장음표시 사용
51쪽
inueniet. Fieri ergo non poterit ut corpus neutrum
aequali interuallo distet ab aegro saluberritilo. ed 'eutrorum natura uagi cu' sanis conue it quam aegris, quippe in eo omnia sanaaeoniantiunt, quod operationes illaesis e hibeant. Sola aegrota corpora sensiles opcintlamina noxa, habent, quod est pisiani ab aliis insigne discrim . Ac tantum de disserentiis corporum. superest nunc peciales singulorum perui ingere notas , ocprimum insalubrium citra aegritudinem : facile enim ex his erit salubrium cineuiterum colligete proportionem.Non tamen deomnibus insalubri bus dicemus, sed primum de solis intemperatis, quod horum sit maior dissiculias naaior i. varietas, quam nonex facie, externa corporis phantasia' sicuti figuram, magnitudinem, binerum, licet metiri, ed ex partibus internis praesertim principalibus eam oportet colligem. Sunt autem corporis partes simplices in duplici dicterentia. Aut
enim publica sunt,aut priuatae. Privatas voco,quae nullius curam gerunt, sed tantum suarum rerum satagunt,utpote naturales antlim. talis simplexa glandulosa caro adeps, membrana ligamen-ltum,cartilago,os. Nam, licente Galeno,quemad modum magnes perae attrahit serrum di retinet
lita hae particulae per se suo sitiuntur alimento, meque alterius viribus indigenti Alterum genusi partium publicum est , idque riuisis dupleκ. Nam alterum simpliciter primatum obtinent, alterum primatibus seruit, ac publicum ministe-
'um exhibet. Primarias autem dico,quae virtutem toti corpori aut certe conseruationi specie neces.
potia magisti ecialia. Corporis partes dupli
52쪽
Alia rursus de hepate dissensio.
sariam generant. Sic cor ex se vitalem virtute fundit, ne quavita consistere nequit Cerebrupanimalem, qui singulas corporis partes animai sensum ac motum largitur. De hepate maior econtrouersia, di tamen vel ipsum quoque i iobscure naturalem facultatem singulis partibuinfundit, quae ut fortassis ad naturales minimconcurrit: ita ad seruandam naturalem partiui virtutem tandem est necessiaria Iam neque ex isti partibus solae facultates promanant, sorte etianspiritus, ac ex corde vitalis, cerebro animalis. Dhepate iterum magna est dissensio nam quid an spiritum naturalem auferunt, nonnulli mordicuretinent Prosectbproblema est, ac veriusquar
hoc, an ipsum hepar sit omnium vi certi primum nam hoc tandem Galenus comperit per experim se
tiam ac aliter utraque opinio seruari potui Teltam eorum qui cor, quam eorum qui hepar prii mum statuunt. Adeb multa ratio ignorat,quae experientia inuenit Galenus pia dictis tribus adiic testes nam quamuis simpliciter citra hos singulorum vita consistere possit, ad perennitatem ta men speciei sunt necesiati j. Gencrant autem 4 pspiritum, qui in se recipit facultatem procreatrocem, per vasa te minaria in generationem est ut ditur. Atque id unum genus artium publicui ministerium obtinentium Talis praeterea nerui spinalis medulla; nam haec spiritum animalem cerebro excipiunt, , in uniuersum corpus definiat.Nihilo segnius arteriae ministrant cordi.Cui enim spiritum suum vitalem per solida corpor non possit transfundere, per arterias derivat, acu
53쪽
citur, haec ab illis oriri, no est, incipere 4 1-inem ducere. Putant id dici ex eo alij, qudd nc uum praeparatum alimentum accipiant otio quidem est falsiissimum, sed altera harum arum duntaxat ratione ab iis oriri dicuntur velluod sua principia, vel suam virtutem illim tra- tuo igitur sunt derivatiinres, quamor uat t
HRVlpi x nium. Nam quamuis citra vem principia Diutere nequit quippe usum necessarium viri; μδ: o .: si corpori praebent;Honge tamen diuersemis incipiis aut etiam derivationibus rationerno iaciat. Nam neque virtutem aliquam generatar,rque etiam aliunde genitam dispensant. Dum it de vesica, felle, renibus, ac intestinis loqtiocliorum quas sentinaeo expurgamenta existinatitque haec surat,quae quartam differentiam facio Quarta rem.
