Codex Theodosianus T. 2

491쪽

ctum ab eo, nun sine aliquo veteris iuris seu moris exemplo i nam dc sic olim argenti libra vetus Romana totidem argenteorum erat, puto 84. teste Plinio. lib.23. β. Celso, D. ad NHalem, ἀιib.F. cap. II. ubi pariter ait, in uncia pondus Denariciis urbe Constantinopolitana habuit, seu Imp ratori Constantinopolitano: nam, quod hic haud satis ag- tendit Scaliger, inrisumo de re n*mmata p. 9. Va lentinianus huius I. auctor, Occidentis imperium tenebat, etsi pleraque eius arbitrio in Oriente, quirum septem erit adde de scribonium Largum. Sed 'Valenti in Imperii diuisionc cesserat , agerentur,

di nummus olim argenteus , quatuor scripulorum erat, teste Varrone 3. Annatium , apud Charissum pag. 1I. ini. Putphii Grammat. Cleopatras quoque

in Cosmetiris, 1 ναριον εχει γράμμ. - δ. Haec igitur Constantini M. λογιωocii fuit, hic λογαριασ- κὰ. Quare, magna fuit Paneiroli confidentia L.

Variarum M. & post eum grauis Savoti error, de re nummaria parte I. c. II. p. sy. cum in L l. I. de ponderatoribur , loco septem, sex reposuerunt, locoquatuordecim, duodecim: qui ea ratione moti sunt, quod haec postea λοα ρικῆ obseruata fuerit et Pa-xi errore , quo Valentiniani legem nonnulli de-

Prauarunt, de qua deinceps agendum erit. Caeterum huc contractum proculdubio aureorum Pondus a Constantino M. eadem ratione 3 qua antea abi Alexandro Seuero , teste Lampridio , quod scilicet vectigalium seu tributorum modum, quae in auro inserebantur, contraximet: ut caeteroquia inis dulgentiae eius exempla seu argumenta circa rem tributariam praeserunt multae eius constitutiones, ad quas dicetur.

Certe eodem fine, a Constantini M. temporiis hus quam plurimi semisses & tremisses aurei reperiuntur scuiusmodi Alexander Seuerus quoque ediderat, eodem semper fine) de quo v. quae Sauotus p. s. c. H. dc 24. Et haec de Constantino M. cuius alioquin plures aliae leges extant circa auream

P. 4st monetam.

Augescente vero post Constantinum M. in dies magis magisque auri pretio, seu, ut Symmachus ait lib. m. o. a. paulaetim auri enoνmitate crescente; ut caeteroquin nummi aestimatio non eadem semper perpetuaque esse solet, - α εἰ ἰσον δυνατα, num-muique non siubstantia, sed quantitate, id est, valore impostitio, valet, quod iurisconsultus dixit t. I. D. de

eontrab. empl. non natura, sed νοαίου instituto moreque constat, ut Philosophus ait unde & quidam

νῆμμον dc νομισμα dictum volunt) quemque με ταβάλλειν εφ' nuia εςιν, quadraginta ferme annis post, tertia mutatione quod Petauius etiam recte notauit, in Epiphanium p. si edit. Li . Valenti. nianus Sen. huius legis a. C. Ius. de Pet. numism. ροι.

quam nunc& ab eo definita Orientem quoque priuaderent. Contra , grauis et error Auctoris libri , qui de Promptus dicitur ex Archiuis Alexit Omneni , qui . que continet Rationale vetus Peraequatorum, νεανα παλαιαν λογαρικὴν, de pretio solidi in tributi, eXigendis, ubi ait, παλαάν λογαρικήν, qua duo dc septuaginta solidi in libram auri putabantur , ab Augusto institutam : Quod falsissimum est, ut recte quoque iam monuit Cl. Salmasius, in Solinum p. Ioae. Nam ne Constantini quidem adhuc aeuo ea λογαρική Obtinuit: Verum ex Valentiniani Sen. primum instituto. Sed frequens hic Graeculorum error est, quorumcunquς AVUorum , id est, Im. peratorum , instituta ad primum Λugustum reser re, atque inde magnas nugas superaddere. Id quod vel Indictionum exemplo liquet , aliisque quae

idem Auctor ad παλαιαν παράδοσιν 'Aυγου του Καισαρος refert. Ergo auri librae imminutio facta a va. Ientiniano, aucta aestimatione aureorum 2 idque protet tia parte: quae di ipsa antimatio stetit sub Hono fio Imp. ut liquet ex leg. Un. Ptroque orae de Oblaι. votor. dc deinceps , de quo dc loannes Citri in resp. ad Cabollam , in M s. meo, Pag. a. δι cui nantea septem solidi in singulas uncias computareniatur, quod ostendimus ex ι. l. de ponderatoribus, ab hoc Valentiniani tempore sex tantum computati:

unde iam solidus dictus smula sextula enim est

natum. Nam cum usque ad eum quo is nundiise exagium penderet, ille Tetarierum excogitauit, Ponis dere imminuto. Quam εξαγου vocem, quod Scaliger posumo de re nummarIa , recte monuit sta

eXplicamus, auctor, nouam λογαρικυ F , per compendium ita scribeban , -γιον, quod instituit: non pondere aureorum imminuto, verum Pronunciatum εξαγιον, errantque extrinseca tantum aureae monetae mutatione facta, qui pronunciant ταγιον . est enim litera ς, επι

eiusque aestimatione, de potestate , seu valore im- em1αον seu nota τὼ οἰρΘριῶ. Eiusdem E posititio aucto. Nempe enim septuaginta duos soli- ξαγὼ frequens etiam mentio apud Anonymum dos in bibram auri ; de sic , sex in unciam accepto νοουδεγibus cs mensuris, inter alia , το ἀσσάριον, serri voluit, i, s. in f desusceptori Fe seu t. F. Od. δ ' τοι -γιον εν ημο . . ae cum ita sint, st. eod. tit. Illud etiam , inquit, ca Nonδε adiis abbaset de Budaei di Haloandri errore, qui in a. ιDcimus , ot quotiescunque certa summo sol θη- ρ si a pro γα. duodequinquaginta Vel quinqua- tituli qualitate debetur, s auri masa tra mittitur, einta heponendum censebant , projytςr .ntiqu/m in septuaginta duos solidos libra ferat accepto. videt ieet aurei aestimationem , quod rectς i/m re Imminuta proinde auri libra a V lςntin ano plehendit Antonius Augustinus, ώβ. δ. Eme t. s. Θμω και αριΘριψ, sic ut ea etsi non ιγος ιες Quo, refutat insuper, praeter hanc nin δm HODO- vel ἰσάριθ ρεος cum vetere constantinianea foret, rii eonstitutionem de oriri. Votorum, scholion apud ἰσοδύ-μος tamen esset ἔ utpote septuaginta duo- Constantinum Harmenopulum, Pro bi ilib.S. tis. I rum solidorum eius m ponderis, cuius Constanti- δε dis is, de Synopsis Basilicis lib. J eis. περὶ u o

nianei er ni, libra effecta, cuius eadem aestimatio esset quae antea cum libra 84. erat. Valentinianus ςrgo Imminutionis istius & νερις Mγαρικῆς auctor fuit; qua videlicet non aureorum Ponclus imminuintum fuit,' verum numerus tantum solidorum imminutus in libram; de sic libra ipsa imminuta. Quare ςrrant grauiter , qui librans auri semper δε- ιον

fuisse ametunt. Item errant, qui hanc librae imminuuOnem uiuunt cxtro suo Imperio, quod sedem iti ιτῶν. Nos ad valentinianum redeamus Factum vero istud quod diximus ab eo, A. D. 367. cum ipse Remis in Gallia versaretur, ea conis stitutione integra, quae ad Germanianum Comitem S. L. simul & ad Iulianum pretefectum annonae data videtur e cuius quidem tria αν--μιατα supe sunt, data ad Germanianum , puta dicta lex ου. de suscepto-

