ad vias tuendas Magi liri pagorum ab his exigere possint: vel ne militi praetereunti aut alii cuicunque comitatui annonam Praestare, ligna aut stramenta deportare a Miigistris pagorum cogi ponsint. sHis enim per Magisratui, id est. Mag Aros , pagorum a posscss,ribus ex .gi solita . docui ad i. r. Dp. deerogat. militaris annonar adducto eam in rem Siculi Flacci loco. Atque hoc sensti Magistratus hic accipiendi sunt: pari cer ut l. a. sum de Sal amor V. Vt immunes sint veterani a Vectigalibus: flictigalis appellatione hoc Ioco vel ciuitatum ipti rumred ius intelligi possint, suos enim Civitates MRespublicae reditos habuerunt, quae Vectistatia dice-hantur, de quibus erit dicendi locus ins t. ιδ asi. Sa. Π . I. de operibus publicis. Item inteli gi potest Vestigatis appellatione portorium, id est, id quod pro mercibus quae importantur & exportantur , soluitur. Graeci ἐξαγωγιμον καὶ σαγωγικον vocant. Nam & ita iidem Graeci cysρον & τετος distinguunt: fle diuersa plerique Scriptores faciunt tributa. & vectigalia. Et iam Veteranos a portorii

onere immunes fuisse dacet lex o. ins h. t. verum priciri interpretationi adquie leo, ProPter ea , quae postea mox de publicanis stibi cientur. Sequunt Ur tres immunitates circa Netoriationem; nempe, quod Veterani in quibuscumque Nundinis πανηγυρίσι, interfuerint , negotiantes immunes esse debeant, & a Proponenis, a Publicanorum, Fiscique exactione, quibus tribus alioquia negotiatores urgebantur. Nos de singulis. Sexto igitur a proponendis immunes Constantinus Veteranos iubet esse. Proponenda sunt h. ιέ. quae Oh merces publice venum propositas & expolitas nund narum tempore seu in nundinis ciuitati vel territorio, in quibus Nundinae celebrantur, solue-hantur: obseruandum enim in oppidis te in regionibus certo loco ac tempore emendis & vendendis rebus, nundinas, droin de marche; constitui seli. Ias, per Ho uoratorum disipensationem&ordinum seu Uiuium, sub praesentia Rectoris proi. inciae, ut

ostendit Novella Theodosi MI. in fluer vid. & l. vn. d. IV. de Nundin. in his igitur Nundinis quid

Ciuitatis nomine exigebatur Ob merces propositas. Proponere carλως est merces venum , seu vendeniadas exponere, ut docet quoque l. r. ins demi deblaeorib. lex ro. ins de Iudaeu, Iuvenalis ανυ q.

- - - . Quis enim proponere talem Aut emere auderet PGraeci pariter dicunt, παρατιλσ9α : Itemques posita hona, eodem sensu, d. ι ι. ins de fide.

I ii

463쪽

Hurib. Hi ne igitur proponenda Sunt ea, quae pr , vel ex propositis mercibus exiguntur Civitatis nominer quod etiam venalitium dici videtur in I. vn.CM. IV. de Nundinis, Nos Galli ia laude, ouisu de, item is droit de Hallage, item is drois de Horbo, mel e vocamus. Neque huic adeo absimile est quod dicimus orit de P age, seu Lotarium : Aquo proinde Veterani immunes fuere, pariter ut Picturae professores pergulas & officinas in locis Publicis sine pensione obtinebant, si in his usum

Propriae artis exercerent, L υίδ. ins de excusat. a ascum. Proponenda vero, quomodo & Cognoscenda,

pro ipsis functionibus publicis, L. I . ins de Dec

rion. Cassiodorus IV. Vari s. in eodem ferme argumento, Nundinandae Siliquatiei namque, inquit, praestationem, quam rebus omnibus NuNDINANDIS prouida definiuit Antiqhitas in frumentis, vino ,σ σleo, dari praesenti tempore non iubemus. Sie & Praeberi. da iam olim dixit ΡIautus Perf. an.rocm.I. v. Ist. GeI- lius lib. 11. c. . Cassiodorus U. Var. 39. Eadem forma Symmachus tribuenda dixit, ut praebenda, quae more solito trihuehantur. Uid. Fornerium ad Cassodor. l. c. Septimo, a publicanis Veteranos inquietari Conis stanti mis M. vetat, id est, ponorium ab his exigi, atque adeo a Portorio immunes eri iuhet, atque ab aliis mercium vectigali hus & tributis, quae Publicani exigere solent a negotiantibus. Octauo Fiscum quoque quidquam exigere a Veteranis , Constantinus M. vetat, emptionis vel

venditionis nomine. Quibus verbis Aiquaticum indicari seu innui quis putet: Proponendis proximum Monopolium Siliquaticum. & Auraria praestatio scilicet erat: quod Fisto non Ciuitati, veproponenda γ praestabatur mercium nomine. Quanquam in portubus id exactum ostendit Cassiodorus: mentio frequens apud eum II. Vari ψ.& io.&IV. N. III. aes QSI. 8c de eo est Notielia Theodosanavit. qua Siliquaticum instituitur: Graeci κερατισμεν vocant. Siliquaticum a lustrali collatione, seu auraria, quomodo differat suo titulo dicetur. Hactenus primum caput, seu de priuilegiis veteranorum ipsorum.

