장음표시 사용
11쪽
ut i moribus 5e inmitibus tuli. Unde merito Ade nobis intelligi potest querela domini in Psalmo dicentis, Filii alieni mentiti sunt mihi, filii
alieni inueterati sunt. de clatidicaueriint a semistis suis. Iuxta autem haee tria cuiae diximus consideranda, quando dicimus t Pater sunt alia tria cognoscenda. Psimum in hoe quod dicismus, Pater , reeognoscimus suam causalit,tem, secundum illud Deuteron. 3 a. Nunquid non ipse est pater tuun, qui fecit te quantum ad
corpus, creauit te quantum ad animam, posses dit te quantum ad utrunm. Secundo . in hoe exprimimus suam pietatem , quae omnibus Manerationibus nota fuit . Hi ne Hieremiae. 3. Tu autem fornicata es cum amatoribus multis, tame reuertere ad me dicit Dominus, leva ocus 'los tuos in dilectum, de inde ubi non prostrasta sis. In viis sedebas expectans eos quas latro insidians in solitudine re polluisti terram in sornicationibus tuis, de in malitiis tuis. Quamobatem prohibitae sunt stillae pluuiarum, deserosimus hymber non fuit. Frons mulieris meres
meis secta est tibi. noluisti: erubescere. Ergo saltem admodo voca me, pater meus, dux virginitatis meae tu es. Nunquid irasceris in perpe tuum, aut perseuerabis in finem/Et Esaiς. V.
Nunquid obsitisci potest mulier intimem susum, Ut non misereatur filio uteri sui ρ Et si illa oblita fuerit, ego tamen non obliviscar tui. Ecce in manibus meis descripsi te. muri tui coram oeulis meis semper. T Tertio ostendimus bonam nostram voluntatem qua volumus esse
filii huius patris, secundum illud Hierem. teratio, i nobis praecepit,ut ipsum vocemus matrem st filii eius esse volumus. Vnde ait, Pastrem vocabis me, de post me ingredi non cessabis. Et ad Ephesos quinto dicitur, Estote imistatores dei sicut filii charissimi, etcς. Possumus autem si volumus 5e addere allia tria, quae posissimus considerare quando dicimus t Pater Primum, istius patris prouidentiam, tacta illud
Sapietiae, quartodecimo. Tua aut E, Pater, proavidentia ab initio cuncta gubernat, etcst. Seseundum illud Iaeobi primo,omne datum os primum, di donum persectum de sursum est descendens a patre luminum. Tertium, benis gnitatem, de longanimitatem, qua nos passem ter ad pς nitentiam reuerti expectat. iuxta illud Rom. seeundo, Ignoras quod benignitas dei ad ps nitentiam te adducit' Ad maiorem tameeuidentiam dictorum est notandum, qudd hoe nomen s Patera capitur duobus modis, essenstialiter, 5: perse naliter. Si eapiatur essentialister, quando dicimus Pater, est inuocatio tostius indiuiduae Trinitatis, e non alicuius perssonae diuinae, quia Mutunus tantiam est deus, iuxta illud Deuteron. sexto Dominus deus vester, Deus unus est i ita de omnium nostrum est unus pater essentialiter , secundum illud Matth.vigesnio tertio, Vnus est enim pater vester qui in ego est. Si vero teneatur personaliter, est inuocatio primae personae diuinae, quia proprie prima persona in trinitate, est pater fiallides per naturam: quem inuocamus specialis ter sicut principium totius Trinitatis, N: uniuerstatis secundum illud Ephesorsi tertio. A quo
omnis paternitas in esto re in terra nomin tur. Notandum secundo quM omnia communia 5e essentialia in diuinis, licet omnibus 5: singulis diuinis personis aequaliter conueniant, possunt tamen aliquando alicui diuinae peribanae appropriari. Vnde Pater sessentialiter rapiatur , licet omnibus Δ: singulis personis diuinis conueniat, appropriari tame potest uniacuit personae diuinae de quaelibet perlana dia uina per appropriasionem potest diei P ter.)Primo, Deus pater qui prima est in diutius persona, appropitate dicitur Pater noster ratione adoptionis, quia ut dicitur Eph. pri imo. Vocauit nos in regnum filii dilectionis suae. Dicitur etiam filius t Pater noster in ratiosne redemptionis ι de quo dicitur Esaiae nono,
Et vocabitur nomen eius pater futuri reculi. Spiritus sanctus etiam dicitur per appropriastionem Pater noster, ratione prouisionis ista eundum ilhid Hebr. duodecimo, obtempe/rabimus patri spirituum,de vivemus. Sed est Mahue ulterius notandum, quo septem modisquis indignus potest fieri patris istius nomine. Primo ex dissipatione propriae haereditaris. Luc. tertio, Iam non sum dignus vocari filius tuus. Et hoc dixit, postquam dissipauit omnem substantiam suam vivendo luxu, se, ut ibi de dicitur. Secundo ex rebellione paternae volvatatis. Deuteron. viges inoptimo, Si genuerit
homo filium contumacem, de proteruum, qai non audierit patris ac matris imperium, Ne coercitus obedire contempserit. apprehendent erude ducent eum ad seniores ciuitatis illius, 5e ad portam iudicii, dicentcs ad eos t Filius noster
iste, proteruus, de contumax est, monita nos stra audire contemnit, commessationibus vaseat,& luxuriae, at 3 conuiuiis; Iapidibus eum obruet populus ciuitatis, Ne morietur, ut aulas ratis malum de medio vestrum, cie uniuersus Israel audiens pertimescat. Tertio , ex ingratitudine exhibitae bonitatis. Esaiae, primo, Filios muttiui Ne exaltavi, ipsi autem spreuerunt me, etc. Quarto, ex degeneratione ingenitae dignitastis .secudum illud Psal. decimi septimi. Filii alioni mentiti sunt mihi, filii alieni inueterati sunt, 5e claudicauerunt i semitis suis. Quinto ex imitatione diabolicae prauitatis. Ioannis octavo.
Vos ex patre diabolo estis, di denderia patris vestri vultis iacere. Sexto, ex ollenso ne proaptiae ficultatis. Prouer. ι o. Filius sapiens,idest
ille qui audit disciplinam patris, laetificat pastrem suum t filius vero stultus , idest, ille qui non audit disciplinam patris, nec p recordas tur Iegis matris suae, sed in propria ficultate confidit
12쪽
Midit cui legitur Lue . . de filio prodigo,
qui peregre proiectus est in regionem longuisquam multitia est muri suae Septimo di vitiamo reddit arq iis i. dignus patris illius nomisne, ex dei peratione Promitia silutiς. Eph. 3. Propter hoc venit ira Dei in filios dissidentiae. O .rines isti qai se inliga os Detunt nomine haius patris. dicamur ii ciconia stanis. Peouerb. io. Qui congregat in messe filius sapietis est, quia a: en itertit ς state, filius confusionis. Ne ergo reddam ut indigni paterno nomine: ne filii eoia sustonis dicamur de alieni t ne dicentes, i Pater noster filii inueniamur domino mentientes, debemus attendere dc obseruare ditii. nas admonitiones, iuxta illud Pauli Heb. oi. Nos autem non simus subtractionis filii in persditionem , sed fidei in equisitionem animae. Item 5: illud Esaiae .ro. Attendite ad Abraham patrem vestrum. Et Ioannis. 8. Si filii Abrahae estis, opera Abrahae facite. Si deus pater ve ster esset, diligeretis viissi me. Secunda cum
dicit. No r. Ponit speciale principium erraturae rationalis, in quo Ferbo tria proponuntur consideranda.r Primum recognoscimus commus nem Dei prouidentiam rei pectu omnium fi liorum eius i in qua dei prouideatia erga nos. admonemur de tribus quς in nos inuicem exereere debem M. Primo . admonemur mutuae eliaritatis, quia fratres sumus, re ideo debemus cauere omnem seditionem. Gen. t 3. Ne qaxa se sit iurgium inter medere , 5: inter pastores meos re pallores tuos. fratres enim sumus. Sereundo admonemur impendere omnem sanactificationem fratribus, nobis auxilium ex Mabentibus , iuxta illud Prouerb. is Frater qui adiuuaturi a fratre , quasi ciuitas firma. et rit. Denim ex eius communi prouidentia omnisum filiorum, admonemur quod omnes tendimus ad eundem finem. Ae communem gloriae
possessionem. Psal. Ecce haereditas Domini.