492쪽

sumptoribus t de me allis, deton Cod. s. tis colligas: Imo contra notare licet .s libri insuri εδε vereris numism. pol. in cuius tamen post meo in- io urbe Roms maiorem tui M. quod ex syminat hi scripti ne i peccatum , cum Germanus PP. ibi nota- diicimus, lib. N. eris. M. Mille serie V, inquisitur. Ea vero constitutione, valentinianus, quam libram lauri decennati ae Imperii tui fastis rivius Ore eadem occasione promulgauit, qua ibam illam COn- do prom N, Prbani Ponderib*s eonferendar , id est. stantinus, propter tributorum videlicet illationem trutina laetioris examine. Et eo 'tamen trahunt Auri solidorumque potest tem δυναμιν, & propor- ferme omnes hactenus, etiam Cui acius mi I. ob tionem definitum luit: Quomodo videlicet aurum sem. p. & Scaliger, tostumo, de re num pr6. Imram suscipi, & largitionibus seu fisto in serri deberet, occiduam, cuius melatio fit in aΠιs Mareellini Pisanum in sOIidis an in mas a , & quid qua aestima. pa, non uno loco: ybiauetor de a. testisius in Sy tione ' quotque solidi in libram auri requireren- nodo Sinuessana de lapsu Marcellini papae agens, tur, quae sententia est dicta legis r3. Quot item primum ita scribit: pag. au. Tom. I. Concit. Harduixi. unciae ballucae pro singulis libris metallici canonis Hi omnes electi sunt viri libra occidua, qui Iestimoniam nomine t de quo est dicta lex . de m/rallii r Qui is perhibent, se piisse eundem Marcellinum thuν eis ianam praeterea solidi tradi ac suscipi ab emeretibus item , pag. Od. Intra horumseptuaginta duomm resia dc distrahentibus deberent, quo pertinet dicta lex monia, c. Qioniam in septuaginta duorum librar. Cod. IVM de Peter. numism. potest. Id inquam occidua in reparationem resurgit annus. Vbi omne ea constitutione egit Valentinianus , pretio Cui acius male pro annus , reponebat , aureus

inter alia aurea: monetae posito, siue ii suscipiendi quod vel hac L Pn. de obc ist. refellitur. Et fistoque inferendi essent, siue distrahendi, emenis pol , pag. ais. Nondum enim fuerat damnatus, nisidi. Adde & tertio quoque fine , in conuersatione numerus secundum ordinem Bnovi tibrae probaret emPublica si erogandi in foro rerum venalium in com. emplum. Quibus alioquin concinit de illud Sedulii Paratione seu emptione specierum : quo haec lib. . verssa. σ13. depa. discipulis.

lex r. Cod. Iust. de veteris numism. pol. pertinet et de qua mox plura. Discipulos alios, quorum mens conficia recti Ex hac interim materiarum cognatione seu assinitate apparet , quam recte haec lex a. tribus iIlis

argumenti paritate socianda videatur , velut unius& eiusdem constitutionis pars, ac nominatim dietalegi V. de susceptoribus , qua utique solidi aestimatio

seu Pretium taxatur. Neque quemquam turbari oportet, quod haec lex nostra uliano inscribitur; tres vero illae Germani o Comiti S. L. Nam, quod alias monitum, saepeque deinceps monendum erit, eadem saepe constitutio ad diuersos Magistratus emittebatur, eodem exemplo , ὰπω τυπω seu A - τυ os unde postea singula capita, ab iis qui ea dissecarunt . dii eriis Magistratibus inscripta reperiuntur , prout ea cuiusque Magistratus ossicio conuenirent et Igitur , quae capita ad illationis tributa- si sitiae susceptionisque formam pertinebant , Germaniano Comitι S. L. inscripta reperiuntur: quod vero ad annonam forique pretium spectat , Iuliano Praefcto annona , mox ut ostendetur , inscribitur.

Quibus ita politis , Consules quoque qui hic intercidere , restituere ex illis tribus constitutionibus facile fuerit, ita : Lupicino & Iouiso C O s s. i. e. A. D. 36 . Nisi vero haec legum illarum cum hac coniumstio placet, certe haec post illas statim , earumque Occasione promulgata suerit, cum quaeri coepi Dist de forensi specierum pretio, iγost imminutionem librae factam , auctamque aestimationem solidorum seu aureorum: Est enim alterum, ut postea Ostendetur, alterius consequens.

Ex superioribus iam liquet , qua ratione dicta

Valentiniani lex b. de Suffceptoribus dc haec Hon rii lex cum l. I. de Ponderatoribus , quae Constantinum M. auctorem habet, concilianda sit. Nem.

pe Principes tantum & tempora distingui oportet: sub Constantino scilicet libra auri fuit ibi idorum 84. sub Valentiniano Sen. Za. de sic νω Mγαμήa παλαιῆ distinguenda venit. ' Non vero Iectio earum terum sollicitanda: quod superius iam refutauimus. ' Non item dii inctio facienda . ut quidam volunt, inter necessariam & voluntariam collationem , quasi in illa, 84. solidi in libram requirerentur: in hae vero 72. sussicerent: Huic enim di. stinctioni aperte refragatur dicta lex s. utpote quae in necessaria collatione versans , septuaginta duo.

hus nihilominus solidis libram definit. Neque, quod quidam volunt, separanda libra, quae in ociscidente obtinebat, eaque minor , ab ea quae in Oriente usurpabatur : uuod sine nullo ea loco a. I uraque fimplicitas . numero meritoque refut-

Quod quid esset. Antonio Nebrissensi aqua haesit.

Superioribus, inquam, locis illis, quos dixi, libram Occiduam dici putant, quae in Occidente obtineret . minor scilicet ad differentiam eius qua in Oriente utebantur Constantinopolitani. Omo do alias Occiduum pro δυτι ιῶ seu Occidentali accipitur, ut apud Claudianum praes in lib. a. de rapis tu Proserpina ν. n. Occiduo ducis ab orbe petes. Ego vero inatim , Occiduam dicta in in actis Marcellini ab auctore non illius aeui sequioris, cuius vocem is usurpauit, quae imminuta a Valcntiniano , cum antea maior esset. Christianis scilicet huius aeui sequioris Scriptoribus & Poetis ; ne vetustiora an feram, occiduum quoque passim pro imminuto, de quod occidit. Sic Cla idiano, occiduus sol. Sic Theodosii Nouella a. occiduae partes. Sic Prosper.

Quorum animas mundus non tenet occiduus. Idem

Factum es aeternum quod Dis occiduum. Exortus nuper Cironius 4. obsera. iuris Can. cap. s. qui Occiduam libram , in actis Marcellini interpretatus est sateram , & paria libramenta, accurato examine: sie ut occidua libra sit quasi vergens &inclinans ad unam Partern , quam nos vocamustiure trebauctante. Interim facere non Possum,

quin secundum illum e superioribus locum Sealigero quoque conclamatum p. 6. hic emendem deeXplicem, aliter quam Culacio visum dicto loco i soniam, inquit, in septuaginta duorum solidorum

obra occidua in reparationem surgit annus. Λit, annum in reparationem surgere, id est , annum reis Parari, novumque aperiri, ut h. l. nostra dicituri

in ra. Iidorum libra, id est , in collatione librae, quae 72. solidorum ea. Respexit enim de imitatus est Auctor ille proculdubio hanc nostram Honorii constitutionem I qua quidem etiam constitutione Honorius Im P. urbanae trusnae largioris examen Senatui remittere videtur , contentus ordinaria de communi libra a. solidorum. Nos ad Valentinianum , eiusque constitutio aqm Nd.-

493쪽

Lia. VII. Coin Tu Eonos. Tiri XXIV.