Alterum huius legis siue Iussionis, siue Epistolie

caput est, de Filiis veteranorum, de quibus alioquin est peculiaris infra, Titulus hoc ipso libro, ab hoc alter ; scilicet de filiis militarium Apparitorum

es Veteranorum. Et quidem eo titulo quatuor eiusdem Constant: ni de iis constitutiones, puta lex I. a. . F. e quibus lex I. superiore anno data, & ad ean-ὸem His loricam causam pertinens ad quam haec lex:

de quo mox ; & adhuc ad L ρ. Et hoc quidem caput, si quod aliud hoc Codice , omnium foed I-

me deprauatum. & conclamatum est, in quo restituendo , qui aliqud praestiterit, semper aliquid

desiderabit. Illud perspieue satis vult Constantinus M. ut Veteranorum priuilegia ad filios quoque eorum porrigantur; eos, inquit, defendant certationes , quae in patris persona fuerint: defendant , id est, immunes praestent: quo ipso sensu defendendi vox effertur I. I. insis tironib. Defendere alioqu in

in genere pro rueri. Decretationes, id est, certamina,

ἀγαπισμοὶ, labores in militia a parentibus peracti, de quo adhuc ad L ρ. Decertandi vox hae in re pro Pria , armis scilicet bello, praelio, ferro , manu, vi decertare: quod & addi cipe s et. . a. Item hoc vult, ut Veteranorum filii & ipsi militent, &essiorescant. Morascendi vox ad militarem labo-rςm pertinet, intomodo & florenti is Legionibus dicuntur paritet filii Veteranorum inseri l. M. ins hoc titulo. Et quidem solicitius, vel potius solito cietur, quod suadent sequentia. 3. Poenas contra minitatur contumacibus, id est, militiam detrectantibus: Haec tria inquam etsi in turhido , attamen

intem ei satis possunt i Proinde eodem perti et hie locus, quo illa Valentin fani lex Π. ins de De- eurionibus. Sed re qui nexum curialem nascendi ψ-lortuMate Pitaueris, nisi cum duodeuiginta annos e

pseuerit, militiam exerceat, per quam parentibus eisy IMMv Ni Tas quassa es , Aecurus esse non poterit, propter sortem originis. item etsi alia nonnulla duriuscula hic occurrant, interPretatione tamen aliis qua sustineri, vel levicula saltem emendatione sanari possunt, ut in Notis iam tentauimus: Λtenim insanahiIia ista videntur; nes contumaces secumdum eosdem Veteranos comprobari poIuerint, decimentur his sententiis, cum Praesidali σι is adιungentur probabilius iussionem meam. Quae omnino ita e 1pressa sunt in MS. Et tamen ea ita ipse restituam : Nam

si contumaces filii scilicet Ueteranorum J secun m

sextoque cum Prasidali scio adiungentur probabiuis ne mea. Singula expendamus. Ait Constantinus, Nam A Coniumaces, id est, si militiam detrectare comprobari potuerint, & quidem secundum eosdem Veteranos, id est, si quemadmodum veterant ipsi iure militiam detrectant, apsi quoque Veteranorum filii detrectare velint contumaciter nam& contumacia verbum in honam partem effertur Porro reposui : Decimo aetatis sextoque: quod suadent omnino et t. sdem Constantini M. lix infri filiis militar. apparit. & Coni tantii, lex s. 19. de decurionib. quibus post sedecim annos filii Veierauorum curiis manc pari iubentur. Vide dc quae nota ui ad i. F. sv. de re militari: Alioquin octas alia aliis pollea constitutionibus praestituta, & quidem ccto-Gecim annorum, L II. de decurionib. P Udali σ-cio adiungentur: veteranorum scilicet filii militiae inhabiles , in ossiciis Priaidalthus militare ait itian do iussi sunt, ut testatur d. c. I Dp. de re militari: Curiis alioquin annecti iussi ab ipsum et Constantino: vid. tit. de filiis multar. appari re Veterian. dc Valentiniano, L Iy. de decurionis. Pollea sane Constantii l. o. eod. tit. Veteranorum filii ossiciis praesidalibus adgregAri vetiti: vhi tamen vid. quae de

illius legis selisu dixi. Et haec de ptima posterioris

capitis lententia.

ΛIter seu postremus versiculus nihilo emendatior est ; Illud equidem in eo clarum , Constantinum iubere , ut contumaces veteranorum filii ad conspectum situm mittantur; quod & alias a Constantino factum , nempe ut veteranorum filios

conspectui suo subiici vellet, ut docet quoque eius sex a. & F. his de sti misit. Apparit. probandis vide l. iis, num ad militiam apti ement nec ne. Sed Verba quae sequuntur inemendati Tina sunt, Vt ne salui cum senuas cons quanturm nas indulgentiae. Pro quibus repono, Vis Valui, conson.rs cons quantur poenas indulgentiae: Aitsi nisului, id est, si valido sint corpore; sani, incolumes, si militiae apti sint, δc tamen

militiam detrectauerint, eosnas bl est, congruentes poenas subeant; consonas inquam, indulgentia: Scilicet, quemadmodum si militiam stibiissent indulgentias adsecuti fuissent; ita qui perperam militiam detrectare reperti suerint, poenas pariter magnas subeant.

Nune de historia huius leg. Pertinet ea , paritervi d. l. r. ins de fit. Apparitorum cs Veteran. quae data est Anno superiore proximo 319. ad hellum Sarmaticum, quod his annis a Constan uno M. gestum est, de quo Porphyrius, Panegyrico ad Conis

flant tm cap. N. II. U. Auctor vitae Constantini, lib. . cap. F. L Soromenus lib. I. cv. g. &Zosimus lib. a. cap. at. auare & data haec irat in Ciuitate Velanorum; nam ita omnino rescribendum;

quae urbs in Moesia superiore suit, & quidem interior seu mediterranea, non ad Pinubium sita, sed ab eo dissita, teste Ptolomaeo, lib. S. cap. s. & me dia quidem inter Serdicam cui etiam propior & Sirmium. Neque enim stare hic poteli vox

Velo eorum, vel ut habet Codex lust. Belouocorum: unde tamen Viri docti omnes hactenus Balovaco

rum quod in Gallia) faciunt. ini Od etiam cre. didit Ferreolus Locrius in Chronico Bestico edito Atreb 1616.3 Neque enim Constantinus hoc tem

pore in Gallia substitit, sed vel ia Pannonia, vel

464쪽

Chronicon nostrum: verum hic error geminuν illi est, eo Moguntiari fingunt. Quos errores Patriχ amoequo Morantiacum etiam, si Deo Placci, in' GH- Peptrit. N . . ... A

INopia VETERANORUM intercedit Constantinus M. hae l. iis vel . ad Agriculturam, vel ad Negotiationem inuitatis.

