장음표시 사용
1쪽
REVEREND1SSIMO IN CHRISTO PATRI AC
DOMINO, D. GAS PARO, ANTISTITI AD DIVUM BLASIUM IN HERCYNIA, PATRONO OPTIMO ET HUMANISS1MO, FIDEI ET GRAT DTUDINIS ERGO' THEODORVS TVINGGER BA SILIENSIS, PHILOSOPHUS ET MEDICUS, HASCE TABULAS ET COMMENTARIOS IN LI. BRVM GALENI DE' CONSTITUATIONE ARTIS MEDICAE,
2쪽
uim C E p s ille gentilium Theologorum Heta
siodus, &uenerandae antiquitatis mysticaeque philosephiae restaurator, ιεῖα ἁγ
tem,' sui amplissime,Dijs quidem diuinos ho
nὀres,diuinis uero hominibus maximos quosq; tribui debere, semper existimavi.Nam cum homo natura sua aniniat κοινωνῶικον sit, rationi cori,
sentaneum est, & quotidianis exemplis confirmatum, uerum id esse quod ueteri p ouerbio iactari solet, Homo homini deus, Homo homiani lupus.Ut enim hominis causa omnia quodammodo a sapientissimo
opifice creata sunt,ita quoque eunderiti praeclarae huius mundanae ut ita loqua reipublicae principem esse oportebat,κῶ- δν,non autem tyrannum.Proinde data ei fuit ratio per qua alioqui nudus Ec inermis,caetera omnia in ussis suos conuertere alijsq; prodesse posset: cuius ductu a terrena faece brutoq; appetitu sese eleuare disceret, & ad Deorum immortalium naturam quantum homini fas est) propius accedere studeret. Vt ergo rerum quarumlibet praestantissimarum usus optimus,deterrimus uero abusus esse consueuit:ita quoque rationis humanae errores omnium perniciosissimi iudicari debent, quando uide licet appetituum caeca persuasione occaecati mortales, in omne nefas praecipites ruunt,& pro felici regno tyrannidem calamitosissi ina stultati amplectuntur. Hinc genus omne malorum,atque, ut ille ait,οις αγιο
Cum ergo nulla maior pestis homini accidere possit quilm ab alio homine,& uicissim omnis utilitaς ab eiusdem beneuoletia & familiaritate pendeat:factum est, etiamnum apud rudem & incultam antiquitatem, ut uirtutem ipsam, cuius splendore& maiestatem in sui natura nondum perspexerant,sola humanitate &utilitate metirentur: eosque a quibus in uita multis benefici js essent aLsem, post fata in Deorum numerum referrent: caeca quidem miseran-d que ignorantia,praeclaro tamen aninio & eximio gratificadi studio. Gratitudo siquidem amicitias alit,amicitia beneficetiam excitat, beneficentia deniq; humanam societatem sine qua nihil saluum aut incolume in rerum natura subsistere potest conseruat atque tuetur. Etsi enim uaria alioqui sunt hominum ingenia, tamen ut in uniuersum dicam, Optima quaeq; &uere ingenua honestate primum, deinde etiam ea, quae uirtutis individuus est comes, oria,ae res praeclaras accendu turiignobiliora uerb dc seruilia,utilitatem solam spectant: infima omnium,praesenti uoluptate mouentur atque superantur.Et priora quide illa,cum rationem sequantur, per quam homo a belluis di fieri, naturi
3쪽
singulari praerogatiu a imperare debent: posteriora uerio, parire. Sed quorsum haec dicat aliquis. Vt omnes intelligant, Antistes facratissi me, ossicij mei, quod tibi nunc praestare cogito, rationem & occasio, nem. Nam cum clarissimus uir, IO ANNES HVBERVS, Acade mise nostrae Basiliensis columen atque decus,philosephus eximius,medicus consummatissimus quem tanquam praeceptorem semper obseruare,colere dc imitari nunquam nec destiti,nec desinam)pro singli lari si1a beneuolentia me tibi insinuasset comendasset: tantum illius apud te authoritatem ualere intellexi,ut me non modo facie,sed ne nomine quidem notum, humanissime exciperes, atque etiam inter tuos esse patereris. quod ipsum mihi tam gratum fuit, quam gratum cuiuis bono esse debet,cum uiris optimis & humanissimis, atque adeo tamθέλοις αὐδ ιἀπιν, ut Homeri uerbis utar,amicitiam & familiaritatem c5tra here. Etsi enim uirtutem tua hoc ipso omnes merit3 suspicere & admirari debeant,quod ad illud honoris dignitatisque fastigium fs eue