Ergo in valentiniani facto seu etinstitutione

haee duo acentate distinguenda sunt : Imminutio facta librae, imminuto scilicet aureorum seu solidorum in libram numero: & sie imminutio facta li-hrae numeralis, τῆς ολκῆς libra enim est o η νε

tio eius extrinseca mutata, utpote cum ex eius iam

instit uio 7 a. solidi tantundem praestarent, quan tum antea 84. sic ut quod ponderi seu numero, 6 - καὶ - κω deesset, potestate, aestimatio. ne & valore seu δυναμει pensaretur. Vnde iam Pateti, quid sit in hae L Imminutionem tradiam, seu factam inaestimatωne solii e Nempe Imminutro, &aestimatio de diuersis dicuntur, non de eodem: quae capitalis alioquin hic fraus fuit, qua Interpretes merrorem inducti sunt hanc ad diem omnes, qui opinati sunt in specie huius L imminutam aestimationem extrinsecam aurei. Non, inquam, id dicitur: aestimationem soIidi imminutam , verum imminutιonem factam in aes arione solidi, id est, per auctam aestimationem solidi seu aurei, libram imminutam.

Nempe aucta solidi aestimatione, seu poteilate, eo ipso, seu perhoe, &-hac aestimatione, imminuta fuit libra auri. Et se neque imminutio solidi hie in

dicatur; neque omnis imminutio, verum imminutio librae per numeri solidorum imminutionem,

auctamque solidi as imationem. Quo pertinet etiam vox FORTE; Quae in aestimatione, inquit,β- fidi forte tractatur uae vox, nisi ea a Triboniano addita, non dubitati ue , verum declaratiue, εξηγη- ως accipienda est : quo sensu ea passim in iure usurpatur: Ac si dieeret imperator , vel sane inlae, stor eius, pro ea imminutione , librae scilicet quae nominatim facta fuit per aestimationem solidi , δε- ham stilicet ad excludenda nimirum alia imminutionum genera, pacta vero haec imminutio, seu, ut hic dicitur, tractata e unae vox τῆς λογαριμης propria est: sic enim rationes publicae tractari diis cuntur, apud Ciceronem alicubit Firmicum. lib. I. e. & apud interpretem huius Cod Theod. leg. s. de

tubular. Mensarum tu foenerationum negotia tractari, apud Firmicum lib.s.c. δ dc lib. . e. r. Imo, tractatores λογι u , λογαρια ia , calculones &arithmetici apud Sidonium , lib. est. II. in caromin. p. p. & tractatores de his qui ratiocinia publi.', Mica tractant, L 3. Cod. IV. de ea ne largit. tit. l. 6. Cod eod. de exectit. s exae t. & Nouella Theodosii ra. de patrim. rei domm. in ι. l. Sic πρακτεοτης passim in Novellis Iusin. qui annonas & tributa publica computabat dc tractabat: ut & trihuti tra. ctatoriae, in Novella Io. c. s. Denique trantare est, quod G1 aecis p αριαθιν, computare rationes , calculum subducere. Ergo imminutio tractata dici.

tur in aestimatione solidi, id est, subducta, taxata, definita: Quamquam putet quis etiam, hanc vocem, tractathr. pertinere ad tractatum qui habitus in con-- sistorio Principis & ad eam imminutionem aestimationemque quae ibi taxata subductaque fuit. Certe, quicquid hae t. dicitur de imminutione deque Λ:-stimatione solidi, id omne a Principe factum opo ret, quod Ae Glossa recte vidit, dic tractatur, a Principe,vel eo qui habet auctoritatem. Miuus enim admitto notam ad eum locum, dic Potius recepta es. Nempe enim de iusta imminutione, deque pu-hlica solidi aestimatione haec lex est, quae a Principe facta est tractatu hahitor ut caeteroquin cura haec in Prineipis istius potestatem Concesssit, non Per de iniusta, quae per belli, aut famis necessitatem inuecta, vel commerciorum abusum. seu priuatorum cupiditatcm seu auaritiam, monetam comparantium, mereatorum, opulentiorum, eampsorum, argentariorum, collybistarum, collecta torum, κερ- μουν:vel per inclinationem aut decrementum inferiorismo aetae. Quae alioquin causae quQqus sunt, ex qui. hus moneta vel augetur vel imminuitur, quae cumhu ι nil commune habent. 'Et sie perspicuum, ni falIor , iam intellinum

habemus antecedentis . quod bat t. continetur; se quitur consequens: ubi continentur ἡ Primo subitactum, Decies stilieet; dein, definitio ipsa, nempe Pretia θecierum μνescere oportere: & quidem quod tertium, pro imminutione aestimationeque solidi. De singulis ordine.

Primo loco videndum est de subiecto quid per

species hie intelligendum sit. Hae igitur voce accipiendae sunt merces, speciesque ferme annonariae: Quomodo etiam ea in I. a. Cod. IV. de eommerciis, usurpatur,&in Lari g. l. cod. eod. de Uuris . ubi recte

Graeci κάρπις vertunt & apud Hieronymum in Ezechielem, lib. α c. ἐδ. Quarum quidem specierum aliae fisco pendebantur , quo sensu is pq

species in iure accipi uratur . aliae vero in foro venales habebantur. Et priores tamen saepe adaeratae largitionibus inferebantur, id est, auro contra aestimabantur, laxabantur ἰ quo sane casu adaequationis istius, quae Graecis ἐξαργυρισρος vel απαργυρισ-μιο modus dc proportio proculdubio ad picum ae

aestimationem inibatur. Et hanc tamen adae. alionem idem valentinianus in canone urbi cario non

admisit: contra, annonas in ipsis specie hbη inferri voluit non vόro adaerari seu apocham, 1. I. ins de an. nona re trib. & l. I. a. tributa in ipsiuspeeictus. Quo argumento putet quis, adaerationem, de qua h e Lagitur, seu pretii proportionem , non peris nere ad eanonem v rhicarium, seu annonam quae urbi Romae inserebatur,verum ad sipecies quae in foro venales proinponebantur' Quod Grarcis etiam placu i synopsi

Basilicon lib.1 . tis. I. Vt recte notatum a Parente meo: κατατην μήκωσιν των νομισματων, καὶ το τιμη-

μα των ωνίων μειουσθω. Qiii tamen imminutionem , qua de hac t. agitur, perperam accepere de imminutione aurei, cum contra, ut supra demonstratum est, ea sit de imminutione librae, e diuerso de augmento aestimationis aurei seu solidi. De harum igitur specierum pretio seu proportione ad aurum, est haec singularis admodum lex: Qua causa, quod notari cupio , inscripta haec lex Iutiano , non PP. ut perperam praeserunt hactenus editi dices, ve

rum, quomodo h c emendandum, PF annona seia licet ut distimus ex L a. ins de canone frum. Duis Romae, quae data est Λ. D. 366. vhi inscriptio diserte praefert, ad Iulianum Praef. annona 2 in qua etiam ipsa I. agitur de speciebus annonariis scilicet urbis Romae ad Portum urbis aduectis. Nempe enim Praseetus annonae & canoni frumentario urbis Romae praeerat, ut infinitae leges docent, imo &Scraptores alii: & iuxta Praefectum v rhis cura ei in 'cumbebat tuendae civilis annonae, dc ut iusto pretio species in foro venderentur, l. l. sv. de contrab.empl. I. I. Coc sis. de o is P. V. corporibusque praeerant, quae ad annonam urbit pertinebant, velutina-uieulariis & pistoribus. Nunc de ipsa huius L definitione : Definitur scilicet pretia specierum omnium decrescere oportere, pro

imminusione qua in insimatione solidi tradita a fuit. PMoportio nempe hic continetur specierum ad aurum : Aliae enim constitutiones sunt, quibus sancita reperitur proportio auri ad at a metalli genera, veluti ad argentum &aes, de quo tituli sunt, utroque Codice, de argenti pretio quod thesauris infertur, Acrit. de aris pretior item n ρματισμιος auri , id est, quot aliis minutis speciebus argenti solidus mutate

tur , de quo vide Symmachi epistolam bbro Io. ep. a. & Nouellam Ualentiniani inter Theodosianas u. uuaenam igitur proportio specierum seu pretii ea.