VETERANI, iuxta nostrum Praeceptum, Uacantes b terras accipiant, easque petapetuo habeant immunes: S ad emenda ruri necessaria pecuniae sc in d) numum viginti quinque milia sollium consequantur: boum quoque par,& frugum promiscuarum D modios centum. Qui autem Negotii gerendi g habuerit voluptatem, huici centum sollium th) summam immunem i) habere permittimus. Praeter hos ergo qui vel domiciliis th) vel negotiis detinentur, omnes qui vacatis, & nullum negotium geritis, ne inopia laboretis, ad hoc remedium debetis concurrere. l) Dat. III. Id. Octob. Constantinop. in Constantino A. VI.&Constantio n) Caesco NSs. bro.J

NOTAE.

e Forte pecunias. ID. cdὶ In nummis: Non adnitito qui reponebat, immunisi Postea enim demum de immuni: ate agitur. ID. c. et De Fouibus iam aliquid dixi δεμ iiivis, de Senatoribus , ω glebali septem selidorum Durumque eonlisione. IDEM. Domihue fuge , id est omnis generis. Alio sensu L ii. g. l. D. de condit. 9 demon'. Promiscuae eonditiones, quae scilicet promiscue implentur, facto ct commercio hominum, non potestate iuris, non salo seu casui de quo alibi plenius. ID.lgὶ Id est negotiationis seu mereaturae exercendae. ID. De Follibus alibi. ID. si A lustrali collatione, vid. AEI. s. IDEM k i Id est urbana conuersatione. ID l) Ita MS habet, antea male recurrere. In im) Irt.psit haee vox, ut in aliis pluribus eoiistitutionibus, veluti I. a. las de appellat. t s. ias de De Hon. t. a. d. frimi L eresse. ita ct hac nominatiui Occatione vocis sequentis, Constantino; id scilieet verius quam quod alii quidam censent, huius Codicis conditores hane leg. quae Licinii erat in nomen Constantini mutasse, atque ideo etiam cum huic legι subscripti inesset, nomen Drantii, substituisse Constantinopol. ID. nὶ ωρ. Constantino Caes. Saepe erratum in hoc nomine, in hoc Codice sed εχ a Graeeis Fastorum compilatoribus. vid. Cisonolog. RITTE R.

ν-.IMO PIn Veteranorum ut hae L aperte diditur1 atque adeo latrociniis , si verum amamus, idque etiam suadet t. r. ins vhi dicam adhuc Constantinus M. hoc Edicto intercedit. Quomodo etiam Augustus commoda missionum definiuit, ne aut etate aut INOPIA pos missionem sollicita i ad res nouas possent, teste Suetonio cap. ρ. Veteranos 1 ci- Iicet ad ituris culturam vel ad mercaturam inuitans, quod & ipsum Constantius postea fecit d. I. 7. idque sub hae munificentia & indulgentia. Nam ut

ad ruris culturam animum Veterani inducant, quinisque munificentiis eos Prouocat, Primum , Pacantes eos terras accipere iubet, seu ut habet lex r. vagantes. Scilicet Veteranis & emeritis ex disciplina Romana , agri arua adsignari solita. Lucanui

sua sedes eris emeritis p qua rura dabuntur,' Qua noster Veteranas aret 8 Hyaenus de limitibus construendis pag. t . M. IV. G. Erat, inquit. tunc praemium c yra, pro emeri. to habebatur: iuuenalis Satyra I . P. 16. Tandem pro multis rix augera bina dabam Tom. II. Vulneribus. mertes haec sanguinis atqste laboris, Nullis visa pnquam meritis minor. Vid. & Dionem lib. s. de Augusto, ταματα, cc , Irce τάμε ι τῆς Πατέας άντι τῆς χώρας ην ἀει ποτε ἔτουν, ληιοιντο. Desiniuit poeunias , quas soluti milisia, pro agris , quos sem- . per petebant , acciperent. Et multa eius moris mentio apud Liuium t etiam Titulo Digesorum de re miti ari 2 .&l. U. s. a. D. de rei vindicatatione : & l. IA. D. de adquirendo rerum dominior Scriptor Anonymus quoque Rhditus Notitiae Imperii. Habet, inquit Veteranus regiis donis opulenis ros re ad colendos agros adhuc prae lentes agricolas habitabunt limites Arabum qua dudum defenderam locis , re laborum desiderio potiti, erunt ex milite collatores. Porro adsignatae veteranis terrae vel ab hostibus captae, vel ab iisdem vindicatae & vindiea dae , vel terrae vacantes. De limitaneis suo Titulosso ductum. Sane vopistus quoque testatur Vir. Prob. cap. Isi Probum Imperaurem Veteranis,mnia ilia toea qua anguste adeuntur pνiuata donasse. Doricantibus est haec lex & lex L ins ' Vacantibus proxima sunt l. ἐι, - . h. t. loca absentium squal-

