장음표시 사용
31쪽
eetur, qui mortuus sit, es simplum quod ipsius iu duplum adicium aD
Neratius autem De eo, inquit, quod tumultus, incenti, ruinof/agii causa depositum est, in heredem de dolo mortui actio est pro hereditaria portione, ta in simplum , , intra annum quoque in ipsum , in o-Γάιω, ct in duplum, o in perpetuum datur. Quam inter Depositum simplex atque commune , dc Miserabile disterentiam his verbis, quae hanc sententiam maximὰ confirmant, demonstrat Ulpianus inci. . . o. D epos. Datur acti Depositi in heredem ex dolo defuncti tu soli dum uuanquam enim alias ex dolo defun ii non lemus teneri pro ex parte, qua ad nos pervenit, tamen hi dolus ex contracti, reique persecutione de cendi ; ideoque in solidum unus heres tenetur plures veri pro ea parte, qua ruserua heres est.
XXVIII. De hac quoque Depositi miserabilis eademque ratione de omnibus sua natura ex contractu rei persecutoriis, sed ob concurrens defuncti delictum partim poenalibus actionibus, intelligenda videntur verba Justiniani in . . Inst. d. Perpet S temp. action. quae Interpretum ingenia mirum in modum exercent: Certissima
est jurii regula, ex malesiciis poenales actiones tu hereciem rei non competere, veluti furti, vi bonorum raptorum injuriarum, damni injuriae . . . A quando tamen eli.ιm ex contractu actio contra heredem non competit vetat cum testator dolose ver atus est, ta ad heredem ejus nihil ex Bis pervenit. Qua verba si conserantur cum illis, quae hactenus disputata sunt, e cum legibus , rationibus, atque exemplis supra in medium prolatis o nparentur , facile cuivis attendenti probabitur, quantopere a vera ustiniani mente, totaque Juris analogia aberrent aliae aliorum interpretationes, quorum alii ex his verbis, alia quando tamen tac non exceptionem, sed regulam colligunt, quod videlicet actiones ex contractu rei persecutoriae, si de dolo defuncti agatur, non dentur contra heredes in solidum , sed quatenus e dolo destincti ad eos pervenit, nisi is cum defuncto sit contestata, atque cadem limitatione e loco male intellecto vel certe dubio dc controverso, circumscribunt regulam tam constanter, dcindistincte a Veterib ns traditam, heredem ex contractu, doloque defuncti in eo admisso teneri in solidum, licet nec lis contestata
sit, nec heres lucrum perceperit d. 7. g. . Depos. L 2. . O. A.
l. 13 7. .ul. d. de passim alibi Alii in his verbis exceptionem dicta regula , quam ipsi admittunt, contineri fatentur quidem, sed eam ad unicum Depositi miserabilis casum relicingunt,
32쪽
sed sine ulla argumento. Alii negant dicta verba referri posse ad
De possitum miserabile, nulla alia ratione, quam quod . ut ipsis quidem videtur, absurdum foret heredem e Deposito ob qua tuo causas, tumulius, incendii, ruinae naufragii, minus teneri,quiim ex deposito simplici, ut Phil. Ryserus in Tractatu de Actioni has Hereditariis cap. 7. de quo opere assirmare non vereor, quod Martialis de suis Epigrammatum libris fatetur, Sunt bona, seunt quadam mediocria sunt mala plura. Cujacius , cumque secutus orcholdus verba Justiniani intellia gunt de dolo sine effectu, qui actori nullum damnum intulit cum tamen Imper loquatur de actione, quae contra defunctum competit; si autem dolus non habeat effectum damni dati, ne quidem contra defunctum competeret. l. I. in . f. uod 7oi q. ur in ali stat. q. . . L. Nequis eum, qui in ius vocab vi ex. l. 22 s.f. d. Verb infAlii, post alias conjecturas frustra tentatas, violenta emendatione
textum sollicitant, ut Hotto mannus lib. i. Amicab Responsi. 3. qui vocem dolo delendam censet Ant. Faber, Uiab. I. Con .ectur. c. 12.e X pungit, veluti, quasi vero non exemplum, sed casus prorsus
singularis proponeretur Matth. IV csembecius, qui tollit verbaox contractu, tanquam spuriain supposititia. Quae omnia quam levia sint, temeraria facile, vel me tacente, res ipsa loquitur. XXIX. Caeterum licet haec de actionibus sua natura ex contractu rei- persecutoriis, sed ob delichum concurrens a parte rei poenalibus, magno consensu ut a Veteribus, ita: a Recentioribus melioris notae Interpretibus satis aperte tradita sint, atque ad chin re tam liquid juris acquiescere liceat, mihi tamen religio est ulterius progredi, antequam X emero scrupulos , quos contra hanc sententiam movent alii non contemnenda auctoritatis JCti, qui distin ditionem actionum in merein ab utraque parte rei- persecutorias, de eas, quae sunt a parte actoris rei persecutoriae, a parte rei poenales, juris rationem habere seri de bona fide negare audenr, idque hac potissimum ratione , quod qualitas actionum rei-persecutoriarum non nisi respectu actoris consideretur utrum autem reus id, quod accepit, choriqne a patrimonio abest, tantum restituat, an vero damnum patiatur, nihil referat , idque probent exempla actionum X contractibus compctentium, ut Commodati Pignoris, Depositi, de quae sunt id genus aliae, quamine discrimine dantur contra eos, corumque heredes, qui dolo vel culpa res