filii merces .fructus ventris. TSGundo prini pali, admonemur in hoe propriae humilitastis, quia omnes sumus filii unius patris. Mailaeli. s undo. Nunquid non pater unus omanium nostrum Nunquid non deus unus creavit nos i Quaret ergo despicit unusquisq; nos
strum fratrem suum violans pactam patrum nostrorum t Hibemus enim tres patres, Ded.
de Adam, patres communes omnium nostrum,
de unusquis p Proprium patrem habet est genitus. Ex patre perno euiusmodi est Vesus, non habemm materiam superbiendi, quia
pater est per gratiam. Romanora octauo. Nolenim accepisti, spiritum seruitutis iterum in re more, sed accepi istis spiritum adoptionis filiarum, in quo clamamus Abba pater. Si ergoaecepisti, quid gloriaris quast non aeceperis
Item ex paIr terreno communi, scilicet Ada,
smilitet non habemus m Ieriam si perbiendi. A quia tu non aliter in eo fuisti, qua m vilissimus, rusticus; quiat ut dicitur Sapien. decimo Ipse
primus formatus est i Dro pater orbis terras rura, ideIt omatum hominum in terrili Et Roma nota quinto. Ex uno omnes in codenati
nem. Ornus ex patre proprio stiviliter acin habemus materiam superbiendi. quia unusquis snostrum dicere patet illud Psal so. In iniquitatibus conceptus sum. 6: in peceris concepit me mater mea. Et Ephest. seeundo. Omnes nascimar filii irae. Et ideo vana est gloria a partu.5c ab utero, Δ: i eonceptu, ut dicitur Os nono. Ideo dicit Apostolus, secunda. Corin.
quarto. Vnus aduersus alterum non lasseriar.
v r Tertio principale eum dieimust Noster adomonemur propriae dignitatis, quae triplex est. prima ex magnitudiae tanti fratris, quia Christus non confunditur nos fratres vocare. ut diacitur Hebr .seeundo. Et ideo dicendo. Pater noster e5mini erat se nobis iuxta illud Gen. s. Ego sum Ios ,h frater vester. Deetenim hosmo magnam dignitatem habuerit 6 Itonorem,avia factus si ad imaginem de fimilitudinem
Dei, de quia accepit regi me n super Hieras creaturas, tamen ista sit magnae delectationis. ω
dignitatis supremς. qu6d filii Dei voraremur,
di simus, ut dicit. i Ioan. 3. Si autem filii. de hso redes, Romanora octauo. Dedit enim eiς pote e statem filios dei fieri, Ioan . primo. Secunda distgnitas, ex multitudine tantorum fratram. Aporalipsis serio. Donea compleantur conserui eorum, de fratres eorum qui ituerficiendi sunt neut 5: illi. Omnes enim sancti , praeteriti. praessentes. 5: fi ituri, sunt fratres nostri, st filii do su
mus. Matth. i a. Q ut secerit voluntatem patris
mei qui in cin et . ille meus frater,sorori': mater ei Tertia dimitas nostra est ex donatione tantae lip editatis Psil is. Etenim hqreditas mea prς clara est mihi. Prima Petri primo Qui regenerauit nos in spem vitiam per restariettio tum Iesu.Christi ex mortuis in hς reditatem in corruptibilem de ineontaminatam,& immarcessibilem, eo eruatam in Hiis. Et tramen notanodum qu6d hane fraternitatem seu com niunitantem dei, plura diuidere possunt, qu ea nobis sunt sugienda. Primo, Superbia; se utra. vel Inuidia. Subsecimo. Per Iram homicidii. se ternitas deperiit. Seeundo, Auaritia, ues opulantia. Geu 3 3. Nec poterat eos capere terra. ut
habitarent simul. Erat quippe substantia eorum multa , dc n uibant habitare communiter . Ex meo enim bc tuo, nascitur scandala. Actoria. dicitiit de bonis fratribus t Multitudinis autem
credentium erat cor inum, d anima in , nee
quisqua eorum quae possidebais almidsuunx esse dicebat, sed enatiui omnia cola Tertiod uidit hanc fratetnitam malitia, iuxta illi id tota 3o .Frater sui Draconum, de tactus Sulmonsi. Cum ergo dicendo, Pater noster praecipuen commendetur charitas stat uos, ista
13쪽
D. AEGI DII EXPOSomnia quae diui lunt staternitatem .sag re des A cum contrito,& humili ini,vt vivi et si, sinibemus inquantum pol simus. Tertia ibi eum humilium, β: vivificet eor eontritorum. Honodicit. rem ergo quem sicis primo, satis deo:& ὰ cone ui es istaelis. Ponit ineomprehensibilemvstes uerso, vituperitim proximi, est des. Matth as. rium eclinis naturae. Vbi tria eonsiderant. Pri, Quod uni ex minimis meis fecistis, mihi fecistic m. mysterium diuinitatis innuit. Meundo, desiderium nostrae mentis erigit. Tertio, vitium temeritatis deprimiti Circa primum notandum Deus propter tria dicitur habitare inestis. rimo propter altissmam maiestatem sua. Vns de in cc lis et i. in occultis: dicitur. n. c tum seseunditi amast. italo eelas. Tim.vltimo, Luce habitat inaccessibilem. Et Esaiae. s. Vereria es Deus abseonditus. Secundo . propter copiossis mam i licitatem. Vnde in cflus quas ditat
in copiosissimo cellario , fle apothecis omnia gratiarum Rom. o. Diues in omnes qui inuocant illum. Plal. s. Inebriabuntur ab ubertate
domus tuae, ActorTeate voIuptatis potabis eo
Tertio, dieitellam e lis propter benignissima sanctitatem suam. Licet enim ipse sit in omnibus erraturis suis per ellantiam, per potentiam, depraesentiam : in ideo dicitur esse in eclis, quia in eis miro modo relucet sapientia sui iuxta iIlud Psal. is C li enarrat gloriam dei,cle opera manuum eius an nunciat firmamentum. Specialis
ter in habitat in eς Es. ideli, in eqlestibus uiris. Unde Esaix.66.vbi dicitur, Celum mihi sedes est, dicit alia literat Anima iusti, sedes eth sapietix. Psal. i a a. Ad te leuaui oculos meos qui habitas in eς iis, hoe est in sanistis. Propter feeada est notandum. P desideritam nostrae mentis eleuatur tripliciter. Primo, ad quaerenda celestiat
Col. 3. ux sursum sunt quaerite ubi Cfristus est in dextera dei sedens, quae sursum sunt sapiste, non quae super terram.Secundo,eleus dessdetium nostrum ad sectandam vitam essestei Leuit. t ρ. Estote sancti, quonia Nolanctus sum dominus deus vester. Et Mati. s. Se luerat lux vestra coram hominibus, ut videant opera vostra bona. 6c glorificent patrem vestrum qui in iis est. Tertio. eum omnia vera bona ab illo, nobis descendant, iuxta illud Iacobi. i. Omne datum optimum de donum perlectu de sursum est descendens a patre luminum: eleuamur ad ipsum vi bonora omnium auctorem, colenda, re adorandum in veritate, fim illud Ioan . . Spiritus est deus. 6c eos qui adorant eum in spirita Ac veritate oportet adorare. Quantum ad teratium est notandum. φ qn dicimus, s Quies in eos. propter tria in nobis deprimitur vitium temeritatis. Primo , ut non scrutemur oceulta dei nostri Prou. a s. Qui scrutator est maiestastis, opprimetur a gloria Et Melestales. r. Deus enim in coo. 4: tu super terra, idei reo sint pauci sermones tui. Secundo, ut non abomineris
infitina proximi tu uia in pauperibus devita spersonis iustis est deus. Hahe. s . Excelsus 5: sublimishabitas aeternitatem, de sanctum est nomen eius, in euellam in sancto habitans de
Tertio. ut no vili faciamus nos ipso neq; inestinemur ad turpia peceata, quia sumus estiam co inens deum. a. Cor. s. Vos estis temptu dei vivi.