494쪽

rum ad aurum hie saneitur PRO Ummidione, In quit, qM IN aesimarionesolidi tractam frit: ubi vox Psto significat imodum seu itoportionem; κατὰ miscrιν, inquiunt Graeci; ae si diceret, pro rata sed Pro Proportione imminutionis i Ilius, & aeui mationis solidi. Unde iam manifesta &φς picua iuris forique definitio seu decisio eruitur, Pro proportione imminutionis facta is τῆ αλ ιῆ seu ἀθροίσματι, proque rata asimationis auctasolidorum, seu aureorum qui lib- ην essiciunt, per consequens Qvo Qv Especierum omnium annonariarum, rerumque adeos mercium venalium, in foro pretia decrescere opoνtere; ut caeteroquin nummus seu pecunia mensura est, μετρον in e mytionibus- venditionibus, & συμφροτρα πριον καν ἰσαων, seu μέτρον ἐπι μεσον κεινον

παντων, & quod philosophus dixit , με τα

πάντα νομισματ . denique mercium aestimatio in . pecunia fit, L a. D. de fideiuss. Quod ut de caeteris nummis recte dicitur, ita nominatim de M. reo, qui ut caeterorum nummorum, qui ei subse uiunt, ita & pretii forensis primum', sicut dicam, mobile est , normaque veluti seu regula monetarum , atque adeo commerciorum Omnium. Huius vero proportionis exemplum , seu casum illustrem propriumque, suppeditat nobis singularis eiusdem Valentiniani Imp. constitutio, quam unus, quod sciam, Suidas memorat, ex vetustiore aliquo Scriptore, in voce Metvαιμ: quam & ipsam huic nostrae, tribusque i Ilis, quas supra memoraui, cohaesisse, haud temere quis putet. Tῖτο δε ενομο-

μοδίοις δωδεκα τω Nομίσματι , μυνδενος ἀντιλε- γοντeς. id est. Uud stero lege sanxis Valentinianus , ut modii duodecim fumenti solido venderentur, - nvito restagante. Et subiicit: od εν τις ναυτης τοῦ μὴ ποήσας τῆν σεξιῶ χέρα ἀφηροη. Vnde nautae

cuidam, quod hoc non fecisset, dextra manuς amia parata est. Ubi vides etiam illa , μερο προ αντιλε- γοντος, id est , nullo refragante e quomodo idem Valentinianus in eodein rei nummariae argumento dixit in I. r. ' Cod. Iustin. de Pet. numism. pol. nihil omnin refragationis oriatur: Quomodo Valentinianus Tertius, Novella inter Theodosianas de pretio Jlidi G. solidum integrum recusari vetat, vel refutari; Valens dixit, Onli Ira frustratione, l. I. infide fulsis mon. & Maiorianus in Novella ι. de Curia P. libus, in eadem re, ne quis calumniosae reprobatio. nis obtentu recuset: R in L ia. in . de suscertorib. dicitur, nullam debere esse causationem. In hac, inquam, Valentiniani constitutione . quam Suidas memorat, apertissimum huius proportionis pretii

specierum aὸ aurum , quae hac L sancitur . exemplum seu casus continetur. Nempe enim antea, quo tempore libra Octoginta quatuor solidis constahat, deni tantum modii si lido vendebantur extra quam aestate. 3 Quod discimus ex Iuliano Imp. in Misopogone circa Hem, pq. , .essit. U . Spanbem. ubi iactat sese. Antiochensibus, cum alioquin deni modii singulis solidis vendi solerent, ex fiscali tritico quinos denos urtico solido vendidisse. Ei ατν πολει πραττεμενος ἀργυριον, s κατά A, ιμε αγ, αλλὰ πιντεκοώδεκα τσοῖ ν, o τον ἐ ἰτων δεκα προτερον. εἰ δε τοσαυτα μέτρα Θερουσῆν πλέ ύμῖν τοῖ Nosa τρι-ος, τι προσυδο ῆν ε

λικουτου χειμωνος επιγενομενου. Domo mea iam

Liam ciuitati donaui, neque pro decem mensviris sed pro quindecim tantum argenti, quantum anteAE Tom. H.

τεκοωδεκα μετρα λιτου παραθάντα του χρθσου. Quanquam vix unquam vesrum , abundanti etiam copiosaque riuitate, meminit quindecim tritici me,cIuras orgo vansire R Haec, inquam, ita eo tempore obseruata, ut deni modii solido venderentur, cum uncia auri septem Tolidis, libra vero 84. constaret.

At postea ubi a Valentiniano libra imminuta, vi aestimatio solidi aucta fuit, duodeni iam modii solido venditi: & si tum deni modii solido venderen tur, iniustum id pretium habitum. Quare Amismianus Marcellinus, sub hoc ipsomet Valentiniano, triennio ferme post hanc lag. lib. 4y. cap. I. notat,

Hymetium denos modios fumenti gulus J ssis Carthaginensebus, victus inopia iam lassatis, is indigentibus νendidisse. Et ita quidem interim haec distin.

guenda sunt, -non Vt amicus meus vir doctissimus 'Valesius qui indistiniste prodidit, caritatem annonae olim fuisse , cum decem modii Romae solido vaeis nibant; id enim verum tantum est, postquam libra ad ra. solidos imminuta redactaque fuit, aucta solidi aestimatione : non eum 84. solidis constabat. Hae proinde iam facti specie seu casu, ex Suidae loco, neque melius, illustrari poterit deinceps haec lex, qua se finitur,. Pretia specierum decrescere opor- rere, pro imminutione qua in aestimatione filissi iractata, seu taxata , DAaque fuit a Principe. Et profecto ab hoc tempore , aliarum rerum corpo rumque pretia magis magisque. deinceps imminuta comperio vel ex L ag. ins .de cohortalib. Valeat proinde iam olei veteris interpretis sententia, qui de solidis argenteis hic agi putauit: cum

de aureis haec lex perspicue sit, qui re proprie solidi dicti. Valeat Accursus , seu Glossa , & post eum Andreas, cum interpretatione sua, qui hunc sensum bule L affingunt, aureos, qui sunt Pretia rerum , pro minori summa accipi, cum dantur pro pretio cuiuslibet speciei. Quod & ipsum Oedipo &coniectore opus habebat. Ioannes de Platea ita edisserit: Quod si Princeps minuat pondus aureorum, ipsos aureos debere accipi qui sunt pretia rerum pro primo pondere, ut sic quod constituebatur in primor- diali pondere, intelligatur statutum in pondere variato in plus vel minus. Vel ita: Si nummi minori pondere habeantur. Oportet quod eorum pretium minuatur. Lucas de Penna ita effert: Si aurei minuantur pondere vel in tenuia de mandato Prine i-pis, dummodo pro minori summa recipiuntur, & siediminuuntur aurei sicut a principio descriptionis:

quasi dicat, ipsis aureis diminutis, di rerum pretia

sub eis diminui Bartolus ita, cuius summarium etiam velut receptum iam pro argumento huic I. inscribitur, minui aestimationem rerum quae ad florenos V. g. minuuntur, floreno imminuto: seu, si pretium certae monetae minuatur, necesse esse quod lingularum rerum pretia respectu eiusdem monetae tradenda minuantur. Quam interpretationem se-

qilitur quoque Nicolari Spineui de Neapoli, Pro. tium, inquit, cuiuslibet rei decrescit pro rata, sicut

decreuit aureus. Couarruvias, de Matisne monetaeap. 7. ita effert, quod minuta aestimatione sosidi, minuitur aestimatio rerum quae traduntur ad soli dumi Mut itidem contingit, ubi aestimatio monetae augetur & crescit: nam eadem ratione crescunt pretia rerum omnium, quae eadem moneta emi in