ctus, ut non modo aliis praeesse, uerumetiam quod in rege suoplato praecipue requirita exemplo tuo alios monere & excitare possis: tam e ut ingenue fatear,α-αι praesens ἐμπειρία longo interuallo post se reli quit,atque superauit. Nam quod saepe a clarissimo praeceptore nostro Naagna cum uoluptate Sc admiratione audiueram,id reipsa coram mi hi uidere & experiri licuit. Verum enimuero de his, quae etsi uere & in genu absque ullo assentandi crimine , v x tamen sine adulationis alia qua suspicione in mediu afferri possent, alius esto locus:praesertim cum neque ego,pro tenuitate ingensi mei dignus laudiam tuarum praeco eo se possimmeque uirtutes tuae ita in Ouscuro sint positae, ut magnopere alioru praedicationem, nedum comendationem requirere uideantur. His igitur omissis, ad institutum meum uen;o: & quia iuxta uetus prouerbium, Deorumputu naesa uacuis manib. accedere nefas est,onrotibi, clarissime Praesul, librum Galeni De constitutione artis medicae, Commentariis nostris illustratu,& per Tabulas il nobis explicatu. Quo ipso nec maius quid,nec te /ignius,nec professioni nostri conueniεtius me dare p6tuisse intelliges,si ea quae dicturi sumus,placido beneuoloq;
animo cognoscere no grauaberis. Galenus,post diuinu Hippocratem,
Medicinae facile princeps,uir acuti iudici j,indefessae diligentiae, laboris
inexhausti, iuuandae posteritatis causa multos uariosque libros ad nisdicam artem pertinentes conscripsit. Quorum alij quidem,prout oc sio sese offerebat,& argumenti cop a requirebat,partem aliquam artis tantum pertraAant, eamqued exodice, hoc est, longa is continuata narratione persequuntur, prolixe fideliterque singula explieant, & ad uiuum omnia resecant: alij uero, totam artem breuibus generalibus praeceptis coprehensam continent. Priores ergo illi quamuis sparsim, incerto tempore loco & ordine ualeno sint scripti,possunt tamen ad
compositivi ordinis seriem redigi atq; disponi: quod ipsum Galenus in
4쪽
Prooe: Dio Artis medicae insinuat, &nos in Epilogo eiusdem libri luculenter ostendimus Posteriores uero, qui integram artem comprehen
dut,duo sunt tantummimirum Ars medicinalis, in qua Definitiuo or dine praecepta artis traduntur: &liber De constitutione artis, qui Re lutiuo ordine medicinam ex suis fundamentis deducit.Et de arte quidemedicinali suo loco egimus. Liber uero De constitutione artis medic , quem tibi, Antistes reuerendissime,dedicauimus, ampliore declaratio
nem requirere uidetur: eo marime, quonia uniuersam artem, ordine Resolutivo traditam complectituriquo neminem ante sua tempora u-isum fuisse, in Prooemio Artis medicar Galenus aperte testatur. Etsi e nim omni u ordinu ea est natura,ut a priori ad posterius, hoc est, a causis ad effectus, siue a principijs ad ea quae a principijs orta sunt, progre diantur: tamen quia principia ista uario modo considerari possunt, Scinter cauas ipsas nunc haec, Rupc illa prior esse uidetur, pro diuersore- spectu & instrumento cognostendi: idcirco sit, ut generalis ordinu natura in tres specificas differentias secetur:inter quas una quoq; est ordinis Re lutivi, qus a causis externis auspica a fine scilicet, & ex eo causas internas deducit, tande subiungit ipsos effectus.Et hocsano uocabuli ipsius significatio innuere uidet. Resolutio enim nihil aliud sibi uult, quam eius quod copositu est dis lutio. Iam uero quia copositio uaria esse potest, prout etia subiecta stant uaria, idcirco non quodvis copositu hic intelligi uolumus,sed illud latum quod sub arte cadit,& uniuersa
