장음표시 사용
111쪽
accidere ex natura accessionis, & ex vigialia prohiberi. Cum vero hac priuati fue-xint aegrotantes, tunc damnu sentixit m nifestius, non quia altera laesio accedat ex
sono.sed quia deest illa quae ex vigilia ha- sbetur utilitas. Hic igitur sermo ostedit nulla fieri in accessionu principiis ex somno laesionem,sed hoc ipsum latummodo, ca- rentiam scilicet utilitatis:alter vero sermo concedes ex somnis fieri hoc tempore lae- Iosionem, ostendit nunc Hippocratem docere de iis qui in aliis teporibus dormiunt, in quibus magna ex parte manifesta utilitas ex somno consequitur, praeserrim ubi morbo declinante adhibetur. Nam & ali- Is quando morbo iam consistente adhibitus manifestam affert utilitatem,& quadoque in extremis partibus augmeti quae ad consistentiam eo putantur. Sed manifestissima omnium utilitas in declinationibus fit: & io quidem somni, qui nocent,minus exitiales sunt iam consistente atque increscente accessione:praecipuὸ vero in declinationibus sunt perniciosi.Na quo tepore quodq;
est Utilissim v, si praeter id quod nihil pro- ar
dest,etiam nocet, mortem no sine ratione
signJficat. Et somno autem laesiones sunt, quae sunt utilitatibus contrariae: quod videlicet febres ab ipsis aut non dissolutitur,
112쪽
aut etiam exacerbantur, & quod dolores intenduntur,& fluxiones multiplicatur,&erescunt inflammationes. Quidam vero ex ipsis inter dormiendum delira loquun--3 tur:&ubi expergefacti fuerint,multo tempore in delirio perseuerant. Quosda 4 som
nus grauissimus dormientes Occupat, & comatis vix cum punguntur, excitantur. Haec Vero omnia contingunt propter humorum
1 o prauitatem:quos, bi calor innatus sortior quide existit,per somnos cocoquit:quando vero debilior,succumbit,& ab illis viscera aggravantur,& dictis affectibus homo corripitur Ipse etenim Hippo. vult horJ mine vigilante extrinsecus esse calidiore, . dormiente vero cotrario modo se habaret
id nos edocens quod etiam quibusda aliis rerii naturaliu studiosis visum est: somnuatque vigilias fieri secudum innati caloris
2 O motiones.Non absque ratione igitur eu nit,ut cum in visceribus iste collectus,causas morbificas. nequeat euincere , pernielem significet. Si tamen evicerit,non propterea certae salutis est signum : nisi quispiam, quantum ad talem affectum attinet:aegrotum dixeritinon periclitaturum, qui tamen ex alio rossit interire. Nam siqua inflamatio aliquam ex partibus principalibus praeoccupauerit,solui difficilis, cog χ
113쪽
tingit aegrum , qui ita se habeat , interire.' Quare iecurius pronuntiandum est , ubi ex somno laesio aliqua aduenit, lethalem esse notam: cum vero prodest, non lexhalem. Quod veris ex somnis aliqua accidat laesiones, ipse etiam in libris quos Epide-mios inscripsit, ostendit, his verbis: Inter Coma hos multi erant i graui oppressi somno, te lasο- α delirantes: nonnulli vero ex somno ta-
II. O Kη πυ φρ σννην υπν γε πω H, αγα- Vbi βο-- ἀ lirium sidat bonum. Si ambos dixerimus aphori sinos,& huc scilicet & autecedentem, inuice iungi, totus sermo talis utique fiet: In quo somno morbus labore facit, mortale. Si vero somnus iuuat no mortale, ubi igitur somnus delirium sedat,bonum, ut quoddam veluti exemplum particulare subiungat sermoni antecedenti uniuersaliter dicto : tanquasi ita dixisset: Vbi dolorem somnus sedat, bonum, Ubi igitur febrem somnum sedat, bonum. Vbi igitur inflammationem sedat somnus,bonu. Sed satis fuit ei tantum periculosiorem morbum nominare. Nam Veritas sermonum uniuersalium,ex huiuscemodi exemplis magis dii ucet.
