Codex Theodosianus T. 2

501쪽

stitationem, idque propolim ambitori decem libra. Tum auri poena cauomodo etiam' postea saepe pr alibitum. ne per ambitum quisquam idem ossicium. tepeteret: ab Honorio Imp. l. a. s. q. inst. adleg. Διιὼm de Ambitu: & a Theodosio Iun. I. U. 8c ILins h. t. Hac lege incia administrine, seu adminia stratio incit . est principem ossicii desse, seu Principatum ossicii gerere, ut dicitur l. V. infe demque sensu I. a. ins Commentariorum administratio dicitur de Primiceria tu seu Principatu Exceptorum. Princeps scilicet seu Primicerius non tantum totius ossieti sub ingistratu aliquo erat, cuius frequens mentio in Notitia Imperri. & in Constantini l. Jup. de incio Rector. prouinc. ubi plura de eo Principes verum etiam singulorum ossiciorum , ut hic dicitur, seu singularis alicuius ossicii seu scholae vehati Tabulariorum, Numerariorum, quod haec lex, & d. l. N. I l. d. h. t. dc dicta Notitia Imperii occident. inter Ussiciales Consularium, Correctorum de l'raesidum doeense De Tabulariis his in ossicio Magistratuum satis prolixe docet paratilion huius tituli. Cum quibus miseendi non sun abularii, de quibus inf. suo tit. de Tabulariis, qui municipales fuerunt, non vero in ossicio Magistratuum. Quod etiam ostendla positio Diuli, de Tabularsis, in Cossius. nempe inter eos in quibu= agitur de muneribus municipalibus. Meis minit etiam Ammianus Marcellinus Tabularii Praesidialis ossicii lib. at cap. I. vhi de Maximino ubi

tamen vulgo male Tubularis, quod etiam nonne ismo ioculariter de aqua, vel calore per tubos in usum Praeside deducto interpretabatur. De quo ad eum tit. prolixe. '

Quid igitur Ex ordine & Colpore euiusque

ossieti ad Principatum Promoueri quemque oportere hae t. definitur: ex ordine, id est, ordine seruato; ex eorpore osscii, id est, sic ut qui Tabularii

ossicio fungitur, Princeps Tabulariorum promoueatur, non ex alio ossicii genere sumatur. Et Ratio indicatur, δε ita idonei s probati promoueantur ,e 4 o quique id complere possint, dummodo aetas mala impedimento non sit. Quod aduersius saltu,rias quoque promotiones notandum est, pro gradaria promotione , seu pro promotionis ordine cui hodiendo z tum Vt ambitus excludatur, tum ut ossicia eo melius administrentur: Cuius promotionis dc ordinis , ut dixi studiosus maxime fuit Constantinus M. Vt praeter hanc legem , eiusdem lex prox. a. & lex I. in . de diusff. osse. fidem faciunt: de quo Promotionis ordine ad ι. a. prox. Fuerunt& alii Principes pariter studiosi in dignitatibus conserendis : de quo vide saltem l. 1.s p. de Castrensia

. Atenim haec lex proprie lata est, non aduersus saltuarias promotiones ex eodem Corpore vel Ur- κdine, verum aduersus promotiones ex alio Corpore & Ordine in aliud Corpus, & Ordinem: Cuius ut dixi illa ratio redditur, ut ita idonei & probati promoueantur. Nempe in eodem Corpore & Ordine innutriti, melius principatum eiusdem ossicii gesturi creduntur. Q anquam & haec ratio adduci potest. ne debitum Principatum iis, qui per gradus in eodem ordine militarunt, alii & extranei praeripiant. Quo pertinent multae aliae leges.

NE hii, qui procul ab ossicio Sublimitatis sc) Tuae sunt, nullum meritum p r seduli

tatem vel obsequia praeserentes, locum d) possiat laborantibus debitum inrepere, Exeeptores placet pro loco & ordine suo ad Commentarios accedere, & eorum administrationi subrogari, & se ceteris propulsatis, ita ut inter Exceptores prout quisque locum tempore adipisci meruerit, ordine & merito consequatur. Dat. Kal. Iul. Triueris, s

e . Hie titulus indieat, ad PF. hane legem emissam. IDEM. .

dita, Uresecto stille et Praetorio Galliarum ι euius Treuiri. sedes erat: quo ipso sensu liaee stibi et pilo acet. pienda in aliis duabus eiusdem Constantini legibus, puta f. i. tu his inexpubί eoni. l. s. de Veteranis: Sinduabus pariter Valentiniani Iun. puta I. 3. υnde H: I. s. de Proximis. ID E M

PRO Motio Nis ordinem inter Osciales saci nominatim P. P. in sp. huicis seruari iubet Constantinus M. hae altera lege, pariter ut L ἔ.sup.& l. 1: ins de disres osse. & quidem hae L aduersuscorum, qui in ossicio non militant, ambitum. Ac nominatim circa Exceptorqm ad Principatum promotionem : de quo & Cassiodorus X l. Var. ap. De Exceptoνib. monuitiam Paratision satis, quantum hie ex praelucere potest Addamus alia aliunde. Meminit quoque Epiphanius aduersus ha-nses lib: Z., baras 't. pag. Iap. adit. Colomens Icta.

Exceproris Runni praesem'. sub Constantio , qui inter' alios τα-ραφους suis A. 3 , r. in colIatiotis . inter Basilium Ancyranum & Photinum. De his

exceptoribus P. P. eorumque συαμορία, id est, schola. eiusque Primicerio, sed & tertio & quarto in ea est insignis Synesiit locus Epist. s. δή ριος inquit ὶ ο ταχυγράφος, &c. quem mox υ, ε 1ν vocat vhi ἐταῖρον male vetus lectio habebat: nam, quod etiam recte Petauius notauit, apertissima est in eo loco Antithesis Consulis δc ministri. γ Tandem subiicit, συ δε ιαλοὶ Μαρκιν 6τησεις φανε-

502쪽

Tu Dero Marcum gavarito mi um homi em , ex num. a. st P. DU. num. v. pag. GR. num. . pag. Praefecti cohorte. hic tum schola Notariorumpraeerat, διε . num. ao. pag. ιrys edit. citat. Ergo ficta cociis ἐκ qua numerabatur Asterius. . Itaque per Marcum sic ebant, seruabant, recitabant Exceptores , seu

ordinem ipsum reperies, A quo non postremus erat chartas ossicii tractabant. Inde qui alibi in No Aperius , sed tentas sis Dei quartus e muc DNUD Da dicuntur Exceptores, velut in eom. S. LRLr t. primus. Vel ipὶ igitur nomine satis liquet, ETCe- alibi, in comite R. P. officii chareas tractare dicunturpiores fuisse qui acia, seu gesta publica oscii οX- fol. r . Tandem & de iure petentibus dicta ede.cipiebant, seri hebant, unde ταω γραφοι Graecis& b3nt, ut docet L a. g. t. d. Iu deproxim Deris iis πωγράφοι. Iidem ea Acta custodiebant: & ubi mor πιοῦ & praedicta Acta coli. Karthag. dies. n. s.