495쪽

n de s tritonis. Purpuratos in L s. D. de resus era. libra numero solidorum , Ob amam solidorum dic s certum petetur. num. II. Qubdolacius, sum- aestimationem: Tandem , imminutio Uima jonei Et quoque, notis ad eam l. solidi facta vel tractata hic dicitur, non quod una& ad Pauli 28. ad Ed. ad ι. a. 9. I. de reb. cressi ea- cum aestimatione χlidi alii nummi imminuti sue sum ponat m aestimatione seu potestate aurei immi- rint, verum quod libra imminuta fuerit numero seu . nuta, remque ita euolutius explicat; si diminuta sit pondere, ob auctam solidi aestimationem: id enim aureorum potestas, nihilominus debitorem libera- est is: non ut significetur duplex imminutio, sedri totidem nummos reddendo eiusdem sormae & ut unius imminutionis modus indicetur, Per, vel ob qualitatis; vel ita : Si, inquit, vaenierit res XX. aestimationem solidi auctam. aureis, & ante numerationem pretii imminuta fuerit aureorum aestimatio. imminuetur & rei venditae Et sic apparet, nullam non huius i. vocem pra-vretium: nam XX. aureos praestando emptor libe- uis interpretationibus hactenus foedatam. Nos vexabitur, etsi non tanti sint solutioni tempore quanti ro tandςm Veram huiκr legis sententiam hac parais contractus. Mox argumento a contrario definit, si phrasi adornemus, seu summario includamus: Pro ante numerationem aucta fuerit aestimatio solidO- rata . seu pro proportione libra auri, numero aureo rum, augebitur & pretium rei venditae: Casumque rum imminuta, ob, seν propter aestimationem 'nomiis

etiam ponit in mutuo, Iocatione, taxatione rς- natim aureorum auctam , omnium pariter, peν conis

tum seu mancipiorum legibus definita. Verum hae sequens, specierum an nariarum pselia in foro im interpretationes omnes, ut 3Q Ant. Fabri, de variis minui aequum esse. numorum solutionibus; qui & ipse hanc l. accepit de imminutu aureorum aestimatione, triplici ratione Viderint itaque deinceps Interpretes & Pragma vitiosae sunt: Nam neque de imminuta aestimatio- tici, quomodo Legem illam C. IV. de peteris num. pol. ne solidi haec lex est; neque de mutatione monetae in usum recte derivare possint: nos certe ultro abia medio tempore inter contractum & lolutionem : stinemus ab iis omnibus, quae hactenus apud iuris tandem neque de minuendo pretio rei iam ante ven- consulios & Pragmaticos hanc in partem admissa ditae, verum immo haee lex est de aucta aestimatio- & superuacua, quia & innumera prope. Illud prone solidi, idque ante contractum , ac proinde de immoto tenendum dictam legem a. esse de aucta au- minuendo pretio specierum tempore contractus, rei aestimatione, seu augmento aureae monetae, ob ob auctam aestimationem solidi. Tandem neque auctam materiae auri aestimatioem , & quidem hie agitur praecile de emptione ad solidum: quid tractatu seu decreto Principis, quo casu pretia spe- enim si minus solido species conileti Sane & hic cierum decrescere oportet: non vero iniuste, quo

minuetur pretium, puta ut minus Naestetur mino- certe casu necessario caeterarum rerum & specierum

ris monetae quae sub solido est, & solidum essicit per pretia crescunt.

Valeat oni interpretatio, qui casum ponit in

imminutione monetae per multiplicationem numeri: v. g. si primo quatitor aurei. faciebant unciam.& imperator minuat, ut quinque faciant unciam, oportet augeri pretia rerum: & sic decresiere procrescere accipit. Nam imo Contrarius casus hic po.

nendus est in aucta aestimatione solidi, & imminuto aureorum numero in uncia, Vt ante ostendimus.

Et quid ineptius, decrescendi vocem accipere contrario sensu pro cresere 'Valeat Ho*manni interpretatio, IS. Illustrium, qui specierum nomine in bac lege, non res cuiusuis generis, sed potius species monetae & pecuniae accipiendas tradit: hoc sensu , una cum aurea grada. tim peliquas monetas pro rata cuiusque portione decrescere. Nam, ut antea ostendimus, specierum appellatione hic res annonariae τα. -α, intelligenda

sunt: & pretia specierum non sunt pecuniae, sed aestimatio specierum. Ualeat salsi ni intellectus, qui non tantum Constantini legibus hanc quoque perperam connumerauit, quod Contius quoque iam recte obserua. υit, & Imperatori Constantinὼpolita cici tribuit, sed etiam hane huic legi sententiam aiunxit : Nempe, si una cum solidi aestim tione imminuta fuerit

P.4 60mnium aliorum nummorum aestimatio , aliarum quoque rerum omnium quae nummo aestimantur ,

pretia immmul atque decrescere, sicut & contrariuratione crescunt & augeri debent: si vero unius alicuius generis, veluti solidorum. , aestimatio imminuatur , reliqui vero nummi alterius generis

suam retineant potestatem: non consequetur, pre tia crescere. Eamqi .e sententiam pluribus ador-Mat, & ab ingeniosissimis hominibus accepisse se

ait. Et certe haec quoque Molinaei sententia fu i , de contradimus, q. n. num. για. Verum falsis. Nam,

ut dixi, neque de imminuta solidi aestimatione hic agites s neque de imminuta aestimatione aliorum nummorum una cum solido, vςrum de imminuta Nos ad huius legis nostrae unicae de oblatione

votorum quae Honorium auctorem habet, iententiam accedamus. Ergo Honorius Imp. h. l. anno

ineunte, strenas sibi in una libra auri, sic ut septuaginta duo solidi Obryriaci in una libra auri

computarentur, offerri patitur, offerendasque sibi deinceps sequentibus annis prouocat: uitae quidem oblatae a Sena/u Romano, quod testatur iuxta hanci . superior ille Symmachi locus: ideo enim ea

inscripta est Praefeci o Vrbis: quia quod Symmachus docet) Praefectus urbis qui Senatus & Senatorum Caput erat) Strenas has Senatus nomine

Principi offerebat. Cur autem Honorius ad hanc legem descenderit Z variae coniecturae sub manum nascuntur. Raideo, ut morem Gentilitium mutaret, quo stilicet,

UaIentiniani etiam iunioris & Theodosii adhue aeuo vi Symmachi locus docet) Strenae loco Φ-ra cum quinis solidis, Principibus tanquam Numinibus offerebamur, seu libabantur; ut scilicet Honorius solidos auri tantum sibi offerri voluerit. mois re Gentilitio sublato, quo Paterae ne de sacrificali-hus hic agamus, quae huc non pertinent,-ὶ Deorum honori conserebantur, teste Liuio, lib. d. c. . &Io.c.U. Plinio. B.J .c.3. Ambrosio de Varginibus lib.2.ess. n. y eLBenediis. Quod si ita est. tum ponenda fuerit haec Honorii Imp. lex inter Christiana instituta, &in censu legum quibus Ecclesiastica Hissoria augeti potest. Verum haec coniectura mihi multis nominibus non probatur. Quid igiturὶ eum hactenus librae auri in huiusmodi votorum OblatἰOnibus, υμhanis ponderibus censerentur, id est, trutinae Iargioris examine quod Symmachua . Est: lota, quam mox producam, diserte testa ur lib. Io. ep. aLP de sic veteri proculdubio adhuc' aestimatione , quo octoginta quatuor λlidi in libram diaderabantur, Honorius testatum facere voluit, nolle se vota sibi haec offerri urbanis ponderibus seu trutinae largioris examine: Uerum urdinaria & stata tantum disti

matione, qua septuagrata duo solidi in libram auridι more iam computabantur t Haec inquam vetissi-