D. . r. 3. Nescitis quia tempIum dei estit, N: spiritus dei habitat in vobis Si quis autem tems plum dei violauerit disperdet illum deus.Templum. n. dei sanctu est quod estis vos. D. x . Cor.
6. Nescitiς qiis corpora vestra mebra sunt Chrilli Tollens ergo membra Christi . faciam membra meretricis Abst. An nescitis qm qui adhaeret meretrici, unum eorpia; esturi Erunt. n.
inquit,duo in earne una. Qui autem adhaeret Go, unus spiritus est. Sanctificetur m tuum. Expedito pro mio in quo docuit in principio orationis nos captare beneuolendam patris relestis, hie incipit oratio ipsa,in qua docemur em agitare gratiam oram eorum quae nobis ad salutem sunt necessiria. Polla ergo homo oraturus fecit paternam insu auonem ad captanda beneuolentiam. tam dulciter, tam breuiter, tam sapienter inuocans patrem, qui habet diligere nos, cuius est ia curam gerere. in eqlis existente, qui potens est in oes qui inuocant illum: eonsequenter orare incipiens proponit suam petitione ad impetrasdam grauim dicens s Sancti ieee nomen tuu .
Quae gratia eonstitit in tribus. Primo, in adespcione bonorum omnia spiritualia . Seeundo,
in prouisione omnia necessariorum teporalia. Tertio an remotione omni d malorum contrasrioru tam corporalia st spiritualium. Igitur iuxta tria bonorumnera in quibus Ossilit gratia, in septem petitionibus quae in hae oratione dominica continentur, tria facit. Primo efflagitat bona spiritualia. Meundo, quaerit bona eorporalia. Temo petit a se remoueri omnia mala contraria tam eorporaliad spiritualia. Seefida
ibi. Pane nostrum quotidianum. Tertia ibi, Dimitte nobis debita nostra. in Circa primum in quo efflagitat bona spiritualia est scienda. φ, tria tum bona talia spiritualia Prima sunt in sariistificatione diuinitatis, de qua primo qucrit,ea
dicit. t Sanctificetur nomen tuum. Secunda cosistunt in approximatione aeternae gloriae. Tertia tu adimisetione diuinς voluntatis. Omnia igitur haee bona est agitans illeqiii orat. tria fracit. In prima petitione quaerit eonfirmationem gratiae. In secum appropinquationem gloriae. In tertia. obseruatione ob edantiae dei inter stra 'tiam Ne gloriam. Seeunda incipit ibi. Adueniat regnum tuu .st Tertia ibi Fiat voluntas tua. Prima petitio ad Patrem porriginita cuius noamen petimus in nobis sanctificari. Secunda porrigitur ad Filium, cuius regnum aecelerari petimus nobis.Tertia ad Spiritum sanctum, euiu,
14쪽
voluntatem impIeri petimus i nobis. Quonia A dicitur in Esua cap. . Notandum primo minex ipsb. idest, ex patre: per ipsum, idest per filiuo: in ipso .ideit,in spiritu salici sunt Omnia ut dicitur Rom. u. Et Lue. u.nobis praecipituri Petitescilicet i Irare:quaerite scilicet, a filio: e pulsese, scilicet, ad spiritum sanctam. Quantiis ergo ad prim petitionem quae est sianctificetur
nomen tuum, notand P in hae petitione tria
petimus secundu triplicem eius expolaionem. Primo petimus gram honorifieandi deum. Vade ste intelligitur: sanctificetur, idest, glorificetur i nobis deus per suam gratiam. Esaiae. 8 .
minum exercituum,ipsum lanctificate. Honoratur aute nomen eius triplieiter. Primo in eoiae per deuotionem, secundu illud Lucis. Magni fiscat anima mea domina. Meundo in ore per G Ponem .iuxta illud Psal. 33. Semper laus eius in ore meo. Tertio in opere,per aedilitationem proximor Matth. r. Sie luerat lux vestra corahominibus, ut videant opa vestra bona, Λ: gloarificent patrem vestru qui in Hiis est. Et quanta
ad omnia haec tria dicitur. t. Pet. 4. In omnibus
honorifices deus per Iesum Gbrim. Et Esaiae. a s. Sanctificabunt sanctum Iaeob . 5e Deum Israel praedicabunt Gundo petimus gratiam sanctificandi nomen dei in nobis. quod fit tripliciter .Prima, per mundiciam. i. Thes . 4. Sciat unusquis 3 vestrum vas suum possidere insanactificatione,& honore. Apoe. vlumo.Qui sens sest, sanctificetur adhae. Secundo per persnobis sancti fieatur nomen patris. 5: filii.& bus sancti. Primo nomen patris, si sumus filii, Ioad. Dedit eis potestate. filios dei fieri his qui eredua
in nomine eius. Secundo sanctificatur nomen filii si sumus fratres. Heb. a. Non eonfundit, eos fratres voeare, dicens, Narrabo nomen tuu se
tribus meis. Tertio denim sanctificatur in nobis nome spiritus sancti. Gal. 6. Si spiritu vivimus, spiritu di ambulemus. NJefficiamur inanis gloriae cupidi inuicem prouocantes, inuicem inuis dent ex Propter haee quae dicta sunt, specialiter perimus gratia confirmationis staterni nominis. quod inuocauimus,dicentes. s Pater noster , ut scimus filii. s. Ioa. 3. Charissimi nue filii dei suismus, di nodum apparuit quid erimus. Et ideo setadum istam expositionem petimus sin sanctificetur nomen patris in nobis, idest, reappas reat Λ elarescat,ipse est pater noster, re nos filii.quod perfecte no erit nis in gloria. Hier. 3. Patrem vocabis me. Oseq. t. Et erit hi loeo ubi
dicetur eis no populus meus vos, dicetur eis fiat les viventis. Notandum secundo P tres istae exposluones huius petitionis iam datae, sumuntur a triplici etymologia huius nominis. Mus.
Dicitur. n. primo, sanctus,quasi Agios, id est, sine terra. Vnde eleuatus a terra dicitur scias r&se sanctificat nomedei,idest exaltaturi nos bis. Apoe. Et req uiem no habebant die ae nocte dicentia, Sanctuς,sanctus, inactus, et Psal. seuerantiam. Ioan. εκSanctifica eos in veritate. ς 33.Exaltemus nome eius in idipsum Leundo, idest, firma. PsAον. firma hoe deus quod opatus es in nobis. Tertio per eouenientiam ut vita nostra conueniat cum Chri . Exodi .a o. Non assumes nomen dei tui in vanum. Leuit.ii.