quia inter fisc ipsa uniuersalia doctrinae propria, alia quide magis sunt generalia, latiusq; patent,&totius artis mebra prscipua costituunt: alia uero particulas artis ς6tinent:fit,ut Resolutio quoq; duplex sit. Nam si tota artem in principes partes diuidas, disponas atq; distinguas, ordianem habebis nec ordine tantum,sed insuper quoq; Resolutiuu,quadost fine exordieris, ex fine c ausas reliquas & effectus deduces,deniq; per finis cognitione omnia ea quq de ea arte qua trafi as,dici aut mente Concipi possunt declarabis. At uero si particula tantum artis simplicem, nomultiplice, discutienda nobis proponamus,Methodus dicetur,eaq; Resolutiva, siue Resolutio: quonia etsi fine no praesupponimus, aut primo loco tractamus quod in ordine Resolutivo perpetuit est tame aliquid quod de re proposita uere pronunciari consueuerit ab omni b.aut salte
ab aliquibus,ijsq; sapientibus,assumimus, S ex hac prima confusaq; noticia resoluinius lida atq; distincta problematis nostri cognitionem Exemplum habemuς illustre apud Platone in Sophista, ubi per Methodum resolutivam,definitione Sophistae inuenire summo cum artificio Conatur Res lutionis igitur uocabulo artificiosam uniuersalium dis lutione intelligimus,quq δε βασκαλικα sit,non in hoc est rationis,non autem sensus examen subeat. A qua quidem re lutione nome habuit ordo primum resolutivus,deinde etia Methodus resolutiva: quorumae S utrunq;
5쪽
utrunq; sub Logici contemplatione cadit, quatenus dif*ositione eorurus doceri debent,oculis & animis hominu si ij cere laborat.Et proiniae Resolutio ista,sive οπωλυς is, differt nomine pariter & re a Dis tutioia
posita esse intelliget,& utranq; ad opera nostra ueluti effectu cognitio nis quemadmodu in limine Artis medicinalis Galeni monuimus ac commodari&referri debere iudicauerit. Etsi enim propter affinitate uocabula ista saepe confundi soleant: tame si ακροὶ ργἰαρ pnilosephicam spectare & sequi uolumus, αραλυσιν quide ad γυ-ν referemus,tum in oedin'tum in methodo: &inhoru rursus utroq; non ad quaslibet eorundem species, sed ad aliqua tantum, utpote ad ordine resolutivum,& ad
methodu resolutivam:Διοδευαν uero ad eam quae nonae idem obtinuit,
in alioru scriptis resoluendis facultate, quocunq; ordine uel methodo tractata & tradita sint. Uerum de his in prssentia exacte disputare nolumus. nam utilia quide sunt, sed tamen propriu Commentarium requirut.Satis nobis est liqc in mediu attulisi ut Resolutiois &Dis lutionis diuersa significatio& natura intelligeres. Iam uero ordo Resolutivus quomodo a Compositivo i Definitivo distinguatur, ex ijs quae dicta sunt intelligi potest: multo aute clarius ex nostris in Artem medicinale
Commetarijs. A causa externa principe orditur,a fine uidelicet, qui primus in intentione siue mente artificis est operaturi,primus in opere artificis ratione nitentis 3c intelligentis, ultimus uero in opere artificis operantis.Quapropter recte Reselutiuus ordo dicitur,atq; etia Constitutivus:quandoquide artem ex fundamentis suis, per quq cognoscitur primum & constituitur,deducit Etsi enim plures alis 1iant causis, tame internae ad compositione,externae uero ad constitutione magis conferre uidenξ.Quid inter uocabula ista interesset,in κολποιινοις statim huius libri docuimus. Verumenimuero cum duplex sit character siue modus orationis,quo artes ordinibus suis comprehefas,atq; ut Galenus loqui-