496쪽

ma mihi videtur huias letis ratio, atque, Honorii INGERAMus, Amantium quippe largitis noni mens: ut ita deuotionem & oblation*m ες ' erit vires oferentiam. Ergo se nune libens moneam, eos, qui ex illo quem moX eonsignabo TVRIS procvis μs Imperarmi, obsequiorum μιμο, colligebant nescio quid de m/i ibu mς si ' milium S PE M REscstv .ris in Urbe usitatis, quam alibi. Est enim tantum locus iIle de pondere auri, quod largius erat man. serati pie in Urbe Roma hoc aevo, quam alibi: pro magnitudine videlicet & maiestate Urbis , retento, Vt Puto, veteri pondere. Caeterum obseruari cupio hac aetate, non hane

tantum a senatu oblationem veterum Imperatori-hus Christianis ineunte anno pro felicibus anni auspiciis factam: Verum & alias insuper huic similes, veluti ob victoriam de Tyranno partam: de quo auro Oblatitio est l. I . su p. de Senatoribus σgleb. Decennalibus item , & Quindecennalibus Imperii: de qua est insignis Symmachi Epipola a lib. Io. quae Valentiniano iuniori inscribEnda est, quamque hic Lectoris oculis subiici oportet, ut ea

cum hac lege contendatur, seu committatur, cum qua plurima communia habet : Eo magis quod

Doctissimus Iuretus eam prorsus intactam reliquit m msAlaneis suis.

D. Antentiniano semper Aug. Θwm. Praef. Hrbi. '

SI diuinae elementiae tuae merita cogitantur, nullae opes, quas mu natura sincit, aut fortuna circumfert, graι iam no i erga te AHostis

aeqtiabunt, D Imperator: sed ut mea fert opinio lublicum de optimo Imperatore itidicium non es muneribus aestimandum. S EN ATus tamen promptus obsequit omnes inclarum partes ultro arripit, quibus indicatur AFFEcΤio: 9 Ω- tutare Numen Tisum precatur, ut in haeonLATlo NE quae nonnihil superioribus addidit, intelligas hoc esse curatum, nesub te minus posse videamur. Nam Diuis Parentibus

N i v M singulis minor fumi feta decreta est. Etiam Ditius Prater, fGratianus J Manseu rudinis vestrae, cura terιium lustrum os imperialis exsigeret f A. D. 38a. J parciore municentia honoratus aseritur: Nunc in amorem tuum studia nostra creverunt: Nam miue sex emtas auri libras DECENNALipvs Imperii

sui fastis D Evo Tvs ORDO promisit, urbanis ponderibus conferenda , id est, trutinae largio

ris examine. Iuod si pares animo viret Sen ius habuisset, sires in publico amore perennitatis tuae esse diuitias. Sed maluit Clementiae Tuae solutionis de placere, quam magnitudine

perfidae sponsionis. De hine sub Imperatore pria

maeuo Ualentinianus iunior, cum quadrimus Imp. declaratus fuisset, hoc tempore agebat quartum decimum annum sanus muneris modus, Vorv M s SIEP a faciendio

Ahως vi bono Principi plus quam possumus,

. Tom. u. Postremum, neque illud etiam hic omitti velim,

Datam hanc legem l II. Non. Mart. csim diu iam Kalendae Ianuariar praeteriisseut. Quare dicendum, hae lege non tantum in futurum formam Strena rum seu votorum oblationi dari, verum hoc tempore primum perssitu as Honorio Strenas, cum

Theodosio M. initio huius anni promissae fuissent. Promissiones scilicet huiusmodi oblationum ad Imp. prius perlatae , ut ex superiori Symmachi loco liquet, quam solutio facta: qui tamen post Kalen das huius anni, XVI. Kal. Febr. obiit. Hine &moles promissionis l. Ia. inf. de proximis. Hi ne oblatio Amplissimi ordinis prompta liberalitate promista, LI . de Senatoribus. Hinc in superiora Symmachi loco similiter, deuotus ordo promisit. Perspecta iam huius lem sententia apparet priamum , de Triboniani facinore, qui selidorum numero hic expuncto, legisque huius verbis interpolatis , loco istorum, in pna libra auri solidis septuapinta duobus obvetiaris, s vel solidos ra. obrγ-riacosJ Principibus osserendie haec supposivit. in una libra auri re solidis oboetatis Principibus oberendi,

tam huius legis sententiam conturbauit, remque in incerto dostituit. Hac enim leg. Imperator, Ut vi dimus , solidorum. ad auri libram proporticinem nuis

merumque in strenis sit,i praestandis definitum luit: isque unicus huius tegis scopus fuit: At Trihoniaianus sua lege, ut verba sonant, electionem tribuere videtur, unius librae auri, vel solidorum obryzatorum offerendorum . nullo solidorum numero exis

presso. Nam quod Amaya emendat Cod. Ius . in una libra auri ex solidis: quidquid dicat, nihilo magis genuinum sensum restituit, de Septuaginta duo. huς solidis in libram computandis. Neque verum est quod idem ait, etiam non expresso solidorum numero, idem fuisse, dici auri libram dari oporteis re, & septuagmta duos solidos. Nam imo id expresisse, quod ante ostendimus cautum oportuit, neque

alio fine haec lex lata ςst , quam ut solidorum numerus exprimeretur , quot videt. libram hie essicerent: & sic taxaretur Libra , quot siolidi' in Libram essent computandi, suu quot solidis Libra censeretur. Panci roli etiam interpretatio lib. 2. vari asis. inanis est, qui hanc legem ut in Codice tibi. posita est, ex Symmacti loco quem ante attulimus ita interpretatur, quasi Imperator id voluerit, unam Libram auri in patera scilicet & solidos quinque scilicet) osserendose ita scilicet errores eris

roribus cumulantur, posteaquam a vero semel rocessum, & primigenia legis lectio interpolata est.

Neque altera Amayae coniectura admittenda, qui hanc legem latam ideo censet, Vt loco paterae, quae antea offerebatur, solidi offerrentur. Nam ipsa lex id respuit: deinde non iste ad id opus suit; qua doquidem quod genus oblationis attinet, id a Senaiatus arbitrio semper pependit: modus tantum solutionis hae. lem definitus, ne videt. vltra Ialol idoxia auri Libram exigerentur: nempe cum promissa ante fuissent Imperatori Vota, seu Strenae huiusmodi auri. modusque ad eum perlatus suisset, quaeri coepit, in huiusmodi promissione , quot λlidis aestimanda esset Libra aurit Ad quod rescribit nune Imperator, sese' animo libenti suscipere semuaginta duo,solidos in mam libram auri: seu pro una libra auri. Et huius facti seu Resieripti, & de Iarationis sup rationem mox laggerit:. Nempe id ita a se statui, quo deinceps sequentibus annis deuotio Senaistus prouisceturr quae stare potuisset, si ultionea Nnn a hac

497쪽

e oblatin & prensissio ii dim expliearetar. D. & pro talam ex huiur L dispositione a. tantum Batiani eerte quoque factum hula haud omnino absi- Iidos obryataeos. Quomoda & illud putem apud mile, qui id quoquo statuit, ne septu ima solidis symmaedium, ante annos serme undecim . pateram maiores coroω aurea: sibi deineeps mitterentur, de e m quinis Ipsidis, Librae circiter respondisse , vel quo est singularis Libanii laeus , is orat. funebri in aequasse, pro quibus mox libra in usum inuecta. Falis

Iuliani necem , p. IV. essit. Morelli quem affero ad sum quoque est, quod Amaya addit, hane Strenais L I. ins de auro coronario , cuius naee inter alia, . rum oblationem remissam fuisse a Maioriano mis

. C ἡ ' , H - uersia est: hac enim, ut vidimus, a Senatu Romano, ιανευ πονου τα τραυτα συλ ροι , , τεν . Principi offerebatur; illam a Curialibus Iudices e Γεμ νον απο -τηρ- 02δεμηκοντα φοιταν, την torquebant.