opus in Secretario Iudicum recitabant: uti apparet q. F. pag. tis. ML cit. Tom. I. Horum Exceptorum ex Aetis Ddeum relatis a D. Augustino contra Cres Passiua mentio in Notuιa Imperii inter omnium. contum lib. s. cap. v. Nundinarius legantur acta: Magistratuum ossiciales. De his sensit & idem Conia . Zenaphilus Consularis dirit , legantur eae legit N. stantinus M. t. r. sv. de Q. Rector. μου. cum ait rExceptor ea qua Diocletiano Imperante acta fuerant. Eorumque qui iurgantibuν acta restituunt, inexpleta, Ac maxime utrumque id apparet ex Actis collati auiditas temperetur, De iisdem agitur & t. r. g. δρεσι Karthagιn. ρυ Cor. I aranis: Ibi enim eou. r. diei, vers. in schola Exceptorum , Cod. Iust. de Q. P. P. n. t. pag. Io . & coli. diei a. n. r. pag. riis & diris. Ast. l. rit, Od. eod. de stram'. agent. t.' L. . Cod. n. t stet. ιι q. num. q. & T. pag. 11 s. Tom. L. Concit. eod. δε adu. Hu. Iudicum l. vlt. Cod. eod. de eastri duin. excepisse acta dicuntur Hilarus & Praetex- petat & t. est. Coae eod. de apparitor. P. P. Horum latus Exceptores D. N. V. C.-Spectabilis Proconsu. Primicerius seu Princeps αρχων quidam suit, vitis, Fabiui Exceptor D. N. V. -Spectabilis Vιω- iuxta banc leg. testes sunt Synesius superiore loco,&mi, Romulus Excepto V. C. Legasi A. R. Itemn.s Notitia imp. in com. S. L. Ac Cassiodorus II. Variat. Coli. δ ὲπa. ManiatisExceptor recitam Honorii Imp. qui & Adiutores hahehat. sanctionem Mascellini Cognitoris edictum. Item De horum igitur Exceptorum promotione est

num. I . Collat. I. pag. Iπα. Romulus Exceptor reci- haec lex Constantini M. qua vult, ut Exceptor, tame exemplum Notoriae Donatistarum: item num. Iri prout quisque locum tempore adipisci meruerit, oris Collat. I. pag. ead exemplum notoriae Catholico- dine & merito consequatur, & aliis exclusis, prorum. & n. s. Collat. I. p . Iosiae & num. 37.p. to a. loco & ordine suo ad Commentarios accedat &eo- idem Romulus mandatum factum in Ecclesia, atque rum adminis rationi subrogetur. Ad commentarios ab Aurelio Ep. susceptum & subscriptum recitauit. accedere, & eorum administrationi subrogari, non est Did etiam Martiatis hxceptor numerum Episcopo. hic Commentariensem fieri, quod volehat Panci-rum dixit, qui num. v. Collat. eiurc pag. lsrymaan. rolus c. N. in fis. de Commentariensi, quasi Exceptor datum recitauit. & post eum Honoratus Exceptor peracto tempore ossicii sui Commentati et sis fieret. num. Ita. stam cit. Post, Hilarus Exceptor num. Ua. Verum, est primicerium ossicii Exceptorum fieri:

Collat. eius pag. νοδ . poscit e Corpore suo alios scrinium seu scholam & ossicium Exceptorum admi- Exceptores sibi subrogari custodibus datis, quoniam nistrare; qua administrationis voce haec lex utitur, codices impleuissent. Et Marcellinus Cognitor ut & l. r. sup. administrare, & administratio ossicii, ibid. decernit Exceptoribus ab utraque parte custo. pro Principatu ossicii seu primiceriatu; Ergo de Prides dari. Mox alii subrogantur Exceptores,&Cu- micerio Exceptorum est hic locus: Ideoque dicitur stodes ab utraque parte dantur Vide & quae sequun- hic ad commentarios accedere e Nempe Primicerius tur cap. IV. yag. ιoy . seqq. Vide & Collat. diei a. Exceptorum commentarios Actorum sub sua custodian. I. Pag. δἐ i. de Hilaro, Praetextato, Fabio & m- habςhat: caeterique exceptores sub hoc positi, ficta mulo Exceptoribus: num. I. pag. Infide Martiali de tantum excipiebant, singulaque edebant: At Pri-

quo et tam Num. Ia pag. ead. num.M. Pag II δ. num. micerius commentarios omnium Actorum penes

φ. pag. II . & die R. num. l. pag. Ity . de Hilaro se habebat: & ut describitur in Notitia Com. R. P.

Praetextato, Fabio, Romulo, Exceptoribus e num. q. chartas 1 ius ossicii tractabat. pag. ιIM. de Martiali, dc de eodem num.F. pag. u.

III. Idem A. ad Maximum P F. P. b

VTilitate findente, Annonarios & Actuarios condicionales esse praecipimus; annonis etiam adiuuari: & capitationem eorum qui censeti sunt haberi iNmunem. Ideoque, Tua Solertia cospetentia monebit ossicia , ut Actuariis binas annonas, Annonariis vero singulas protinus subministrent : Capitationem quoque ipsorum tantum qui ex his censeti sunt faciat haberi ies munem , quoad in actu melint constituti: nam postea vel laus eos & dignitas honorabit, vel si in culpa fuerint depre

hensi, poena comitabitur. Emissa d III. Non. Maii, Dalmatio & Zenophilo cosss

NOTAE.

503쪽

COMMEN

DE ANNONA aiis de Ae Tu Astii est haec Constantini M. lex, qua Tria de his constumuntur. De ipsis ante omnia videndum est. Et primo quidem de Annonariis quorum unica haec

mentio extat. Eos ver puto eme qui annonae militari erogandae praeerant: In quibus & qui alias intinnes ipsi erogatores dicuntur': de qui h. ad I. I. Dp. de erogat. misit. annon. Et sane quemadmodum hic Annonarii & Actuarii iunguntur , tanquam vieina ossicia , ita & Actuarii dc optiones: L a .sup. de erogas. mil. ann. dc Nouella Martiani de industentiis reliquorum. a. Sane Actuariis inferiores

Ride , quae postea dicentur , ostendunt. Et haec de Annonariis iam semel dixi ad I. II. Dp. de erogat. mil. ann. Nunc de huius L sententia qui in singulis

numeris militarib. eius ratiociniis tractandis incum-hebant , quantum scilicet cuique militi & quot militib. annonae deberentur , ut postea erogationis faciendae tempora id susceptori Pittacio significarent, moxque susceptam annonam optio diuideret, Ideo Ac lex s. ins docet eos sub Magistro militum fuisse. Ergo tria hae constitutione Constantinus M. de utrisque statuit. Primo Conditionales eos esse oporistere : quost & ipsum de Actuariis rursum statutum a Constantio l. I. ut & Me Numerariis , L 7. X. inst. h. t. id est conditioni tormentorum &quaestionum obnoxios esse citra ullum priuilegium :quod aperte docent d. l. 7. imo & lex μ. inf. h. t. Hoc scilicet sensu Condisionalium vox hic accipienda est: de d. l. F. 7. I. a conditione : siue eo sensu , quo ementa conditio dicitur pro quaestione & tormentis, L. a. infr. quaesionib. conditio tormentorum I. q. infri pro . cuius idem sensus est: siue quod malo quod conditione personae actui alicui tenerentur :Neque dignitas tempore quaesita his quidquam prodesset. Nam quod Isidorus cap. a . lib. I. conditiones, testium dicta proprie dici ait, quam verum sit nescio: Certe ita quoque conditionales Tabularii dicuntur l. II. GL D'. qui potiores in pignore: praeter Λctuarios Sc Numerarios ει Auriflatores, i. vll. f. de ponderatorib. Custodes bibliothecae, t. a. ins deflu- diis liberat. V. R. Denique & serui quidam conditionales, t. F. se iuresim,vhi dixi,seu LI. C. Iust.eo Ergo& liberi quidam homines conditionales silere, & serui quidam: unde&operam seruilem praestare dicitur Conditionalis Tertulliano c. ra. de Idololatria. Vbi