tuo si ιδ ασκαλι ας οδμως ἐχομνας tractamus: Compositivus quidem ordo
longam,fusam,plana dc perspicua orationem requirit: Resolutiuus umro & Definitiuus breuiore ut plurimum,etsi non semper. Nam etiamsi apud Galema utriusq; ordinis exempla habemus, summa breuitate&perspicuitate tradita, Resolutivi quide in libro De constitutione artis, Definitiui uero in Arte medicinali: tamen cotradicendi characteres eorundem ordinu ex Aristotele proferre possumus,Definitivi quide in tribus libris Artis rhetoric*Resolutiui uero in Ethicis. Itaq; nec Reseluti uus & Definitivus semper breuitate aman nec fortasse Compositiuus semper diexodu amplectet: di scin docentis arbitrio prudentiaq; posita 1unt,&ad rhetorica facultate pertinent,qui Methodum prudentiqprofitetur.Aεθς ergo siue character definitus & certus nulli ordini proprie attribui potest,sed ως ἐπὶ το τ λυ tantum Omnes uero ordines in eo conueniunt,qu'd artificiosam dispositione continent,quq per Tabulas
proponi dc oculis subijci potest. In Arte prosecto medicinali a nobis hac
6쪽
de re abunde disputatu fuit,ut hic opus non sit eadem repetere.Ιllud id tum moneo instituti nostri explicandi & declarandi gratia,cum omnis ordo habeat prius S posterius, hic uero dispositione, dispositio aut coahaerentia rerum naturale &genuina: Tabularum usum in γεν- simul Ec in non modo opportunu & utilem, sed etiam necessariu esse. Quapropter ordo quoq; Re lutivus NMOAiσμον hunc facile admittet. Quod nos nunc in hoc libro, Sc multo ante in pthicis Aristotelis ostendimus. Uerum tamen illud est,quod Resolutivus ordo continuatq na rationi similis esse uidetur,cum causas Sc effectus omnes ex suo fine deducat, Sc instar cathens anulum ex anulo nectaneaq; propter Tabuis indoctrina Re lutiva non tam facili negocio, atq; in Definitiva dc Compositiva, parari possunt.Accedit eo, quod pro connexione reru indicanda frequentes occurrunt in hoc ordine quaru in Tabulis nullus est usus.Tabuis enim artificiu tum admittunt,aliena omnia &παρψγα respuunt. Deniq; propter cohaerentia rerum mirabilem
artificioste dispositionis, sicubi altils, hic locum maxime habet. Ex his ergo c5stat,ut opinor, Re lutivi ordinis natura: quam nos hoc in loco leuiter adumbrare uoluimus, ut facilior esset aditus ad Galeni librii De constitutione artis Medicae.In quo quantum operq&studij collocauerimus, illi testabuntur, qui aequi alienoru laborum iudices & censores esse uolet. tuis profecto artificij, qus ordini Resolutivo peculiaris est, hic summa fuit:atq; adeo multum quoq; nobis negocij exhibuit,eo potissimum,qubd nemo ante nos simile quid in hoc Commentario tenatauit.Victoris Trincauellij Veneti,uiri clarissimi, quo praeceptore Pataui j usus sum)interpretationem retinere placuiticapita tantum, prout διαλυσε- ratio exigere uidebatur, immutaui. Et hunc quide ingenij no stri foetum,Antistes optime, sub tui nominis auspicio apparere uolui: ut cum singulari tua humanitate, maximarumq; uirtutsi opinione,me tibi totu devinxeris Sc manciparis, meae quoq; erga te uoluntatis&gratitudinis publicum extaret testimonium.Vale, Antistes amplisiime, de me inter tuos clientes esse patere. Basileae, X. Calend. Iuli j. M. D. LXI.