Sancti estote 'm ego initi sum. Sed heu hodie ficti sumus in lanctificatione modies: Ezreh.ii. Ero eis in sanctificatione modica: ga sola vel in verbis,vel in habitu. Meddo sumus facti in sanactificationem pollutam. Erae Κ18.In multitudine iniquitatum tuaru ,5e iniquitate negociari nis tuae, polluisti sanctificationem tuam. Tertio in sanctificationem desertam. i. Maeh. . Ut vioderunt sineti strationem desertam, fleverunt Sesanctus idem in P mundus, di nomen dei lans ctificatur in nobis,quado nos ipsos sanctificasmus, di mundamus deo. Heb. a Qui n. sanctilis eat se qui sanctificantur ex uno omnes. T ratio β: ultimo, sanctus dicitur firmus, quasi sanatus. Et ne sanctificatur nomen eius in nobis,quad Ofirmatur nomen eius in nobis per reuelati anem veritaris.Ioan. t T. Ego pro eis sanctificod. firmo me ipsum. Notandum temo, P ppter hoc in tertia persona ponuntur istae tres pereationes primae, aurem in prima, nem in secunda. Primo quia sin m meritis,vel ex actibus nostris est in nobis ista gra, sed a deo selo. Vel nocudo principaliter petimus gratiam cognoscen o posuit seeund in prima persona, quia non est di nomen eius, idest, perueniendi in elaram no -'-titiam ipssus dei. Quod fit tripliciter. Primo per
donum sapientiae in testeae Euangelio: secuda illud quod petitur in PsaL i i 8. Reuela oeulos
meos,de eosderabo mirabilia de lege tua. me euam petit Christus nobis Ioan . t . Sanctifica eos in veritate, quam scilitat agnoseant. Meundo per donum grai an fide, ae merito. Ezreh. 36. Sanctificabo nomen meum magnum inter L aes,ut sciant quia odns. Et Ioa. ε . Manis
fabo ei me ipsum. Tertio per donum gloriae in spe, de primio. Eraeli. ao. Sanctificabor in vobis. 6c scietis quia ego diis, cum eduxero vos ad terram Istari idest,risonis dei. Tue sanctus
erit omnis qui seriptus est in Hierus ilem, Mutopus nostrum tantum: nem in seeunda ,scilicet quast per aliud eum nΔ vi opus alterius solum,*t Dei: sed in tertia pertam ut utrius p opns necessarium ostederetur, dei, scilicet, oc nostra Meunda ibi eum dicit. Maenias regnum tuam. Ubi eonsequenter post eos firmationem gratiata re adoptionis filior umper nomen patris in nobis sanatu Ne firmatu, qu smus appropinquationem, N: posset sonem sternς gloriae , sicut illius summae se is licissimae rei quς est hqreditas filiorum. Rom. 8. Haeredes quidem dei , hqredes vero Christo. st tamen
compatimur. Et ideo petimus aecelerationem
regni hqreditarii, quia per hoe.sumus filii patris pernutamus reges sui regni. Apoe. t . Fecit
15쪽
D. AEGIDII EXPOS. nos reqnum . de saeerdotes, deo & patri suo. AMa:lli as.l 'ercipite paratum vobis regnu. Adauertendum in ad maiorem intelligentiam
ius petitionis, ' licet haec petitio principali iastelligatur ii appropinquatione. 5c pol Iessione regni ςterni. nilii minus tu potest intelligi de
triplici regno Γι imo de regno gratiς. Sedudo, de regno iustitiae. I ettio de regno se licitatis
aeternae. 7 Quanta ad primui de regno gratiae. petunus ut adueniat regnum Dratiae eius .i.
ipse regnet in nobis per gratiam. Luc.ii. Proteacto peruenit in vos regnu dei. Hoc aute regiasi gratiae ideo in nobis quaerimus aduenire, ut per
ipsum liberemui a regno seu multiplici tyran, nide diaboli. Regnat .n diabolus in hominibus , tripliciter. In quibus da enim regnat diabolus psuperbiam. Iob. i. Ipse est rex super oes filios superbiς. In quibusdam vero regnat per concupiscentiam. Rom. 6. Non ergo regnet peccastum in vestro mortali corpore, ut seruiatis eo neu piscentiis suis . Tertio in quibusdam regnat per auaritiam. i. r. . lam diuises iam estis, sisne nobis regnatis. Haec sum illa regna quae ostendit diaboliis Christo: Matth. . Ostendit . ei omnia regna mundi. Et ideo petimus liberaris regno istius tyranni, ut adueniat regnum christi. Lue. t , Ecce enim regnu dei intra vos est' pSecudo principaliter Mintelligi haec petitio
detregno iustitiae, quod modo per regnu malistis eo memnitur.Vnde di Adueniat regnum tuum )idest appareat iustiua regni tui. Psal. a. CReges eos in virga ferrea, idestuultitia inflexibili sicut dicit glosa. 7 Vltimo intelligit de regno gloriae, de quo dicitur Luc. is. Abiit, scilicet, Christus per ascensione accipere sibi regnu.
i est. regiam potes latem,& reuerti in fine muns ei adiudicium liuius regni appropinquati nem sancti desiderant propter tria. Propter malaiam quae excrescit . ropter iustitiam quς vilescit. Et propter patientia quq languescit Apoe. c. Vs pquo sanctias dc verus non iudicas , & novindicas sanguinem nim de his qui habitiit in terra Psal. 93. Redde retriblitione superbis. Cum aut venerit hoc gloris regnii quod petismus, primo rex exiget rationem a seruis suis. DMaim. 18 . Simile est regnu estorum homini regi q,oluit r6nc ponere cum seruis suis, etcs. Secundo faciet disceptationem cum illis. Im. 3. . Congregabo oes getes, Λ: deducam eas in valle Iosaphat.& disceptabo cum eis ibi. Tertio. post factam disceptationem, eos qui bene opes
rati fuerimantroducet in regnu. Matth. as. Venite ad post idendu paratum vobis regii ii a constitutioe in udi, quia exuri ui di dedistis mihi maducare, siti ut re dedistis mihi bibere, ei κ. Et ne in ista petitioe primo exprimitur desiderm orastis: Psil. t. Quomodo veniam. v apparebo ante faciem Domini Psal. 3. CHcupiscit ela deficit anima mea in atria domini. Secundo Medit redium pigritiae nostrae, qui ad velocitat ni ea diadnos, regnum dei GIieitamus. Unde huius petitionis talis potest ei se sensus: s Adues
niat regnum tuum ci . cito veniat, licite, 6e velociter,quii nos ita pigri sumus, P venire no possumuς aut negligimus M atth . Penitentia agi, te,appropinquabit enim regnii estorum. Quia si appropinquamus deo, appropinquabit nos. bis. Et ideo in Apoe allaVidi ciuitatem sinisti Ierusalem nouam descendentem de eclo a deo paratam ficut sponsam ornatam viro suo: qus
ideo dieitur descendens de Rio, ut intelligatur quast appropinquans ad recipi edos ciues suos. 1 ertio intelligitur beneficium gratiae ad dignitatem nostram: secundum quam non despicit deus vilitatena nostram , sed vocata nos in re
gnum filii delectionis suae, in quo habemus re demptionem, & remissionem peccatoru , ut discitur ad Cot i. Et ideo dicimus Adueniat res gnum tuum, id est.nos seruos faciaς r es in rexno tuo. Tertia ibi eum dicit.
