장음표시 사용
36쪽
da constitutione artu medieae Gatini. Obstrauerimis: turtum
' GALENI. Gamihime esse librum,iudieat tum λἰβα ordine enim utitur rosiolatiuo,euis post Aristotelem is sola Galeno exemplum hie habemus character uero siuestrivi Galeni proprius est: breuitati quidem studet,tamen propter cotextum orationis perpetuum, G eausarum exse inuicem dependentiam,prolixior est, quam in Arte medicinali: nam ordor solutiuus breuitutem O' distinctionem non tam religiose lectat,atque definitivus. Taeeo inte rim Galeni innumeras stre authoritates, erasiasqμψdam coniecturas,ex qgibus librum hunc Galeni es, manifeste conuincimur. DE CONSTITUTIONE. Quemadmoda essentia rerum duplex est, altera in ipsis esci gemina est. Alia enim naturae ductu obsierunt,4 eausa materiali ad formalem dis malem progrediendo, ex quibus tandem eopositum emergit:er quia hic naturae progresin compositio W-st Me dicitur, progressws quos doctrine siue ordo dicitur copositivus,m Naturalia. Alia uero humani intellectus norma sequitur: id, rursus duobus modis. Nam reta essentia naturalem intellectineotemplatur uel per primam apprehensionem:sic inter causus ea quae naturae ordine erat ultima in operesnti scilicet,prima est tum in intellectu et intentione agentis natur tum in apprehesione hominis intelligentis. a re sicuti effectus naturae agentis copositio dicebatur,ita effectus niture ratiocinantis seu intellectus apprehendentis cognosicentis,costitutio,νύσασιν apposite nominatur:proinde etiam ordo erit constitutivus, De Resolutium,propter seu reμ- lationem, ex quo aliae causae deducuntur. Ic3templatur rerum essentiam per hecundam arer quud proprium habeant: bine tandem genus er differentium deducit, ex quibu3 Definitio consurgit, erordo Definitium diestu ompositio ergo, constitutio,ex cognitio siue interectio, siunt ueluti formae ivremae triplicis ordinis. Itaque eonstitutio hoc in laeo nil aliud sonat,quam Resiolatiuum ordinem,qui*ndumenta artis proponit,boce Mnem ipsium, ex quo deinde relis quas causas eum suu effectibus colligit.mod quidem hoc in libro Gul ficit. ARTIs DKEDic M. Duos alios libres seripsGal De constitutione omnium artum quibuε hune tertium exempli causa 'biunxit ut quae illis generaliter dicta erant his in speeie
declararet. Obstruandum autem, qu)d artem desinitiuo ordine traditam,si liciter ἰαμικά, uorauit, risin sicilicet:quoniam definitivus ordo non componit tantam,ut compositium, nee eonstituit tantam,ut usiolatiuus, fied utrunque praestat, siumma cum breuitate, quae docenti part ter σ distenti eommodi*ma existit. Artem uero resolutiuo ordine e sicatam,uocat σῆνα κτω MN, quoniam mentioni magu, quam doctrinae instruit.
AD PATROPHILUM. dieat, quoi omnibus usei esse positi. Sic Aristoteleg Bbisa ad Nicomaehum filium. Et saepe alias Galenos ad amicos scribit, non patrocinis causa quod hodie a multis magno uomerito fieri uidemM Ad doctrinae,ut doceat simul e sophi. Jas opprimat praesens liber, per se solus legi potest atque debes: uterque enim totanque exals postea libris declaranda uenit. An tamen medica etiam rudibu3 adhuc dum prael gi potestsed constitutio artis 3ς tantum, qui artem iam didicer sim praeceptorum artis istersie connexum at e con ensem explorare cupiunt Repectu uero duorsi librorum, De constitu tione omnium Mm,hunc librum tertium illis esse annectendum ex Galeni prooemio disicimusinon ratione ordinis,std An τῆσμιώσκοιλ ία rnam generalia duorum librorumpraecepta, in hoc tertio libro, medicinae exemplo, clarantur.