7쪽
AR Tis ΜEDICAE, AD PATROPHILUM, VICTO
v ONIAM mihi quidem,PatrophiIe, diuino quodam uideris affectu praeditus, dum omnia non sine demon stratione & methodo cupis addiscere: decreui tus huic animi promptitudini morem gerere, sermonesw illos qui te audiente his de rebus habiti sunt,qus non leuem
tibi dubitationem afferebant,in Commentarios rediti gere. Nam cur in hoc non descendam certamenet quu te uideam uiae ad ueritatem ducentis aliquod iam esse assecutum principium,quam tamen prs illius tum sub limitate & longitudine, tum etiam asperitate solus co- sequi non possis.Siquidem quamplurimos quotidie animaduerto quantumlibet inuitatos,non modὀ e4 sec5ferre nolle, sed pigritia potius torpetes ab illa inerti Te aut contra ac illi affectu esse uideo, qui, cum at 3 in hunc us die fere omnes ab ea diuertentes, ad alias uias se conuertat,quasi ueritatem ex sublimi quada specula perspexeris, pulchritudinis illius ardenti statim amore captus, nec iter detractes, nec soli eam prouincia tibi c5mittere audeas. Atqui si in praesentiam uera artis medics constitutione inuenire affect ans,animo discruciaris:mox ut eM quide arbii
trox cum resplendens ueritatis lume fueris intuitus,maiori longe afficieris desisterio, nullam alia uiam hac,quam tu investigas, praestantiore inuenies.te siquide adueritate inueniendam,quocunm te uerteris,diuinitus esse affectum inspicio. Ita quum aures medicar anis addiscendae causa quamplurimis adhibuisse affirmares. nunquam tamen unde sit opus demonstratione methodo Q exordiri, ex aliquo accepisse, atque multo etiam minus quenquam inuenisse, qui uiam a principio in finem usque perducentem monstrauerit: ego id quod cuperes ostensurum polli citus sum , si modὀtantisper sustinere velles, donec hanc rationem in at is etiam artibus prius exerceam. Tu uerd nec ab ea inuitatione te alienum ostendebas,
nec alioquin tergiversari prae te ferebas: immd tibi gratius fore hoc quam alio modo ad istud institutu progredi affirmabas, si tamen me hoc etiam ostensuru profiλterer , omnium inqu in eandem esse methodum. Quod quum non modὀ asi rerem,uerum & continuo in prima proposita contemplatione monstrare: te prae illius uarietate quasi gestientem conspexi. Eiquum multae praeterea aliae, prae
sertim uerd illae quae ex emetiuarum numero sunt eiusce enim generis est & haec quae circa salii talem uersatur eadem ratione pertractarentur : statim te ad hanc quam ab initio aggressus fueras,contulisti. Ac ubi hic quoque animaduertisti eandem Methodum locum habereme haec quae a nobis exposita fuerant e memo/ria laberentur, reserri in Commentarium efflagitasti. Ego uerὀ tuo hoc ueritatis studio allectus,duos confeei Commentarios.alterum,in quo se prius exercuisse opersprecium fuerit illum,qui artem aliquam assequi instituerit: id enim ibi mon, stratur,in quo omnes antiqui philosophi consentiunt, quamlibet nimirum artem a finis notione suam habere constitutionem,qui ob magnitudinem in duos libros distinctus est. alterum uer3, quem in praesenti in manibus habemus, ubi ostendi mus Methodum eandem quae omnes alias artes, ipsam quo cy constituisse medicinam. Sed nobis iam exordiendum est.