quendam devictu sollicitum post Christi fidem sun

ceptam inducit ita loquentem e Sed Conditionalis eram e cui respondet mox: Nemo duobus δε-

minis seruire potes: s vis Domini discipulus se crucem tuam tollas , re Dominum sequans necesse es id est, angustas cs cruciatus tuos, peι corpus Dium quod in modum crucis est. Quare ut error est Pamelii, qui apud Tertullianum Conditionalem interpretatur, cuius ossicium erat aliquid condere, id est , aedificare: ita neque iunio assentior, qui Conductionalem ibi tentabat pro conductitio. Ergo voluit Constantinus, voluit Constantius, Annonarios , Actuarios, Numerarios conditionales esse, sic vi quaestioni tibiici P. capossent: Militate suademe, ut dicitur b. t. Nempe quia haec hominum genera fraudibus famosa erant, quod Paratisson docuit; le de quo ad leg. proxim.

Secundo viceversa utilitate suadente Annonas his Annonariis & uariis subministrari vult de pu-

hlico ex horreorum conditis ut dicitur l. o. infJ

de quorum Actuariorum annonis rursum I. Io. infprocul dubio quia a militibus hactenus hoc nomine quid exigebant, & de ipsorum annonis demoriadebant, quod Constantinus f eri noluit: verum exsisto nnonas his dari maluit, id est , salarium quoddam in annonis seu speciebus, de quo Dp. titide erogat. mil. annon. Ita quidem ut Actuariis hinas annonas . Annonariis vero singulas subministrari veIit. Annona sunt modus, & dimen=um diurnum , di quidem in specie hae militis de militaris

viri ; dc quo ad i. a. sv. de erogat, milit. annon. diurnum inquam, Ammianus Marcellinus lib. aa. cap. q. Interrogatus illa quid haberet ex arte compendii Z piceis nas DivRNΛs respondit annonas, totidemque pabula iumentorum, qua vulgo dimiant capita, re annuum sipendiumraue. Igitur duas annonas Actuario, unam tantum Annonario tribui iubet. Vnde appa-rςt Actuarii maiorem rationem & operam fuisse quam Annonarii de quibus Annonis Actuariorum postea adhuc L Io. ins ubi longe plures his decernuntur) Nempe binas & plures annona accipere, non tantum maioris commodi , sed & dignationis fuit. Quo pertinet illud de Alexandro Seuero Lampridii c. - . Auli cum ministerium in id contraxit, ut es , sent tot homines in fingulis ossiciis quot nrcessitas psularet: ita vi annonas non dignitatem acciperent fusionaei cs resitores, s pictores, spiscerna, omnes Castrenses ministri siquemadmodum psis illa fHeliogabalusJ instituerat sed annonas sngulas, pix hinas. Et

rursum c. a. Medicus sub eo υnus Palatinus saliartum accepit a cineri omnes qui Uque adflex fuerunt,annouas binas aut ternas accipiebant ita ut mundas singulas co sequerentur alias aliter. Omitto varia alia loca Historiae Augustae. Caeterum multo maiores postea an nonas imo & Capitum Actuariis dedit Valentinianus i. o. in b. t.

Tertio capite Immanitatem eis tribuit Constantiis nus a sua tantum capitatione, si capite censiti sint. Quomodo lane idem Constantinus varie immunitatem hanc tribuit militibus & veteranis; ι .sup.

de Peteranis e modo videlicet suae tantum capitationis: modo suae, & patris. & matris, & uxoris; modo suae, & uxoris: Ergo & hac t. immunitatem capitationis tribuit Constantinus M. Annonariis &Λctuariis, etsi non tam milites essent, quam militares , ut docui ad i. II. sup. de erogat. miser. annon. Et quidem sui tantum capitis, seu capitationis, &peculii denique facultatu in immunitate. Hactentis horum militarium virorum immunitatem stare voluit: quomodo&eo quo dixi fine, hactenus eorunisdem annonas. Rursum qua ndiu in actu essent: cum alias uti dixi d. l. M. militibus , etiam Vetera innis, immunitatem capitationis dederit. Et sic apparet, quam diuersi hi a Militibus fuerint: et si circa militares operas occupati, etsi sub Magistris militum constituti, ut docet te . infMilitares, denique postremo capite Constanti. nus M. his laudem & dignitatem , bene gesto actu pollicetur e contra , in culpa deprehensis poenam minitatur : ut caeteroquin imperator hic egregius , meritorum aestimator erat; laudemquo adeo te dignitatem bene fui Ictis ossicio subinde pollicitus; reistro poenam qui secus gessissent minitatus est. Quae

duo sunt, quibus honos faceret Iura solent, praemiis & pcenis.

Vo a a x & fraudulentum Numerariorum propositum , qui diuersis Reetoribuς o, shquuntur, ita inhibendum est, ut &.antea si erimus, i di nunc itidem sanci- i

504쪽

cd) De Ee sis est quoque lex 6. Dp. de malefietis. IDEM. . t. si Intelligit ungulas latera seeantes d. I. 6. seu . ferarum vestigia, quibus latera perseeantur, L. l. is . de emenda . feruor. ct ignes quibus admotis membra exuruntur,e. LI. ID EM. . to Haec absunt a Cod. Ius. I D.

COMMENTARI US.

DE NvMERAR iis est haec Constantini M.

lex, quae maioris constitutionis Constantiis nianae aduersus Numerariorum fraudes , auiditatem , concussiones , pars est , ut ostendit lex, a. ins de iis qua adminori quae huis nostrae co iungenda venit. De Numerariis quinam illi suerint , & quantopere fraudibus & voracitate atquc concussionibus famoti fuerint, docuit iam abunde huius tituli parati tIoa. Nunc conquirenda nobis lunt ea quae apud Scriptores ἀπο των εξω de his

occurrunt.

De his igitur & quidem de Praesest. Praetorio

Numerariis agitur Nouella Ualentiniani inter Theodosan. ρ. de oscio es Numerariis PP. ubi dicitur pones eos publicarum rationum noti iam consisere: caueturque ut post quinquennium discussionibus non subiaceant. Novella Maioriani de aedific. publicis: l. vlt. Cod. Ius. fibracensib. t. vlt. Cod. eod. de exaeIorab. Horum quoque mentio fit ubique in Notitia Imperii inter officiales ludicum seu Magistratuum. Ex qua quidem haec obserito. Primo Numerarios in ossicio Magistratuum Cl. P. 6ιuili uin postponi Commentariensibus. excepto tantum tyroconsule & Vicariis in Occidente: praeponi in ossicio Magistratuum militarium , excepto Duce Arabiae, & Iingua nae, & Britanniae. Secundo peculiare scrinium Numerariorum fuis se sub Comite S. L. pariter ut Tabulariorum.f. s. Tertio sub praefecto Praetorio Illyrici quatuor

bumerarios fuisse. in his auri unum, alterum operarum. fol. ιε Quod etiam diserte testatur l. est. Cod. IV. eod. tit. Vbi tamen operum nonnulli restituunt : arg. Noueli. Iay. cap. II. & l. vlt. Cossius. de Numerariis l. r. f. I. C. eod. de o=ιο PP. Aficae vers in scranio oper. Quarto, Numerarios modo quatuor fuisse. veluti sub PP. Illyrici; modo duos. vestiti sub Magistris militum in Oriente ,DLy3. sub Proconsule Africae fol. M. sub Vicariis comitibus, Ducibus; modo unum fuisse, sub Consulari Palaestinae, fol. Ior. de Praeside, Thebaidos. f δου. sub P. V. Romae, qui &Primi scrinius. DL ny. sub Magistris militum in Oe cidente.f. rar. N . sub Duce Pannoniae, i iri. Ua. Ieriae,fιών. Relgicae secundae,f π.& Magonticensi; f in. modo Numerarios sine numero desig.