oteriali libeat adiicere in Quintam Dearum stilia iVN di 5ς-
α partim per se suinciui partim aliquid ,
ii recipiunt, praeterea aliquid ex aliis vicissim ly ' - mutata ita ales quidem partes rursus sunt ipsa mincipalia viscera, si composita intelligac Nam luituam quodammodo operam inuicem praebeti aippe hepar cordi, cor hepati, utrumque autem terebro,cui conuerso cerebrum viris que ossicium a ponit. Sed recte tamen Galenus hanc differeti Jam omist, utpote quid uni an Metam partium ii retentiam collegit, ex qua Qti corporis cm eramentum licet captare,cuiuio pectui su per Ameum fuisset idem bis tepetori, Non tametri ita supersua erat dineres tua, nam ut principa
54쪽
les partes non sunt, ita magnam in corpore it rentiam faciunt. Atque haec de animalis partibus quibus per accidens rerum amnitatem ipso capillos ac ungues seripsit Galenus. Nam tametsi ista extra corpus sint, ac omnino inanimal atque appendices tantum tamen ipsa. praesertir pili, nequaquam postremum locum inter ea quo reliquorum etiam principalium viscerum tempeiraturam produnt, obtinent. Icitetv ut a cerebro viscere supremo inci ' piamus, duo sium malim sunt, quae ipsius naturai
Accidenti . aeternet eriem ostendunt,ac discriminant:accidentini scilicet, quae sumuntur ex dispositione apii Op x xi00ς- in operationes quae nusquam magis arunt. inuenies hic naturales, intellectivas ita appeti primariasy iensiuitas ae motivas. Sic nunc dcapitis disipossitionem, nequaquam intelligo sol illa accidentia proprie dicta, a quae necessarii sequuntur, utpote totius faciei colorem, piloruit condicionem ci verumetiam totius capiti ext sthni sub isam antasiam,figuram dico ac magnitudinen stantialias Signum substantiale quod alibi erat primum, biob: ii ii ' ' O profesta mittit mas,quia tactu, que in interio illorum i0ς viserea nesciunt lesumitur. Quare eius loco aliuiae adiicere poterimus, quod scilicet ab externi
iniuriis aut fottianis capitur. Nam re antea dictu deae corpus te rarratum has facile contemneri intemperatum eam plerisque cedere idi calidunquidem calidis frigidum autem stigidis Igitur, a principio sieritionem aggrediamur , paruum put semper insontinassivi breue cerebrum oster
55쪽
re hebrum contineri. Non est tamen id semper Non tamenninemperatam quod quidem facile cognostes ex q*pςkΠ ura. Nam bona plerumque bonam temperiem.' φῖ μ'
xiemadmodum mala contrariam sequitur .rarolum virtus formativa intemperatam malaiam . tene effingit, quemadmodum temperatam ple inque bene digerit. Et tamen aliquando virtus in impotens, ut materiam quantumuis probam equeat recte cosormare quemadmodum ru tuis liquando materia tam rebellis, ut virtutem liceti raem,contemnat.Ergo amplius consulendae ope-ntiones Potest enim nonnunquam ob materiar
aucitateria operatio esse manca, sed citra bonam n periem non potest esse elegans ac persecta. aque paruum caput semper aliquid mali ince-
bro conqueritur, non tamenssemper magnum daput cerebrum liberale asserit ilotest enim ali mand ignaua dc exterior materia, qua circun funditur cile copiola; interior autem, qua totius apitis foelicitas pendet breuis & modica Distin- aesio facile nam raro bona capitis figura, aut cterioris alicuius partis apparet, nisi pulchre se cliabeat viscus quod subiacet: nam ab interno ro- ore tota exteriorum proriciscitur pulchritudin iti otest tamen iniciorte fortuna aliquando ali ter ontingere Proinde ridelius signum acci plas ex hum
erebri facultatibus,hoc est,sensi,motu,&intelle-ςζx hyi pς' situ Fieri enim non potest ut haec elegantero alia 'U' 'με ur, cerebrum fit imale fortunatum. Neque hic nullum describenda capitis figura est m. in l- , titudo ac operationum varietas in homine mula. um cerebri exinde magnum captu expostula