33쪽
alienas deteriores secerunt, sive lucrum inde perceperint, sive non. Quae propterea non videntur desinere esse rei- persecutoriae, quod dolum luere, damnumque inde datum praestare debeant illi, qui nihil dolo ex alieno patrimonio lucri fecerunt. Unde concludunt idem censendum esse de reliquis ex contractu aliove negotio actionibus, licet delictum quoque concurrat reus plus actori praestare teneatur, quam lucratus est. Maxime cum , ut illi existimant, utrum actio sit rei-persecutoria an poenalis, e causa, non ab eventu judicandum sit, adeoque omnis ex delicto poenalis , e contractu autem nata rei- persecutoria sit , ut Ity- serus , sed sine lege dc ratione, imo contra legesin rationem
contendit in cap. a. d. Iionibus Hereditariis vel quod , ut alii ratiocinantur, causa, cur actiones in heredes dentur, non a materia,
sive objecto, quod persequimur, sed a principio actionis sit petenda. Verum enim vel haec paulo accuratius inspecta, omnem, qua incautos fallunt, speciem dc colorem veritatis amittunt. Nam ut lubentes meritoque largimur, actiones Rei-persecutorias considerari respectu et oris, quatenus is in judicio persequitur id, quod sibi a patrimonio abest, ita non nisi absurde negari potest, poenalium actionum qualitatem aestimandam si respectu rei, qui ultra id, quod ex alienare lucratus est, poenam doli, seu delicti solvit. quam poenam cum reus non in duplum praellat, aut ultra, sed tantum ad utilitatem actori interversam refundendam, utique dc reus solvens aestimationem ejus, quod dolo suo actor abest, quodque non lucri fecit , cenam praestat in actor , tantum recuperans, quod amisit non poenam consequitur, aut vindictam, sed tantum id, quod sibi a patrimonio est ablatum, adeoque actio, quae hunc in finem instituitur , ut est Rei- persecutoria a parte actoris , ita Poenalis est a parte rei. Sicut passim veteres J Ct affirmare non dubitent,reum, quoties e X tra contractum id quod interest lolvit ob dolum suum, e quo nihil ad eum pervenit, poenam praestare l. on. . l. f. ιquisju dic non obtemp. l. I. f. junc. . . r. f. d. Eo, per Vmfoct. 'it, quo minus quis in ud. t. Quod autem junt, nihil referre utrum reus tantum restituat, quod actor abcst, do a se possidetur, an damnum patiatur, id ut de actionibus, quarum Xemplis utuntur, e contractu cre Rei-persecutorias, tantum ad recuperandum
id, quod a patrimonio abest, comparatis, licet de culpa vel dolo in contrahendo admisi agatur, verum est, ita de actionibus com- Dis se-
34쪽
eetentibus ex delicto, simplicis doli terminos egressis, c extra contractum admisib, conCeptisque adeo ad factum puniendum, nihil est falsius. Quam differentiam, ne repetam alia supra jam adducta, vel
ex solo depositi Xemplo colligere in proclivi est Ex gr Titius fidei
de custodite Setn pronii commendavit mobilia quaedam sua, nulla cogente necessitate incendii, ruinae, tumultus, aut naufragii. Haec a Sempronio partim distracta sunt, partim dolo malo dilapidata dcconsumta Sempronius , lite nondum contestat , fato fungitur. Titius reparationem damni dati petit a Sempronii heredibus. Hi se non , nisi quatenus e dolo defuncti lucrati sunt , teneri contendunt. Sed verius est, eos teneri in solidum, quia agitur de simplici dolo, qui ex contractu reique persecutione descendit . . . I. I. . depos. l. a. f. d. Ob i ct Sed fac depositam esse rem cogente fatali necessitate incendii, tumultus, ruinae, aut naufragii, apud cum sive amicum ive vicinum, quem non tam prudentia, quam fortuna in illa calamitate, de rerum confusione offerebat, ita ut deponent integrum non fuerit bene subducta ratione explorare fatuere, cui tutissime res suae committi possint . . Hic si Sempronius seu depositarius depositum vel perfide inficiatus sit, vel minus integra fide custodiverit,in ante judicium susceptum vitam cum morte commutaverit heres ejus ex inficiatione, vel malitiosa&dolosa defuncti administratione non tenebitur insolidum, nisi ratione simpli, non autem in duplum, nisi quatenus e dolo defuncti locupletior factus cst. l. ta f. i. tat et 8 f Depos . . Inst. d. Perp. temp. a LRatio est, quia hic non queteritur , ut in specie superiore , de simplici dolo in contrahendo, sed de dolo atrociore ac mali exempli extra contractum admisib, adeoque graviore animadversione digno.Quanquam enim inficiari quodlibet epositum, fraudemque in ejus custodia committere semper apud Romanos crimen habitum