Quinto ex ptimiseriniis Numerarios factos, ut in

Magistris militum notatu OLIO. Sexto Adiutores Numerariorum diserten'minan

Septimo sub nonnullis Magistratibus nullos Numerarios reperio , sed duos Tabularios Ioco

Tom. H.

Numerarii, ut in Occidente sub Consularib. Praesidibus.) fol. ID. ISi. Octauo Numetarios varie sumptos reperio. Numerarios scilicet Comitum militarium Africae, Tingitanae, littoris Saxonici, Britanniarum, & Ducum, duos singulos sumptos ex utriusque Magistri militum Praesentalis ossiciis, Ducis Armoricam, numerorum a parte peditum uno anno Ducis Magunt iacensis a parte peditum sempersol. ιυ. Nono, quod ad tempus oscii attinet, reperio Numerarios quosdam diserte dici uno anno fuisse, veluti Numerarios sub duce Armoricanifol. 7 L. Britanniarum fol. III. Et hactenus quidem de Numeratiis ex Notitia Imperii. Ammianus Marcellinus lib. N. co. g. meminit Iacobi & Cesi Numerariorum apparationis Magistri Multum, ubi risi Marcellum Donatum . Numerarios eo Λmmiani Marcellini loco explicantem Ordinatios , dc ex ista tuto numero Apparitores Magistri Equitum. quibus Supernumerarii opponuntur. Ad duos Numerarios Praefectorum Prae orio Christianos quosdam extant duae Epistoti Basilii Caesariensis 418. I9. t a. I. edit. Benedict.ὶ vhi eos alloquens. τιμοτητα, eis tribuit, eosque rogat mini ad eos Chorepiscopo , ut plochotrophii cuiusdam rationem haheant, idque a census solutione immune praestent, καὶ πάντης άν έναι τῆς συ τελέας:vnde etiam liquet Numerarios PP. circa tributorum ratiocinia versatos, de quo Pararation iam monuit. Hos, ut recte aduertit DoctiT Valesius , in Amm. Marcellini. lib. V. cap. F. Graeci seu διὰ 'cyιςἀς vocant. Basilius in ep. uo. a edit. Renec ad Doνothetim, τωτα ως των επα μυν εσωκα τήν εππολῆν. ' Dedi epipolam Numerario incit Praefectura Praetor. Et Soetomenus lib. . cap. V. de Marathonio quodam: ος απο , 1 ιμ δημιο ου των ὐπο τους υπ-πους ἐτρατιωτων πτωχῶ ν επεμελῆτο. Qui ex ratio iario publico incit praefectura Prato se pauperum curam gessit. Eunapius λογιώς eos appellat, ubi de Harha ratio, apud Suidam in Αρβαμπιος. Qui-hus adde & Themistium orat. IX. ed. Petau. Symmachus quoque lib. p. v s. ad Caecilianum, quae mutila est. Numerarii cuiusdam meminit, eui certamen quoddam erat eum opinatore quodam qui Lucilii eolonus suerat i ubi pariter ratiocinio rum mentio fit, quo. certamine Lueilli filius eius. que domus percellebatur proculdubio quia Opinatore mim ad exactionem annonae , Numerarius eontendebat censum a Lucilio olim non solutum. Id hactenui ex ea epistola colligere est i non quos vir Doctus colligebat, Numerarios fuisse improhor. Certamen enim inter Numerarium Ec opinatorem

qitum, non erat collusio, std reutra iis seu decem

505쪽

Augustinus quoque de Numerariis in genere, in

Psalmum i 6. Excedit omnes Numerarios e intelli. gentia eius numerari a nobis nonpotest.

Sidonius quoque Apollinaris trihus locis Nume. rariorum meminit, lib. l. N. II. ubi ostendit , numerariorum de more cum finiuntur ipsorum agio. nes seu actus , tune incepisse dignitates. Et lib. a. U. I. ubi Seronatum quendam perstringens , ait eum illusisse Praefectis , collusisse Numerariis, nouaque tributa perquisiuisse, Tandem lib. s. ep. I. dispositiones Numerariis tribuit. Hisunt, inquit, qui inuident ineariis pondera. mensuras allectis, salariae Tabulariis, dispositiones Numerariis, Pratorianis sportatis, &c. Vbi dispositiones sunt annonariae rei & tributariae prouisio , de quo in Glosi. Theod. pariter ut leg. a. ins Cod. IV. υt dignitatum ordor &aIihi: & apud Capitolinum in Gordiano, & Ammianum Narcellinum lib. I . & N. Cassiodorus etiam lib. In ep. II. & 6. eorum meminit; ubi pariter ostendit, eos Notitiam confeci Te tributariae & annonariae rei , & eod. lib. F. F. indicat & notat, Canoniearios , qui nonnullam partem bonorum ad Ecclesias . ad Clericos pertinentes . Numerariorum nomine subtraxisse se di debant : id quod PP. Numerarii respuerint . nunquam sibi illatum fuisse suggerentes. Numerarii, quorum Augustinus meminit cap. II. lib. a. de libero arbitrio , generaliter dicuntur qui computationibus vacant: nec admittenda Isidori sententia, IX. g. c. q.

qui Numerarios dictos vult, quasi publieum nummum aeraria inserentes. Nunc ad leg. sententiam accedansus : de Nu. merariis igitur Rectorum prouinciarum, quia fraudibus de rapinis famosi fuere, duo hac ι. constituuntur a Constantino M. t Tertium enim continetur L I. . ins de iis qua administr.3 Primo enim ad Veritatem indagandam Quaestioni eos subiici voluit: & sie conditionales eos este, h. l. pariter ut Iulianus i. c. Quod idem Iulianus l. 7. & Ioui anus L δ. etiam de Numerariis Praefectorum praetorio Postea statuerunt,& Valens Ly. ins & valentinianus L II. infSecundo, quia ut caeteroqui omnis nimia potestas vel etiam rapinis famosa , hreuitate tem poris saluberrime constringitur, de qua rationes I. ro. &-inf. rursum , ita & Constantinus M. Numerariorum ordinariorum ludicum actum seu oscium biennio terminandum credidit: Quod quinquennio postea mutatum tam in Nummariis Urdinariorum Iudi eum , quam praesectorum praetorio , Iuliani leg. a. r. ins Reinde triennio teg. s. b. I. PD. Sane Ducum quorundain Numerarios uno tantm anno sub Valentiniano Ill. fuisse reperio , veluti Ducis firmoricani , & Britanniarum , ut ex Notitia Imperii iam antea notavi: sed & Magitti militum Numera ii, qui ante biennales erant, annui facti sunt a Zenone l. II. GLIU. eod. lis.

