장음표시 사용
481쪽
oculum esse latinitatis perdistendae Imctionem veterum auctorum , monente Claudiano ca)r Interea Musis animus dum melior Em, sat , 'Et qua mox imitere , leges, nec δε
nat unquam Deum Graia loqui, tecum Romana ve
Antii quos evolve duces, asese futura Militia, latium Metro te confer in
Verum nescio, an haec satis conveniant rueris ac linguae latinae Urunculis. Ni-il dicam, quam parum apta sit tenera aetas ad rectam illorum intelligentiam, qui ut plurimum animi sui sensa nori recentibus hisce, sed iam maturis ingeniis exposuerunt et illud quaero, quia fructus sit percipiendus lectitando auctores' istos. si nescias, quid primum, quid deinde, quid postea, quid denique observatione , meditatione , notatione, imitationeque dignum occurrat Nesties autem, si non prius ex regulis 'atque praeceptis fidimam aliquam totius artis & oeconomiae ideam
482쪽
ideam hauseris. Nam plerumque inscriptoribus artificium latet, quod ut
eruatur detegaturque, ad ipsius artis leges & canones erit expendendum. Non enim credo , praestantes ejusmodi viros . Veluti temere ac sine certa norma sibimet ipsis proposita in scribendi munus involasse. Uerum quidem est , latinum
sermonem non ex Grammatica , sed
Grammaticam ex latino sermone cid est loquendi consuetudine usuve natam eM se primis illis beatisque temporibus, quihus ipsa consuetudo sub hominum erat potestate ac imperio posita I sed nunc, quando ea in legem transiit, S sermo,
ut sit sincere latinus, veterum usui ac consuetudini conformandus cst, oportuit regulas praescribere, quibus vaga oratio intra limites contineretur , di per quas ad hanc ipsam perveniretur conformationem. His prius rite perceptis ac memoriae mandatis fructum consequi licet uberrimum ex auctorum insignium lectione, quasi oculis intuendo, quam elegans, nitida & succi plena prodeat oratio, si sedula observatio accesserit legum harum, quas ipse veterum usus & loquendi ratio progenuit. Aut dic Sodes,aid quid opus erat magna mercede proposita conducere Grammaticos bene
483쪽
-ltos ad iuventutem erudiendam Romae b , ea in urbe , quae parens fuit principum latinitatis , eodemque tempore , quo summorum Oratorum , Poet rum , & Historicorum ab ore Calamo que viva excipi poterant oracula sermonis istius & quotidie intueri licuit ipsa huius artis protot ma is mon suo censeat illi, qui larte pingendi artificium non ex regulis atque praeceptis,
quas in arte Magistri tradiderunt, sed ex stequenti ac diligenti nobilium piet
rarum aspeetia hauriendum esse totis viruhus contenderet Stet tyro ante Apeblis , Zeuxis, aut Parrhasii tabulas inimgro die vel anno , easque a capite ad calcem perlustret; si non antea in mi cendis coloribus , suoque loco reponem dis , in partibus decente cum symm tria ordine ac mensura delineandis, umbrae ac lucis recta dispensatione, totiusque naturae viva imitatione regul rum ope sedulo inlarmatus exercitatusque fuerit , non solum nihil laude ammirationeque dignum in arte hac eficiet , sed nec ipsum pingendi artificium ulla ratione adlequi poterit, idemque rudis b 'δε--θνι α I. S. IT MA
484쪽
riidis tyrunculus redibit, qualis accessit. Porro quid longo tardoque per Aucto
