장음표시 사용
591쪽
c. I. rit cavs. post pubert. c. I. qualid. tui. vel evr. es , desis. collato c. as. x. de tui. Si cur. dat. Ex Inst. infinitam eania definitionem quae est in pr. Q. de curat. quis citra calumnian, aliter potest accipere, quam pro universi ii Z o Masculi, inquit, puberes, & ibeminae viripotentes usque ad XXV. an-- num, completum curatores accipiunt. se Item quod est in iragmentis Inst. GAII mi tit. si peractis pupillaribus annis, quibus tutores absolvuntur, is ad curatores ratio minorum incipit pertinere. si Denique qui ex iurinii sui lententia iudicare , nec cavillati velit, agnoscere ex verbis Capitolini cogetur , idem id, quod dicimus, Ataco Imperatori fuisse propositum deis curatoribus &c. ita statuit, ut omves . inquit, adulti curatores accipe-- rent non redditis causis. si Non ignoro esse, qui ad volentes adultos eas definitiones restringere inllituunt, item alios ad eiusmodi minores , qui propter imprudentiam & lubricum aetatis curatorum egeant: quorum quidem illud perabsurde dici, hoc autem non esse probabile facile ex iis intelligetur, quae proxime diximus ex c. I. de mur. & d. pr. Inst. de Cierat. inplerisque omnibus adultis esse, certe in omnibus esse credi tam fragile & infirmum propter aetatem consilium, ut curatorum auxilio regi omnes de
Communis sententia rationes excisse A T I o N E s, quibus in contrarium moventur Interpretes, exigui ponderis mihi videntur, & testimonia, quibus utuntur , intellecta ab ipsis atque exposita perperam. Quo enim modo ad pudorem suunt & existimationem pertinere, sublata lege Laetorta judicare adolescentes potuerunt, quod constitutione Marci omnes non redditis causis curatores communi jure accipere jussi sunt Z longe prosecto minus, quam ut mulieres ignominiosum sibi ducere potuerint . munere postulandi pro aliis in universum abstinere, quod propter improbitatem inverecundae unius loeminae pollulare omnibus sit interdictum c. i. f. s. de pqAU. Rursus quod arbitrum quemque es le & moderatorem rerum suarum dicunt, quis non intelligit, id eatenus verum elle, qua per legcs licet 3 Atque adeo quis dubitet, quin optimum
592쪽
iii, fuerit, coartare juveniles calorex, ne cupidini dediti tristem exitum sentialit, qui eos poli disperium exspectat patrimonium, ut graviter sustinianus praecipit c. ub. s. Q de bon. gua M. At togam virilem. inquiunt. puberes sui bant. & in forum dedum plenam negotiorum suorum admianistrationem consequebantur: quasi non dudum norint etiam qui puerilem togam nondum mutaverunt, togam eam virilem dc deductionem in forum isto comparatam fuisse. uti virilibus, forensibusque. & publicis negotii adolescentes initiaret; non item eo, ut liberam quoque administrationem patrimonii omnino eis tribuereti Cuius rei fortissimum est atque evidens a gumentum , quod ea toga promiscue sumebatur etiam his, qui in potest te parentum erant . quibus adeo ad munera quidem publica es civilia aditus ea ratione fiebat e v. x. de his qui sui des Q im: at honorum administratio propterea concedi non intelligebatur. c. ii. m. de lib. V post Quia
tametsi maxime etiam ad privatoriun negotiorum geritionem extendamus istam solennitatem, non aliam tamen honorum administrationem post co stitutionem Marci adolescentibus competiisse arbitrari posthinus, quam cujus ea aetas capax esset; capax autem esse creditur non usquequaque liberae &plenae . verum ejusmodi administrationis, quam consensus & consilium c ratorum sustineat ac tueature namque putemus, licet virilem vigorem cum pubertate incipere, ejusque rei lymbolum atque argumentum habeamus togam virilem, veruntamen compleri eum nisi post XXV. annorum tempus non credimus. d. c. I. s. a. . de minor. unde adolescens dicitur incipere res suas administrare, cum curatoribus liberatus est e 3 s. m. de assim Nper tui. & tum demum tialis esse aetatis, cui suarum rerum administratio committitur. c. M. C. de legit tia.