At bis princeps9 magnitudinem reprehendebat, cum probe nosset, νι non Me tabore Misscemodi collige. rentur, lege sanxit. statuitque, νι corona septuaginta saterum in frequenti est Uu , ratus pretium aequale alterutrius esse: sed pecunia amantis esse, iminum quaerere in pretiorum figura. Illud tamen, quae Limitatio notanda, hae pariste vult Imperaror, ut hi solidi septuaginta duo obν ziaritat, ut ita etsi numero Libram nunc imminueret. saltem auri id aliquo modo pensaretur. Alioquin enim in voluntaria auri coronarii oblatione Th eo do sinu in L . in . de auro Coronario, voluit suscipi id in quacumq'ie materia oblatum: ne, inquit, quod νο-luntate ossertur, occasone obryza incrememi nec tatis iniuna insequatur. .

huius quoque certe legis fine illud eolligi putem, unumquemque eorum qui hanc Oblationem.

Dciebant, Libram ausi obtulisse , seu contuli Te, Postremo loco mirum videri possit, cur hic titulus hoe loco positus sit φ Verum prona ratio ex his quae Symmaςhus superiore loco dicit, & post

eum Metellus , Strenas has Imperatoribus datas tanquam Insigne , quasi Strenuis Viris ob viri tem, & Defensoribus publicae salutis. Sic sane de retro, milites tam Armatae, quam Palatinae militiae hoe ipsa tempore punctiniatia consequebantur. Ean demque sedem recte Tribonianus in suo Codice huientulo adsignauit. Quare Amayae error est, qui Triboniani incuriae adscrihil, quod is diutum hunc,

Titulo de Auro Coronario, non coniunxer ta. Nam ut

modo vidimus, Codicem Theodosanum in eo secutus est: & recte utrique Conditores: ita enim Coronarii auri oblatio Curias respicit , dc ideo lib. Ia. recte congruit: hic vero Titulus ad Senatum V. R. spectat, qui Imperatorem tanquam Stenuum Reipublicae. Desensorem hac oblatione prosequebatur: Non

unum stll. Oblationis genus erat; est illud, de quo libro I. Est oblatio equorum, de qua lib. II. Est auri Coronarii oblatio, de qua lib. 12. Est oblatio Votorum, de qua hoc lib. 7. de sie omnes illi Tituli, suo loco recte politi sunt.

498쪽

C ODICIS

THEODOSIANI

LIBER OCTAVUS.

IVO AGITVR D E TRIB US:

I. De o F F i c ii s, seu de Oricialibus Iudicum: ubi & desursus publici cura ad eos pertinente, Titulis undecim prioribus. IL De DONA Tio Ni Bus, Titulis quatuor sequentibus: puta I L.

III. De M Aio Tostv M & PARENT v M priuilegiis circa bona & successiones, quatuor postremis Titulis: puta, Lit I6.

HUIUS LIBRI TITVLI.

I. De numerariis, actuariis, scriniariis, Vceptoribus. II. De tabulariis, logographis se eensum

III. De priuilegiis apparitorum magisteria

potestatis. . .

IV. De cohortalibus, principibus, corniculis, iis, O primipilaribus. v. De cursu publico, angariis O paran

UI. De tructoriis ct stativis. . .

VII. De diuerss ossistis se apparitoribus Oprobatoriis eorum.

UlII. De exsecutoribus se exactionibus. IX. De lucris ossiciorum, ' X. De concus nibus aduocatorum flue apparitorum.

XI. Ne quid publicae Letitia nuntii ex δε- Aeriptione vel ab inuitis occipi-

. ant.

XII. De donationibus. X lli. De reuocandis donationibus. XIV. De ingratis liberis.

XV De iis quae administrisntibus ves os

, cium publicum gerentibus tradita stim veI donata. XVI. De infirmandis poenis eaelibatus se oris btratis. XVI I. De iure Iiberorum. XVIII. De maternis nisse maternigeneris,

ct eretione subura. XIX. De bonis quae flois familias ex matrimonio acquiruntur.

RIIS, SCRINIARIIS ET EXCER. TORIBVS.

499쪽

Dp. de Primiserio O Notariis: I. v.Ap. δε priuia. eorum qui in S. PH. dicuntur & TA B v- , M LAR , etiam Praefecti Praetorio, L . h. i. Quod nomen postea restrictum ad Tabularios Consularium & Praesidum, L p.ra. h. a. I. u. ins G annon. I. D. ins de busceptorib. I. vlt. inst . si . pro . Erant hi in ossicio seu inter ossicialest Unde Tabularii Apparitores, i. a. tWnosi est oro. ad differentiam Tabularii Ciuitatis, I. 1. inst. d exactionib. l. s. infr. de ris quae aimis ) Numerarii Praefecti Praetorio, Itu.&Lest. h. t. SI. s. infr. de iis quae admin. Novella Ua- . l*Πtin. inter Theod . de incis se Numerariis Praefectorum Praetorio δε Praefecti Urbis, I. δή. h. t. Comitum Illustrium virorum, id est Comitum S. L. &R. P. d. I. . in f de executoris. Magistrorum militum, s. h. t. quorum mentio apud Ammianum Marcellinum lib. G. cf.ubi memorat Iacobum & Caesium Numerarios apparitionis Magistri Equitum & in Mi. Imp. ΛLM 33.31. Uicariorum, d I. s. infr. de iis que iaminist. Diuersorum denique Iudicum &Reelorum, I. 4. I. u. h. t. & I. a. infri de iis quaea . veluti Correctorum, L ff. b. t. Consulasium &Praesidum, L s. h. t. Ducum, L 11 h. t. .