8쪽
De e I NE medicinae. C F. Iv v Μ artium aliae quidem in sola naturae rerum earum conteris platione situm habeant finem consi itutum,quas sibi consideran das proposuere, sicut arithmetica, astrologia, ac etiam naturali hscientia:aliae edant praeterea actiones nonnullas , ut tamen nullul habeant opificium ostendere, quod, postquam agere de sierint, aliquo tempore maneat, ut saltatoria, & praeconum ars: His uer3 istis econtrario opificium inseper aliquod habent quod ostendant,que admodum aedificatoria;& ars fabrilis: nonnullae nihil ipsae quidem conficiunt,natiant tamen operam student que ut aliquid capiant&acquirant, ueluti piscatoria quae canibus seras insectatur; S omnes tandem uenatoriari & quum tu me dicam artem Methodo constituere institueris;id primum considerandum occur, fit,in quo nam illa sit artium ordinemum e contemplativarum numero, an a stiua potius, uel iactiva, uel acquisitiua. nec id ipsum difficilem aut inquisitionem aue inuentionem habet. Opus quippe est reuocare in memoriam; quam ob rem huiuscemodi artem assequi concupierisi & illud erat quod,quum hoc negocium ag grederemur, omnium primum ex te sciscitabar: milito respondisti uelle te homi, nes, in primis qui corpore sunt praeter naturam asseeto si tamen fieri possit in ria turalem statum restituere : sin minus, saltem cognitionem aliquam comparare, qua discerni possint illi qui sanari possunt,ab iis qui secus. Vnde dato a te nostro huic sermoni hoc principio, affirmaui statim,his indicari,eam artem quam consti tuere asse stas, ex effectivarum esse numero . habet enim opificium aliquod,quod finita actione possis ostendere. Sunt nempe & aliae praeterea artes quam plurims esse strices,ut aeraria,sutoria,ars construendarum nauium,iabrilis, utina pieto, ita: & tantus artium factivarum inter mortales numerus, quantus nullius fere ab terius generis inuenitur. are iam operaeprecium fuerit,ut eam methodu;quam
in istiusmodi artibus priori Commentario didicisti, ad illam in praesenti transforas quam constituere festinas: posito hic quo eodem principio quod in at s sta tutum est, finis inquam notione: quae unde petenda sit , non erit forsitan ab re in. praesentiarum oratione prosequi. Ita prima quae in nobis suboritur cognitio,in nostrum ipseru est, tum at oisshominum,dum bene ualent. Altera ab illa, eorundem quu morbis impliciti iuncunde mox iri nobis bene ualendi desiderium aisurgit, & insuper artem aliquam ianitatis procuratricem constituendi. Vt autem bonam ualetudinem essicere prs ponimus: ita ex faetiuarum numero ea ars futura est,quae a nobis est eonstituenda.Deinde ured quum duplices sint,ut monstrauimus, factivae artes: haec quam inuestigamus, in eis potius exit quae rem facta corrigunt,quam qus aliquid quod Prius non esset conficiant.Sunt enim artes nonnulls qus res ipsas conficiunt, sicut sutorialc textoria. aliae labefactatas uitiatas ue relarciunt: ut illae Fruestes cor hosas aut dilaceratos calceos consuunt.