Fiat voluntas tua,ficus in caelo O in terra. V bi conuonienter poli confirmationem giae quam eiis orauimus in prima petitione di post appropin, quationem gloriae, qua quaesiuimus in petitione secunda. petimus contormatione voluntatis
nostrae, 6c volutatis diuinaei ut probemus quq sit voluntas des bona. beneplacens, re perfecta. ut dicitur Rom. ia. Exponitur aute ista petitio sicut realiς, tribus modis. Primo ut sis eoi ditio omniu petitionum nothraru. Cum enim voluntas nostra frequenter distorta sit curua, re prasua, petimus vim petitionibus nostris, non nos
stra voluntas fiat, ita dest secundu qd Christusia sua otone docuit. Mari h. asi. Verutamen noscut ego volo, sed sicut tu. Pater si non pol trante hic calix nis bibam illum fiat voluntas tua. In hae ergo petitione illa conditio intelligitur in omnibus petitionibus nostris obseruada, scilicet, si expediat, si contrariu non obsistat, securdum P dicitur.Iacobi. φ. Pro eo ut dicatis .st dominus voluerit faciemus hoc. aut illud. Frequo ter enim sensualitas mouet, voluntas appetit .ra:
tio non duceria iu&ideo Eeel 18 Fili post con
cupiscentias tuas non eas. Haec autem conditio,
ponenda est in omnibus orationibus nris proμὲpter tria. Primo ad cauendam fallaciam in petis, tione. Nam quid oremus nescimus, Rona 8. Secundo ad profitendum obedientia ex parte pe/tentis, ruae propriam volutateni no habet. V de ait bernar. Tollum propriam voluntatem, i Ser. 3. ARDdi infernus non erit. Pial. a In voluntate tuai s r. deduxisti me Rom. Noli quod volo bonum hoc ago. Tertio a deni olliendum .esemetitiam ex parte esus a quo petimus, dum in eius ben placito ponimus nos, N: quatum possumus coformamus voluntatem nostram voluntati iii
Ae iid aliud volumus et quod deus vult nos i
te. Et scintelli turillud quod supra dictum ei LRon .i a. Vt probetis quae sit voluntas Dei bo ra, beneplacens, d persecta. De volunt te
16쪽
SUPER ORAT DOM. semim dei nemini dubitanda est, triplici de eaus A arbitrii. fleobseruatione mandatorum dri. Eese. Primo quia pronior es ad miserendum,asmus soli diu ad qus reda auxilium suu . Erach.
t 8. Nolo morte peccatoris dicit dias . sed ut masgis reuertaturae viva Non vult deus moriemnoitram. Ne non libenter ei offero vitam meam
Seeundo no debemus dubitare de bona dri voluntate, quia generalior est adsiluadd, 5: principalior, si ab hominibus eredat. t. Timoth. 1. Qui vult oes homines saluos fieti. 5e ad agnitionem veritatis peruenire. Tertio.quia esseaciores ad implenda quod vult, a quaecunm creata voluntas. Psal t i 3. Omnia quaeia voluit sescit in Hlo,5: in terra de in omnibus abyssis. Ad clariorem tamen intelligentia huius tetis,est di haee est voluntas, de qua dr in Psalmo supra stato. t t3.omnia quqeum voluit se citi Et de qua dieit Apost. Rom. 9. Voluntati eius quis restasti 'Et de ista voluntate diuina dicimus Fiat voluntas tuai de qua nullomodo nobis est dubita dum, ni st misericordiae sitae Ae benefleentiae ponamus obie .rSeeudo, exponitur ista petitiori sti reeognitio omnium de inua nostrord respectu voluntatis diuinae. Unde dicit orans r Fiat voluntas tua idest, lac me lacere, di implere voluntatem tuam,qui, per me ipsiam no possum absis auxilio tuo.IO. t .Sine me nihil potestis ficere. Psal. t a. Doee me facere voluntatem tuam. Et ad hune sensum dicit Apostolueligenter notandum,quod est verum de volitras B Rom. .Velle adiacet mihi, perficere aute note beneplacui, secundum P es Rom. 9. No est volentis neo currentis, sed miserentis est diam enim voluntas ,& st simplicissima sit, in dua fini'. x pliciter rapitur, ut diximus in q6nibus nris sest xlt. primo sententiatii est.n voluntas des beneplaciti, de signi. Adhue voluntas beneplaciti distinapuitur, quia alia est antecedens.& alia Gseques. Voluntas ctgni est quae eotinetur in hoc versu: Praecipit, aut prohibet, permittit, eonsulit, spire.Respectu.n. piitis implet bona,Ac permitatu mala: respectu laturi,ad quod nonoes tenetur,cosulit ea quae sunt consiliorum ut est relinquere omnia pst deum. Et ista voluntas no semper consequitur effectum suil, quia deus aliqua inuenio. Notandum tamen,' liere multa finiquaerctrahunt nos ab impletione volutatis dis uinς, stue sensualitas quae attrahit siue sensualitas quae allidit, in muta lant quae debet nox inoducere ad executionem illius. Et primu est subsiectiois neeessitas, quia serui sumus,Lucit . a sereritis omnia quq pNeepta sunt vobis, dicite serui inutiles summi quod debuimus faecte sescimus.Secundum est punitio squitatis Luc. ra. Ille seruus qui eognouit voluntatem Gi sui, feno properauit, de non secit secundu voluntate eius, vapulabit multis.Tertium est eonditio bonae voluntatis Rom. a. Quae est bona, benes
placens,&perfecta. Quartu est affectio benia praecipit volutate signi quae non vult fieri a no c gestatiς, Mati. t a .Qui fecerit voluntatem patris , ut patri de imolasione Isaae, quam pHeepit Abrahaemen. a r.eum in non vellet illam, sed tantum fidem, &obedientiam Patriarchae. Voluntas aute beneplaciti,quae appellatur anteces dens est, qua vult deus secundu impontionem a sedatam Donsi erraturae suae simpli,non e cernendo nia bonum naturae: 6e qua suae ereaturae non negat comunia auxilia necessaria adeonsequendum finem suum.De hac voluntate antecedente loquitur Sapiens cum dicit Sap.c. Aequaliter est illi eura de omnibus. Et de nae voluntate antecedente eum solum eapiatur ex parte des, bc tantu naturam respiciat Ne non planam, de auxilia generalia non aut particularia metalle meus frater.soror, di mater. Quintii esteognitio veritatisisquis voluerit facere voluiis talem eius,cognoscet de doctrina mea utra me deo sit .ete . Ioan.I. Sextum est adeptio puritas tu. .Thes L . Haec est voluntas des, sanctificastio vestra Seprimu ac vitimum , est retributio virenitatis, Mati . . Qui fecerit voluntate patris
mei et in e lis est . ille introibit in regnu eςlorae rTertio exponit petitio ista visit copletio omnium diaderabilium a nobis,sse s Fiat voluntas tua in idem leatur voluntas tua in nobis Λ: de nobis perlinei quod no rest nisi qii implebitur in bonis desiderium nostrum,scilicet, post hae visam. Vnde prima petitio perunta ad vitand critasecutionem finis, nem opera nostra seu o immediatam,qua sanctificabitur, idest,elara fiet bonum usum liberi arbitrii quae omnia sunt ne eessaria ad salutemὶ verissime M'no semper e6 sequitur finem situ i quod patει ex dicto Apos
li. t.Τim. a. Deus vult oes homines saluos fieriiquod de voluntate anteeedente intelligit: de pates ν non ora homines saluantur. Volun ε γη. . tas denim consequens est, qua Deus vult quae vult, no lotum in generali, sed secunda omnes circunstantias: quia respicit non sola impositionem .sed etiam executionem ordinis: n5 solum naturam,sest persona: non auxilia tin eomunia, sed etiam partieulariai non ea tantum quae sunt ex parte des, sed etia ea quae requiruntur ex paenostri ut saluati possimus: ut bona usum liberi
notitia nominis des: quia Ioan. dicitur: HUest vita aeterna ut eo noscant te verum deu pastrem 6e quem misisti Iesum Christum. Secura petitio pertinet ad apprehensionem securam,qii adueniet regnum des sine rebellione aliqua in nobis. Tertia pertinet ad consumatam stulationem, cum fiet voluntas des in nobis, 5e ex nobis sicut ab Angelis. Tune.n.voluntas nra erit
penitus domina orim uitia inferiora sine cotta dictione, penitus subiecta re pectu supioru sine
rebellione:&pentius libera respectit omnium interiorum,de exteriorum. Gl.s.Vos in liberarate vorati estis stat rct, rees. Quod aut addici Sicut laeso,deia terra; et Secundum oes tres
17쪽
D. AEGIDII EXPOL datas expost iones semp imelliginar eodem mo Ado. Tribus igitur modis potest exponii Primo seutine is N in terra idest. Miu fit in Angelis re ab Angelis. ita fiat in nobis di a nobis,qui sumus terra respectu illorum. Aliter exponitur neut in e pliadest in synderes quae nunq errat ita fiat in terra idest in inferioribus viribus. Vel tertio aliter .6: ne exponatur neutin egio adest in Christo. qui est eaput nostrum ista fiat
in terra illest, in Ecclem, quae est eorpus eius mystieum : Et ideo. Ioa. i p. dicit Christus oras, volo pater ut unum sint mecum, scilicet per eruformitatem voluntatis,sicut ego Δc tu unum sumus. Deinde sequitur illa pars principalis.