res circuitu latine loquendi artem eme Te Volumus, quam possumus compendio praeceptorum comparare, quae viri m
ximi ae doctissimi e scriptoribus optimis magna industria judicioque collegerunt, quaeque sermonis ornamenta isti singili tim exhibent, illi generatim complexi sint Audiri meretur hic loci Ludovicus Vives, in omni disciplinarum gene-.re perquam eruditus cc , qui postquam
gravissime invehitur in eos Grammaticos, qui totum linguae latinae artificium ad miserum , ut ille loquitur , formul rum praescriptum redegerunt, non minus graviter perstringit illos, qui neglectis canonibus. graecum latinumque se monem ex Auctorum lectione petendum esse contendebant: is Quorum tandem is usu, ait, discemus linguas has 8 Ex,, auctoribuS inquiunt et quum ergo non ,, laccurret animo, quemadmodum apudis illos legerimus, haerendum erit, a is que etiam obmutescendum , aut so- ,, loecismis foedanda oratio, quod iis v, ,, demus accidere, qui formulas in to- D tum respuunt, ut modo Cicerones
485쪽
Tsa Cap. V. Methodiis dotandi,
,, sint, modo Soloecistae. Quid quod isti,, etiam normas quasdam ex usu collu,, gunt, queis regantur in loquendo. ,, Atqui haec est ars. An non praestat ,, collecta a maximis & doctissimis viris ,, accipere labore eXiguo , quam tanto
,, & tam infelici ipsum sibi parare Et
,, quae tu sigillatim consectaris, haberes, generatim annotata magna cura & ici. ,, dicio λ Prosecto mediocris artis Cois mitio & pueros ad cognitionem lim,, guae manu ducit, oc provectis saepe- . numero adiumento est , quum a me- ,, moria nihil suppeditatur lectum, quod ,, sit ei, quod eloqui conatur, simile. ,, Quid quod nec analogiae normas sinism gulorum verborum & compositionisse negligebant, etiam eo tempore, quum M a populo peti poterat usus certissimusis Magister sermonis , ut Quinctilianusis tempore etiam Tullii, & usus pravo,, loquentium plerumque analogia refeI- is lebatur. In scriptoribus quoque nori. ,, nulla depravata corriguntur ex artis,. formulis & canonibus. ,, Hactenus Vives, cui aliud non minus grave testi monium accedit nolo enim meis duri- taxat ideis temere morem gerere, uti
solent alii) ex praefatione ad Thomam Linacrum Britannum, insisnem Gram-
486쪽
,, dio detinendi sunt adolescentes, & di- ,, ligenter assuefaciendi, ut & regulas ,, reddere possint, & habeant in prominis exempla Auctorum, si quid extra analogiam dicitur. Ac pessime do,, pueriS merentur praeceptores, qui aut ,, regulas nullas tradunt, aut certe sta- ,, tim abiiciunt, & magnifice promi is tunt fore, ut usu loquendi discantur is constructiones. Nam illi, qui non no- runt regulam, etiamsi legunt exempla ,, in Auctoribus linguae, tamen loqui ,, non satis audent, quia non habent cediis tam rationem, ad quam dirigant com-
' ,, positionem Verborum. . . . . Quar:
,, publicae debebant in tales praeceptoresis pinnae constimi, qui praecepta fasti. ,, diunt. Omnino enim danda est op ,, ra, ut tamdiu in ipsa arte detineam tur adolescentes, donec perfecti Gram. is matici evaserint. 31. XXXII. Demum alia non levis in speclem eruminatio contra methodum discendi est diluenda. Sunt enim nonnulli qui omnium M D. mendataAuctura tit. Frm. M.
