장음표시 사용
71쪽
METHODUL MEx Ici NAE MIlus.Sane non est aliud organum,quod de mores temperamentu cerebri,aliquando etiam totius corporis,fidelius ostendat. Raro enim oculus calidus, cerebrum autem frigidii aut rursus ille humidus, hoc siccum. Cognosces autem utrunque, saltem
calidum iligidii,partim tactu,paltim visu.Nam si oculosioris tetigeris,ispe diuersa qualitas actui Occurret ita aliorum oculi plane candidi,aliorum rubore leuiore aspers. Dissicilius tactu distingues humidum aut siccum, nam caliditas frigiditas per palpebras saepe sese produnt 'umidi vero ac sicci, vix Usa parte apprehensa quod hic diis cile est discrimina inuenies. Igitur ex aliis quibusdam accidentibus huius colligenda disserentia est, utpote humiditate circumsus a Nam caeteris accidentibus circucisis humidi oculi semper plus, munt humoris, quam sicci Poteris quidem calidi frigidi dii Terentias etiam cognoscere ex aliis ex eo videlicet, quod calidi oculi affusa frigida nonnihil recreentur frigidi autem ea ipsa magis ae dantur. Sic tumidi Ecci discrimina ex quadam externa dispositione poteris colligere. Nam magni oculi fere humiditatem , parui siccitatem significant. Non tamen id perpetuum est. Quaren delius signum umetur ex figura, nam bona sigura siue paruitatem, siue magnitudinem habuerit coniunctam plerunque materiam bene tem ratam indicat. Dico plerunque, nam ut totam aliquam ac magnam partem ex maligna materia formalitia virtus aegre eris giat ita paruam facile. Quocirca his omnibus recte Galenus ubique adiecit operationum dexteritatem. Nam operationes
Oetallis pracaeteris sensitum orga nis maxime di cernit te periem ipsius cerebri.
Oculi calidi- raso frigi-iditas partim tactu paltim visu depre' henditur. Dim inis tactu diuinuitur ipsius
oculi ealidi aut frigidi signu aluid. similiter
rideliri si 'gnum ocul temperaturae exigur Galenus re
ex operario. num dexte citate.
72쪽
38 IERE VIAE THRI VIRI esse non possiunt integrae , temperatura autem loeutus marum conueniens. Est aute oculus dexterrimus, qui minuta procul videt, recte discernit, ioctu
in ς diuque aeque valet illi contrarius qui vel
noctu, vel interdiu tantum videt. Nani hic humi-Color ocu dus, ille autem siccus Hoc tamen magis adhuc
ausi cognosce e colore ipsorum qui fere duplex est
Etenim quibusdam oculi sunt caerulei,ca iij, plauci, aut sului, quales noctuis .catis domesticis: aliis vrro ut canibus nigri Sic de inter alia platraque animantia, naquaeque species fere unum solui homo obtinet Oculorum colorerri, ac solus fere homovidi quu di aequus eum variat, non sine maximo indolis ac
Iorum coio .morum discrimine Tanto minus mariam eli Ga-
νοῦ obvaςx lenum ex iisdem lignis temperamentorum captare diri eientiam. Neque enim possunt ignificare Vndn prout n)ores, ignorare temperamentum. Quod qui
eolo diue dem Melius o clarius ex generatione eorum
sit i. colorum accipietur Non cnim forte ortuna tales fiunt ut nec quodvis aliud in corpore sed hic ela alibi colores sequuntur magna ex parteat Fussonem ipsotum humorima Adieci quidem Magna ex parte, nam singulis aliquis color innatus est,
Vuim ii rhag les suum quoque ex natura habet colorem. Eliu , ' eumque aliqua ex parte alternatum.Verum maio- Crystallinus rein varietatem ex subiec is accipit humoribus,
. Qui des resertim crystalloide;& qui anteipsam pupillani
varianxiitae ili petistitu tenui humore. Nam vitreus humor . ' .h; i nihil ed mulationem storum colorum confert. --:uu. t. Et quidem praedictis duobus humoribus colorem vis endum esse ex eo cognoscere licet quod expressis eis dem humoribus color facile pereat. - Igitur
73쪽