Auctoritates perperam is eam sententiam detortae. Disserentia inter pupillos M a stos in hoc argummio aliter consitura, quam Tulgo ejusque disserentia origo. T E Rum petentibus tantum, inquiunt, & nonnisi desiderantibus adultis curatores dabantur. Videamus adeo . quid sit id, quod adolescentes
593쪽
AD CONSTI Tu T. D. MARCI &c. 383
ipsi sibi curatores dicuntur petere. poclulare, poscere, desiderare: haec enim
verba sunt in hac re usurpata. Atque Interpretes quidem omnes vim eorum verborum ac potetatem eo detorserunt, uti arbitrium iis verbis tribui . ad lescentibus crederent, accipere velint curatorem, an non e cujus ego rei quoniam animadvertere nullo argumento potui Juris Rom. auctoribus unquam venisse in mentem , exponam ipse, quid mihi videatur . simpliciter, quantum potest. & quia aliter mihi, quam ceteris omnibus videtur, verecunde ac modeste. Sic igitur censeo, ejus disterentiae inter pupillos &puberes, qua illis invitis tutor dari dicitur. his invitis curator non dari; non hanc ege sententiam, quasi in potestate quidem non fuerit pupillorum, an acciperent tutorem, in arbitrio autem minorum fuerit, an curatorem acciperent ; sed non esse in arbitrio pupillorum, quem accipiant tutorem . iaarbitrio minorum esse, quem curatorem accipiant; atque adeo pupillis tui rem dari etiam non poscentibus, minoribus curatorem non dari, nisi petentibus & desiderantibus. I ujus disserentiae, quo certius ac melius teneatur , primum investigabo originem, tum sententiam & rationem ejus exponam,& firmabo veterum, qua prudentium, qua Imperatorum auctoritate: quibus rebus cognitis atque exploratis, ea , quae ab Interpretibus vulgo in hoc a gumento tradita sunt, nullo negotio posse elidi confidimus. De origine
igitur sic habendum est, dependere hanc differentiam & propagari ab alia: uti solet unius disterentiae ratio fere aliam inducere & novam disterentiam. Ut ecce: cognati, adfines, amici, semiliares defuncti possunt, mater & liberti impuberis debent pupillo tutorem petere : at neque illi possunt, neque hi debent adolescenti petere curatorem. Ilaec disterentia inter impuberes &adultos summam continet eorum, quae MoDEsTINus tractat c. a. N Igui pes. tui. vel curat. in quo capite etiam atque etiam velim conferri princ. cum s. q. eamque differentiam in persona matris idem auctor expressit lib. . disterenti in eoii. tit. c. I. U U L P I A N tis c. 2. S. 23. conjuncto S. a P. et . ad S C. Tertull. & Imp. Alexander c. S. C. d. t. qui stet. tui. Des cur. addita ratione his verbis : si cum puberes minores annis XXV. ipsi sibi cu-- ratores, si res eorum exigit, petere debeant: si ex qua ratione divertatatis alia protinus inter pupillos & minores disterentia existit, de qua hoc loco quaerimus . scilicet: ut illi ipsi sibi tutores petere nequeant, sed alii petere eis possint, aut debeant; his vero petere curatores alii neque possint, neque debeant; verum ipsi sibi & possint, & debeant. Illa origo est hujustacriminis.
594쪽
Sententia ratio ous disserentia. sit id si petere tutorem du
ENTENT 11 & ratio ejus sic cognoscetur. Pupilli ipsi sibi tutorem petere non possunt , sed cognati. adsitres . lamiliares possunt. mater vero & liberti debent petem Quid id est 3 an tantum desiderare, ut tutor
pupillis detur Z nequaquam et verum hoc amplius etiam postulare nominatim. ut ille . aut ille . vel etiam ut ille & Ne tutor detur; nomio dine . numina edere, ex quibus tutores constituantur. Sic Impp. locuti sunt c. a. S. 2.3. qui pet. tui. c. a. S. 23. ad SC. Term . c. 2. C. d. t. qvi pN. ttit. nimirum, ut ratio hujus juris, sane aequillimi & utilissilui, ordine inveniatur. prima causa est tutorum, quos pater testamento liberis suis dedit , quoniam amicissimos & fidelissimos eligere solet: c. m. de rectiqui. proxima cou- sanguineorum , ct agnatorum, quia hi ex fide maxime creduntur ad n oustraturi bona propter spem successionis. ac quali quodammodo sita et c. i. v. de legit. ttit tertia eorum . qui a magistratu constituuntur. in quibus hoc est receptum, quo omnino optimi & idonei tutores pupillis constitu rentur: non uti