487쪽
nium ingenia metiuntur decempeda suae hi palam conqueruntur, in ludis publicis hodie tanto multorum annorum impendio tam paucos ad latinae linguae nobilem quemdam usum, ne dicam pedifectionem perduci, vitio nimirum tristis Cuiusdam methodi, qua per mille dificultatum nescio quarum anfractus ci cumducta ingenia hebetantur, atque inter res nauci & flocci optimos spiritus perdunt, dum nativa quadam alacritate,
ει generose saltu cito in sublime ferri potuissent, de ad disciplinae huius apucem promoveri. Nolim quidem ego inficiari, esse quaedam ingenia , quae cel rius maturesicunt, dc tardos aetatis passus indolis felicitate antevertunt. Num Ru tem propter haec, quae rara sunt, & sane pauca, convenientem tot aliis longe pluribus , & probatissimam methodum eliminare oportebit, talemque surrogare, quae paucissimorum genio serviat, reliquorum autem omnium utilitati advers,tur Non omnis terra tam selix est , ut fructum progignat, ac crediti sementis census asserat sine patientia, sine labore diuturno et aratro, occis, sarculo, multoque sudore opus est, donec messis colligatur. Et quamquam in I ungaria frumentum fere sine cultura crescere clLeatura
488쪽
eatur, an iccirco ab aliariim quoque regionum solo idem beneficium exspectare aut exigere possumus Θ Sed istorum quoque , δε quibus sermo est , ingeniorum singularium plerumque praecoces partus esse solent , ac similes floribus illis de fructibus, quos arbores aut germina in hyalothecis custodita etiam tempore brumali progignunt, praecipitante opus calore furni, aut solis per Vitra intromiisi, qui tamen post exigui temporis admirationem & breve spectaculum flacicescunt, utpote succo nativo destituti. Quippe natura sensim & longiore temporis cursu ad maturitatem ac perfectionem operis sui procedit, qui si turbe tur, nihil unquam prodire solet, quod aetatem ferat. Nec est, quod irascamur discendi methodo propter paucitatem eo rum, qui masculae latinitatis culmen a tingunt. Si licet, veras fati huius sinistri caussas facile detegam 3 nec enim una est sed omnino plures, quae rectae institutionis vim omnem sistunt, dc spem conceptam eludunt. Apud aliquos in clementia soli seu sterilitas ingenii ob. stat et plures otium dc iscordia transve sum agitet alios parentum & paedagogorum Olcitantia perdit, non invigilantium,
ut quae puer in ludo didicit, domi rumi
489쪽
nete bene multos prava societas & no. xia libertas altioribus in scholis abripit rilli demum qui culturae patientes fudirunt , & egregio cum fructu Gymnasio excesserunt, ossicio suo plene functos se arbitrantur, nec ulla deinceps seu lectionis seu scriptionis, imitationisve cura tanguntur , sine quibus adjumentis integritas sermoniS, elegantia , Verborum copia , ipsaque ut ita dicam latinitatis vita diu conservari nequit, sed vigor omnis brevi evanescit, sicut vini sapor, aut balsami odor , vasis ostio non bene clauso. Accedit his allud impedimem tum sane gravissimum, quod tum eo , ouo literis opera datur, tum maxime illo, quo a studiis istis removemur, tempore aures nostras perpetuo circumsonet Iingua vernacula domesticorum, Contu-
hernalium , famulorum, parentum seu domi seu foris, in compitis, in tabe nis , in tribunalibus, aliisque quotidianis socialis vitae negotiis. Nullus dubito, si soli rempublicam facerent disciplinae limius alumni, interque se se linguae commercium exercerent, fore, ut regula
rum notitia, & praestantium Auctorum imitatione adiuti modico tempore ad maximos honoris gradus in Latio eluctarentur. Sed ubi nunc floret ista hom,
490쪽
num respublica ξ Fortassis in luna , si fidem habemus illis , qui in hoc quoque planeta cives & incolas, esse contemdunt , quamvis nemini unquam visos. Aliud: sentire licet de patriis , quin &peregrinis linguis addiscendis, quae tanto utique tempore laboreque non indigent. Nam priores seu vernaculas veluti cum laete fugimus, & assuefimus illis, antequam quid & cur loquamur , intelliga mus , tantaque dulcedine eas prosequbmur, quanta ipsam, in qua nati sumus, patriam, a qua plerumque non si per vim abstrahimur r posteriores vero seu peregrinae neutiquam tot tantisque dificultatibus sunt circumseptae, nec tanta in iis casuum , temporum , modorum , declinationum, conjugationum , phrasium dic. diversitas reperitur e neque illas ut plurimum eum in finem nobis comparamus , ut in ipsis ad quemdam perfectionis gradum pertingamus , sed stimulante immani quadam cupiditate peregrinos linguae commercio qualicumque mores, fabulas , & vitia mercandi urgemur ad eas omni cum festinatione addiscendas.
Sit igitur, ut siqem faciam, Gramma tices ac linguae latinae , de qua hucusquet