Igitur niger oculus plerunque oritur ex humoris Niger oculi itenuis multitudine atque acie crassitudine Nam Δ' Ο i alibi aqua profunda, praetertim obseura, visum circa exteriorem superliciem terminat clara autem licet alta standum conspicula exhibet. Non est igitur mirii tenuis humoris copiam obscuritatem oculum subnigrum ostendere Magis est admirandum aeruleua eius sinceritatem eundem reddere glaucum, aut iij. '' ' caeruleum. Nam quamuis aqua clara cuspi ua,non tamen more oculorum fulua aut glauca Melius ς' ' 'igitur erit in hac comparat: e , pro aqua nubem substituere, pro loto sub aqua ipsum coelum. Etenim coelum ex te splendidum ub tenui nube apparet rutilum aut glaucum. Ut autem codium lumen exhibet exi ita crystalloides,atqvo adeo spiritus , qui crystalloidem implet. Quod autem ita res sese habeat, ex eo patet,quod oculi aliquando bimen ei fundere appareant. Vii o
gum enim subinde dicentem audias, quorundam oculi'invia
'culos scintillare. Iam non est elisimile ii quod' ab omnibus tanto tempore nil pronunciatmia, omnino esse temerarium. Sed malibi spiritum nim lem comparauimus radiis solaribus,& inter l
tior aut maior.Nam quo est luxquisitio aut maior, ux maior, ς oculum reddit magis glaucimn : quo P RQ se flati aut obscuri r eo relinquis unc in magis, rura, Aiqu eo modo, secund iocul rum color artit
74쪽
itus oculo. rum quoque honnihil eo
Tertio sed minus ipse stus eorundem colorem nonnihil mutat. Non enim eodem modo omnes externum umeta recipiunt, sed magis ab eo feriuntur, qui eminent minus qui latent. Credo tamentanc bla causam nunquam posse oculos caeruleos redderesed reliquae ser fiant,quae oculospingunt, aut caeruleos,aut nigros reddunt.Verum neque hic facile inlcernςs, quando prior, quando posterior causa tales oculos reddiderit, ac forte nunquam caerulei, aut nigri euadent, nisi quando utraque simul concurrit. Et quodsi diuersae causae id ei Tecerint ex eo cognosces, iubd humor multus pupillam latiorem,modicus verbangustiorem ostendat. Ergo Vbi pupilla aragusta, oculus caeruleus, eiussere caula erit tenuis humoris puritas paucitas: ubi vero ampla ipsius humoris crystalloidis alacritas. Doc ipsum semuith fidelius ex Mio accidente agnosces, quod videlicet lumen diurnum, de quodvis aliud excelle refugiant, qui modicum humorem habent; u rursus potente ferunt, qui multum. Sed qui crassum, licet modicum humorem tenuem superfusum habent, lumen alacriter ferunt. Verum discrimen capies ex eo, qu bd qui multo humore sed aquoso ac limpido abundat, tam proxima quam distantia ex aequo bene discernat i qui vero crasta licet modico, id ob scur potest. Omnitim autem optim hins ne lumen ferum qui mulio: crassis abundani sicuti colit ario nullo modesserunt qui paucum eumque tenuem climpidum continent. Dissiciliora a sena ex quibus coniicias crystalloidis a nitudine aut breuitaterii. Ac fortaui uno modo illaticepit
75쪽
licebit accipere ex ipsus circuli discrimine. Nam alibi dictum est, crystalloidem media ex parte tegi
humore albugineo. Quare tantum licebit conia re
humorem crystalloidem , quantus hic est terminus aut circulus Paulo facilius erit distinguere ipsus puritatem atque impuritatem. Nam purior crystalloides facit, ut singula quantumuis etiam remota, exquisite distinguamus. Impurior autem ne propinqua quidem recte discernit Eandem quoque arserentiam reperios in tenui humore turbido aut claro sed rursus aliunde manifestum discrimen. Nam humor clarus aegre magnum admittit lumen crassius tolerat Crystalloides vero etiam impurus, deiiderato humore luminis est impatiens. Non erit nunc disicile ex dictis oculi colligere humiditatem aut siccitatem. Nain glauci fere siccitate nunciant,siue tales fuerint ob tenuishii moris paucitatu, aut puritate, siue crystalloidisi plendorem aut magnitudinc nam purior crystalloides siccior inpurior aute humidior. Dixit etiam Galenus magnitudinem crystalloidis augere oculi
liccitatem: c contrario autem tenuis humoris mul
titudinem eius humiditatem. Igitur nigri oculi magis ambigunt aliquando enim humidi, ali