465쪽

Iida, ct fitu dissimulationis vitrentia. Sidonius quois

Emerios iuuenis serilis ieiunia terrae

arum 3e intertum solum dieit Sieulus Raeeus

Et tamen Hygem1s de limitibus consituendis, scribit p. sti Sosent enim eusti agri ad pretium ameritorum assimari. Et Sieulus Flaccus p. I. Militi perer no que evLTvRA asseratur, s quid enim amari σ incerti soli es, id assignatione non daturi veterani nihilominus apud Tacitum ob. I. e. II. queruntur, Per nomen agrorum, uligines paludum vel inculta montium accipere se. Secundo easdem terras imis munes possidere iubentur Ueterani, citra ullius stipendii, cirra annuae praestationis onus , h. L & l. 8. U. h.t. Item citra Agratici onus, Linins ubi dicam. Tertio, certa pecuniae quantitas de publico

eis adsignatur, viginti quinque millia sollium: id est si recte computo octilaginta quinque solidi siue aurei : de qua illium aestimatione dicam alibi plene. Sane aliquando prisco more Veteranis praemium pecuniarum datum,non agri: vid. Dionem lib. M M. Suetonium Iulio c. 3δ. Call. c. . de quo vid. Lipsium in L Annal. excursi .fg. de Puteanum desipendio misit. cap. II. Quarto, par boum quoque

iisdem de publico praeberi iubetur. Quod & ipsum

Valentiniano placuit, ιδ. ins. Et eodem exemplo antea Alexandro Seuero , de quo Lampridius ita scribit in Vit. c. sδ. Sola , qua de hosibus capta sunt, limitaneis Dacibus oe militibus donauit &c. Aduidit sane his animalia σseruos, Npossent colere quod acceperant, ne per inopiam pel per senectatem possidenti re a serexo vieina Rariaria. Cui Ioeo. ne uindent verba legis D ins Amplius, inquit, ado

e ter , ut etiam ad culturam eor Mem Μνorum sanimalia s semina praebeamus. Postremo seminum quoque certam quantitatem iisdem Veteranis prae- heri iubet Constantinus h. l. vi & Valentinianus L i. ipf. puta , modios centum frugum promiscuaiarum , stu 't d. sex L loquitur: Pt iusque fugis. Quibus verbis indieari puto frumentum & horis deum. Et haeinde euItura agrorum, ad quam Vet rani inuitati. Ad Negotiationem vero, si arua versare nolint Veterani, Constantini M. hae indulgentia ProuOeantur φ It cecitum follium summam immunem habeant , id est, vi negotiantes intra illam summam , a lustrali collatione sint immunes, quam

alioquin omnes mercatores, seu negotiatores ag

noscere teneantur, de quo dicetur ins suo Diuio delusνali ιollatione. Porro quantitatis huius a Iustrali collatione immunis modum varie definitum reperio , modo centum sollium , Pt b. I. de quo sorte modo etiam accipienda est lex a. ins de lustrali collatione: modo etiam unius Vagenae, l. 7. d. tit. de is

strati collatione, id est, unius quinquagenae, vel quinaedenae , de quo ad eam leg. plene, seu quindecim solidorum, L I . eod. tit. modo in uniuersum , t. p. f. Illud admonendum , hane pariter ut & siveriorem se . pertinere ad Sarmaticum Constantini helistum, de quo Zosirmis lib. a. cap. 2I. & non uno loco Porpnyrius in Panerarico e ut adsvenorem let. iam

notavi.

IMMvNiTAS a censeu quomodo per militiam ue seasceptam,

siue expletam, quaeratur.

IIII. Idem A. ad Maximum P. V. 0

tris, ac matris & uxoris , si tamen eos superstites habeant, omnes excusent, si

d) eensibus inditi habeantur. Quod si aliquam ex his personis non habuerint, vel nullam habuerint, tantum pro suo debent peculio se) excusare , quantum pro hisdem si non deessent, excusare potuissent: ita f) tamen ut non pactione cum alteris fg Dela

simulato dominio rem alienam excusent, is vere proprias facultates. Veteranos autem,post emeritae missionis Epistulas, ch tam suum quam uxoris capuD excusare sincimus: at si honestam i missionem meruerint, suum capuD tantummodo excusare. Ceteros

omnes Veteranos de quocunque in exercitu una cum uxore, sua unius si capitis, frui excusatione praecipimus. Ripenses in autem veteranos, qui ex priore lege i post viginti quatuor stipendia honesta missione impetrata unius excusatione capitis fruebatur, etiam si viginti stipendiis completis honestam missionem meruerit, ad exemplum n Comitatensium militum unum capuD excuset; o Intra viginti ctiam stipendia dimissus, quoniam inbecilli & debiles censibus non dedicantur , eodem benesicio viantur. p Alares q) autem, S Cohortales dum militant , propria capita excusent ἔ Veteranis quoque eadem excusationis solatia habituris , qus quocumque tempore in quibuscum.

que Partibus r meruerint missionem, si ex Comitatensi militia seneetutis vel debilitatis musa dimissi fuerint, indiscreto dispendiorum s) numero, duo c/pita excusaturis, id est suum a ue vκoris; & Ripensibus indiscrete idem priuilegium habituris, si se o, belli vulnera dimissos probauerita ita ut si quis eorum post quindecim stipendia intra Vigintivi quatuor mos ex militia necesserit, sui tantum capitis eXcusatione fruatur uxoreinerum O Ripensis i militia decetarit, sui tantum capitis excusatione, post vi-

466쪽

mentum nil eoni mune habet uuin ossicio P. R. Sed cum ossicio PP. έη quem census tarum eura pertine hat. Tandem ex L ia. ing o Deeurionia. apparet, hune Maximinino. Prefectum, seu Hearium Orientis fui ste, euius sedes MDοσMa: ubi home proposita. GOTH DFRED. n γ κ

, g Asteris. id est aliis Comitatensibiis &Ripensi si alioquin Alter, tantum de duobus. ID. h Dissolarum harum emeritae musonis mentio, I H. in M. δεμ δε desertoribus'. t. I. ins de Testimoniati, L. r. In datis.ctoriis9simi uis: nee non & I. a. stip. h. t. dieam ins lisuti de Testimoniali. ID. ij Honsa missio, hie pro eausaria, seneficitis vel debilitatis causa. ID. λ) V. quae dixi ad i. vis. Dp. de re militari. Puta, Cuneis, Auxiliis et vide Notitiam Imperii, in Dueibus. ID.