pupilli ipsi eligant, quem utilii simum sibi futurum arbitreu-tur et nam id perabsurdum foret si in eligendo tutore firmum videri esse judia is cium pupilli, cujus in omnibus rebus, ut infirmum, judicium tutore aliel is re regitur . ., quod praeclare C JUg dixit c. vlt. m. de am utunii divae sed ut ejusmodi perstinis aut potestas detur, aut injungat ire neccilitas dii piciendi de idoneis tutoribus, quae personae necessitudinis pietatisque S aD sectionis ratione nomiili fidelissimos elacturae sint. Unde illa vox filexandri: si Matris pietas instruere te potest . quos tutores filio tuo petere debeas.. c. N. C. qui pet. tui. & ex rescripto Severi frequens praeceptiam . ut mater liberis tutores petat idoneos, non defunctorie, non Q a. I. T. qui peti tui. c. a. s. 23. 32. M seqq. v. ad SC. Tertust item quod dicitur, sutis esse, tales peti, qui inquisitione per praetorem habita idonei apparednt. c. t t. m. d. t. aqvi tet. tui. Mater ergo liberis tutores petere drbet impuberibus. id est, eligere & nominare certos aliquos, ex quibus tutores magistratus constituat; liberi puberibus curatores petere non debet. hoc
595쪽
hoc etiam est, eligere & nominare : sed puberes ipsi sibi curatores petere debenti Nam eo ordine haec eadem proponuntur d. c. c. C. qui pet. tutves cum quid igitur illud erit aliud, quam eligere minores Sc nomina edere debere, ex quibus curatorem dari sibi postulent 3 scilicet non , quemadmodum impuberibus tutorem . sic curatorem adultis pater testamento dati S. I. Iust. de curat non etiam lex agnatos curatores facit. Denique nec magistratus curatorem minori constituturus petitionem nominationemque sequitur aliorum , ac ne matris quidem, sed ex his curatorem minoti dat. quorum nomina aut ipse minor ediderit, aut maudato consensuve ejus alius. c. a. s. t m. qui pet. tui. g. go. 3. S. 3. . de procur, nam vel per se petere curatorem potest , vel per procuratorem. d. c. a. s. pen. Pu pet. tui. Proinde multae nobis occurrent & variae species , in quibus proponuntur minores nominatim hune aut illam curatorem sibi petiisse : ut exempli caulac. 36. S. s. m. de excuses. filius emancipatus ejus aetatis, ut curatores a
cipere debeat, dicitur petiisse sibi Lucium Titium . patrem situm. Sc c. I . S. ult. F. de M. V citrat. dat puella impleto almo duodecimo patronum suum; adjecta ratione et quouiam minoribus desiderantibus curatores dari lolent, hoc est, illi solent dari. quos ipsi desideraverint. Sic enim id et se interpretandum . liquere omnibus posse, qui cavillari non volent, arbitror. Atque hoc demum est, petentibus. poscentibus, postulantibus, desiderantibus adultis curatores dari
oid A iuditis supillis dari tutores. V ivtitis nou AD LT D vero etiam est. quod Institutiones definiunt: invitis adolescentibus cu-- ratores non darL Verba Justiniani sunt in s. t. de curat. A Item invitiis adolescentes cuiatores non accipiunt, praeterquam in litem. Curatoris enim de ad certam causam dari potest. A Quem locum, quia in rhceptam vulgo opinionem omnes traxit, necesse est . ut enarrem atque exmplanem cum copiosius, tum, quantum judicare possum. ad mentem Vet rum Jureconsultorum, a qua descivisse ceteri mihi visi fiant. accommodate. Id quod demonstravero facilius, atque evicero iacta comparatione pupillorum uri ruae a M. Tiam. II. E e e e cum
596쪽
cum minoribus. De pupillis regula haec tradita est, tutorem eis , si non habeant, dari generaliter, seu in universum patri molitum & abstratibus . &ignorantibus , Si invitis : c. i. G. x . de trit. V cur dat. idque indistincte, id cli. etiam cum iis movetur adversus pupillos. Tum enim tutor pupillis datur non in illam litem, quia ad certam causam vel rem tutor dari non potcli. quod noti stimum est; sed simpliciter in omnem rem . secundum eam formam , quam praescriptit MODESTINUS c. a. S. 3. . quipet. titi. ex interpretatione AN T. AUGUSTINI : si Si .quis aut creditor,