ea petitione,postu in tribus praee iactibus quq fluit bona omnia spiritualia, petit orans prouissonem omnium necessariora temporalium. In Pane. n. quotidiano intelligitur omne necessas
rium ad quotidiano victum siue cibus, siue postus, siue vestitus alue domus, siue sumptus, sue corporis valetudo. etcp Eeel as, Initium vitae hominis,aqua re panis, Ac vestimentum, Ae dos mus protegens turpitudinem Sed attende sin. ula verba huius petitionis. In hoc. n. dicitur. Panem, excluditur superfluitas quae no est eo ntenta pane. t . Tim. 6. H bentes alimenta 6e quisbus tegamur, his eontenti umus. In hoe P distat nothrum excludit improprietat i quia comedere pane non proprium, neut eth panis de rapin 1,peccatum est. Psil. t 1 .Labores manua tuarum quia manducabis, beatus es re bene tibi erit . Eph . .Qui surabatur . iam no furetur, magis aute laboret operando manibus suis quod bonu est. In eo addit quotidianum Iostendit necessitatem .sine qua praesens vita n5 ducitura quae est in distens alimoniis quotidianisibe ideo dictum est cl. 1ο. Initium vitae necessarium
homini est panis, Ac aqua. et . In hoe quod dicit in ostendii dei liberalitatem, de benignitatem , qui non vendit sed gratis. Ac large donat. Iacobi. t . Dat omnibus abundanter,ci: non improperat. Et . a . Cor. y . Qui autem administrat semen seminanti, di panem ad manducandum
pr stabit,ac multiplieabit semen vestrum . Ac augebit inerem et a frugum iustitiae vestrae. Denica: lin eo ς, ad se si on) excludis cupiditas, quae
in annos plurinios reeondit. 5ceogregat: secus dum illud Luex. ia. Anima mea habes multa
bona reposita in annos plurimos,etes. Mari. 6.
Nolite soliciti esse in erastin im . QuM autem ει aliam literam dicitur supersubstantialem
ostendit quadam eius accidentalitatem: quia n5 debemus substantialiter , 5e per se appetere temporalem ciba . sed secundario de quast aecidentaliter, A: hoe in ordine ad vitam sternam: fimillud Matth. 6 Quaerite ergo primit regna dei. de iustitiam eius .d: hqe omnia adiicietur vobis, quasi stilicet accidentalia. Potest aut i, e petitio etiam intelligi spiritualiter,& hoe tripliciter. Primo de pane saeramen rati. Sap. is. Angelorum esca nutrivisΗ populum tuu Ne paratum panem de eclo pristitisti illis fine labore omne delectamentum in se hiitem, Ac omnis saporis suauitastem. Et hie panis nobis est quotidie necessarius, unde viaticus dicitur, ideo quotidie a nobiι in hae petitione petendus Secundo potest intelliso de pane spirituali leuiusmodi est verbum Dei per quod nutritur anima Matth. . Non in s lo pane vivit homo'. sed in omni verbo U pcedit de ore dei. Vterm aute illorum panum eorhominis eonfirmat, fim illud P sit io 3. Panis eor hominis confirmat. Et viruli deo petere debemus: quia non solia ille est qui carne suam dat nobis ad mandueandum, iuxta illud Mare. 16. Accipite di madurate, Hoe est eorpus mesi: sed est etiam ille qui iuxta dictum Psal. 6 . Dat
verbum euangelizantibus virtute multa . Terotio, potest etiam dicis in hae petitione quaeramus nobis i deo panem aeternalem, euius qualius dabitur nobis in via. sed fiuctus Λ: posses no habebitur in patria.& ex eius gustu θe possessione beati erimus. Fm illud Luex. t 4 . Beatus qui manducabit panem in regno Dei. Deinde
sequitur illa pars. Dimite nobis debita iis rasitat erri Amittimus debitos
rib Maris. In qua, posta quaestuit omnia bona spiritualia nobis ad salutem necessaria, Ae hoe quantum ad tres primas petitiones: de emagitasuit omnia bona eorporalia nobis necessaria in hae vita, de hoe quantum ad petitione quartili
quaerit Ac eHagitat remotionem omnium mastorum eo oralium 1c spiritualium. Et ideo psista magis dicitur deprecatio, si oratio: quia oratio est propriἐde bono adipiscedo de malo vero amouendo, cuiusmodi pars ista de. proprie
deprecatio est dieenda. Notandum aut est masia quae a nobis amoueri cupimus, ad tria genesta redueuntur, aut ad mala culpae, aut ad mala pugnae , aut ad mala nae. Et ut ab omnibus malis liberemuraria tacit orans in hae parte vufima orationis dominicae quς deprecatio diei Primo eflagitat liberati a malo culpae in quiata petitione. Secudo quaerit liberaria malo pus gnae.Tertio perit libisari a malo tanae. Secuna da incipit in principio sextae petitionis, ibi stane nos inducas Tertia incipit in principio pectioi, septimae dc vlum . ibi Sed libera Quoad primam istarum petitionum quae est in ordine quinta, notandumstprimo manifestat euupam eum dicit Debita nostra in Lue. . Duo deabitores erant euidam 'neratori, idest, anima, Ac eo us, Christo. Et unus debebat denarios quingentos, de alius quinquaginta t non habeti bus illis unde redderet, donauit utris p Rom. s. Debitores sumus n5 earni 5: sanguini in Fincarnem vivamus,etcς . Secundo postulat miserieordiam, eum dicit Dimitte nolsis.) Matth. t 8. Procidens aute seruus ille orabat eum dieens: Patientiam habe in me.& omnia reddam tibi. Misertus
18쪽
gentiam aliorum: unde ait. sicut de nos dimittismus debitoribus nostris. Mati. 6. Dimittitecte dimittetur vobis. Matth. t 8. Serve neu Omne desbitum dimis tibi quoniam rogasti me. Nonne
oportuit te misereri servi tui, neutila ego tui miserius sum Circa primum sciendum P mulata debita detinent nos ligatos. Primum est de comisso, neut de beneficus dei qu. x recepimus, sue deosticus dei, quae nobis credita suscepistrius Luc. 16, homo quidem erat diues, qui ha. bebat villicum,la hie diffamatus est apud illum quasi diis pallat bona illius. Et voravit illum &ait illi. IRedde ronem villicationis tuae. Iam non poteris villicare. Secundum debitum et deps milia, siue generali in baptismo, sue speciali in voto. Psal. 9. Redde altilssimo vota tua. Eecl. s.Melius eth non vovere, quam post vota,proamissa no reddere. Tertium debitum est demisso, siue iii dimittendo, sue in comittendo. Ecelenastes ultimo: Cuncta quae fiunt adducet deus in iudicium pro omni errato, stue bonu, siue malum st. Vel possumus de aliter assienare debita quae nos tenent,ut stat ista. φ deo debeamus reuerentiam, e obedientiam timorem, honorem, N: amore. Mai. t .st ergo pater ego sum,
ubi est honor meus Et st dominus ego sum,ubi
et umor meus 'Proximo aute debemus benes uolentiam affectus, di effectus, Rom. t . Nemini quicqua debeatis, nin q, inuicem diligatis. Vitimo, nobis ipfis debemus prouidentiam eOtra carnem, mundum, Λ: Satanam. Unde Pauluet t. Tim . . non solum dixit, Attende doctrinae, sed prius dixerat. Attende tibi.etes. Circa secas dum, notandum Flta debita tenent noς sicut compedes, sicut febres,&scat vepres. Primo tenent nos sicut compedes, iuxta illud Prou. s.