A CT VARii conditionales sollicite proprio iungantur osticio , nec ad qua Dda in inrepant dignitates , quibus eos perfrui Diualia statuta i prohibent. Hoc vitin m corrigenteS, nos etiam iussimus, ut liter a Patre sc) praecepta seruari, dilitteris ad Magistrum d) .peditum & equitum datis iussioni effectum praecipimus commodari. Θ Dat. Prid. Non. Maii , Rom. Constantio A. IX. δι Iuliano Caes. II. CONS S. 337. J

lo Ahest haee iax a Curi Lust. GOTH DFRED. h) Iaurtis PP. Italiae sub Constantio, v. Prosopogr. IDEM.Φ Legeni Constantini M. Patris sui intelligit, ut sequentia indicant. ια e Constantino M. ID. d) Magister Peditum dc Equitum simul v. Paret Mondere milis. ID. H Id estJusonem ad efleetiun deduci. v. Gloss. in v. commodare. ID.

COMMENTAR IU S.

DE A cxv Aniis est hate Constantii lex e de

quibus semel dixi ad i. s.sup. dc plςna manu adl. II. Pp, de erogat. mil. ann. vi & de eo, quod Conditionale eos esse oportuerit, ad c t. s. Hachane C0n Manlii lete , nondum exacto ossicio ad DIGNITAT ,s adsipirare vetantur. auo. rictuat; i facere soliti, ad actus sui rationes. euit das./Quod & aliti saepe secore , qui ratiociniis obnoxii eranIέ etiam Numerarii, ut docet lex ning Ergo

M. ruri 3nre sorrexerat vetueratquς si haec lex inindieat 1 & ny ς Constantius filiu3 patris exemplo

tae Numeri hi erant militares 3 pro Actuariis numerorum suorum obsecrassent , ut recturi quas luliano placuisset prouincias mitterentur, id eis non indulsit. Caeterum Constantius hae l. ea de re ad Magi-hrum Equitum & Peditum a P P. scribi iubet, quo ipsi fianc iussionem effectia tradant , vetentque adeo , ne obvarii dignitatis alicuius oh tentu elabantur. Scilicet Actuarii ratiociniis militaribus intenti, etsi milites non essent, militares tamen era*t, & militarem operam nauabant, quia quantum numerci cuique, quantum cuique militi annonae competeret, subnotabant, rationesque an.

don e militarix feritabant, ut docet signate lex a

laeo sub dispositio

506쪽

ne Magistrorum militum fuere. Cuiusmodi Ma- Equisum & peditum solet , de quo in Paratim gistra duorum generum suere. Xlii peditum, alii de re militari. x

giltra ouorum generum

Equitum; sic tamen ut aliquando idem Nagister

VI. ca) Imp. IvLi AN vs A. ad Auxonium b Correcto-: rem Tusciae.

MIUM Est Astii, qui publicarum cὶ rationes Ciuitatum versutis fraudibus lacerare d didicerunt, subiaceant tortori, se nomine artis ac fraudis. Verum cum quinquennio administrauerint f) chartas publicas, unum integrum annum vacent , ut ad incusantium iurgia facilis adpetitu sit vita priuata. Septimo g porro anno, cum eosdem hene creditum munus administrasse claruerit, expersectissimis h dimittantur: i hic li abolebit honor dignitatis additae veterem Vilitatem. l) Dat. XVI. Kal. Feb. Constanti. nop. Mamertino & Nevitta coNs s. s36a.J

NOTAE.

a) Abest haee is a Cod Iusin. G OTHO FILsb Auxonius Corrector Tusciae. IDEM. e), publiear, rationes scilicet i nam publiearum euitatum hie stare non potest: nisi legamus publiearum rationes divitiariim, vel publieorum rationes . iam in. ID. d) Laeerare rationes, h. I S t. i. in s. aeo ei debitor M. ct similia alia vide in Glosar. ID. et Et tormentis. ID. f) Hinc quoque patet, quid Numerarii fuerint. ID. . g Septimi anni ingressu ID. sh) De Ila, .mssmisius dignitate suo tituo lib. 6. Dp. ID. i) Dimittonaei, vox hie propria. ID. k i Persectissilitatiis scilicet. IDEM. l Ita recte prima Cui aciana editio, ct quae in Quarto prodiit, male ultima Parisiensis, utilitatem. Qui alioqin G. ror ct alibi saepe irrepsit. IDEM.

QVAM.AΜ praecedente iussione φ omnes Numerarios condicionales esse praecepi-mUS, tamen etiam nunc eos, qui sumpserint chartarum c) notitiam, S eodem d)ossicio inhaeserint, condicionales este iubemus, ut scientes, nullo se priuilegio esse muni tos, ac facile per tormenta fraudium suarum Suetelas se detegi posse nihil committant in damna Reipublic Dat. Kalend. Mart. Mamertino & Nevitta coNss. Γ362.JNΟ ΤΛ E.

a 3 Aheli haee laxa Corus. GOTHO FREDUS. M Hic est Meundus Sallustitis, quem fine anni superioris a Iuliano Praefectum Praetorio promotum ait Ammia. nus Mareellinus m. χι. cap. 3. qui ct alias sepe de eo adit. Cui etiam plures boc Corice eonstitutiones inisseribuntur. ID. κε Lex hie luliani, nutu est lex superior 6 Non puto; certe similis illi. ID. M N unciarii dicuntur chartarum notitiam sumere h. l. vi I. 6. svr.ehartas Publicas administrare οῦ de quo in Para. iisti plura. ID.tdὶ Pro . eidem: vel stippiendum in eodem. ID. . e, De hae Sutelarum voee vide Glossis. I D.

IV ne Μus, omnes Numerarios= non eos modo quos Plebe consula vulgus abscondit, sed Primos etiam & Magistros eorum ossicii d) Sedis Amplissimae, tum autem Iudicum ceterorum, solutos penitus militaribus sacramentis, condicionales etiam fieri, ne dignitas fraudibus faciat umbraculum per quinquennium perindu o. inseruire scriptis. D ip- OOo 3 PR

507쪽

Peadmodum iniquum videtur, pro alienis Daudibus rudes & nuper adscitos Adiutores Cosmili ratiocinia praestare, anque his tueminere periculum. Dat. g) epistula th pp6. V. Kal. Dec. Viminacio ch Iuliano A. IV. & Sallustio coNs.' . NOTAE.

ω Abest laee lex a C d. M. Hane legem intelligere videtur Valentinianus I. n. ins GOTHO FRO) Imo lex Hee cpariter ut a. in . de metallis: sex r. is'. de collat. donat. Di i6. infide eur'publieoJ IOVIANO tribuenda videtur. Iarn enim VI. Kal. Iulii huius anni 363. Iurianum deressetat, teste Soerate lib. I cv J8. Ammiano. Marcellino Lib. u. eap. s. Chronico A--rino, Consiliarib. Idaeiam1. Et postero die iOuidnus Imperator ereatus. Et tamen Iuliano eam quoque tribuit Valentinianus d. I. iti infri nisi ibi rescribendum

ce Illyrici hae tempestate, de quo vide Ammianum Mareellivum lib. ar. ωρ. ra. ID. cd Numerariorum GHeium seu schola peeuliaris. IDEM.te Non muto in proinde. Nempe in duobus exaequanturi Numerarii b. . taeterorum Iudieum Numerariis. In cf) Vide quae dixi ad i. r. re Proximis. IDEM. . gI Id est reddita, tradita. IDEM.ch, Osolis Imperatoria: similis subscriptio t. ra. infra de Episcopis: de qua vide Iuretum in 9. Symm. ius. A. para. tition de consistitionis. Prineipum. IDEM.

