장음표시 사용
101쪽
conuenit,boc est qui agitantur,& de loeo
ad locum mouetur ac traffluunt. os Vero qui sint in aliqua corporis parte firmati : neq; alio auxilio mouere oportet neq; medicari ante coctionem. Tunc enim na- sturam ipsam habemus euacuationi adminiculantem. Videtur siquide ipsa post coctiones, humores dicernere, & superfluitates expellere: tuo in tempore fiunt indicationes. Sed cum persecte ipse mouetur, Iomedicamento opus no est si vero mediocrius atq; imbecillius agat, id quod deficit,oportet nos medicando supplere: ut ex utroq; noxij humoris fiat eu ac uatio, natura quidem expellente, medicamelo ve- I sro attrahente. Ostensum enim est a nobis in comentariis de potentiis naturalibus, naturam unusculusq; particulae quatuor mi potentiis, attractiva proprij alimeti &eiusdem retentiva,& praeterea cococtiva, zo& quarta alienoru expulsiva. Singula vero medicamenta familiare sibi attrahunt humore.Bene aute sermoni addidit: Plu rima seero no turget. Et discere oportet hoc ab experientia, quod videlicet humorum transfluxus ab una parte ad ali ἔ,raro contingunt, sed frequetius quiete habet:& in na aliqua parte cosistunt:in qua etia co- coquuntur toto morbi tepore usq; ad eius solu
102쪽
solutionem. Scire autem oportet quod in quibusdam exemplaribus bicaphorismus scriptus non est in libro autem de humoribus passim scriptus inuenitur.
Deiectiones no multis ine Funt aestimanda e talladiistiantur qualia conueniunt, aegri facile tolerant. Atque Mi sesque ad Is animi defectionem expedis ducere faetendum, sager post tolerare. Sive a natura , siue a nobis euacuatio fiat, oportet omnino costituere quendam zo ipsius modum. Sicuti enim humorem molestantem pro qualitatis ratione oportet Vacuare: ita utiq, etia quantitate euacua tionis magnitudini noxae respondere. Sed
qualitatis quidem indicia superius dixi-αs mus, ubi illum aphorisinum exposuimus, cuius principiti est, Inperturbationib- Qentris. Qualitatis vero nullum habemus indicium. Ob hanc igitur causim mobis dedit Hippocrates de eadem quantitate iu-
103쪽
dicandi viam ex facilitate toleratiae. Nam ii humor superexcedens evacuetur, tui ipsum seipso aegrotu fieri leuiore,& melius tolerare est necessarium : quod si aliquod etiam ex iis,quae sunt secundu natu ram, excernatur:dissolutae debilitari aegri vires, & quanda sentire afflictione. Quare non tam ad unguem quantitate eorum, . quae euacuantur, oportet examinare, sed
duas,quae dictae sunt, notas:si, qualia opor Iotet,euacuantur:& s,facie tolerant. Quod autem postea ab ipso subiungitur, Atque .sebi se que ad animi de Hemove expedit ducere:
recte quidem ab ipso dictu est, sed adiici
oportuit usus signa. Quia vero ipse praetermisit: nos, quandoquide ipsa experientia, & ratione videmur inuenisse, dispositiones , in quibus expedit usque ad animi defectionem euacuaretalcemus. Et primu usq; ad quam animi defectionem dictu ab zo ipso fuerit, distinguere oportet. Neque enim talς dicit animi desectus, qui expa-' Alisi uescentibus aliqua lo aegris venae sectio legitur, nem,Vei tale auxilium aliquod solet acci. phlegra ο dere: neq; γ ero quum in ore vetriculi hunes, - mores mordaces, qui vel prius in ipso co-Qma. aceruati fuerunt, vel in ipso remedi suad eundem defluxerunt: causam dederint animi defectionis. Solent enim Luc quom
104쪽
pati animi desectionem: no tamen huius modi animi desectio est sufficiens me sura
euacuationis, quae nonnunqua antequam oporteat contingit:sicuti cu febricitantes
1 plerique,vel inter surgenda,vel residendu, animo defecerunt:ob qua causam decumbentibus ipsis secamus 'e'a.Ea igitur animi desectio quae fit ratione euacuacionis, nunc ab Hippoc. dicta est, esse mensura Io euacuationis,& in maximis inflamationibus,& in ardentissimis febribus , & veho- mentissimis doloribus. Oportet autem sicuti &ipse inquit in viribus integris atque valentibus, tanta moliri euacuationem,Scas nos saepius huiuscemodi euacuationes prodesse plurimu , experientia didicimus. I a & in arcientissimis febribus si usq; ad animi desectionε sanguis mittatur, statim totius corporis habitus refrigeratur,& Ω-zO bris extinguitur, & plurimis etia aluus ciatatur,& sadores emanat,& quida eoru ex his sanitati sunt prorsus restituti,alij adiuti plurimu vehementia aegritudinis abscide Iut. In maximis vero doloribus nulla ma-οῦ S ius inueni remediu, qua usq; ad animi desectione.euacuare , adhibita distinctione, an mittere sanguine , an purgare oporte ret usq; ad animi desectione, queadmodula libro de venae sectionς monstrauimu .