quando sicci existunt. Sequuntur enim aliquando sitam tenuis humoris multitudine aliquando eius crassitudincm, quemadmodum nonnunquam crystalloidis obscuritatem, si pretiam eius naultitudinem. Hinc non si 'luin capris, utpote
siccis sed orionibus, licet humidis oculi glauci sunt cla canibus eximie siccis nigri Domesticis iterum catis caesj. In homini biis ameni equis
Quomodo e dictis o si 'scenda oculi humi iras aut licin
Clauci pleis rutique icci. Ni-ri aliqua-do humidi, aliquando sicci. Non solum in eapri, sed Mouibus iacet humidis oculi glaucs. ac eanibus cximie siccis nigri. in homini
76쪽
N WVi sere glauci sicci,nigri alitem humidi.Nescio igiturm: ihi ' quare in puella potius laudetur oculus caesius, Di quam niger An ut puellam decet esse bumidam, tu sic eius humiditatem oporteat esse tenuistimarim rimam ad muta alia confert, inesertim ingeniu uim niter dexteritatem. Ali ex iisdem etiam coloribus di stinguunt caliditatem frigiditatem. Huc qu bus su etiam que respexisse idetur Galenus in fine secundidisting 04 libri De rem peramentis,ubi illis conniuet, qui aut
ras auctos, humoris, aut caloris copiam coniiciunt ex carius
viiseriti, hodi UE . Mihi tamen quod iis potius aliud, quam vulctur velle calorem caesi significant.Proinde quoque ego tam Nostii opi nisi aut rationibus pro γλαυκω, --γnio legendum puto igitur glauci tigri intempera biliba μ' mentum significant,vi soli medij tempera metum restituendus designant quales putat Aristoteles esse caprinos. a 4 Sed eoo hos ad temperiem quandam perit' nere puto. r. . A T hucusque relucent ipsius cerebri tem-ς , di peratura indidi a Cor vero sub md in uniuersum princi issi cornus suam diffundit intemperiem.Est enim hoc viscus omnium principaliminum, atque eximie Cor non in calidum,ut singulis partibus suo calore vitam prae ς- araret spiritus vitalis calidus in uniuersum
parrim lium corpus ex eo procederet. Qui cum non Qium us
'' calidus verum etiam humi tu , hinc quoque cox
relatur ex non quidem multu in sed parum decuit est numinipsim VP dum Atque harum quidem qualitatum empc riem ex ipsis cogno es operationi bas uia aute in
'p' cordis operaticinos non ita multae , tantum in xi hi des fici di serenita. Est enim ipsos motus, vita Jp in F naturam imitatur, artesiarum pulses Accedit ni
77쪽
sterit , operationes morales, quas Galenus solet tri buere animae irrationali. Revera autem sunt pruritus, assectus aut stimuli quidam animi, qui nunc continenter oriuntur ex ipse cordes, aliquando longius procedunt ab ipso hepate,renibus ac visceribus genitalibus. Nec mitiam cstea quae in corpore nostro existuntdicet longius dissita, animum mouere in corde, nam sirpe eum urgent quae vel foris occvirunt. Et quidem cordis motus ipsus seruat temperiem ac mediocritatem, quippe dum
expanditur,ex. leuibus arteriis acrern praeparatum
recipit, dum contia hi turi aliginosum explodir. Res procul dubio necessaria nana quemadmoduini flamma in hypocausto omnibus spiraculis obstru- etis, extinguitur, vel quia calor ab aere nutritur,vc certe quia difflatione indiget ha ablato hoc motu calor cordis statim trangulatur. Idem quoque usus ipsius pulsus. Et nihilo scre minus cordis temperiem ipsa sequitur respiratio. Nam etiamsi
cor ipsius immediata causa non existat,tamen eius temperatura iplam admodum variat, e 'iraedam citat, quaedam moratu C. haec magnam alia paruam exigit. Quibus autem temperamus cor existit, insistrandi facilitate, cordis Marteriarum motu, me
diocritatem iit modii seruui in E qnod ampliti,
est,optimis e natura motabiis est praeditus castus est, non lubricus nec est 1 runatus liberal s, non prodigio, nec auarus, absque omni suco, fastu. Comi est, de humanus, non siri ibundu ira cui dus aut sui contemptor, sed pariens lenignus. Non est deditus crapular scd temperate viniit non est cunctator,aut nimium praceps, sed in omnibus
perationes morale . Quomodo coi dis motus in os sequa-vurtompeiicis Pulsus vitis.