lὶ Forte, sui vivus: Quanquam ct hoc recti m. ID. γρ. Ristensis autem veteranus: ad quem nune redit. ID. 'l Lex haec non extat. ID.

n) Ripensi militiae non eadem olim priui Iegia, quae Comitatens tributa hine obserua: v. quae dixi saleg. vlt. Νp. de re

militari. I D. to referi id est, exetisti ct intra. In p) γε. Utatur. ID.sq3 Alares 9 eobortales hie distinguuntur. Et tamen eobortales alares dicuntur in Marci Epistola apud cap tol. in V. Clo Hi Albini cap. Io. ID.

x raptibus, id est, limitibus, tractibus. I D.

s τν. Mimnaeorum. ID. Q die. Uxorem etiam stipensis militia decesserit. I D. Φ Vel de uxore haee verba aeeipienda sunt, vel hie intrusa ex superiore linea reeidenda. ID

COMMENTARIUS.

AC E u s v immunitas per militiam Comitatensem& Ripensem , vel constantem , vel solutam, quomodo quaeratur hac Constantini M. lege varie constituitur. 2uce quidem singularis est propter eaqtuae de variis militum differentiis ea dicuntur Ad cuius rei intellectum quinque differentiae tenendae sunt. Prima ; inter milites, & Veteranos, addere possis & Tirones , ex L 7. Persic. ipsorum etiam, Dp. de Tironib. Non uno scilicet & eodem modo hi omnes census immunitatem sibi vel aliis quaerebant. Secunda differentia constituenda est, inter milites seu legiones, & omnes alios qui de maiore laterculo emittebantur; & inter Alarcs &Cohortales ; qui de minore laterculo, & horum proinde generum Milites & Veteranos. Maior sci. Iicet priori h. immunitas, non tanta vero posterio. ribus quaerebatur : Tertia differentia constituenda est quadamtenus inter Comitatenses, &Ripenses; de quibus plene dictum fuit ad s. vlt. sup. de re militari. Quarta inter emeritam militiam&inter honestam seu causariam. Quinta differentia respicit numerum stipendiorum.

Rem igitur ita distinguamus et Ii de quibus quaerituri vel de Maiope latereulo sunt , vel de Minore: si de Maiore laterculo sint, id est, legionarii vel milites adhuc sunt, vel iam Militia dimissi ; si

Milites adhuc sint , non suum tantum caput, verum etiam patris & matris & uxoris a centibus exiseusant, seu immune praestant. Si vero veterani

sint ex Comitatensibus & Ripensibus, tum distin et Hur ἔ vel enim post emeritam Militiam dimissi sunt, & tunc & suum de uxoris caput excusant: si vero honςstam tantum missionem, id est, cau. sariam, atque adeo ante expleta stipendia meruerint Comitatenses quandocumque , Ripenses posta o. stipendia, suum tantum caput excusant. Ethaee de his qui ex Maiore Laterculo seu de Legionariis sunt. Alares vero & Cohortales quos de Minore Laterculo fuisse Imperii Notitia variis locis docet, & nos ad d. I. pli. Dp. de re militari ostendimus in dum militant suum caput excusant. Quod& ipsum constitutum ab eodem Constantino M. de Annonariis & Actuariis , L. I. in . de Numerariis re Actuariis : etsi non proprie milites sint, sedpmilitares, ut docui ad LII. Dp. de erogati milis. am nar veterani vero , si comitatenses sint, quandocumque militia dimissi fuerint . uxoris quoque caput excusant: In Ripensibus distinguitur , nam si Ripenses ob helli vulnera dimissi fuerint post quindecim stipendia intra vigesimum quartum annum , tum suum tantum caput excusant r si vero post viginti quatuor annos, tum etiam uxoris. In Comitatensib. igitur veteranis Alarib. & Cohortalibus nulla' stipendiorum habetur ratio . in Ripe nissibus habetur. De legitimo alioquin stipendiorum numero , & quidem vieen O in peditibus, alii di x

runt: vide Lipsium, m l. nat. Taciti e. 17.&de militi Rom. lib. I. dia a. & sidem facit Polybius ab eodem addumis, &l. I. Cod. Iust. de excusat. Veteran. Lρ. Cod. eod. quavis prouocare non es necesse. Suidas in verb. Βετεοάνος. Seruius sane in a. Asneid. ait, milites sacramento rogaios, & plenam militiam habere, & viginti quinque annis teneri: Vbi tamen Lipsius malebat l. e. riginti quoque, quia hic vetus stipe

diorum numerus sueri .

467쪽

de Veteranis.

. sudes adhuc sit, siue Comitatensis, sive Ripenta, siue prete a ctor ε non modo suum, sed & Patri , di matris, uxori, I. Maiore Ialereuis, seu i caput a censibus meusat, in pr. 4ιν. r - , ex Legionariis : Etl tum, si s Post emeritam militiam missus sit, & suum Mi Vxoris caput excusat: re f. Veteranus o siue . Veteranus sit; Comitatensis, sive Ripensis sit.

i s mi Mensis, quandocumque

est de

i Honesta missione i missus, suum tantum caput L missus sit , si j excusat; Pers at si Upensis, post ao. demum sti- pςndi missias suum tan tum caput excusat: vere Ripenses.s Miles adhuc sit, suum tantum caput excusate. Minore laterculo est, i pers. Aures. puta, Alaris, Cohorta-J Me Et tum, si I s P st emeritam militiam missi tveteranus sit, Post emeritam militiam missus , etiam uxoris suae caput excusat, siue Comitatensis. siue Ripensis sit: vers. Veteranis, dcc. s Comitatensis, quandocumquel missus uxoris quoque cain Honesta missione put excusat, d. Pers. Veto

annum suum tantum caput excusat, Persita Pt

Post a.. etiam VXoris, vers

PROTECTO Ris dignitate vel mili, honorati Heterant,fori ordinarii praesicriptionem habent.