is aut legatarius sit, aut qui aliam habeat necessariam cum pupillo contensi fionem . non ipse eis petet tutorem, sed eoS rogabit, qui petere possunt, si ut petant; aut si ipsit petitionem tardabunt, adito tum praeside rem totam si explicabit, ut conlii tuto legitimo tutore lis cum pupillo habeatur. Haec est regula ; exceptio autem talis, praeterquam si pupillis cum tutore, quem habent, lis intercedat. Tum enim, quoniam ipse tutor generalis in rem suam auctor fieri non poterat, dabatur pupillis tutor olina, postea curator ad eam litem specialis, quod pervulgatum est ex S. ult. Ins. de ais.ttit. verum non aliter , quam praesentibus pupillis & postulantibus : id est dabatur sive tutor, sive curator is, quem ipsi pupilli poposcissent, non etiam quem pollulas let adversarius, quod si poscere tutorem curatoremve ipsi no lent, a praetore, ut peterent, cogebantur. Sic enim traditum est in c. 3., 2. π . de tutet Hinc, quia intelligo, quemadmodum absentibiis pupillis opponuntur praefortes, ita inditis opponi petentes, seu poseutes, ac possim lantes; & petentes, ut ante ollendimus , apparet lite in hac specie ex VS. i. d. t. de tutet nihil est aliud, quam certum unum, Titium, verbi gratia, tutorem nominantes atque optantes, etiam colligo, iuvitis dari titorem . hoc esse, ita dari , ut in eorum potestate non sit eligere . quem velint accipere tutorem ; & invitis non duit, in arbitrio eorum id, quod ' diximus, esse.
Dud adeoque iuditis minoribus curatores non dari, praeterquam in litem.
NUNc videamus de minoribus. De his ,r lariter sic definitum est:
eos sinvitos non accipere curatores exceptum : praeterquam in litem... , ' Eam
597쪽
Eam regulam iuperioribus convenienter ita expono , post constitutionem D Marci omnibus quidem adultis administiandi patrimonii gratia, seu generatos curatores datos fuisse, verum non aliter . quam pol entibus iplis & desiderantibus, id est . datos fuisse . non quos alius dari pollularet. sed quos ipsi petiissent, ac nominalsent . c. a. s. q. . qui pet. ttit. Dei cum atque porro ad exemplum pupillorum. qtieis tutor curatorve in litem dabatur poscentibus. de quibus proxime locuti sumus, si non peterent. potuille a praetore compelli, ut peterent. Tametsi non existimo, compulsos semperluisse: neque id , cum de iure quaeritur , adfirmare necesse est. Sed in litem, quae sententia est exceptionis, sive quam ipsi intenderent minores, sive quam exciperent, quia legitimam personam tandi in judicio non habent, etiam invitis adolet centibus datos fuisse curatores, hoc est, non tantum iptis poscentibus, verum etiam postulante adversario. Nam hoc ordine ibatur: Si minor litem agere aut excipere volens curatorem non haberet, non aliter in judicio consistere poterat, quam si curatorem sibi dari postularet, vel generalem , vel ad litem. Sic enim definitum est e. II. C. qui dare tui. pes nam eo loco admisistram ij patrimonii eratia non significat veniam aetatis, quod miror atque indignor a doctissiuio viro scriptum esse in interpretatione c. I. C. Theod. due tui. V cur. creaviae contra contextum ipsum, & consecutionem orationis , quae evidenter separat, & disjungit duo genera curatorum : ait enim necesse esse, quo pubes justani habeat personam, ut ei curator detur vel administrandi patrimonii gratia . vel in litem. A. vis, andi patrimonii gratia , hoc est ei fa , datus curator idem est cum eo, cui generalis administratio mandata est, c. nit. C. de magis.
UDeu. qui datus in omnem rem, c. I s. m. de mi. M cum dat. seu gene ter , c. a. C. de exta f. tui. & generalis curator dicitur. c. 61. de jure dot. distinguiturque a curatore speciali, seu ad species dato, ut appellatur in c. g. rem Pupiae fala. fore, hoc est, ad certam rem vel causam dato et non alia ratione , quam qua procuratori vel generaliter rerum omnium , totorumve , seu universorum bonorum adni inistratio manstiri di- , citur, vel unius rei. c. I. S. I. c. 8. c. 63. m. de procvr. c. I T. q. ultar . de jurejur. Quod si petere adolescens curatorem nollet . aut cessaret, non solum a magistratu compelli . ut sibi curatorem postularet, poterat, c. I. C. Mi pet. tui & c. T. s. a. m. de mi r. verum etiam curatorem accipiebat postulante adversario, quam in rem textus est singularis in c. T. E e e e et . C. d.