Perse,qua Rhetori- 'Prooemium, iri quo rationem sui iustituti explieit.' Logicus, qui ex rei tractanda natura pende costituere uult artem.ccstitinio ex eausi poli'ma',quae reliquas comprehendat, nimirum ex sine. Fnem igitur assuriit,eundem refodit. Mure ordo est Resolutivus, plenia an. mi ,σAristelisa - ων.
37쪽
PROOEMIVM. SEU PRIMA PARS TOT Ius
S vi RATIONEM EXPONIT. Locutionis siue orationis. - , uehui mi ipstu doctrinae. Enitendum ergo, uit propriLperspicuἡer dilucidὸ de rebvi disperat Creaptui di dilom fise accommodet. Alijstnopse,aη exodum querat:
alij omit , alij simplicem orationem. sire Grammiaica omninos necessaria, uel inu uel arte ecquisita, obsieritatis im-terim peculiaribus cuiusque artis Woeabutis. Rbet orieam mphilosiopho non magnopere requirit cicero: sin uero adsit,
Tractationis siue , quomodo in Demia po
tiriora prioribus eonnectat. Sic ordo,uelut anima rei quate m doetigridiligenter est tenendm. Illum docet L stea. Atque hoc est, quod Gaipasim monet,in methodo Demonstrationis sic enim artem disserendi uocato optime uersatum esse opor-
non eli nes enim aliquid ad rei tractanda natu ra confert fiet tantum ratione persiona rum adhibetur. crenon logici ordinis, sed et orici, pars prima existit. Est aute οἰκειω,
ut vocant Rhetores: quamuis enim a retra Gnda non sumitur,*- η loco GR.oecastodi artis, quam Patro-
bit eius enim iudustria laudat. Ex quo Mem loco,
isqvi clar, Elimccditiones et sum cuiusim artis praeceptor cir discipulia esse debeat. Obstruat iis Docente. Ex Platonis
VeIit Deere. Multi enim uel inuident,uel ste tueri imperitos adolescen tes diu , ,ensio; detinent, quod pubistarum proprium est. Di sophus certe vir bonus est, er ut societatis humatis, ita etiam uerit dis studiosi simus: nee quid nil uim habet, quam ut in pulcbro parere possit. sic Plato in vi Hro. Artem. Hane non a nobis li,sed a praecept sibin bdurimus,lum inutis
quam uiuis Mulos paucos,eos, bonos ellcmus, Homerum,non choerilum. Vi, redimuris inquiramis, longe maiori studio quam mercatores lucrum si Et quia testimonio Philosophi, ' μαρ ἐρῶ -, praecepto, diibus assentiaturprimum postquam ueta dilicerit,rationerne rundem exigat Oportet enim artis theoremata esse uer consentientia sib*nuicem, ex ad 'est' artis utilia. Rectό igitur Patrophilus a Galeno rationem preceptorgni o con
stitutionem artis peti t. Exercitati oriem,ut non tantum is o uersetur,sed etia γοέ-ν aggrediatur,er precepta quae didicit tum declamando di,utando, tuo scribendo eon'mei oportet igitur impigram esse, cir Φ Αρπων,nec nisi persta, negotio desistere is incepto. emplo nobis proponarum Socratem, i Docilitatem . De qua re, quo ordine scripturus pit, decurat. Author diit Patrophilus ueritatis cUUM indagatori cui ut tuum edidit,quibus tertim iste uelut exemplum AP ilare anne 'cteretur. Haec enim est lotu Al ασκα - , ab uniuersalibus praeceptri ad particularia exempla progredi. Ηuim igitur operis
ordito enim a me, qui omnisi causarum primm est in agentis intentione, ex inco gnoscentis apprehensione. Ne ρ ροπὸ ante Galenum, tradidit artem medicum totam hoc ordine ut in prooemio Artis meqdice testatus est. Attentionem, eum inquit: Atqui sila praesientiarum veram ariis medieae eonstitutionem i ctans animo discruciaris:mox ut ego quidem arbitro quum rellendens ueritatis lumen fueris in , longe amictu desideris,niaram aliam uiam basiqvam tu iuvestidis,praestantiorem inueniens,σα