ra sebiecta Melcime, me e ue tardiore humano in
, uniuersum. ILNOsuerdiam ostendimus,fabricandarum quo aedium artem eodem sis bere modo,quippe eum nihilominus in illa duo haec reperiantur munia. ete nim & aedes Mae nunquam prius fuerint, erigit: sc uitia earum quae labefiustatae sint, resiarcit. Ostendimus praeterea, necessirium scire artifici ad haec utracp peragenda munera,aediu particulas omnes nouiste,qua substantia c5stentiqua figura. qua magnitudine,quo numero, at v etia quam inuicem compositionem habeant. Quare
9쪽
Quare illi quidem qui artem circa humanum corpus uersantem constituturus est sed eos primum qui de nominibus quotidie virantur rogatos uelim, ut illam mi hi Medicinam in prssenti appellare permittant) sane necessarium erit illius partes omnes sigillatim cognoscere, quali cinci uam substantia, qua magnitudine quali figura quo numero praeditae sint,quam in inter sese compositionem habeant. At que ueluti qui extructas iam aedes sibi exacte qua nam sint cognoscendas pro ponit, nunquam earum cognitionem nisi ex dissolutione, resolutione ue assequi poterit: ita nos corporis humani noticiam ex illius disseetione consequimur. Deus nant &ipsa Natura instar illius qui sdes primum fabricatus est,partes prs norunt, earum ossicrjs pro exemplari usi: nos ueta illum qui extructam domum contemplatur imitamur. Caeterum nisi nos quoque aliquam diuinae illi similem quoad tamen eius fieri possit cognitionem attentaverimus: nunquam profecto discernemus,num omnia ad aliquem usum sint procreata,an uerὀ nonnulla etiam frustra etenim utrunque in opinionem cadere potest & praeterea quὀd aliqua potius malo sint.Imd ex illo capite ea prodit cognitio,quam nobis de optime constitutis corporibus comparamus.Sed de his postea. . Nimirum quum corpora quae Similiaria appellantur, ex disiectione apprehenderimus,quainquam formata sint ratione, quanta magnitudine praedita,quo ea omnia sint, & quo modo coagmentata: compositorum pariter membrorum, quae instrumentaria nonunquam nominare solemus , scientiam assequemur. eiunmodi crus est, eiusmodi etiam manus,digitus,oculus,lingua,PulmoneS,iecur,caeintera que omnia generis istius. Quo fit deinde,ut duplices partium actiones reperianturinam alta simplicium similarium que sunt,alis compositarum S instru mentariarum: quippe cum & crus uniuersum moueri uideamus,& sigillatim omnes musculos,ac etiam quὀd musculo quocun y per transitersiam resecto necesse sit motum aliquem cruris illius inde deperire. Sed qui praeterea illa quae corpori quotidie eueniunt obseruaueri uidebit facile, si neruus qui in aliquem musculum inseritur, vulneretur,primum quiden: expertem sensus motus musculum red di,mox uerὀ & articulum qui inde mouebatur. mare nobis quoque artem hanc constituturis,necessarium fore arbitror, non modd partes & earum compositio nem, uerum & actiones cognoscere. Qua sane parte ab ardiacatorib. disserimus. illi enim solas partes una cum earum compositione norunt, cum illae omni actio ne uacuae sint: domus etenim animal non est.uerum ad nos pertinet, ipsas etiam Metiones inuestigare. Proinde duplex quoque hic habemus exquirendi principiu: actionis inquam, ac particulae.co*nitionem actionis quidem, utpote ratiocinari, meminisse, eligere. particulae uero,ut cerebri,medullae spinae,cordis. Quamobreactionum omnium quas nouimus, particulas, & particularum omnium actiones inuestigabimus: quς inuestigatio, sua nec ipse Methodo carebit.de hac tamen Posterius disquiremus. De inmorgoisarum matrema. C P. IIL 'T in praesentiarum id exactius exponamus quod nuper a nobis dictum est, duplicem esse ut particularum,ita etiam actionum naturam. Totius quidem cruris actio incessus est, qui sit, dum articuli illius uicissim nunc extenduntur,nucinflectunturivi in ipso statim genu musculi priores, qui patellam suis tendinibus supergressi,ossi tibiae inseruntur: simulat que tibiam attraxerint, crus extendunt: quod mox inssectatur quum interiores idipsum etiam egerint.Eodem pariter modo motus eduntur,inflexis coxae pedis ue articulis, ac deinde distensis. Ita ,cum musculum,quotienscun cute circumposita nudatur, aperte uideamus ad suum quasi caput 8c origine contrahi, adduci Q,quando tamen neruus ad ipsiam descen-