Horum ossicium fisco obnoxium erat, I. i. in M. h. t. hi quippe publicas rationesciuitatum tractabant; seu chartas publicas administrabant , l. 6. b. t. Chartarum notitiam habebant, I. r. h. t. penes eos publicarum rationum notitia consistebat, dict. Novella Ualen I tin. inter Theodosianas L Scriniis inseruiebant, i. r. h. t. ratiocinia praestabant,d. l. r. debito-Tum ac reliquorum modum frequenter Iudicibus ingerebant, Ly. h. t. Ad hos pertinebat munerum iniungendorum cura, ut docet lex . Dp. de primicerio , Notariis : & lex M. V. de priuii. eorum qui in sacro potat. milit. Extra ordinem quoque ex hiS susceptores creabantur, LI in . de Asceptor. Inter Tabularios autem seu Numerariosi Prassecti Praetorio, fuit unus qui ossicium Tabulariorum administrabat, I. r. b.L seu Primus&Magister Ossicii, th. t. quod ossicium fisco obnoxium dicitur ae l. I. Porro Numerarii hi, ceu improbi saepe notati. Inde Niunerariorum sastus, vel ra-Paces quaestus , L M. p. de priuil. eorum qui in Sacr. Pal. milit. Vorax & fraudulentum Numerariorum propositu in , L . h. t. cui iungenda lex a. infr. de iis quae administr. Fraudes 1 8. N. h. t. Versutae fraudes iis adscribuntur,l. 6. h. t. fraudium sutelae l. I. M. fraudium sce Ius, LII. h. t. Torpor&segnitia, ly. h. t. Inde sectum ut ConditionaleS estent, I. I. I. h. t. S conditionis vilioris, d. I. . in . dcl. a. Sicut li publicas rationes laceraisent, reque exi gente, tormentorum conditioni, tormenti eculeis atque lacerationibus subiacerent, L ..σ7. Ist.& tr. ins ne, inf. h. t. seu per tormenta fraudes eorum detegi possent, II. h. r. lino & inde faelum, ut exacto nondum ossicio cingulum militiae adipisci non possent, Lis r. I. h. t. quod mutatum a Ualentiniano Seniore quoad Numerarios Pr.eseeu Praetorio, L ich. t. Item ut maioris militiae dignitatem ambire , seu assequi vetarentur, Lis. h. t. lmo, & Domesticorum militiam affectare vetiti, L Olt. h. t. Durante item Officio quicquam em re vendere vetabantur , I. a. l. s. l. s. l. r. infr. de iis quae administr. quarum prior iungenda est , legi .. h. t postrema Iegi u. h. t. Ob eandem causam & biennales tantum erant,

L .. h. x. Postea quinquennales, si & δ. b. t. tandem triennales, Ist. U. & I. vlt. h. t. Hianitoque ossicio, uno anno vacare, & in prouinciis residere eos oportebat , Vt incusantium querelas exciperent, I. 6. h. t. quod biennio postea immutatum , l. p. h. ι. Eundemiaque actum repetere amplius non poterant, L res h. i. Vicissim e aeto teinpore diuinam Principis purpuram venerabantur, LII. h. t. Si NumerariOS Creditum sibi munus bene

administrasse claruisset, Persectissimi dignitate decorabantur, t. o. h. t. Item post quin quennium Discussionibus amplius eos subiacere noluit Valentinianus IlI. Nouel. inter Thredos σε. .

II. AC Tu Alrii, de quibus agitur l. 3. F. Io. r . & U. b. t. dct. . inst. de executorib., I. M. in f de Decurionib. I. u. u. 6. a . &aI. Dp. de erogat. milis. annom Illi sub Magi stris militum fuere L s. b. t. rationes scilicet perscribebant, dict. l. s. h. t. ratiocinia per tractabant, dict. l. Igsup. de erogat. mitit. annon. α quantum numero, quantumcunque

militi annonae competeret, Rhlcribebant. Eundem d& subsicribendaraum dici, L .sup. d. ero t. milis. annonae, quidam putant, sed male , ut ad eam. legem ostendi. lidemquavelut improbi sepe notati. Vnde fraudes & Rapinae iis adi fibuntur, L Io. h. t. de qui hus est insignis apud Uictorem Sehorei locus in Gallieno c.33. Inde fictum pariter, ut Con ditionales, L. f. &s. h. t. & decennales essent, I. o. h. t. Inde ad alios durante ossicio di gnitates inrepere vetiti, I. s. h. t. vi & idem ossicium repetere, I. U. b. t. vel Numerariis su sociare, i ι . h. t. Vicissim annonae eis de publico PraebitN, LI. S. ἰρ. b. t. Immunesquo

500쪽

si a capitatione suere, Io. h. t. Finitoque probe officio Perfectissimatus honore Potieban

morum, & tis. d. Proximis, . Uerum Magistratuum rit Ser . h. t. 13. insis Indictions. I. I . ins de diuers inciis, erant in officio Magistratuum , veluti PP. d. l. 3. inst. δε ista monis. l. s. ri indu . debitor. Magistri militum , I. U. h. t. Ducis, I. ros M. Comitis Thesaurorum , L. rvi inf. de diuer . osse. hi rationes perscribebant, ael. U. h. t. delegationes Indictionum scriniariis Praefecti Praetorio mittebant, d 13. h. t. Et ab his quaedam improbe imo crudeliter perpetrari solita, docet, LIM h. t. Ideo triennio tantum eum actum sustinuere, P. Deumque repetere vetiti, l. F. I . h. t. Denique cum Actuariis misceresa vetiti, d. I. U. h. t. Inister hos etiam Primi scrinii, de quibus I. a.. ins de executoris. I. vis. inf. desuariis: Cassiodorus XI. Har. ao. ar. De scriniis Largitionum Coiuitatensium, I. s. 7. de Palat. S. L. canonum, LIS.& ιδ. de murilegulis: Tabulariorum , d. I. II. h. t. IV. EXcEPTOR Es quoque de quibus Rubr. & La. h. e. & l. . ins de diuers inciis, Lig. Dp. deprox. com. disp. I. I. & aa. Dp. de Palatis. S. L. in officio Iudicum Omnium fuere, d. LV. de diu. Q. veluti Praefecti Praetorio, I. a. h. t. Cassiodorus lib. XI. Har. G. Comitis S. L. d. in& aa. Dp. de Palatis. S. L. Hi actis conscribendis operam nauabant. Exceptores autem esse poterant quoque Decuriones, sicut finito ossicio ad Curiam redirent, Z LII. insidia uers osseus et neque militiam cohortalem sustinebant, ae l. 17. neque annon' a fisco vllas Consequebantur, ae l. V. Annalesque erant, d. Laa. de Palat. S. L. Tandem pro loco& ordine suo ad Commentarios accedebant & eorum administrationi subrogabantur, ae l. a. h. t. Vbi dicam. Praeter quatuor illa officiorum genera, de quibus Rubrica huius tiιalie Agitur hoc ti

DV o v M sanximus , t Hi nullai ad fingula c incia administranda ambitisne

perueniat , vel maxime ad Tabularios , nisi qui ex ordine vel corpore incis unius eum vj se hos enim officia sibi iniuncta tam diu agere iubemus , quoad idoneos esse manifestum est, aut aetate non impediente coΝplere id posse monstrantur, d) ve administratione apuT unum iugiter e permanente, fides quoque eius appareat. Si quis ergo ex suffragio ambitionis ad officia fisco obnoxia accesserit, multae nomine denas libras auri exigatur. PP. U. Id. Iun. Hierapoli, D Constantino A. V. & Licinio

i Lex haee Constantini, si Constantini , mihi non Oeeurrit. ID.cein Singula, id est quincunque ossieta. ID id; Demonserantur, probanturr vid. Glasfrieod. In e) Delier, id est semper. ID. . f hae subseriptione colligi videtur, hane gem a Lieinio, non a Constantino Ialam fuisse: quandoquidem ei hostempore oriens parebat, vid. Zosimira lib. a. eap. ao. I D.

COMMENTARIU S.

CO n set AN Tis r M. quatuor constitutiones hoc. ait. Occurrunt de Oscialibus Magistratuum quibus addendae sunt & quatuor insuper aliae eiu dem , Puta lex I. a. s. ins de cohortatib. lex δ. a. infde diaers ostis: Ex quibus apparet, quonam erga Deiciales animo Imp. hie comparatus fuerit. Sain ne inter alia, ut pRo Moriosis Drdo inter eos

Riuarctur , tribus legibus prouidit et d. ι ι. itf. do diuers inclis: & I. r. a. h. t. Et hae prima nomi

ossieti alicuius inter Ossiciales Magistratuum, id enim est in h. l. adminis νe incia , id est admianstratio . at maxime ad principatum Tabulariolum , turba- tot ordine per Ambitum & sumagia promoueri quemqu in vetar in nilaus si modo Co tauum tu sdimurcae otium hac de Is con

라틴어 텍스트