38쪽
sE e v Μ D A pari ordink Rbeto ι ipsam conlistui σtot in libri di sirueord in continet. e repraelam tur erit, generalem di stositionem iuxta rapitum serieni se ei πι πν proponere, ut Resoluti ui ordi-nta natura magis erucescat. me ad modum ergo reliqui ordines a causis incipiunt,aim ab alia, ita quoque resolutium: orditur enim ἀ fine, exi rasiolatione eausas caelerus deducit, tand m in effectiam enarratione definit. rit Eo, si ut di linctio per cap ta no
bet si siententia constet, quamuH counem admittere uideatur. Distinctiostituta, sed clariorιε doctrinae gratia, ut potes ordinis quibuWiam ueluti no tu discernerentur,ub inferpretibus is, is quoqui brsid demia. Ordine resiolutivo constituit artem mediei Gιisum, quoniam in causis me ab φ iis principlis orditur. Q AO Externae in boe ordine priore laco eo siderande ueniunt. Sura auterii duae, esciens er sinis. Elficiens quidem in arte mediea duplex est, Natura er Medicus. Naigra is exercitatione artis, Medicvi in artis constitutione G p eeptorum cognitione primas obtine eutri Galenuo ex prostlso memisit in eausia. rum tractatione: goniam non tam ad con titutionem artis,quam ad artis exercitationem uel etiam'nerationῆ conferre uidentur. coiistituitur enici siue deducitur res exsine: ubi it er existit per formura utque materium generatur simuler perficitur ab ejiciente. mare infra Eap. i5. ubi Hictus medicinae tradit, ejicientis obiter in minit. ti uero qui inter causas ultimu3 est in opere pri
Proponitur, . Miam yrmum simul σι Explicatur distin Elius. Perpenorganicae, ex similaribia diuersis copositae. Nomen habet ex uisione.Proinde in earum eriplicati one*niamentu sumit exactionibus, quae sequuntur for
Ad effectus stuprincipiatdpret reditur,quae ex ipsis prinis
pys ducuntur. Et tota haec pars ab Arabibus Practici fisit dicta, eomprehendens quorum cognitionem repiritur summopere 4 nee morbu cognoscere,nee eundem rectἡ curarepotest medicus dogmaticus. Quare cap. x IIII. αφακ φαλαίωσιν instituit, ut praecidentibu/se, 'quetia rue annectat. Porro effectus est ipsa actiosquide mediolad ινιψιν4ictrix.Actio motus est: motus pro natura mobilis uariat. Itaque pro uaria constitutione corporis Din ni, etiam actio cire. Rud viri est.Ahι enimntio est agendi circa corpus
39쪽
' Contemplentur tantum animo hoe est, in sola cotemplatione me uitione rennii per fias causas acquiescunt quem Aristi. in Ethicis Gncupaui uel . quamuis ad actionem re erantur, actione tamen istu animus tantam non corpM,persi ei ter,ut in moralibu3.me igitur omnis pbilosiopbure1erri debetisse scientiae potiua Fim arus nomen meretur,neque nosti nune est inlliciti.
sue Ges Medicinae A. nem tractare iniserit., Witur Zutcin triplici instrumento, si rogi tuo scilicet resolutione, er diuisione. vllogismum principe pro ἡponit, eius, partes perdiu istonem et resiolation explicui. ln- frumenta enim logica diu:Wi-ἐό complicariposint,ita utinar
uel in cotemplatiositum. Artem autem GaI. eommuniter umit prout etiasti
. tiam eomprehedit. Propositionem Mediui a metbodo declaras. supposito enim me isto gene resi duplici, eliei tur, quod aries die Non relinquunt sed in ipse operalione esse Rum habent, praeterea nihil ut ars saltatoria, ars praecoitum, histrionum, err Faciunt ali- consimiles.