56쪽
Figura eari bat quod ne molestum esset futurum, sphaerica
: ἡ I, am natura excogitauit,quae breuissimo spati
quam plurimum cerebri contineret est enim onium aliarum capacissima. Interim tamen nequihic superesset, aut deesset, circunferentiam avtroque latere abscidit,4 quodammodo hanc 4eprcitum. xuriam in anteriorem ac posteriorem partem ex pressit, ita ut utraque haec pars extuberaret. Quo neque temere sed magna cum utilitate factum est Expediebat enim anteriorem ac posteriorem cap tis partem liberaliorem extuberare ipsa mediqubd medius ventriculus partius, poliremus autem magnus esse debebat Iam in priore non nresidet sentus, sed plures, qui liberaliorem sedet requirebant secus enim periculum erat ne inhal parte ventriculi opprimerentur ac perpetuo quo dam sopore animans detineretur. Figuram ci gecapitis eius oportunitatem iam latis explicauisso gur mus. Et quidem bona seinperbonam cerebri an
monstrat ui temperaturam, aut saltem virtutis formatrici Wm x xura integritatem. Non tamen idonea figura alicuiu
bona figitia partis capitis, aut prioris, aut etiam polleriori .ljςum pῆς seorsum, perpetu bonum in cicat: nam fortuna
semper bo promptius dirigit partem quam totum bi nequi di*- - paruitas suacipitis, aut occipitis eortum, abieictum statim cerebrum infamat nam duo ventri culi principalissimi in cerebro, postremus ac medius. Iam unius liberalitas, alterius breuitaten redimere potest.Facilis etiam laruis edenda eiac stura exteriolis saburrae,mod quae substernitu rebri substantia eius locum impleat, ipsaque ex tui gea si non in hoc loco,ialtem in proximo.Noi
57쪽
METHODUM MEDICINAE. 23ie ubi totum caput exiguum est,totius capitis Paruum ea
terit fieri liburalis compensatio. Quae quidem '
asia est quaru paruum caput semper sit lignum iam, occinul
lum, occipiat aurem vel sinciput non semper i hes h
reliquis omnibus magnitudo .paruitas eo semicr. iiii cum toto capue similiter aestimanda sunt, squod in toto capite expendendo omnes ope nones animales oporteat consulere in incipite To magis senium, visum,gust*m,oli actum in xcipite autem motum Impossibile enim est, haec ne constare, cerebrum unde proficiscuntur, ale se habere. Atqui saepe e contrario euenis,sen Orerationesim videlicet unum, aut plures, ac ipsum motum ij si αδ ux
s ei rare, ipsum autem cerebrum pulchrE se habe deprauatae in praeter ipsius principii hoc est, cerebri ' hii 0 xi lenitana temperiem,laaec etiam deliderant proprii rubi listrumenti concinnitarem . ita sepe continetit uosdam caecos, mutos, aut etiam turdos este, oblituatum vitium , nihil desiderante ipso cerebro. tque in hoc omnes operationes sensitiuae mo-mae nihil interim resertan voluntarias praeterea activa dixerisia primariis differunt.Non enim secunda aliqua instrumenta obtinent, sed e 'P 'sis continente profici icuntur cerebro Vocoq0 Nuic-nxur, utem operationes primarias, quae reuera primae An tu,'' c nobilissima existunt. Ac tales quidem tres sunt, pruin Mi vii ahantasia, intellectus, memoria Nam sentus Nequaquam riminum generalis tantummodo quaedam cere py '- iri potentia existit, quemadmodum nec aliqua obiri ', ius priuata sunt munera.Neque enim vigilia par 'μηj Scularem aliquam operationem praedicat, sed tenui: Tu sui motus in penere enereti m. Mult minus' ς
58쪽
Tres praedi. operatio. Ne primariae specie distinis ciae. xpe phan talia matur constante
aberiat bene sese habentephantasia ac
Nonnunquaphantasia cintellectu a lno, Lesa est memoria. bieuti contrario aliquando
nunquam alua remanente phantasia, intelle-
memoria. Nunquam tameti intel-iectus constant, memoria obliterata ac phantasia Iabes a fata. Tribiis pri
quam distinguedi diuersi ventriculi.