PRovi DENDVM est, ne Veterani Protectoria dignitate cumulati, aut qui hon res c) varios pro meritis d) suis consecuti sunt , incongruis pulsentur iniuriis: eum si quis in hoc G crimine suerit deprehensus, Rectores Prouinciarum D conue niat ad Tuum Iudicium referre, atque ad tuum officium praedictos dirigere, si factuin pro sui qualitate possit facillime coherceri. Dat. IV. Kal. Ian. g Triueris, h Ianubrino & iusto coNss. 028.

α Lex 2. GRAU. GR. rst. GD THO FRE DUR. bJ PF. P. vi I. 4. Dp. divomodo ct edidit Culaeius in cod. Iust. costendit argumentum-st quidem Galliaruis, ut censeo, argumento subseripfionis. ID. αὶ Quos λ Tribunorum, vel Prepositorum: vid. tk.rox. IDEM. d) Nota promerim: aliud fiambitu&suffragiis, L I. υD. iis'. να .ce Vel ad priorem hule legi praemissam tin qua de alioquo nominaum erimine actum fuerit hee vox referenda is vel eius loeo reponendum, id est aliquo. ID. g pectores Pria, Meiarum pro iurisdictione sua examinames fisam, pro sui qualitate eos merce re. Ita Trihonianis, hane lamentiam immutauit. ID veraevo b IH ML IM . Cod. Iusti in quo etiam 1eeuratius legirur Ianuario re Isso. Uid CFrον Mor. NI I I Δα b Non stat constantinua hoe anno in saltili: sed vel in Bithynia: vel in Maeedonia, proinde vel Triueris in Disaeeepta tuit, vel Teiueris alibi quam in Gallia quaerenda. MS. Me habet niueret Forte loeus in Triballis, stDaeia, ubi Constantinua hoe tempore egit. Verum malo Treuerim in Gallia accipere, Ubi data haec lex, id est reddita Maximo PP. G1lliarum, scilieet. Quomodo ct in aliis nonnullis praeterea uerbo haec in mi. aecipi. piendat de M. di. 3. suo. undeuit quae de earum numero est. GO THO FR

468쪽

DE VETER AN IS.

munere & priuilegiis suo Titulo plene dictum fuit) dignitas siue honor . 'ut ah officialibus, ι. a. s. ins de diu. os'. aliis ue veluti Fabricae Primiceriis, Ly. ins de Fabricensibus, ita & a Veteranis appeti, iisque pro beneficio tribui solitus r ut praeter hanc legem k i. g. ins docet lex I. a. ins de Testimoniali, ex Tribunis re Protectoritas. Et lex a. I. ins de diuersirtificiis: lex .r . infrit basii collatione. Quinimo&principium legis 4. Ap. & lex Uy. ins de Decurioniabus. veteranis inquam non modo Armatae militiae , verum & Palat nae , ut ostendit Parat ition de re militari ut & militia Domestici Magistratus alicuius stincti. Symmachus, lib. I. N. r. ad RicOmerem. Firmum Domesticum meum, militiae stipendiis eum hone teperfunctum, tes monio meo decuit adiuuari, ut faciliori aditu ad tuam notitiamperueniret. Porrige igitur,oro te, adiutricem manum, LEGITI ΜΛ PRAEMIA EX MORE cupienti. Huiusmodi quippe VETERANIs praerogatiua debetur , Pt inlis Protectorum ignitas, tanquam pretium longi laboris aecedat: quod Firmo incunctanter eueniet , si tuus fauor vota hominis ad coNsv ET A nitentis adiuuerit. Sed &Paulinus, Nolanus Episcopus , Epistola ad quendam militem Religiosum. In hac militia , inquit, soletis in votis habere, hane oscii promotionem, Pt Protectores efflamini. Si autem te Deo probaueris, ipsum Deam incipier habere Protectorem: Vide ad qua-tem militiam te inuito collegam, pt quod homini esse

πιas, hoc tibi Deus sit. At quod Iulianus Episo- Iada. AEAE Leontium scribit, εγκατελεξιιιιεν δε

mesticorum numero adscribimus, qui ex iis delecti sunt, qui arma gestarunt, basiisque interfrerunt. Id non tam de r. otectoribus , quam de domestiris est: 'Quo etiam pertinet lex I. ins de Testimoniali .. dei qua Domesticorum & Protectorum distinctione , vide suo Titulo. Horum igitur veteranorum Prois tectoris dignitate auctorum , vel etiam alia vel ti Tribunorum , Praepositorum e v. ins lit. de trasimon. ex Tri n. re protectorib. γ honori id h. 'ctribuitur a Constantino M. ut in crimine aliquo deprehensi, Rectores Prouinciarum in eos statu re non possint, verum ad Praefectum Praetorio de iis referri debeat, atque ad eius officium dirigi, ibi demum coercendi. Habent igitur fori ordinarii praescriptionem , & competens Iudex Veteranorum Protectorum est praefectus Praetorio. Quod Trihoniano displicuit, quam causam etiam inte polandae huius legis hahuit, satis incondite. Neque enim prior legis sententia posteriori satis iam respondet. Priuilegium quippe Constantinus his Veteranis tribuere se profitetur , quod Tribonianus adimit. Sane in commune Veteranorum Protectorum dignitate honoratorum , prae caeteris Veteranis varia priuilegia fuisse, pr.eter hanc Iegem ostendit qnoque tex s. Dp. t. δ. ins &l. 7. 14. ins de lustrali collatione, atque hac parte si mili Senatorio priuilegio, de quo ι I. ins de accusat.