corpore. Actionem hie intelligit eomu niter sumpto uota bulo,pro operatio ne ipsa corporea,
merar oeeo tempore a- aedificatoria: num uel domum. eas laue sumpta liquo ma- uel arma, uel statuam, quae prius ex prooemio E-inet. Porroi non erat, iurie Libicorum Arist. opimium l .
post se opimium istud, prius quidem, sed per Maliquod uel .lsi ante i-ict*m er mancura. Q gilis es stam opera ars que Ases aut calceos lac bionem xviros reficit qualis etiam est ipsa indicis. Dicuntur proprii ar
tates Restarices. Non faciunt aliquidsed aequirunt tantum es quae iam ρει
sunt ueIndtura uel arte. Qgalis est ars piscatorum, a cupum.
p*geam, subistarum, atque etiam,sii Dp placet, amatorum. Assirinpsonem siue Minorem,quod Medkina sit quam preluppoflis uelut ab omnibus confessum.Argenta ni,proprie funipi hoc est, Pectio praeceptorum uniuersu: v,ad unum eundem, finem tendentium. Improprie uero fincoinmuniterscientia et re esse dicitur,ut in Arte medica annotauim
Non esse Contemplationem, hoe 'no se argumento
excommuni hominum opinone deducto, quoniam nemo c exemplo Patropbili proposito aliam obeausam Mediem fieri optat,quim ut eos qui sunt corpore praeternaturam afecto in naturalam statumia ducere postis. M boeis ιm actionem in sie comitia, non cotemplatis nem. Etsi enim Meditas quoque contemplatur, non tamen etis tan tam rei causa, uisiciat,eognoscat, erauimum perficiat:sed polim ut adactionem circa eo*M omnia restrat,hoc est,ad sanitatis ueἱ conserinuationem uel restitutionem. Qiso ipso differt a philosopho natural H - rtari Aa mora sitim assa Cragraeonsiderat, non ut ea curet,sed tam Conclusion m: Ergo Meacina tum ut accidentiassiorum cognoscat. 7quoque uel m eontemptitione uel in
elusionem deducit illustrat, ostra ' hematio ipsa actio est. Sisermo me dendo Medicina men Esse Actionem,ex Ninidicina primari erit actis non eonm i solatione. Refloruit enim μν- templativa: Dinde Mia tua siueiecti eorporis humani afe- aer μῖμὴ. cir improprie siumpto vo ctioneς, ex quibu3 medici ira catalo, προῆικὴ,non ti,salutas scilicet,eractio nes medici uarie pro eo mo .ris subiecti natura desuean. Agrum eurandum est,er ad natur. Quo itidem progrressu furalem tutum reducendum. sic er in priorib' duobus libri quia D medicina factiva erit, relinquens .m earemus, se fuse s taliquod opificium post se,non ita .s comm enim uel siquidem nouum, sed uetus, resect-
tamen. Casare Iactiva erit ars, non Iames effectrix perscidi.
40쪽
c APUT II. DE SUBIECTO SE v ΜATERI A cI RcA QR A Mmedicina uersatu de corpore scilicet humano. Proponit autem genearali ratione quid in illo nobis obseruandum Ilian.nte maere,arebia distincta.
