Catalogus historicus criticus codicum mss. Bibliothecae Ecclesiae Metropolitanae Coloniensis

131쪽

LIBRI LITUR GL CL 1o

,, gressus, re in eo semel conis Orientena immersus, selam hanc ,, immersionem siusfecisse credebam ad antiquae vetustatis renori vationem. Clerici autem Baptisterium Circumstantes saepius ri me mergi debere clamabant, sed ego, qui Fonte jam recens,, emerseram, discrete eorum Voces audire vel claro, quos mihi ,, faciebant nutus, defluente nimirum hinc inde pilose capite ,, aqua, Videre non poteram; igitur a facie detersa manibus , aqua, quid vellent, audivi: sed magno Fontis adstrictus fri- ,, gore Orum primo Voluntati non libenter obedivi. Attamenis blanda Baptistae mei flexus admonitione feci, quod saciendum , erat pro salute. Ratus itaquet hac me secunda tinctione Diviis nix Mysteriis satisfecisse, coepi de Fonte velle exire. Siqui- , , dem prae nimio ejus algore totus obrigueram. Sed Clerusis magnis rursum vocibus perstrepebat, me ad consummationemis Sacramenti versus ad Austrum, saltataribus fluentis humiliteris debere submitti. Diabolica igitur fraude circum ventus suspia Catussium, haberi me ab eis deri sui. Unde sicut ille quondam is Naaman Syrus accepto ab Helisaeo Propheta septies lavandiis praecepto magno animi succensius furore, ac morae totius im-

,, patiens, volebam e Baptisterio prosilire. Sed, Deo gratias, , , quod etsi se inimicus erexit, nota adversum me praevaluit; A Enimverd quemadmodum ille Naamus suorum flexus comis monitione comitum, salii tari Prophetae Consilio obtemper se vit, ita blanda Religiosorum, qui aderant, Clericorum exhorta- tio, propulso ab a imo meo concepto malae suspicionis comis tagio meam in fide pusillanimitatem rorobavit. O 2 Hinc

132쪽

Πo CLASSIS IV.

Hine discimus Baptisteria nostra, uti Romae Constantinianum superest, fuisse profunda Lavacra , ante Ecclesiarum introitum excavata, in quae Variis gradibus descendebatur , corpus ut totum mergi ablui posset. Secundo Morem statina a Baptismo conserendi Sacramenti Confirmationis, quod nunc differtur ad rationis usuram.

Discimus tertio iisdem licet infantibus Eucharistiam datam fuisse, quod Saeculo quinto IN NO C E N TIU S I. S. AGGUSTINUS magno studio asseruere, & sexcentos circiter annos dc amplius obtinuit hic usus, ut infanti baptizato Et charistia danda omnino judicata fuerit: in Ecclesia Graeca in hanc

usque diem haec disciplina perseverat. L. de iis, qui Mysteriis initiantur. C. VIL Cyris sero olymaei Catechesin 'stagogicam.

Augustinum L. de Peccator. meritis. C. ao. a . Albiuum de Disinis inclis: se Sabbato Sancto et qui monet de Bap6Zatis jam Confirmatis se Hoc providendum est, ut nullum cI-- burn accipiant, neque lactentur, antequam Comariinicent. ,, Omni autem die usque in Octavas ad Missam veniant, ,, communicent; parentes Vero Oblationes pro ipsis faciant.

g. Editionis Historpia. Ide in docet Rabanus Maurus Arch, Est copus Mogontinus L. L dei tui. Clericorum, dc necessitatem dandae Eucharistiae Baptizatis, sive infantibus, sive adultis probat ex Ioannis VI F3.S . pag. 2Iq. 6 dem Edit. Caeterum quam cer ta est Christi de Manducando a Fidelibus Corpore dc Sanguine praeceptio, tam certum est pertinere ad Apostolorum & Episcoporum Curam, quando, quibus, quoties Eucharistia danda

sita

133쪽

sit. TRIDENTINUM Seg. XIII. de Eucharistia CGL dc

Seg. XXL C. IV docens, parvulos usurationis carentes nulla obligari necessitate ad Sacramentalem Eucharistiae Communionem.