105쪽
In acutis morbis raro ri in principse, med ianis purgantibu- Qti, re Loc cumpraemedi- ratione facien m. Paulo antea dictum erat. Cococta me- roclicari,& mouere non cruda,neq; in principiis si non turgeat,plurimu vero no turgent. Nunc autem, quod circa principia acutarum aegritudinum tantam aliquado contingit purgare utiliter, nos docet Hip- i spocrates. Nam in longis morbis semper oportet expectare coctione, in acutis vero, cu turgent, etia ab initio possumus uti medicamentis purgantibus, & hoc ipsum icu multa cautione & praemeditatione fa-iocere. Vnde mihi videtur recte Hippocrates adiecisse, hoc cu praemeditatione facere. Sive enim per hoc verbum diligentem in- .
telli gat examinatione, siue aegroti praeparamentu siue recti iudicii expectationem 1 ssiue horsi aliquid, siue omnia unius vocabuli significatione coprehendantur: quantum sit circuspectus circa huiusmodi purgationes , manifestat. Neq; enim periculum
106쪽
lum minimum , in morbo acuto male uti purgante medicamento, cu omnia id generis sint potetia calida, febris vero, quatenus febris est,& sui ratione,no modo n5s calefacientibus atq; exiccantibus, sed co-trariis, hoc est, humectantibus & refrigerantibus egeat. No igitur ob igneafebris caliditatem purgatione adhibemus i hanc enim scimus sui ratione nociturami sed a P propter humores illam efficientes. Quare
maiorem oportet ex noxiorum humorum
euacuatione fieri utilitate,quam id quod necessario cosequitur j ex purgatibus medicamentis detrimentu. Est autem maioras utilitas,si absq; molestia omnis infestas ac molestans humor , sit euacuatus. Vt vero hoc fiat, primo oportet considerare, nunquid aeger idonee se habeat ad huiusnodi
purgationem. Na quicunq; multa crudi-2O tate laborant vel qui tenaces ac crassos cibos assumpserunt:sicuti etiam quibus hypochondria distenta atq; inflata sunt: aut supra modum t calida atq; ignea existunt, ca & noe ipso in loco aliqua est viscerum in- da γλas flammatio : omnes ij haud quaquam sunt inea apti ad purgationes. Haec itaque abesse rina. Oportet, & numores, quam maximὸ fieri potest, esse fluxui paratos, hoc est tenues,& nullum lentorem participales, bc aperta esse
107쪽
esse foramina, per quae debet purgatio fieri, & nullam babere obstructione. Nam& nos ista antea paramus: cum quempiam sumus purgaturi. Et hoc est quod ab ipso Hippocrate dicitur in illo aphorismo: Cor spora ubi quis purgare velit, Oportet fluida facere. Verum in acutis morbis,circa principia statim circa primum videlicet diem, vel non vltra secundu , si sumus usuri purgantibus medicamentis,quando turgent, Ionon datur facultas ista praeparandi, nisi quis forte arripiat occasionem propinandi
melicratum , in quo decoctum sit liquid hyssopi, vel origani, vel tragorigani , vel rhynii, vel pulegij, siue quid huiusimodi is
vim habens humores extenuandi. Quare non sine ratione dixit, raro circa principia morborum acutoru nobis venire in usum purgationes:quoniam Drdi si turgent humorcs molestantes in principiis: neq; etia λέγs quid istorum adsit, uatis aeger est ad purgandum paratus : neqi etiam morbus dat nobis otium illius idonee praeparandi. XXV. et
108쪽
si qualia oportet purgari.pur entur, confri,ufacie fer ni si contra, dissic iter. Non est dubium, hunc aphori sinum in illo contineri, in quo dicebatur:In pertur-3bationibus ventris, & vomitibus spontianis, si qualia oportet P Sari, purgentur: eonfert, & facile tolerant: si vero no contra. Verum quia in hac libri parte de purgationibus a medico factis loquebatur, de Io omnes fere necessarias distinctiones conmemorauit, non piguit ipsu huc quoque adiungere aphorismum,in quo nihil noui edosetur led ad memoriam reuocantur ea quae prius in alia libri parte enunciauerat de spontinis euacuationibus: ut hoc etia in loco totus sermo de purgationibus csset abselutus.
109쪽
Interprete Nicolao Leoniceno Vincentino.
In quo morbo, siummis la- ioborem facit, mortale. Si seer. iuuatinon moriale.
Quod quidem labor apud ipsum nunc
laesionem lignificat,clarum est ex eo quod opponitur.Inquit enim : S Qero Fomnus iu- uerit non mortale. Cum vero duplex sit ea, quae ex somno fit,laesio,altera communis, quado in principiis accessionum,quas annota
110쪽
notationes Vocant, aegrotantes dormierint:altera propria , ut in quibusdam morbis, quando in aliquo alio tempore somnus nocet, de hac ipsum dicere, est existiue mandum. Altera enim neque mortem,neque aliquod aliud malum significat: cum naturam temporis consequatur.In principiis squidem accessionum , & calor naturalis totus,& humores in profundii corporo ris vergunt quemadmodum ipse docuit & praecipue in quibus horror quispia , vel rigor,vel fortis partium exterioru refriger lio contingit. Et propterea , si in principiis dormierint , symptomata illis protra-Is hutur, vix febres ad consistentiam perueniunt.Si qua vero inflammatio sit circa viscera, merito augetur:& si humores aliqui in Ventrem confluant, non aequὰ atque in aliis somnis concoquutur, sed multo plu-dio res fiunt,incocti permanetes. Ob hanc scilicet causam, aegrotis vigilias praecipimus tempore illo,eam,quae sit per vigilias, piritus, sanguitusve, atq; caloris habitatis in
eis,ad exteriora motionc,opponentes, tan
ae , quam maxima auxiliti aduersus illam quet ni in accessionu principiis,finguinis, spiritus, & caloris naturalis ad interiora retractione. Quare no sine ratioe dixerit qui Gpiam huiuscemodi lationes hoc tempore