munem desuest cla sinis enim medi c emitas est,per actione uel conseres Aubiectum aliquod requiris quod
patiatur. Hoc aviem est corpu3 humanum: in generalem tractationem in
Me eq.proponit, particulare ut seq. explicatum. Transitra porro arti ei us a fine ad materiam,perficitura Gai preti militudinem. Nam in munie ratione artium effectius Rdi'M tor quoque meminit, er medicum
Dilem esse statuit. me similia sunt,
non punt ratem: hoe est in qcibus meonueniunt. in alijs di ferunt. Quare medicina quoque σarebitectura primum differunt tum ratione materia subiecta Me domus, illie eo usta manum a tum ratione finis etsi enim
ambe adopia tendunt, tamen a chit 'ctura non tantum reficit id quod priuι erat,sed etiam id quod prius non eratescite indicina uero tota refectrix mera est tum ratione cognoscende materie nam arebitectus partes ercompositione domus tutam, nullo pretoea actiones in re hianimata obfua1:at medieranon partes tantam ma/wque iniimes cognosceretiborat.
Iam uero conuenium in eonuenien
ιia autem similitudinis uu tota eo i- pii non modo ratione finis generalis, iniuriam in opere sim actione aequae Funt:sed etiam hi modo cognoscendi
ut proprie loquamur. Intelligimus au tem hie non rhetoriem illam pruden- accommodandi est captia audito : ed uiam cognoscendi,quae ex re cognoscendam natura,er cognoscentium conditione pendet. Hane alij abusive methodum uocat,alij et tam odidinem. Differt tamen ab utroque ordo enim Er methodus fulit artimis di stositiones earum rerum quae doceri debent:ut με est generalis ratio progrediendi a notiori ad ignotum, seu a
id nobis a natura.Nam eum duo in nobis sint m. x, siquidem sim' aliquideornosicere ueι apprehendere cupimus, notioribus nobisim vero intellectu,
est, ad minus notum progredimur.Verum quia primi cogniti non eadem Hratio apud omnes,uelaeo breuiter ble annotemus,quod colusum boe siue Nistitu diuersimode fumitur,er aliis aliud significat, prout etiam cognitio nostra vel per fensium uel per intellectum inci
pit. confusum ergo istud, a quo ordi-' stamuctiones quam cogitationes ad elas apprehensionem restramin, ut Plato uoluit. Nam quod his Ganesinis nos quoque aliquam diui iri similem cognitionem,quo ad quam procto disternemm,num omin. . a iliquem ustum sint pro eata, et nonnullumstra. Devi enitiser natura paries praenorunt, earum officijs pro exemplari usi, ut etiam arehitectus.Itaque nos pariteν exactio nibus particularibus naturam rei erideam estis redebemus.
bus actu est,intellectu uero separata iuressi'ur. male est illud, ex quo omniam artium ιbeoremata eonsti inuntur, quod in particularibus se gula ueluti distinctis uerum esse de prebeditari De hoe uniuersali nos loquimur,quando docemus uel disicimus perinductionem roe est,per declarationem stu eoArmationem uniuers seu dissolutionem. Hae ergo similitu dine inter medicinumerarchitectui et constituta, ad maiorem conterius h
tem uel Cum aliis particuluribus, ut
quid intersie commune habeant intasigatur, c est, ut uniuersale ex illis instratur. Nam quodvis partienti fontinet in se uniuersale, eosissium ta- .nen cum alijs attributis. mando eravo uniuersale ipsum ueluti si aratum intelligitur, tune etiam distinuitur.
mire progressus sita notiori eon fuso ad ignotus distinctu per induectionem, eu dicere malis eductionem. Per se 'lim,quoniam nolumus ex eo colligere uniuers Iesed tam parsieulare istud, quod eos usa nouist id apprebedimus,persuas causas mdecidentis,ex qui 3 eotclat,distincte cognoscere cupimu3. Sis ut in
pro isto Pisse. desinitumst comprehedit definitione,id est causas emaeeidentis: er pueri omnes mulieres matres uoeant.Progressiste μι-- ou sta --νεια dicitur,dis etiam infecundo posteri πυμὴ.mo quies nos in praesentia utemur,imitati a chitectos. im corporis particularis primi causas per dissolutione omnium illis pari n