78쪽
Eorum qiu corde sunt intemperato mores admodum diuersi
pro intempe rature diue state. Cordis calidi signa. Cordis fricordis humidi. Cordis fictu Inuidiam non sequi temperaturae vitium sed potius inna tam quadam
qua dam. Compositarum tempe- atiirarum cordis dimerent ac
maturus non est inuidus, sed bonorum studiosus: non eis Emmatus aut temerarius, sed fortis, non solum ad agendum, verum etiam patiendum. Atque haec quidem una corum qui temperato simicorde condulo. Eorum autem qui intemperato sunt, mores admodum diuersi, quemadmodum&ipsae intemperaturae diuersae. in calido igitur sunt corde,procaces sunt, superbi,iracundi, praecipites,feroces,prodigi. Contra qui frigido,cffceminati,abiccti, ad iram segnes, meticulos, cunctat0- res, auari Rursum qui humido, petulci, morosi, iracundi miniis tamen iis qui calido molles ac blandi,mansueti, ad omnia mobiles,stulti. E contrario qui sicco, magis auari quam fastuosi, pertinaces potius quam moros, iracundi, seueri, dissiciles callidi De inuidia quid dicturus sim nescio; neque enim temperatu ne aliquod vitium, sed innatam qualis est in malignis spiritibus malitiam sequi videtur. Nec idem de superbia dicere Verebor, ex qua enascitur ipsa inuidia. ubd si tamen aliquam qualitatum temperiem sequantur, potius calidam siccam, quam illi oppositam sequentur. Nam fastus qui in mulieribus est, potius quaedam stultitia ex imitatione nata,quam vera superbia est, Tere vestibus: mundo muliebri circumscribitur. Vtri inque tolerari potest, vel ob eam causam, ubd desectum obscuritatem naturae aliquo accito debent dissimulare colore. Auari rar,fere sicci quidem, sed inagis frigidi quam calidi Possem quidem reliquas compostas temperatura prosequi, sed ex prioribus facilis estillarum descriptio. Nam si frigidivi sicci sint auari,
79쪽
nsequens est calidos tumidos esse prodigos. icut rursus, si calidivi sicci sint furios, maxime molles erunt frigidi 'umidi. Videtis nunc quaedam vitia compostas sequi qualitates, sicuti non a
nulla simplices sed omnes hi affectus aut pruritus ' melior aut peiori consuetudine obliterantur,atque naturalibus contrari inducuntur. Omitto iam gi Q ς ux
rationem ac voluntaten omnibus his pristidere d
a supereminere. Diuersitatem capies ex deseri- η ς ς ἔμ' ptione pectoris. Furios ex natura egregie hirsuti, x in eoiqin vero tales ex mala educatione, glabri. Rursus
educatio sepe parua incommoda indit. --πzac: etiam magna. Sed melius est alia,quae sumuntur
a circumscriptione externa, adiicere signa Tem eii ix peratus enim neque lato, neque angusto, sed qua ἡόα drato est pectore, eoque tisi simpliciter admodum Qui mulieris glabro, sed statim sub ipsam iuuentutem
mediocriter hirto. Contrario modo sese habent unx liuadra-
calidi trigidi, humidi re sicci Num calidi de ' humidi liberalissimum quidem pectu, exhibeni contractum vero friradi ac sicci Non multum an temperatis distant calidi sicci, ac rursum frigidi in iunxi cla humidi. Qua Alidi & sicei egregie hirti, fri gidi ac humidi egregie glabri parum hirsuti calidi i cco -- humidi, rursum frigidi sicci sed in pulsu e Icit .
spiratione contrario modo sese habent calidi, te nim tam spilitum, quam pulsium magnum habet, iribi' velocem irequentem frigidi verbia contrario desiimpia. paruum,tardum rarum Galenus tamen magis '' ' 'Rgnoicit paruum,quam rarum aut tardum. Di Icri quibus
mera praeterea faciunt morborum sertunae. Nam ML. di parati ad febres simplices. quidem uti
80쪽
ca idum es humi fuan. Omnes a mores actu
praeterea humidi, etiam ad pestilentes frigidi
minime eis obnoxij. Poteris etiam cordis tempe raturam coniicere ex uniueti corpore Etenim in qualibet corporis parte fere relucent pilus cordis indicia Nam si sinagula partes ab eo vitam acci piunt,neces: quodammodo est,qualitatem qu que vitae, illius qualitatem imitari. Dixi autern quodammodo nam corporis habitas secundb naturam ilia sortim humorum ex hepate imitatur. Attamen rari, frigiditas hepatis in toto corpore potest vincere vim calidita: is cordis, nil multis numeris eius sigiditas excesserit caliditate cordis. Nani cor hepate multb calidius. Sed contra humiditatem cordis frequenter obliterat siccitas hepatis in uniueis , corpore,ctim cordis humiditas valde exigua,adebit quidam siccum asserant. No erit ex dictis dissicile cognoscere temperiem ipsinis hepatis. Est autem naturalis in omni
buscalida Samaaida. Quod quidem fatis indi catii lius substantiae phantasia, nam ut alibi ait
Galenus, tantum apparet ex sanguine concreta.
Nec tale temere aut sorte fortuna factu est hepar, sed quia futurum erat humoram promptuarium. Sunt enim omnes humores saltem actu aut phantasia calidi lumidi. Dixi actu;nam bilis hclancholia potentia siccae, pituita autem frigida. a m de cause licet Galenus secus putet J Avicena diibitet, solus sanguis mihi nutrire apparet. Nam reliquos humores nequaquam ex pios essb hepat Lenerare apparet, sed pro alimentorii distri mine.
Cui attestatur, qud Lex quibusdam minimii bilis, ex aliis minimum melancholia colligat sanguinis