fuerit norme, facinus animadVertendum , v. Ciceron parad. 3. P n. lib. Io Epist. 97 Venal Sat. Ig. v. b. 16. me ito , tamen, inquit Ulpianus, has causa deponendi separavit Praetor , qua continent fortuita cauom depositionis ex necessitate docendentem , non ex voluntate prosiciscentem. Haec enim separatio causarum ustam rationem habet quippe cum quis dem et git, necta positum redditur , contentus esse debet smplo. Cum vero YJaut necessitate deponat, crescit perfidiae crimen publica utantas coercenda est, vindicanda reipublicae causa Gl enim inutile in causis
ogi: mo isdem angere. l. I. f. a. 4. f. Depo . Quae differentia inter dolum
35쪽
29 dolum simplicem, seu communem, eum, qui habet atrocitatem facinoris vel sceleris, etiam alias locum usumque habet longe maxi
XXX. Quod autem junt actiones Poenales 5 Rei- persecutorias a causa, id est, a delicto vel contractu, non ab effectu seu eventu. vel objecto, scilicet poena, et eo, quod a patrimonio abest, aestimandas esse, tam ab abhorret a principiis juris prudentiae , quam id quod maxime Contrarium aperte liquet ex definitione Poenalium Rei persecutoriarum actionum a Justiniano tradita in . 7.18. Inst. d. Action. q. ult. In l. d. Ob at ex eis i. f., D . . L. Aquil di ex iis quae supra disputata sunt. Quae si nondum adversariis satisfaciant, viderint, ut exemplores fiat clarior, quid censendum putent depublicis judiciis Peculatus, Residuorum , dc Repetundarum. Haec, sive causam respicias, unde oriuntur, sive objectum, ad quod dantur, sunt poenalia. Sed quia in hii quastio principalis ablatapecuniae movetur, adversus heredem in solidum competunt. I. u J. ad L. DI. pecu I. 2.1l. 2. ad L. Iul. repet. l. 2O. . . acc . l. 1 F. f. xj ad SC. Turpi Simili ratione Actiones Rei- persecutoriae cicontractu, licet de dolo defuncti agatur, contra heredes competunt insolidum, quia principalis in illis quaestio movetur non poenae infligendae, sed rei ablatae nomine. Versa vice Actiones, quas sua natura Rei-persecutorias ob delictum concurrens ex parte rei Poenales vocamns, nonnisi in id quod ad eos pervenit, contra heredes dantur, quia in dolum conceptae sunt, dc principalem Gn quaestionem continent. Atque
haec quidem hactenus. Reliqua, praecipue quae dicenda supersunt de obligatione Heredis in Actionibus cenatibus ab utraque parte,&in Accusationibus ex publicis delictis, differemus in aliam occasionem.
36쪽
I. IV Are bonorum possessionem V restituere in integrum Mixti est via L rii non Purisdictionis. II. Facta in continenti ad effastipulationibus, illis insunt, tam a parte ctoris, quam rei, adeoque Ilionem inde natam formant. III. Distinctio inter Procuratorem omnium bonorum cum libera&sine libera , scilicet administratione , ure Civili est incognita. IV. Iudicium Possessorium nunquam potest cumulari cum Petitorio. V. Usufructuarius cedendo usu ructum Extraneo adeo nihil agit , ut
nec Extraneo acquiratur usu ructus ad Dominum proprietatis re
vertatur, sed salvus intor maneat apud Uructuarium. VI. Inter Legatarios verbis tantum conjunctos non habet locum jus accrescendi. VII. Bona fidei possessor omnes fructui tam naturales, industriales percipiendo ta consiumendo irrevocabiliter suos facit. VIII. In ruti adolescentes Curatores non accipiunt. IX. Hereditatis, actiones Finium regundorum, Familia erciscundae, ct Communi dividundo per sei sua natura sunt mixta, ex utroquo fonte juris in re, ta ad rem. X. Liberi ex clandestin filii matrimoni proereati per ratibabitionem avi postea supervenientem non uni legitimi. XI. Fidejussor, qui si obligavit in majorem Ammam, tenetur quo adsum
XII. Inter Creditores Privilegiatos in pignore primus locus debetur ei, qui credidit in militiam emendam ; secundus mulier dotem repetenti, Ἀμ-tius Tisco agenti ex causa rimipilari.