Pulvi LEGiA Heteranorum a Constantio confirmantur ac dominatim personalium munerum imwAuitas.

rem Pannoniae. c

PRIvi LEGI A concessa veteranis, qui stipendia iusta meruerunt, prout se quisque in officiis coNpetentibus militasse declaret, omnia conseruentur: corporalium seu personalium munerum vacatione eisdem tribuenda. d) Dat. VIII. Kal. Iul. Sirmio, Constau

NOTAE.

b He edius hie sexennio post Praesemis Praetorio fuit: ut docet Ox ε. s. 6.s . de erogat .m Γι. am. Eilisque etiam me. minit Ammianus Mareellinus I. ar. eap. 6. ct Hieronymus in visa Hilarionis par Ist'. Tom. I. operi erit. Franes apud Gensebium. vide & t. i. ins depatrociniis visorum. IDEM ce) An totius Pannoniae λ an seeundae tantum, quae Consularein tabuit, teste mettia Imperi ol. ii . Ita censet Geo graphiae Gera Auctor. ID. d) Id est seruandae. ID. ce , V. ut mox Ostendam. ID.

COMMENTARIUS.

P Rivi Lllcia Veteranorum ac nominatim

corporalium seu persenalium munerum imis munitas, de qua actum l. a. Ap. a Constantio com firmantur hac constitutione quae data St,mu in Pamnonia: Et rursum ad consularem Pannoniae. Vbi etiam paulo post a Constantio profligatus fuit sub anni exitum, Anno 3sa. Magnentius dyrannus, de quo videndus est Iulianus Orat. I. pag.36. δ. edit. D . Spaniam. Soetates lib. a. cap. sa. Soziameis

nu. lib. q. cap. 7. Victor Schotti, c. F. α ος ςrus Sulpitius lib. a. e. n. Et Author Fastorum SicuI, rum. . Proinde referenda est haec lex ad annuin 3sa. Quod praeter supradicta ostendit insuper primus Consulatus Constantis subnotatus. Et P. 3o sane Consastio VII. Consule, Constantius non' in Pannonia, sed vel in Gallia vel in Italia versatus est. Denique & subscripti sequenti proximae leti 'Consules docent: vitium esse in cotiIulibus ad- 'scriptis huic nostrae. Porro quae taxatio levis initio additur, de ea Plonius agetur L M. inf

469쪽

LATROCrNlis Materanorum: Oeeserit Constantius.

QVO DAM Heteranos, hoc nomine in ignos, latrocinia perpetrare coNperimus rideoque praecipimus, ut veterani, quibus bona d mens est, aut arua e) versent, aut certe in optimis f) negotiis pecuniam tractent, & mercimonia agitent: g) Qui vero

neque rus colunt, neque utilem vitam Cownerciis exhibent, mox in ipsos capit it iter eYsuNgendum: Exui enim omnibus priuilegiis debenr, per quos publica quies perturbatur; ita Vt, , si leuissimum ahquid deliquerint, omnibus subiiciantur poenis. Dat. III. Idib. August. Constantio A. V l. &Constante lI. CONs S. L333. NOTAE.

a Lex 3. C a. M. eod. tin hine a Triboniano interpolata est, mentione Negotiationis detractae G ο Tm FREDUS. M is. PF. P. Et dine non sternitur hie Magrius inter Praefectos Vcti in veteri Notitia Praefectorem urbi. iquare: PP. Galliarum hie ut puto fuerit. Elisemque hoc anno inseritatur L penuis. Cod. tus, d. his qua vit me. risust eausa. I D. e Veteranorum scilicet. ID. d) Meri bona, inter vota quoque adorantium Vide Serietam . s. m. Se . . Persium, Sat r. I. v. y. Propertium, lib. et . v. ao. Menrhona,si qua Dea re, tua me insacraria Mno. Petrisnius e. 8 . Pavertar bonae meniissoror. m. e Hune versieulum omisit, IDEM. fa Non audio reponentem otimis. IDEM. gὶ Agere simpliciter i. a. s..ct lege I. Cocus. δε Heteranis: quae alioquit ex ea DPa. desumpta est. ID.

COMMENTARIVS.

LATRO cisiis Veteranorum Constantius h.

L Occurrit A. D. 3 3. pariter ut Constantinus occurrebat Ly. sv. Et quidem iisdem quibus Constantinus rationis,us: Nempe ad alterutrum, d agrorum inquam cult iram , vel ad negotiatio. nem iis inuitatis , sub poena capitis e verum fine &causa apertius adhuc exseressa , quam Constantinus qui ad ipsos Veteranos lcribens, inopiae vela. mentum praetexere maluit, cum hic Iatrociniorum usum metumque prodat, pariter ut Augustus apud Sueton. cast M. Scilicet proximo sibi confinio non tantum desertores & latrones cohaerent , de quol. 7. I4. . fust. de desertorib. Sed non raro quoque veterani de Latrones seu Bagaudae. De latronibus Isauris alioquin hoc ipsis anno tractat Amismianus Marcellinus, tib. I . Cp. a. Porro videri possit merito haec lex pertinere ad veteranos exercitus Gallicani: hoc enim ipso tempore Magisnentius a Constantio in Gallia apud Cottias Alpes, ubi latrones & Bagaudae, deuictus fuit, &quidem eo ipso die quo haec lex data est, vel Ialtem praecedente , Tertio. inquam , vel Quarto Id. --gυsi: si fides Chronico Alexandrino, est Consularibus Idaeit: S rates lib. a. F.ia. enim paUcis post die. bus id adscribit, X VIlI. Kal. Septembr. Eadem opera & Euagrium, cui haec in inscribitur, PH GaI. νum Iuisic censeo.

PRIVILE GlΑ Reu mari centiae fix Heteranorum. Vi II. Impp. Valentinianus & Valens A A. ad uniuersos Prouinciales.