114쪽
Somnu , inque Quilia , Drumquesimo-' m excessem,malum. Nonnulli ex medicinae professoribus existimarunt vigiliam modum excedentem,malum esse&signum,& causam:non tamen somnum: hunc enim semper bo-Ionum esse & signum,&causam ,&nunqua fieri somnum, modum excedentem: plurimos vero decipi, arbitrantes initium dispositionemque comatis, nanum esse longum. Veroni ni a nobis discentes quod I s nondum coma nominatur, nisi dissicilem habuerit , expergesamonem , concedant rectὰ somnum longum nominari,quando solum tempore excesserit modum naturae conuenientem, & nondum habuerit dis ficilem expergefaetionem .Fit autem huiurcemodi somnus refrigerato primo sensi-xiuo,hoc est cerebro ipso,quae refrigeratio cum sortis fuerit,mista quidem humiditati,facit letha gicas passiones cum siccitatea J Vero: eas quae graeco vocabulo id est congelationes nominantur. Sic αvigiliae fiunt quidem propter calorem primae Partis sensitivae, sed vel ex sola intem Peratu a , uri. otiam ex humoris biliosi
115쪽
abudantia. Horum vero talium omnium demonstrationes in nostris sunt scriptae tractatibus, nunc autem sussiciat sola eorum capita tetigisse. Sicuti utem quidam suere qui solum somnum semper fieri mo sderatum existimarunt, & nunquam extra modum existere:sic nonnulli rursus aiunt vigiliam nunquam esse moderatam , sed hoc nomen solam immoderantiam significare,obliti eius quae in usu vitae seruatur x Q consuetudinis,quoniam & mala nonnunquam mediocria dicimus magnoru comparatione. sie igitur audire oportet vigiliam mediocrem,ac si significet Drum
Non satietas, non fames, neque aliud quisquam, quod modum excesserit, Mi - 1 o
Rursus hie aphorismus,scut & alter qui
antecedit, quod in una materia versatur, idem apparet omnino. Nam,cum sanitri commoderatio quaedam sit , necesse om- 2 snes immoderantias,quae plurimu amodo recesserunt,iam aegritudines esse: quae vero nondum id plurimum obtinent assiritudinum generationem ostendere.
116쪽
Non eius quae fit ex motionibus immoderantiet nomen est lassitudo, sed eius quae aduenit in corporibus animalium dispositionis. Neque enim lassitudinum meminit , quae ex talibus accidunt motionibus, sed quae sponte contingunt. Cum igitur absque motu huiusmodi euenerit dispositio: non simpliciter lassitudo , sed lassitudo spontanea nominatur. Sed cum tres sint lassitudines, quemadmodum in libris
de sanitate tuenda declarauimus , prima quae vicerum, secunda quae tensionis,tertia quae inflammationis sensum habet, quae ex istis componitur: prima quidem ex vitiatis humoribus ortum habet, secunda ex plenitudine , tertia ex utrisque simul Q coniunctis. Sic enim a nobis est demon-m aluminea, quae de salubribus cassis inseribitur,tractatiqne. mare non temerC dictum est spontaneas lassitudines morbos nuntiare. VI.