CODEX i i. ali. io. lat. . PONTIFICALE REME N S E est Saectili octavi aut noni. Quod discimus

ex S. XXVI. in quo ordinandus Episcopus rogatur is Vissi fidem &subjeci ionem Sanei se Ecclesiae Matri Remense si omnes dies vitae tuae servare Z Praemittitur Imago S. Mariae, dextera JESUM laevst crucis signum gestantis, picta in membrana rubro - aurea. Literae indicis, & paginae primae, & initiales omnium ordinum unciales &sesqui - unciales sunt auro 6c coloribus, & quandoque Hi storiis illustratae. Feria V. Majoris Hebdomadae pos: varias formulas deprecativas si Per Poenitentes Ecclesiae reconciliandos, una esst inuicativa & judicativa, qualis in Pontis, cali COlon. n. 13'. distinguitur Absolutio Clericorum,

Laicorum, Plurium , Unius. Post: ordinem consecrandae Ecclesiae sequunturmultifariae Benedictiones pro Missis per annum & de Sanetis, similes illis, quae post: Librum Sacramentorum Gregorii M. collectau & editae sunt Tomo I L. Operum S. Gregorii Edition. Paris. In Benedictione Regis liuoris Ut Regala Solium videlicet Saxonum, Merciorum, O 3 NO

134쪽

Nordan-Humbrorumque Sceptra non des at, sed ad pristinae fidei paCisque concordiam Corum animOS Te opitulante reformet; ut utrorumque horum po-''pulorum debita sibi subjectione sultus cum digno' amore per longum vitae spatium paternae 3PiCem glo-' riae tua miseratione unatim stabilire & gubernare me

V Dum deducitur ad Solium , dicit Episcopus Sta,

&retine a modo locum, quem l CUSque paterna su oestione tenuisti, Hereditario Jure 4 ibi delegatum. Ouae Omnia me moVent, Ut suo LUDOVICO Pio, aesto Lo CALvo, Heredibus CAROLI MAGNI scriptum hunc Codicem judicem. De ribo Indicem o LiNomine Domini. Incipit Liber Episcopalis. Capitula

sequentis Libri. I. Ordo ad pueros signandos. II. Ordo ad puerum tonsurandum. III. Ordo ad Clericum faCiendum. IV. Ordo ad barbam tondendam. V. ordo qualiter Sacri ordines fiant. VI. Ordo Ostiarii, qualiter Ordinetur. VII. Ordo qualiter I CctorCS Ordin tur. VIII. ordo Qualiter EXOrcis , IX. O. q. AColiti, X.Subdiac i, XI. Diaconi, XII. Prest, teri, XIII. Sermo super dictis Ordinibus. XIV. O. ad benedicendOS CereOS in PurificatiOne. Xv. o. in Capite Jejunii, qualiter Poeniteant. XVI. O. in ramiS Palmarum. XVII. O. in die Absolutionis, & de Poenitentia. XVIII. Ordo de Consecratione Chrilmatismatis

135쪽

LIBRI LII URGI CL

matis & olei. XIX. ordo, qualiter agendum sit in ParaSCCVC. XX. ordo, qualiter benedicatur novus ignis in Sabbato S. XXL Ordo ad benedicendam dc consecrandam clesiam Dei. XXII. O. ad benedicenda orirnia instrumenta Ecclesiae. XXIII. Ordo ad Crucem Domini benedicendam. XXIV. Ad Cassam vel Feretrum benedicendum. XXV. Ad benedicendum Ecclesiae Signum. XXVI. ordo qualiter Consecretur Cemiterium. XXVII. Ordo ad reconciliationem Violatae Ecclesiae. XXVIII. Ad benedicendum Altare in tabula lignea confiXum. XXIX. ordo,

qualiter Consecretur EpisCOPUS. XXX. O. q. Roma SPontis . XXXI. O. ad benedicendum Abbatem. XXXII.

o. ad Monachum faciendum. XXXIII. ad benedicendam Abbatissam. XXXIV. Ad consecrandam Sanehimonialem. XXXV. Ad Consecrandam Laicam Virginem. XXXVI. Ad benedicendam ' iduam. XXXu1 I. Ad benedicendum Regem. XXXVIII. Ordo ad benedicendum Imperatorem. XXXIX. Ad benedicendam Reginam. XL. Ad armandum militem. XLI. Ad benedicendam Sponsam. XLII. Ad benedicendum Peregrinum. XLIII. Ordo CXCommuniCandi & absolvendi. XLiv. Benedictio carnium in PasCha.

136쪽

CLASSIS IV.