remini centiam annumerabimus, nam memori, duntaxat actus quidam est. Sed neque aestimatiua virtus aliqua priuata, sed ipsius intellectus quae, dam pars est. Quis tergo tres duntaxat sint huius modi primaria potent:ae vulgus sensus interiores
nominat certum est; qudd pecie sint distincti ,
ipsa demonstrat experientia, cum Omnes una non pereant aut violentur, sed saepe una orsensa, nunc
haec nunc alia remanet integra. Sic phantasia saepe aberrat in febricitantibus, constante intellectu me in Oria, tanturii de rebus praesentibus male senti ut Aliquando etiam intellectus hallucinatur, aut deficit, recte sese habete phantasia ac memoria, ut in quibusda stultis accidit. Nonnunqua iis duabus facultatibus bene constantibus, ta extrita est na moria,aut blaesa, luemadmodum in iis qui a grauistimis resurgunt morbis,quorum nonnulli etiam familiarium sitiorum obliti sunt, sed id rarius. Memini me duos viditie qui omnium pene literarum obliti erant. Sed Me contrario aliquando reseruatur memoria,Offensi, intellectu thantasia quale quid reperies in melancholicis. Quemadmodum rursiis phantasia nonnunquam remanet filia a laesio intellecturi memoria, ouem adimodum in veris stultis conti ny it qui quasdam pertinaciter res retinent,interim grauiorem rerum memoriam statim amittunt. Non tamen inueni inieritem inici lectum, memoriam penitus obliteratam,ac phantasiam laberactatam cum intellectus utatur phan
tasia ac memoria quippe neque concoctio constare potest, nisi sussciat retentio Tres igitur surit, nec plures distinctae principes potentiae, quibus talaren
59쪽
hunquam poterimus distinguere varios ventricii los. Nam quemadmodum antea diximus, altero ventriculo laeso, postremo scilicet vel medio. om-'nes intereunt:& rursum prioribus duobus vitiatis, saepe omnes consistunt, , alacritatem suarii reti-'pi , nent. Satius igitur erit illarum potentiarum di potentiarum singuere ossicia cognosces autem ea ex eamn mem vitiis . . Dicitur autem vitiata phantas ς aut imaginatio,' ando quis aliter sentit de rebu)jphiri sit praesentibus, quam sese obiiciunt. Ita in multa vixi x . quiete, quidam putant se sudire tubicines, ali Apparen quosdam putant i videre bbuios duoriari, amen ' η' θ' m
ni nil eit. Et potet quidem hoc neri ob oculorum ob oculoruvitium, verum quae clausis oculis oriuntur ph - ' ialmata, ad interiorem phantaliam pertinetit. Simbui facile di
quideria hoc ergo est pharitasa vitium . necessat
sequitur veram imaginationem circa res veras ut ita. quae nobis occurrunt, aut aliqualido occurarer T, . insistere.Narn ut memoria latuit intellectui h ic Μς ' Qxi
est retinet quae per intellectum didicii nu ira phantasiaca qua lensu accepim is Phantasi, i itur mi nemoriae muniis di uni iam est Libera intellectu, lissimum est ossicium ipsus intellectus ipse enim ibis, ia- est, qui multa ab aliis didicit, de his quae audiuit, H xl xis, vidit iudicat&aestimat: multa etiam per si cibis liter explorat. Nunc si velitisco hoscire tua otii in 'ii hi V ' litate via u que facultas valeat ac bl ius in friconsiderato rursusqtia qualitare,ciaquar a. iterum ' si ita ei violetur Et crum quid c a me moriam marime rau: '' obliterare Iuberatem sibi is litatem,intellect iam Pham si angiuitatem. Quare etiam sequitur membriarii intemperie
60쪽
Maxime .men laeditur humidiis . Melancholici maxin evalent phantasia. Iute lectus ineorporci . sanguis ut spiritus subistilior in tempsi aLO.
ctum calido Phantasia quidem rat vitiatur intemperie aliqua, frequentius fumo aliquo, vel in cerebro genito, vel aliunde sublato. Inter reliquas tamen qualitates, minime videtur ferre humiditatem Fere enim ea torpidos facit ac stupidos. Sic e contrario maxime videtur vigere siccitate. Est
enim ea temper tura maxime sine omni vapore.
Huic astipulaturqubd phantasiam quandam pro
portionem cum memoria haberediximus Mam
plius, quis. melancholici, utpote insigniter sicci licet minus ingenios phantasia plurimum va
leant,& plerunque eas artes inuenerint,quae pertinaciorem phantasiam potius, quam subtiliorem intellectum expostulant. Non enim melancholici caeteris sapientiores aut ingeniosiores,sed sere prudentiores ac maiores cunctatores. Dixi autem prius prae reliquis intemperaturis. Non enim intemperata temperatis, sed intemperatis conseiimus quippe temperati in his omnibus sese habent pulcherrime, quia anima, im intellectus noster quodammodo incorporeus. Quocirca piritum eius internuncium oportet esse clarissimum ac illi quam simillimum. Quippe ut speculum, clud est
mundius&illustrius eo facilitis recipit acci an tius omnium reria exhibet imagines ita& piritus noster quo tenuior,ed omnes operationes memoriam puto,phantasiam ac intellectum)redduntur elegantiores Iam sanguis spiritus tenuior ac splendidior in corpore magis temperato qui ira intemperato Nacaliditas multa obscurat. cogitque aduredo: humiditas vero externa, spiritu offuscat: quemadmodum rursus frigiditas condensat Scio sangui-