COMMENTARIUS.

DE sv MERARIis de quibus eorumque ossicio & fraudibus plena manu semel dixi in Paratillo, & l. . p. sunt hae tres constitutiones

in eodem argumento Omnes ex parte Occupatae: equibus duae priores liquido Iulianum auctorem habent: postrema Iuliano quoque tribuitur: dc vero etiam tribui videtur a Valentiniano l. II. ins h. t. sed quae tamen Ioviano tribuenda videretur, ii omni vitio caret subscriptio , ut iam in Notis prohaui. Rursum e quibus duae posteriores ideo latae sunt, ut Numerarii Praefectorum Praetorio, aliis Numerariis perinde exaequentur. Primo igitur loco lulia. nus L L & 7. & Iovianus i. g. Numerar os coNDIT IONALEs esse vult quod quid siti dictum ad I. s.su. & sic Tormentis seu Quaestionibus stibii.

ci ad fraudes detegendas, id enim est conditionalem esse, ut vel hae leges inter se collatae ostendunt: de quo ad d. l. s. Quae quidem m gna vilitas Dic, ut dicitur sine l. 6. & conditio vilior LII. ins Uiles enim tantum personae qiustioni ila tormentis olim obnoxii fuerunt: de quo inse. tis. demasioum. Et Rationem addit d. l. 3. cur inquam conditionales Numerar os esse voluerit, & quinquennales s de quo mox) quia scilicet admodum iniquum videtur pro alienis fraudibus rudes & nuper adscitos adiutores compelli, ratiocinia Praestare, atque his imminere periculum. Numerarii icilicet suos Adiutores ha huere , quorum mentio fit & t. t . in . & saepe fit in Notitia Imperii sub Ducibus: & ut videtur dati his annuatim quo pertinent illa d. l. L verba, rudes nver adscιtos Adiutores. Verum de Adiutoribus, dicam semel plene ad L Io. in . de cohortat. Ergo iniquum visum, Adiutores, qui rudes er*nt,& nuper adiciti, compelli ratiocinia praestare. atque his imminere periculum quaestionis. Et haec quidem sub triplici ampliatione.

Primum enim, adeo Numerarii conditionales fuere, & quaestioni obnoxii. vi Iulianus non tan. tum ordinariorum Iudicum Numerarios conditio. Uales esse voluerit, quod utiquei l. g. Voluit quae data est ad CorrectoretnTusciae verum etiam omnes - ,Numerarios, L 7. & sic Numerarios quoque P. P. quod. viique voluit d. t. r. si quae data etiam est

ad Sequndum P. P. ut de valentinianus, LII.

Secundo siue Iulianus siue Iovianus L. t. non ta men vulgares , Nuruq rim , Uri pleke confusa, i vulgus abscondit Conditionales era. quaestionique

adeo iubiici posso voluit; Verum etiam erimos dia

Magistros officii, non tantum Iudicum caeterorum, verum etiam p. P. quod etiam Valeris prohauit l. I. f. h. t. Vnde interim apparet inter Numerarios in Officiis Magistratuum maiorum se licet suisse quendam Primum & Magistrum ἱ quod etiam docuit

lex r. β Tertia ampliatio est, quae continetur l. I. imo&indicatur quoque t. si ' nempe adeo Conditionales esse Numerarios, euiue conditioni seu a tui adhaerere oportere, ut nullo priuilegio ab hae conditione& quaestionis iniuria liberari possint. Veluti cingulo militari seu priuilegio militari. Nempe Numerarii saltem primi, cingulo & sacramento mili- rari tanquam milites hactenus habebantur. Verum Imp. hac leg. eos solui Sacramentis militaribus penitus iubet. Sed & id postea Valentiniano Imp. displicuit, L L 1I. ins ita enim ei placuit, ut

sumere quidem Cingulum de militiae ordinem tenere Numerarii P. P. possent, sed tamen ut in fraudem deprehens a corporali iniuria, id est, a quaestione immunes non essent. Et haec quidem omnia ostendunt ab una parre quanta fuerit in genere Numerariorum Vilitas , ut etiam diserte vocatur sinet. A. & conditio vilior ut dicitur l. I. Etiam Prae fetiorum Praetorio , hac tempestate Iuliani & Ioviani: Cum tamen postea Basilius ad Numerarium Praefectorum scribens ep. II. sub eodem Valentiniano Im P. πιμιστητος titulo eum compellet, qui etiam vel eos cinguIum militare sumere 3e militiae ordinem tenere permiserit, L L It. ins sed & Numerarii Praefectorum Praetorio prae aliis eximio quodam iure fuerint: ut docet etiam lex est. Od. IV. eod. de quo ad L ιι. plenius. Ab altera vero parte , quantopere indemnitati prouincialium & commodo Reipublicae consultum voluerint Imperatores aduersus Numerariorum fraudes, versutias , sutelas, qui in damna Rei

publicae s ut dicitur l. 'P tributorum rationem , &exactionem torpore & segnitia negligebant, ut se infri vel infirmiores praegrauabam per collinsi nem. Qiro pertinet etiam Sidonii locus tib. a. epist. δ. ubi Neronatum quendam perstringens ait, eum coli Ud Numerariis nouaque tributa Perqui

Seeundo eapite Iulianus, i. 1. & Iovianus L δ. Quinquennale Numerariorum munus definiunt Ae faciunt e non modo Iudicum ordinariorum, ut in sp. L M. verum stiam Praefectorum Praeto, rio

508쪽

rio ut in I. D Qtiar seeunda est exaequatio Narmerariorum Praescisti praetorio eum caeteris Numerariis, quV t. 7. & I. continetur. Qui tamen antea

biennales tuere, I. . Ap. Se postea triennales ιν. b. & t. vlt. de quo ad d. l. .sup. Tertio eapite vult Iulianus, ut deposito actu N merarii & quidem ordinariolum Iudicum in sp.

l. si unum adhue integrum annum vacent: neque

ad ullam dignitatem peruenire possint, sed in priuata vita maneant, ut ita accusationibus respondeant appetiti. Quo exemplo Magistratus quoque& Iudices. finito Magistratu, itemque Dominici& Cancella ii Iudicum , intra eam prouinciam ,

quam rexerant aliquod tempus, vacare tenebantur, ad excipiendas prouincialium querelas. & detegenda flagitia ς de quot dictum plene semel ad I. vle. Ap. de affissiorib. Imo Valens postea Consularium & Pmidum Numerarios siue Tabularios post administrationem biennio in prouinciis residere voluit, obsequia ludi eum praestoIntes, & editu- Tos rationem torporis & segnitiae, i. p. ins Post finitum sane actum Numerarios Praefectorum Praetorio ultra quinquennium disicussionibus eos subiacere amplius noluit valentinianus Novesi. sua, inter Theodos M. Postremum Iulianus Numerarios exacto demum sexennio quinquennio quam administrationis seu

actus, dc anno ad exeipiendas querelas) & bene administrato munere Persectissimatus dignitate honorari vult: de quo suo titula lib. A sup. Atque