117쪽
dicandi vi m ex facilitate toleratiae. Nam si humor superexcedens evacuetur, tunsipsum seipso aegrota fieri leuiore,& melius tolerare est necessarium : quod si aliquod etiam ex iis,quae sunt secundu nata. ram, excernatu Edissolui ac debilitari aegri vires, & quanda sentire afflictione. Quare non tam ad unguem quantitate eorum, . quae euacuantur, oportet examinare, sed
duas,quae dictae sunt, notas:si, qualia opor Iotet, uacuantur:& s,facie tolerant. Quod autem postea ab ipso subiungitur , Atque obivsique ad ιmmi defectio ve expedit ducere:
recte quidem ab ipse dictu est , sed adiici
oportuit usus signa. Quia vero ipse prae-xstermisit: nos, quandoquide ipsa experientia, & ratione videmur inuenisse, disposii tiones , in quibus expedit usque ad animi defectionem euacuare,dicemus. Et primu usq; ad quam animi defectionem dictu ab α' ipso fuerit , distinguere oportet. Neque enim talς di*x animi defeetias, qui ex pa- bybli, uescentibus aliquado aegris 'venae sectio-Lgittir, nem,uel tale auxilium aliquod solet acci. phlegra o dere: neq; vero quum in ore vetriculi hunes, Uel mores mordaces, qui vel prius in ipso coaceruati fuerunt, vel in ipso remedis 'suad eundem defluxerunt : causam dederint animi defectionis. Solent enim tuc quom
118쪽
pati animi gesectionem: no tamen huius modi animi defectio est sufficiens me sura
euacuationis, quae nonnunqua antequam oporteat contingit:sicuti .cu febricitantes
I plerique,vel inter surgendu ,vel residendu, animo deseceiunt:ob qua causam decumbentibus ipsis secamus vena.Ea igitur animi desectio quae sit ratione euacua.ioni nunc ab Hippoc. dicta est, esse mensura Io euacuationis,& in maximis inflamationibus,& in ardentissimis febribus , & vehementissimis doloribus.Oportet autem si- .cuti &ipse inquiti viribus integris atque valentibus, tanta moliri euacuationem,&Is nos saepius huiuscemodi euacuationes prodesse plurimu , experientia didicimus. di a & in ardentissimis febribus si usq; ad animi desectione sanguis mittatur, statim totius corporis habitus refrigeratur,& Ω-zo bris extinguitur, & plurimis etia aluus ciatatur,& sudores emanat,& quida eoru ex his sanitati sunt prorsus restituti,alij adiuti plurimu vehementia aegritudinis abscide Iiat In maximis vero doloribus nulla ma-z S ius inueni remediu, qua usq; ad animi desectione euacuare, adhibita distinctione, an mittere sanguine , an purgare Oporte aet usq; ad animi desectione, queadmodii in Iibro de venae sectionς monstrauimus.
119쪽
In morbis raro ,s inprincip=s, me- incinis purgantibu- Qti, 2 hoc cumpraemia,- ratione facien m. Paulo antea dictum erat. Cococta me- rodicari,& mouere non cruda,neq; in principiis si non turgeat,plurimu Vero no turgent. Nunc autem, quod circa principia acutarum aegritudinum tantam aliquado contingit purgare utiliter, nos docet Ilip - 1 spocrates. Nam in longis morbis semper oportet expectare coctione, in acutis veris, cu turgent, etia ab initio possiimus uti medicamentis purgantibus, & hoc ipsum icu multa cautione & praemeditatione fa- 1 ocere. Vnde mihi videtur recte Hippocrates adiecisse, Et hoc cu praemeditationefacere.
Sive enim per hoc verbum diligentem in- . telli gat examinatione, siue aegroti praeparamentu siue recti iudicii expectationem is siue horti aliquid, sue omnia unius Vocabuli significatione coprehendantur: quantum sit circuspectus circa huiusmodi purgationes , manifestat. Neq, enim periculum
120쪽
tum minimum , in morbo acuto male uti purgante medicamento, csi omnia id generis sint potetia calida, febris vero, quatenus febris est,& sui ratione,no modo nos calefacientibus atq; exiccantibus, sed co-trariis, hoc est, humectantibus & refrigerantibus egeat. N5 igitur ob ignei febris caliditatem purgatione adhibemus i hanc enim scimus sui ratione nociturami sedro propter humores illam efficientes. Quare
maiorem oportet ex noxiorum humorum
euacuatione fieri utilitate,quam id quod necessario cosequitur j ex purgatibus medicamentis detrimentu. Est autem maior 3 s utilitas,si absq; molestia omnis infestas ac
molestans humor , sit euacuatus. Vt vero hoc fiat, primo oportet consderare, nunquid aeger idonee se habeat ad huiusmodi
purgationem. Na quicunq; multa crudi- et O tate laborant vel qui tenaces ac crassos cibos assumpserunt sicuti etiam quibus hypochondria distenta atq; inflata sunt: aut sapra modum t calida atq; ignea existunt, l cal & hoe ipso in loco aliqua est xiscerum in- daas flammatio : omnes ij haud quaquam sunt inea Q- apti ad purgationes. Haec itaque abesse rina. Oportet, & humores, quam maximὸ fieri potest, esse fluxui paratos, hoc est tenues,& nullum lentorem participales, dc aperta