OMNisus benemeritis a) Veteranis, quam volunt patriam damus; & ismunit tem perpetuam pollicemur. Habeant ex vagantibus , b) siue ex diuersis, sc) ubi elegerint agros, &a d) Iege habeant, ut sibi soli se eorundem fructus cesturos esse cognoscant et nullum ex his agris stipendium, nullam annuam praestationem postulauimus. D Amplius addentes, ut etiam ad culturam eorundem agrorum & anima lia & semina praebeamus i ita ut is qui ex Protectore dimissus erit, duo boum pariadi centum modios utriusque g frugis conlaquatur. Alii vero qui honestas mis- sione* siue causarias consequuntur, singula paria boum & quinquaginta modios utrius. que frugis accipiant. Super quibus praebendis ad coxpetentes Iudices scriBta coNgruae inaris titi si etiam veterapi seruulos familiasue ad agrum duxerint, iΝmunes per tuo Possideant. Dat. XV Kal. Decemb. Rom. h diuo Ioviano& Varro

470쪽

COMMENTARIUS.

SEXU v NI si CENTI As seu Privilegia a se

Veteranis concessas , Imperator omnibus

Prouinciali hus hoc Edicto insinuat. primum est, ut Veterani patriam, id est. domicilium sui l. 3.sup. Sedem ubicunque velint, collocare possint; cum alioquin id absque Principis indulgentia aliis non liceret, de quo ali hi dicam, & quidem Titulo

de Decurionibus ins Secundo immunitatem eis praestat ab omnibus muneribus ciuilibus δc personali. hus , quod idem ipsum cautum fuit, L a.dc ε δε-pra. Tertio Agros Dacantes e vel si quos alios optauerint, eis eligendi & occupandi potestatem tribuit, s quod ipsum de vacantibus statutum fuit Ly. sv. & de squalidis l. 11. inf9 Hie Disinsorum appel. latione forte intelligat quis eos, qui in diuersis lo. Cis erant, neque continui, qui & ideo a Dominis negligebantur, vide Siculum Flaccum pae r . inter ScripI. Rei agrar. V. Goesse. Sed verius est, hie Ocem diuersorum accipiendam , quo sensu alibi

pro quibuscunque tandem: 'ut l. a. ne opera a conlat.

cuiusmodi sunt qui a Dominis negligebantur, alii a vacantibus qui dominos non habebant ut . N. ins Quarto, stipendii & Tributorum immunitatem, fructuum perceptorum nomine, iisdem indulget. Stipendium hac leg. est quasi solarium quod pro solo & agro penditur e atque eo disse. runt Stipendium & Tributum, de quo monent

satis Libri nostri. Quinto, animalia & semina praeterea iisdem praeheri Iudicum prouisione iubetiruod & ipsum Constantinus voluit t. s. sv. sedispari modo de quantitate ; Nam cum veteraianis omnibus nulla distinistione adhibita Constantinui par boum & centum modios frugis praeheri voluerit, Imperator hoc Edicto & modum auget, de rem ita distinguit: Veteranis silicet Protectoria

dignitate honoratis duo paria boum dc centum moiadios frugis praeberi iubet 3 caeteris autem veteranis unicum par houm dc quinquaginta tantum modios frugis. Veterani scilicet Protectoris honore aucti varia praerogatiuas seu priuilegia prae caeteris habuerunt: Primum Criminum rei non Iudices ordinarios, sed Praesectum Praetorio Iudicem habuerunt, L s.sup. ubi plene. Secundo maiorem quantitatem immunem hahuerunt aliquando a lustrali conlatione , L . ins de lustrali collat. quanquam aliquando tamen veterani omnςt hac Parte exaequati fuerunt ι ι . ins de lustrali collatione9 Tertio I rotectores Veterani ampliorem pariter a censit immunitatem habuerunt, ι. s. in pr. svr. Quibus adde Quariatum istud quod h. L continetur. Postremum iidem Veterani seruos & familias in agro consistentes,mmunes pos Iidere v. bentur. Familia sunt libert& uxores. Porro tot tantaque priuilegia Veteranis, & quidem a valentiniano data. PI.i quenti.

NEGOTIANDi cum plena immunitate Heteranis eoramque liberis,

Halentinianus potestatem facit.

IX. sa Imppp. VALENTi Ni ANus, Valens & Gratianus b) AA A. ad Dagalaisum Magistrum militum.

REMOTis iniuriis, dὶ iussimus, veteranis nostris, vel adgnatis, e licere emere,

vendere, negotiari: quos secundum veterem consuetudinem Parentum f) no

serorum ab omni munere, uniuersisque reditibus auri g argentique, sed & portorrit h) indemnes esse oportet. Dat. VIII, Id. Decemb. Veronae; i Gratiano NB. P. ct Dagalaipho coNS s. f366.J

O Ahest haee Io a cod. IV. GOTHO FREDUS. Graιiani nomen delendum esti sequente enim demum anno Gratianus Ambianis in Gallἰa Augustus renutiela. tus suit. Et sane in subscriptionς huius legis, Nobilis puer vocatur ι Nondum igitur Aurus M. I o Dae.Diphus Magister militum sub Valentinians Sen. 4netyisit Hysdem Ammianus lib. 24. estp. s. lib. n. e . a. in Gestis huius ipsius Anni 366. ct quidem a P Ah Is Ira' missi aditer Alemannos, qui Galliam tum Inm. 1bιnt. Meminit uidem Consulatu ei delati hubnotauio io subscriptium D .s stris. Hie paulaanis Comes Domestieortim fuit. Milus inter alijs Q . e si M. Valentiisianus Imperator iamia est. ulla Philostorgio, lib. 8 . eap. g. euius etiam mervivit Umian Mareellinus m. 26. ω . r. in valentiniani in uis

SEARCH

MENU NAVIGATION