hoe illud est etiam quod Sidonius scribit lib. r.eps. t . di merariorum, inquit, more seu potius A ocatorum s quorum cum friuntur actiones id est . actus tunc inc pium dignitater. Neque tat tum Praefectorum Praetorio Numerarii finito acta dignitates adepti, de quibus est lex pit. ins Le. ve rum & 'ordinariorum quoque Iudicum , ' de quibus est lex L b. t. quam de Praefectorum Praetorio Numerariis nonnulli male fccipiunt, de quibu1 sane est lex vis. Cod. I l. eod. tit. & Nouella valentinia ni inter Theodo nas με de o cio U' Numera=iis Praefectorum Praetorio. Istic processii temporis Tribuni Praetoriani dignitas primum tributa, mox COAmitiua primi ordinis ab Anastasio l. 'vit. Cod. Iussa eod. ιit. Similiter sane Actuariis ossicio proh e defunctis Persectissimatus dignitas collata ex valentiniani Senioris i. Io. ins h. t. Obiter interim notanda ossicii Nomerariorum descriptio I. ide quo plenel aratulon; Basilius sane quoquo duabus epistolis, epist. ad Numerariol P. P. ly. U. ι .r I. M. Benedict.ὶ ostendit, tributorum curam ad ossicium eorum pertinuisse : ibi quippe eos orat pro immunitate τῆς συντελεία ς chorepiscopi cuius . dam, Tandem huc omnino pertinere existimo, quod Libanius orat. in Iuliani necem scribit pag. an. ast . UI. edit. Morelli. περi υπογραφεων, id est, de Numerariis, Tabulariis, Actuariis ; nam ita eam vocem accipio a Iulianis coercitis, ut & crat Λpologetica pag. Ista. IRI. GF. M. cit.

NUMERARII, qui se) appellari consueuerant, Consularium ac praesidum duntaxat,

Tabularii posthac d nostra sanctione vocabuntur. Scientes, sese tormentis esse subiectos, nisi Iudicibus , vel his qui prouecti nostro iudicio ad Prouincias venerint, vel se) his qui ibidem diutius f) suerint commorati, debitorum ac reliquorum g

modum frequenter ingesserint, sub actorum testificatione: quos scire oportet, Cum his qui debitores sunt, sese ad solutionem esse retinendos, nisi omnia debita ipsis fuerint indicantibus per luta. Triennii tamen spatio Tabulariorum decet tempus h omne con

cludi. si) Denique cum peregrinos h delegi, aDque ad singulas quasque emuincias

. 67Oporteat destinari, peractis triennii spatiis, aDque hoc tempore co Npleto , biennio post administrationem in prouinciis residere debebunt, obsequia Iudi eum praestolantes, voedant rationem torporis aDque segnitiae , ac subiaceant dispendiis , quae communicari

hisdem cum Exactoribus conuenit, si detrectasse fidem p etermissis suggestionibus monstrabuntur. Dat. XIV. Kal. Mart. Constantinop. Valentiniano & Ualente ΑΛ. l

det Elinapius in Wω Momi', p. ios. edit. Commem. An vero Proeonsulem Asiae, ad quam dignitatem promo. tum eum id eiu Elinopius testatur in vis. Marimi p. 3o6. edis. eis. In Coa. l . quem edidit Cuiacius, hic additum PD. quod argumentum M 1 DE. quoque suadere videtur. ID.

e Qui Nummarii, die. ita inverse Coae Ius. ID. cd Pos bane κωram Sannionem, Cod Iliae ID. e Horum loco posuit Tribonianu , vetexactoribus, ex fine huius De. ἔμ Iam inde a Iuliani vel Ioviani tempore. ID. 1 - gi De hae voce vide GD r. IDEM. h Afrum: Tempus, pro actu ipso, aut certo temporia spatio eircumstriptus. IDEM ci Caetera absunt a Coc. IV. IDEM. - . Numerarios. IDEM UUὶ An II. coas. id est anno 168. IDEM ' . . . '

509쪽

. COMMEN

riorum, seu Rectorum prouinciarum , Puta Consularium 3e Praesidum , Wst haee Valentis constitutio : Quo ipso Maiorum Magistratuum Numerarios alio iure habendos aperte indicat, veluti praesectorum Praetorio. Hoc enim illud tempus est a quo Praefectorum praetorio , eorumque qui sub iis operam nauarent, dignitas augeri maxime coepit, & Proconsulum 'uo sane Proconsulum numero aliquando fuit, &.quidem Asiae, Clearchus, eui haec lex inlcribitur teste Eunapio in, Maximo p. Ios edit. Comme . in De illis igitur quatuor haec constituit. Primum, Nomen Numerariorum inutat: nempe Consularium & Praesidum Numerarios non iam amplius Numerarios , verum Tabularios vocari vulti ut ita scilicet a Maiorum Magistratuum Numerariis distinguantur, veluti a Numerariis Praeis secti Praetorio. Ad quos certe sub hoc Valente extant duae Basilii epistola σιδ. s. Sane & olim ipsi

Praefectorum Praetolio Numerarii Tabularii dicebantur . ut docet Constantini l. r. Ap. Mox Nu. merarii omnes dicti. Verum hae Valentis lege per Orientem distinguuntur. Quod aliquandiu obseruatum docet, lex risi inst. Sane per Orientem, ubi tamen hoc statuitur sub Theodosio lun. non obseruatum docet Notina IN. Orientalis: Vbi Ta-hulariorum nulla mentione facta Numerarii in officio omnium Magistratuitis ponuntur, & Dominatim vero in ossicio Conse laris & Praesidis pnus Numerarius: In Occidente vero tale aliquid eodem tempore obseruatum sub valentiniano Tertio. Nam cum in ossiciis aliorum Magistratuum D m. nium Numerarii ponantur in oncio Consulatis Campaniae , Correctoris Apuliae & Praesidis Dalmatiae Tabularii potiuntur : Ita quidem ut ver-ha occurrant in Consulari Campaniae fol. ιδa. Consula=is Campania osscium habet ira. PMncipem, δce.

Cornicularium , Tahalarios duos pro Numerarro M. uto ν , &e. Et sane valentinianus Senior Valentis Collega hoc ipso anno 36 s. l. s. infr. de iis, qua administri Tabularios a Numerariis ad eundem modum distinguit: Tabularior, inquit, prouinciarum συνbium sngularum pari conditione confringimus. Identidem Numerarii Praefectura, Mi Viciana potesa. ris observent.