598쪽
C. d. t. qui pet. tui. cujus verba subjecimus : si Admone eam, quae quon-- dam pupilla tua fuit, cum eam non tantum viripotentem elle. sed etiam is nupsiisse proponas , ut sibi petat curatorem. Quod si ea petere neglexe-- rit, quo maturius possis rationem reddere administrationis, adito eo, cuisis ius super ea re notio est, petere curatorem non vetaberis. si Nimicum, ut hunc articulum explicitum denaus, facultas regulariter tributa eit minori. quem sibi curatorem dari velit, postulandi , nec cogitur accipere . quem alius ei postulaverit, c. a. s. ir . qui pei tui. sed in litem, si per contumaciam, aut stultratoriam dilationem curatorem non petat, etiam eum compellitur accipere, quem adversarius pollulaverit, idque est . quod dicitur et is iuvitos adolescentes curatores non accipere , praeterquam in litem. h
Refelluntur alia duo argumenta pro vularet opinione prolata.D E Li et u si sunt de his , quae pro communi opinione Interpretes adstarunt, duo argumenta, ad quae respondebimus breviter. Eorum alterum ejusmodi est , ut . quoniam minores multis locis proponuntur fuisse sine curatoribus, veluti c. q. s. t. et de minorib. c. 3. C. de in lati gr. res . mim & aliis, etiam putent, curatores regulariter, quod nos sentinuas, accipere eos non debuisse. Ego vero illud argumentum tale esste arbitror, quale, si dicas : Pupilli, furiosi, item venter sine tutoribus curatoribusve locis plurimis lilii se proponuntur, ut c. S. et O. E. tit in tog. legat. c. a. . me de sui. distinct. c. I T. S. 3. . de usur. c. pr. US. l. quili. ex calf. in poss. eat. c. a. C. de iantiali except. c. 3. de ilites. c. I. S. et . E. de Dent. in I . miti. Et similibus et Ergo in arbitrio fuit pupillorum , suri forum , ventrisque, tutores curatoresve accipere vellent, an non , cujus collectionis absurditas ipsa se ostendit. Quo enim modo, quod lacti est, juris habere consequentiam potest Z Saepe, fateor, contingit, ut pupilli, minores, furiosi. venter tutorem, curatorenive non habeant. At cur contingit 3 causam Ulpianus dicet; si quia plerumque aut non petitur, aut tardius Petitur, is aut se iub d tur. d. c. I. S. et . E. de Centre in P . miti. Sic loquitur de curatore ventris & honorum , cujus tamen petendi necessitas non mi
599쪽
nus iniunctii est matri , quam poscendi tutorem pupillo. c. a. S. 3 o. GS C. Tertiith idem ergo, quod ventri accidere solebat, etiam opilianidum est fictum fuisse pupillis , furiosis , minoribus. Alterum argumentum profertur ex rescripto Alexandri c. 6. C. qui pet tis. Verba rescripti sunt: is Minores annis X X V. ipsi sibi curatores, se res eorum exigit, petere d si bent. Ex quibus verbis quoniam intelligitur evidenter, non debere adultos curatores sibi petere, si res eorum i on exigit; etiam colligunt, adultis, si ipsi iudicabunt rem suam non exigere, ut curatorem accipiant, sine curatoribus res suas gerere permitti, quod a vero non minus esse alienum mihi videtur , quam perniciosum ipsis idolescentibus foret, qui istoc obtentu praetextuque facile omnes potestati curatorum sese subduxerint. Sic igitur potius, veriusque eam adjectionem exaudiemus, ut quemadmodum de matre definitum est, non debere eam liberis impuberibus tutorem petere, si penitus egeni sunt, si nihil habent , aut si solvendo non sunt. c. a. S. 26. .'seq. ar. ad SC. Tertuae similiter, & longe magis in adolescentibus hanc admittamus exceptionem , uti curatorem sibi petere non debeant, si res, id est, substantia. seu patrimonium eorum administratorem non exigit ; cum etiam natura sit manifestum, causam non esse, cur adulti eo casu petere sibi curatorem debeant. Atque ita sentio, non temeritate, novandique aut detrahendi cuiquam, certandive studio duinis , sed abundantia: amoris erga veritatem, quam omnes amare atque amplecti verum est.