II COD EX I a. ali. 1i: lat. q. Un C. ordo ad visitandum & ungendum infirmum. Portio Ritualis Colon. Formula Unctionis indiCativa Conjuncta est: depreCativae, anteCedenti & subsequenti. Saeculi XIV.COD EX 1 3. est. Ia. lat. 7; Epistolarum per annum diCendarum in Smrisa Cio & pauCarum de Festis; demum Epistolarum de Communi Alartyrum, Consesserum, Virginum: in fronte Libri ima

go Archi- Episcopi Nostri EVERGERI Habitu Epis

copali induti, supplicis, prostrati, manibus manipulo ligatis in membrana Pur ureo - deaurata, in qua haec tria Hexametra aureiS literiS legutitur. Nexibus Alme Pater vitiorum sol Vepotenter, Paule Deo lectus, pariter tu sol Ve reatUS, Consequar ut veniaria Christo donante sit pernam. Circa hanc Iconem legis aureo quadrato Charactere:

E VERGERUS ARCHIEPC. e regione thujus Im, ginis depicta est Imago SS Petri S Pauli, laeva Librum gestant: Supra Tunicam, Mallium, & Stolam induti,

adscriptis Graecis literis Ar IOC ΠHOPO C. AI IOCΠ Α Υ Λ O C. & hoc gemino Carmine: Praesul EvERGERUS, Cujus sum Nomine scriptus,

137쪽

LIBRI LII URGI CL

Literae initiales toto libro unciales deauratae, initia Solemnium Dierum, pictura , & unCialibus Ornantur. Liber auro & lapidibus pretiosius cinctus fuit , S vestitus, quod vacuae lacunae indigitant. Itatem Libri Donator prodit: Sedit Euergeriis in Cathedra lon. ab Anno

DCCCCLXXXV. ad A. C. DCCCCXCVII.

NOTA I XXI . De Numero Librorum, Liturgio conficiendae desertasntium.

Mirabitur Lector tantum apparatum Librorum pro Liturgia, cum nostra aetas uno Libro , quem Musalem dicimus, omnia complectatur; sed alia est facies Liturgiae primis duodecim Sarculis, quoad ritus Caerimonias, etsi substantia eadem sit nostrae praesenti Liturgiae. Liber Sacramentorum, id est, Liber, in quo continebatur Canon, dc ternae orationes, sussiciebat Celebranti, sive is Episcopus, sive Presbyter esset. Leritionarius, in quo Prophetiae, Epistolae, Evangelia erant, serviebat Subdiacono cantaturo Epistolam, dc Diacono, vel Presbytero, cantaturis Evangelium. Antiphonarius in quo quaternae Antiphonae, quas Vocamus Introitum , Graduale, Ossertorium , P communis , scriptae erant erat pro Schola Cantorum , vel Choro, non pro Celebrante sive Episcopo, sive Presbytero , qui ea non dicebat, nec legebat, ut insta docebitur.

Psalterium D in quo Psalmi Davidici CL. J erant in mani-P bus

138쪽

CLASSIS IV.

bus Cantorum, dc universi populi: nam in omnibus Sacrificiis ouatuor Psalmi deCantabantur. Unus, dum Episcopus cum Pre byteris, aut Presbyter officians Cum Clero, ingrediebatur Templum, aut e Diaconia ad Altare procedebat. Secundus Psa mus canebatur inter Epistolam, vel Prophetias dc Evangelium. Tertius Psalmus canebatur interea, dum Clarus & populus panem&vinum, ali que dona Episcopo, vel Diaconis Oblationariis οὐ ferebant. Quartus Psalmus canebatur, dum Clerus N populus Eucharistiam sumebat. quatuor Functiones jam cessant, unde & fia Antiphona

remanserunt. Eaedem Antiphonae recitantur nunC ab Episcopo, vel Presbytero inciante, a quo olim nec legebantur , nec legi poterant. Igiuir hi quatuor Libri necessarii erant Sacrificio ce- . lebrando. Haec omnia clarius intelligentur inspecta forma Veteri Ecclesiarum Nostratium.

NOTA LXXVI. Habitus nefarum Colon.