Seeundo, Tormentis eos subiici iubet, nisi OKeio suo functi fuerint: de quo iam t. q. g. I. I. Ita quidem , ut de Praesectorum Praetorio Numerariis id quoque statutum antea fuerit, i. 7. δ. sv. quod h. I. non aeque fit. Proinde ex hac leg. de post hane legem discrimen hoc fuerit inter Numerarios& Tabularios, quod hi tormentis subiacerent, illi non item, in orientis Imperio salteri quo haec lex Pertinet. Nam Valentinianus in Occidente quae. stioni Us obnoxios esse voluiti LII. infri Caeterum ossicium eorum hoc eri ait, ut frequenter ingerans, indicent, suggerant debitorum & reliquorum modum, quinam de quantum tributorum nomine quid debeant, de quo in Paratιtis Ac ad i. .sup. satis. Quibus autem id suggerere debent Duo hominum genera designat. Primo Iudices seu Re

ctores Prouinclarum, quos tributariae rei cura ma

nebat , de quo in . iab. I. passim. Secundo eos qui Principis Iudicio siue suo Valentis, siue diutius

iam ad Prouincias veniebant : quibus verbis in. dieari puto, Compulsores & opinatores extra ordinem missos ad compei Iendam triti torum exactio isnem : de quibus dixi ad ι. . ins de annonas tr/butis. Poenam autem id non facienti Tabulario hanc comminatur Valens: Quod ad solutionem ipsemet teneatur, ac cogendus sit una cum debitore, durante actu; ut & cum Exa et ore finito adiu. Tertio, Triennalem eorum actum haec facit: pariter ut Numerariorum quoque Praefectorum praetorio Theodosius M. I. II. ins dc Theodosius Iunior I. HI. ι ν. cum antea biennalis , mOX quinquenna Iis fuerit, de quo ad i. s. fust. Quod quidem pro heneficio eis largiri videtur Valens: nam post Nominis mutationem, dc quaestionis poenae in

que comminationem ait, Trienni 1 TAMEN Ratio tabulaνιorum decet omne tempus concludi: Nempe ni

mis longa haec&morosa cura visa. Ergo ex quinquennali actu triennalem fecit, sic tamen ut reliquum biennium poli actum in prouincia reside se eem velit : cum Iulianus qui quinquennalem fecerat uno anno praeterea Numerarium in prouincia residere voluerit, i. s. sv. ubi de hae mora post finitum actum plura, ut 6c ad Ly. ins adleg. Iul. repetunc

AC τ vasti is d) Palatinorum & e Comitatensivm Numerorum senas annonas, senum etiam capitum , f) Pseudocomitatensium fg etiam quaternas annonas, &quaternum capitum, ex horreorum Conditis h praecepimus si in per decennium curam eius officii sustinere, ut perspicue manifesteque fides eorum dc industria CON probetur. Quod cum ad nos iuxta Numerorum testificationem, suggestione Excellentiae Tuae, peruenerint, h) honore Persectissimatus si in Palatio nostro potientur, etiam maiorem gradum dignitatis postmodum adepturi. Post hoc vero beneficium, m qui fraudibus ac rapinis minime temperarint, in eos Iudiciorum auctoritas exseratur. Dat. VIII. Kal. Iun. Med. Valentiniano & Valente A A. cores f. 363J

NOTAE.

in eodem ar umento Oeeupata est. GOTHO FR ED.

gister militum, L. o. de re mitis νἐI I. u. de Veteranis, cte: ID.

510쪽

DE A c et v A R II s de quibus semel plena

l. annon.) est haec Valentiniani Sen. constitutio: ' qua fraudibus & rapinis eorum quibus famosi maxime. fuere, ut ostendi ad d. l. N. adducto etiam Sexti Aurelii Victoris loco occursurus . triplici heneficio eos auctum it. Primum est An nartim commodum , longe maius quam antea: 'Nam cum Actuariis indit tincte hinas annonas dari voluerit Constantinus M. LI. sv. hac l. Valentinianus nonnullis Actuariis maiores longe dari praeci- pit; nempe Actuariis Numerorum Palatinorum &Comitatensium , itemque pseudo. Comitatensium: de quibus 'ad L vir. Ap. de erogat. misit. annon. Hi scilicet Numeri, atque adeo eorum Actuarii praeeipim & eximio quodam iure habiti fuere, prae aliis Numeris, sic tamen ut etiam Palatini ila Comitatenses Pseudo comitatensibus potiore iure haberentur. Nam & maius corporis robur & maior statura in Comitatensibus quam in Ripensibus re . quirebatur, LI. sv. de filiis micanar. Hinc adeo clipitationis seu census immunitas maior per Cornitatentem . quam per Ripensem militiam quaerebatur, s. .sup. de tironibus , dc ι .sup. de Veteranis. Hinc Comitatensibus species ipsae annonariae aliquando solutae suerunt, liolitaneis vero sin quihus& Ripenses pretia tantum l. 17. ins de cohortalib. Hi ne & Actuariis l)alatinorum & Comitatensium, itemque Pleudo Comitatensium, maior annonarum modias quam eaeterorum datur , quod ex hac l. liquet : Et adhuc palatinis Ac Comitatensibus maior quam PIeudo-Comitatensibus. Quare illis senas annonas diurnas scilicet & senum capitum seu pabulum pro animalibus eorum ex horreorum conditis dari iubet h. l. Valentinianus Sen. His vero

quaternas tantum tum annonas, tum capita. Hoc igitur tam amplo annonarum heneficio rictuarios,

quos dixi genus hominum habendi cupidum, alisque ad patrandas fraudes velandasque quasi a natura factum, annonaeque dominans, δα. quod sext.

Aurelii Uictoris de eis Iudicium est a fraudibila &rapinis abductos atque aὸ ossicium reuocatos voluit. Vbi interim Annonarum diurnarum, & Capiti numerus notandus senarum quaternarum. Qui aliis multo amplior. Exemplo esse potest, vel Ammiani Marcellini locus lib. ai. iap. . ubi agit detonsore lmperatoris qui escenias diurnas annonus, totidemque pabula iumentorum , quae pulo dictitane Capita, accipiebas, s annuum stipendium grave. Vt & secundo beneficia, Temporιι inquam:

Nempe cum antea breuiore tempore Actuariorum illorum tempus & actus coarctaretur per decennium curam eius ossicii sustinere nunc illos vult: Et rationem reddit Valentinianus .i ut perspicuo manifesteque fides eorum & industria comproh tur. Forte & haec ratio politica Valentiniano proposita fuit, ne per crebras Actuariorum mutationes eo magis & annona, & aratoribus vexarentur, nouis subinde Actuariis rem facere cupientibus, atque ea re omni fraudis ac rapinae generi indulgentibus. Etsi fatendum quandoque Lupe in contrariam rationem tuisse Principes : coarctato v delicet actus tempore eorum qui voracitate de rapacitate notissimi essent: veluti Numerariorum de Scriniariorum 2 quod docet lex . s. l . Pst. ins b. I.

Tertium beneficium est Dignitatis, quam Valentinianus Senior pollicetur Actuariis illis actu suo ex fide defunctis. Nempe Perfectissimatus dignita. tem exacto actu his pollicetur ; pariter ut Iulianus Numerariis , sup. Imo & maiorem deinceps gradum dignitatis. Sane & antea iam Actuariis ut hac lege dicitur iuxta Numerorum testificationem dignitates . & quidem maiores postulatae a Principe: quod docet Ammiani Mareollini locus

tib. ao. cap.F. Contra vero poenam iisdem minita-P. 6stur, si a fraudibus ac rapinis non temperauerint: sic praemiorum exhortatione , sic PCenarum com minatione meliores fictuarios facere studuit.

SVPEst Numerariis Celsissimi Ossieti Tui aliter est nostra sententia, quam divae memoriae Iulianus i duxerat sanciendum: Ille Lege proposita Numerarios omisso cingulo, condicionis conscios vilioris, sc) necessitati publicae obsecundare Praecepit; nos, qui malumus obsequia hominum esse votanturia quam coacta, su mere cingulum, & militiae ordinem tonere, Numerarios iubemus: cum si in aliquo fraudium scelere fuerint deprehensi , nullo modo pollini a crirporali iniuria d) vindicari. Dat. Prid. Id. Decemb Parisis, Θ Valentiniano & Valente A A. cONss: U63