Iniquitates suae eapiunt impium, N: senibus peecatorum suoru constringitur. Et ideo petimus dimittat disrumpendo compedes. Psal. s. irupilli vincula mea, ubi sacrificabo hostia laudis. Pal. a 3. laqueus contruus est. 5: nos lis rati sumus. Secundo quia tenent nos sicut sebris , ideo petimus ' dimittat, relassando febres Luci . Imperauit febri. 5e diruisti illam. Tertio,
cum teneant nos debita nostra quemadmoda vepres ideo petimus ut dimittat nobis illa. vespres comburendo. Isaia . 3 3. Spinae congregastae igni comburentur. Hae non solum petimus nos pro inuicem. vi comburantur in nobis vespres, relaxantur febres, de disrumpantur vineusiai sed efflagitantem sineti pro nobis, ad Christum dicentes. Mati. i s. Dimitte ea quia clamat post nos. Est tamen notandum φ sanctora orationes pro nobis exaudiuntur. si eorum virtus res fuerimus imitati, Ae nos etiam eii ipst; no cessabimus pro nobis orare. Mati . t 8. Omne debitum di tibi quoniam rogasti me. Circa teratium est notanda in hocis dicit , sicut de nos dimittimus, dicit glosa, orans, deum sibi constituit debitorem. Ne se deo. Et intelligendu est sicut ides .faciliter,sine multa institia, vel emuda. Vel se ut hoe est, totaliter, ita ut nem in laseie, nem in eorde rancorem teneas. Vet ficut scilicet prςsentialiter. non in morte, no post vindictam, Ecel. a 8. Homo homini seruat iram, Aea deo quaerit medelam Mati. s. si aute non dis miseritis hominibus, nee pater vester dimittet vobis peccata vestra. Notandum tame,l sicut non dicit,nem xqitalitatem, nem totalem imitationem diuinae pietatis, cum diuina pietas qua a Deo nobis remittunt debita nostra, in immensum nostram pietatem superet, qua debitoribus nostris debita relaxamus. Sed dicit omnem possibilitatem eo natus humani, quo diuina pietate debemus inquatum possumus, imitari. Dubitas bit forte aliquis cirea istam petitionem, utru existens in odio peeeet illam dicendo. Et videt lsci quia eum in odio existat,&dieat se dimittes re debitoribus suis. mentie deo, de qui deo mentitur, peccat,ergo etcg. Dicendum P existens in odio,direndo hanc petitionem, licet non im petret, non tamen peccat,si illam non dicit tu obice contrariae dispontionis, scilicet, in odio pertinaciter perseuerando. Quda autem no pecc et,
duplici via patere potest. Prima via .quia dicit illam in persona e estς. quae Christum sponssum suum sequens dimittit debitoribus suis, fleorat pro illis. Secunda via est, quia licet in odio
oret, Ne ex toto non dimiserit inimicis suis, non propter hoe peccare dicitur orando, quia exsprimit des derium suum licet imperfecta ira: quodest derio, oitendita, ad statum tale venire velflet, ex toto Ac perie te dimitteret. Et ne patet
quomodo et ab his qui in odio existunt, sine peccato dici possit. Ponitur autem ista petitio rationabiliter immediate post petitionem necessariorium teporalium,'e spiritualia: quia ex illis specialiter constituimur debitores, siue ad graν irarum actiones, flue ad ronem donora qu c aecepimus st bene ustiam ut, siue propter iaciles
transgressiones Λ: abusones in eis. Secunsa ibi eum dicit. Et ne nos intitas in tentationem. Est sexta petitio, in
qua petit orans liberari i malo pugnae. Ad euoius intellectum est notandum-triplex est tenstatio. Prima,qua tentamus. Seceida, qua aliquas dolentamur. Tertia est sine qua praesens vita non ducitur. Circa prima tentationem eli sciendum,quod pluribus modis contingit nos deum tentare ι vel prouocando ipsum per contras Numactum; vel non credendo potestatem dei Psal. I. Tentaverunt deum Ac sanctum Israel exacerbauerunt. Vel praesumendo de se ad petendum signum, Isaiae . . Non petam.6 notea
tabo dominum i licet Achaz ex diffidentia dixerit illa verba. Vel quaerendo experimentum de
deo, an sit deuς. Mati. . Non tentabis dominu
deum tua. Vel etiam dimittendo humanam co
19쪽
ssium,&atblitium, de exponendo se perieulo& pr cipio: secundum quem modum exponit
illa auctoritas Mati . . non tentabis, ete expol
nendo scilicet se precipitior et noli esse sicut ii,
te qui tentat dominum. Circa tentatione secundam est etiam sciendum, sicut in tentatione prima edtingit nos tentare deum pluribus mos dis, ita & secunda tentatioe pluribus modis nosi deo tentari contingit,& ab hominibus. Et primo potest hoc esse ad accipiendum experimentum in scibilibus quo ad intellectu. Vel per uni
uersalia principia artis, quibus ignoratis necessario ignoratur ars ,sed scitiis non necessario scit: sicut si quaererem tentando aliquem de gramatica, quid est Nomen, acciperem ex comunibus experimenta ignorantiae, non scientiae. Vel tetamur etiam de scietia per propria quibuς scitis, necessirio scitur ars: stcut si quaererem de eo nagruitate, 6: incongruitate orationis, di locutios nisi Ic stetentans, accipit experimentu scientiae,&ignorantiae is de tali tentatione non loquis mur hie. Est Ac tentatio ad accipiendii experimetum in operabilibus: N: ista est ad sciendam quastitateiri virtutis . cuiusmodi experimentum utile
est ad humiliatione, si parua est virtus in homisne,& creditur esse magna: 6: ad eleuatione spei in deo, st magna est virtus in homine de eredit esse parua: 6: ad exercitatione vitae, 6e exempli quo ad alios. Et his modis tentat deus, vel per flagella vel alio modo. sicut tentauit Abraham, Tobia, Iob,& alios huiusmodi. Tob. t a. Quia
acceptus eras deo, necesse suit ut tentatio probaret te. Psal. as .Proba me deus,&tenta me,vre renes meos,& cor meum. 8 Est fle tentatio impetilens ad illicitum,quando diabolus sub ratione boni apparentis nititur inclinare eosensum vos Iuniatis nostrae ad illicitum , vel per exteriora, vel o interiora: de qua dicit Apostolus. t . Tim3. Ne sorte tentaverit vos is qui tentat. Una de Gregor. Fideli famulo dominus cunctas hostis eallidi machinationes insinuat, omne quod opprimendo rapit omne quod insidiando cir/euuolat, omne quod desperado frangit, omne quod promittendo decipit. Ab hae tentatione quae est pugnae, petimus vel prohibitionem ne veniat, propriae infirmitatis costili sicut petebat Paulus, ut discederet ab eo stimulus earnis sug,