10쪽
DE CONSTITVT. ARTIS M E D. iidens ne moueri quidem sensili quopiam motu uidetur : erit proseAd neruus ue luti uia facultatis a cerebro prodeuntis. Cerebrum uerὰ esse neruis omnib. huiu scemodi facultatis originem,principium ue,inde perdiscas : q, secto quocunque
neruo in supremis partibus ό quae cerebro continentes sunt, aetiones integrae ser uantur, quum tamen omnes in inferioribus depereant. Verum non seque deinde
manifestu est,an sit quaepiam pars alia,quae ita illi, ut ipsum neruis,uires impertiatur: an potius ipsum uti fons earum sit. etenim haec disquisitio ad animi pertinet
principatum. Sed reuertamur unde diuertimus. Igitur incessus actio est totius esuris,cui ta men ex partibus omnibus,e quibus crus constat,musculorum praeest genus. Ossanam 8c cartilagines, adeps, glandulae, arteriae, cutis, uenae, membranar, & liga, ment habent a musculis motus initium primu enim ab ipsis ossa mouentur,mox caetera quum haee ossibus in orbem adhaereant) una etiam cum ipsis mouenturimare motio pedis, actio est ad musculum attinens. uerum totius cruris actio noita illius est: ut sit etiam partium omnium. Et ob id diximus duplex esse actionum genus: alterum,primum ac maxime proprium, quum pariter omnes simplices partes agunt: alterum uer3 ex accidenti, aut secundarid, uel non primo, aut quo modocun* appellare libeat,totius est instrumenti: Nepartium organicam orma, attam integras actione
producit. C P. IIII. VT autem hoc a nobis ita constitutum est: reliquum erit deinde inquii ere,quibusnam simplicium, quibus S instrumentariaru partium actio conficiatur. sumpto tum ab instrumentariis, posteaquam etiam cruris meminimus,nostri ser monis initio. Nempe nisi ossia tot tanta essent,& ea praeterea figura, eoin ordine composita: nihil mehercule musculorum motus posset perficere. siquide sit opus ut alterum os recipiat, alterum subingrediatur: & ut ligamenta sint circumcirca
apposita, quae eorum connexum, ne dilabantur,contineant. Ea uerd nee ita dura sint & intenta, ut motionibus propterea reluctentur: nec aded etiam laxa, ut ar
ticulos uacillare sinant. Quo deinde fit,ut sit necesse ipsa quoque ligamenta sua constare magnitudin figura, mero & compositio e. quia si maiora aut minora fuerint, si plura uel pauciora quam sit opportunum, si in aliam figuram formata, si alii cuipiam loco inserta: non erit amplius integra articulorum motio. Operae, precium autem erit in aliis etiam omnis.non secus ac nos in ossibus & ligamentis
fecimus,de actione usu disserere. quippe quia si nulla reperiatur pars qus ociosa ab omni prorsus tum actione tum usu uacet: illa quidem, si fuerit praestantissim Aconstructa quantum ad substantiam,quantitatem,figuram ν & ordinem si ectat:
erit,ut est,seruanda. si uerduitium aliquod contraxerit: in statum meliorenidu-ceda. At hoc nequaquam feceris, nisi uniuscuius particuis prius, ut actionem &usum,ita constructibnem noueris.Minime igitur nos, qui corporis morbosi salu/hxisin scientiam consequi instituehimus,haec pigeat exquirere. Set artium organicarum forma,quatenus actiones laesis producit. U.
OZd posteaquam in liue locum deducta est oratio: opus erit hiriuscemodi Me-
Otho di iacultatem memoria repetere. Nemo porr3 rei cuiuspiam structuram, utpote domus, uel nauis, uel scamni unquam an uitiosa fit, an omni prorsus uitio careat,perpendere poterit: nisi partes omnes ex quibus constanoptime scrutatus fue animaduerierit quo numero, quam magna, qua figura sint,& que situm
teneat. In his enim omniu coagmentatoru corporum tum uitium, tum integritas
posita est: in quibus ostensum est omnes quoqν domus nauiscp affectus consiste re: siqui.