Ecclesiae primo Millenario Coloniae exstructae sunt, Caeciliana, Severiniana , Guibertiua , Gereontica , Capitolina , Martiniana Eened tinorum, Pantaleoniti a. Harum forma a Delubris diversissima haec erat. Oblonga, prae quadratis, vel rotundis placebat Christianis, cujusmodi sunt Basilica: Regum, vel Iudicum Dicasteria, Aulae publicae. AEdificabantur Ecclesiae versus Orientem, in tres partes divisae, in Concham, in Chorum , in Navim.

139쪽

LIBRI LITURGI CL

Concha extrema, vel si vis, prima pars Ecclesiae versiis Orientem hemicyclus erat, in cujus centro stabat Ara. Cathedra Episcopi stabat in fundo hemicycli elatior, in quo sedebat Episcopus, vel Oiscians, facie ad populum Clerum versa, quo ritu Summus Pontifex sedet Romae in Basilica Vaticana. Circum Episcopum sedebant Presbyteri Ecclesiae. Ante Episcopum stabant Diaconi dc Subdiaconi. Anto&circum Aram sistas aerus qui locus secundus, aut tuli unc loquimur, Chorus Ecclesitae dicati tr. Clerum dividebat an sis, seu Arcus, a plebe gradus varii infra eundem arcum. Tertia pars Templi columnis ornata, Navis erat pro populo. Ante Ecclesias erat atrium Catechumeno tum d Poenitentium. Ab utroque latere Ecclesiae Gaa Diaconia Secretaria. Di eonia pro vestibus 5 vasis, & pro his, qui iis induen di erant. D pro libris necessariis ad Liturgiam , dc proconsultationibus Episcopi, vel Decani, unde & Synodi habitae HSecretaria, leguntur, adeo amplae erant. Antiquissimae Colonienses Ecclesiae hanc formam referunt , hoc solo discrimine, quod Ara peripheriae Hemicycli nunc propior sit, quae in ejusdem centro esse debebat. Sane Ecclesiae omnes supramemoratae, primo Millenario aedificatae, in Hemicyclum desinunt. Episcopus, vel Presbyter, id cit, Decanus, ingressus Ecclesiam, S Liturgiam orsurus, hic sedebat, donec Clerus dc populus, quisque suas sedes occupasset, Subdiaconis, vel Diaconis, invigilantibus, ut ordine&modeste omnes intrarent & considerent. Interim Clerus populus canebat Psalmum, qui nunc D

140쪽

tig CLASSIS IV.

troitus dicitur , cujus ipitium solum nunc retinemus i Episcopus, vel ejus loco, Presbyter, Sacrificium facturus, salutabat populum jam si io loco constitutum : usitata forma: Pax vobis, Ut Dominus vobisecum, nisi ob Solemnitatem Diei Gloria in excelsis praemittendum esset. Deinde faciebat nomine Univer- Ecclesiae, cujus, quia vota, seu desideria, praesenti diei convenientia, nomine Omnium colligebat, & ad Deum persolvebat, dicebatur haec oratio, Cosiecta. Haec non nisi unica in Cregoriano Libro est. Si jam ex honesto fine, vel causia, vel ob concursum plurium Martyrum, eodem die, votiva Miga de B. M. V. aliove Sancto, autMysterio, Milpro Defunctis celebran- a judicaretur, totidem Missae fiebant, idque ab eodem Presbytero eodem die, v. g. Missa una de S. Sebastiano, altera de S. Fabiano, tertia occurrentis ossicii de tempore, quarta V otiva de Domini Passione &c. quinta pro Defunctis &C. Idem observat Menardus in Notis ad Librum Sacrameviorum, v. g. in Di e Coenae

Domini fiebant tres Missae, ut nunc apud Nos in Die Nati Domini : Die SS. Petri SI Pauli duae ab eodem Pontifice, prima in Ecclesia Petri, secunda in S. Pauli. pag. 4os 327. Inomo III. Operum S. Gregorii. De missa gemina Matutinata Vespertina eodem die fieri, solita vide Limum BARONIUM in Praefat ad Idan ro Rom. S. Norbertus die quodam primo Missam B. M. V., ut in Sabbatis fieri solet, celebrabat, deinde Missam illorum Defunctorum, quorum mors extitit causa odii, quod pacificare volebat. Die VIJunii, pag. δ o. in iis SS. Autverp. S. Ay bertus Presbyter hoc eodem Saeculo XII. duas Missas quotidie celebrabat, alteram pro

Vivis, alteram pro Defunctis. Vide diem VH. Aprilis in Act. SS.