ut habetur. a. Cor. ti.Vel cohibitionem cum venerit,iuxta illud. t. Cor. t o. Fidelis aute deus
qui non patietur vos tentari supra id quod potestisi sed faciet eum tentatione etiam prouenta, in possitis sustinere. Uel subuetitione 5: confortationem in pugna tentationis, iuxta illud Eph. 6. Consoriamini in domino, 6: in potentia virtutis eius, induite vos armaturam dei, ut possitis stare aduersus insidias diaboli, quoniam no est nobis eolluctatio aduersus carne 5: sanguine. sed aduersus principes N: potestes etcc. Et Psil. t . liga te domine fortitudo mea , dominus firmamentum mes,ae refugium meu . Petimus DII EXPOS. A ergo, no induei In tentationemdest, ne intulindueamur in tentationem sicut in medium lasqueorum vel inimicoru. Psal. 3t.Tu es refugia meum a tribulatione quae circundedit me, exultatio mea erue mea circundantibus me. 7 Vel potest aliter se exponi, ut sit figurata locutio: Ne nos inducas intentationem, idest, ne tens rationem ducas in nos, ita φ tentatio veniat, stacut tentatio vulnerans cor nostru Psal. 9o.Scuto circundabit re veritas eius, non timebis a ti, more nocturno. Vel ne inducamur a concupiscentia nostra in tentarionem, ut abducamur ab oratione. Iacobi. t. Vnusquisi. n. tentatur a c6
cupiscentia sua abstractus,& illectus. Et in histribus modis intelligitur φ non inducat, idest,
non permittat nos superari a tentatione. Cum B aute deus immittit tentatione,muniri debemus
primo per scutum patientiς,iuxta illud Thren.
3. Dabis eis scutum cordis, laborem tuu , idest, dabis eis exemplum laboris tui contra tentatiosnem quam deus permittit. Secundo muniri desbemus orando,, praeeauedo,iuxta illud Mati. a I. Uitate 5c orate,ut non intretis in tentatiosnem.Tertio debemus muniti fide, resistendo. t. Pet. s. Resistite fortes in fide . UTertia tentatio est, sine qua praesens vita non ducitur, quae , qa est ex nobis innata, vitari non pol, ut no veniat.
Et ideo Apostolus illam no prohibet ut in nos
bis no st, ut habetur. t . Cor. t O. Tentatio vos
non apprehendat nist humana. Q us non sine fructu nobis a deo permittitur, quia est via exercendae virtutis Iudicium. 3. Hae sunt geres quas dominus dereliquit ut erudiret in eis Ierusule, di omnes qui non nouerant bella Chananaeos rum, etcs. Ita & de motibus tentationum dici potest. Aliquando vero nomine tentationis stane qua praesens vita non ducitur, ipsa peccata venialia intelliguntur. Et ista dimittuntur peroratione dominicam, vel per asperssone aquae
benedictae, vel per benedictione summi Pontis ficis,vel per visionem corporis Christi, 6e huiiusmodi ut dicit Augustinus. Tertia 6c vlima, ibi,cum dicit Sed libera nos a malo. Ubi liberati a malo culpae, flemuniti cotra malum pugnae, petimus amoriosnem mali pgnae. Circa quod est notandum, Phuiusmodi malum est triplex. Inferni, Purgat rii, de Mundi. 7 Primum malu pqnae, ut inferni, est malum pessimu propter tria: primo propter iternitatem : secundo propter acerbitate: teratio, propter multiplicitatein. De primo, Matth. ar. Ite maledicti in ignem ς ternum. De secundo, Mitth. t 3 . Ibi erit fletus.&stridor dentium. De tertio, Psal. t o. Ignis,& sulphur.5e spus pcellarum pars calicis eorum. 7 Secundit malum, ut
malum Purgatorii, est grauit simum, quia est improportionatum viribus nostris. Nullum enim malum est in mundo quod illi comparari possnt. Aut dicitur grauissimum propter acerbitastem, maxime cum agat in ellantia animς immei diate.
20쪽
sv PER ORAT. D OR FTate. uae eum sit simplex. tota patitur saeuiis A rum, Ae excellentium operam eon regatora' se totam. virtute diuinae iustitiae iudicantu. ex meritis Christi,&alioru lanctorum, qui lice Et in hae purgatorii tam cremabuntur ligna,qnum , stipula scut M. a. or. 3. Nniuscuiusmopus quale sit ignis probabit. Lignum dieatur peccata mortalia tecta hic per misericordiam et quast comunita per eontritione: sed pς nitentia non perfecta,purgabuntur ibi. Fgnum dicunt venialia suborientia ex earnalibus edcupiscetus,sne quibus vita piis non ducitur. Stipula vertidiculur peceata venialia spiritualia. stit motus leues vanae gloriae, vel irae,re huiusmodii quae propter sui adhFenuaminia cum habente eharunt opera supererrogationis sub clauibus eoelestae, quast in triclinio: secundum quem moadum,suscitatum dedit Laetarum soluendum disseipulis, ut habetur Ioan.ii. Et Dan. 3. Eripuit nos ab inferis se saluos nos secit de manu moratis, Λe liberauit de medio ardentis flammς. TAtertio malo liberamur in mortequando i miseria transsmus ad gloriam, iuxta illud Rom. 8. Illa erratura liberabitur a seruitute eorruptios nis in libertatem gloriae filio in dei. Et PsaL a Libera deus Israel ex omnibus in talibus suis. ritatem,transeunt. Psal. 6s. Transsuimus per a Et Psal. ta 3. Laqueus contritus est, di nos libes ignem,de aquam,scilice urgatorii, de deduxi,
sti nos in remeerium.r Iertium est malum eos munissimum icilicet, mundi, quo omnes inuolauimuria quo prouenit nobis multiplex miseria, rum modus,iuxta illud Iob. t 3. Homo natus de muliere breui iniens tempore,repletur multis miseriis. TA primo malo liberamur per eo tritionem,quia stilum per contritionem ς ternarina e utatur in temporale , iuxta illud Psal ε .Eruisti animam meam ex in serno inseriorLrDe secundo liberamur in eonsessione virtute lauium: st tamen arbitrium sacerdotis no erret
in compensarione pqnae purgatoris in prisentem: quam lacit sacerdos ex auctoritate nos
rati sumus.r Notandum est adiplitera Chryasostomi es Libera nos i pernicioso; secundum quem modum legendo,intelliginar ita petitio de Diabolo impugnante, qui propter abundatiam malitiae ste voeatur. Et seeundum istam literam, videtur haee petitio dependere a praecedete, quae est de tentatio ne. Ultimo additur ab Melesta supplicibus votis. Amen. Via eonfirmantur omnia qus in hae ' ratione domi ea sunt quaesitae&ideo quaeri ut
in veritate omnia fiant.Dicitur ergo Amen αita veraciter fiat, ita nobis concedat deus. Et inhoeterminatur sententia orationis Dominico