장음표시 사용
601쪽
603쪽
Introitus ex principiis jur. Nat. Inclituti ratio. A Li o R U M coiissiliis regi eos , qui propter aetatem se defendere, rebusque suis ipsi prospitare nequeunt, juris naturae principiis omnino convenit L a J ; ex iis tamen minime definiri poterit, tum, quibus potissim uni incumbat hoc lubricam aetatem regendi officium ObJ, tum, ad quod tempus perdurare debeat sc Utrumque optimo jure determinant, penes quos est i minia in republica leges serendi potestas Od J. Id quod Romanorum
quoque legislatores prudenter obse asse novimus. Qua enim ratione illi. Diis Cuin primis minorum consultum iverint , luculenter apparet ex Lege L. lG ia , citu in tu praesenti cum caeteris juris capitibus, quae ad hanc materiams quidem foret, qui huitis suris Em- uic siti ei vitaesiverit in antiqua illi . Gracoriam niaxime . cla pruilentiorum iu inretiores imperio,iloctrina , qtiam refutat P u N V o R F R. de I ae G. I. II L e. a. s. s. edit. Iae M A DC o v. p. 323. Interim non falli e tantum aD
diu , ut loquitur ULPia NUX LE. 3. D. de minor. Verum ipsa quoque respublicae utilitas, cuius quam maxime interest . ut cives M. ne e lucentur , nec illi rebus suis male utantur. aut laedantur aliorum circima ventionibus , satis evine i , minime indesciitas, sibique ipsis relinquendas esse ejusmodi personas.shJ Oificium illud parentibus potissimum inevinis bere, omni caret euh o , liberos enim dum procreant, ad educationem quoque eorum lex naturae
illos obligat. Quilari destinctis ad ipsam quidem societatem humanam sive rempublicam hoc debitum citra controversiam devolvitur. Nevile tamen ad id . qua singula eiusdem membra, nili imperfecte, obli
(ea Eousque eiusmodi personae Iure Naturae aliorum auxilio indigem , quousque obtento fine edueationis ipsimet rehias suis superesse queant. At Ius Critile, dum intemperata saepius aliis imperandi libido, di im ingenium obsequii haud raro ui
patiem existit, eritum auuorum numerum deteris minat.
sdJ Quum enim ipsa naturalis libertias perlegeapolitivas in utilitatem reipublicae restringeuda sit serendae quoque inprimis sunt leges de rebus iure
naturae non satis , vel Plane non determinatis. Cong. III. B o La M E R. Introd. in jus 'M. liniave . P. Dec. L. II. e. 3. S. 3 a. fh c.
604쪽
teriani pertinere videbuntur , breviter enucleare in nienteni induximus. Quod autem pluribus antiquis Romanorum legibus accidit , ut injuria temporis adeo obiciaratas , & pene obliteratas eas nunc habeamus, ut vix certi quid de tenore earum dici queat, id Legi quoque Laetoriae obtigille, satis exploratum est. Propterea tamen animum minime abjicimus, quin potius vel ob ipsus , quibus premimur, disticultates benigniorem nobis conatuum nostrorum ab aeqtiis rerum arbitri, censuram promittimus.
Disserentia into tu telam atque oeram ex Ar. Ci . U EMADMODUM vero ex institutis Romanorum civilibus disterentia tutelam inter curamque est introducta a J; ita illi quoad personam subjiciuntur, qui adhuc sunt impuberes Ob J, sed huic, qui bona sua adna inistrare nequeunt sc J. Praeterea non ob aetate in solum, sed propter alias quoque caulas, quae impediunt, quo minus quis rebus suis administrandis ipse
met lassicere possit, curatores dari solent Od J. S. III.
Lex XII. Tabb. de citra firi mim pariter ac prodigorum. INITIO reipublicae Romanae nota, nisi furiosis & prodigis, curatores
la I Differentiam itam Ius Naturae penitu irn rat. H Nam quae consuli ni beneficia, ex jure sunt civili. H E G o G o T i u s I. B. V P. L. II L e. 23. S. I.
s lJ v. g. Oh sex in imbecillit; em flaminis, cons.R v x x. O i r o aris de t tela, u. Propter absentiam, vid. Io. GEO. S MONPrv d. A. M. P. II. L . I p. de curo t. diti a. t M. eap. I. ventri quoque curator dabatur, I. l. D. de 'rarer. It. bonis, tum conscrvandis, quando haeredes instituti adire haereditatem iis therant, L I. D. O rtirator. Arios tum distrahendis. I. p. D. eod. Ej tot. iit. D. de eierat. bon. dand. Verum eum Lex Laetoria de curatoribus, quibus propter aetatem minores subsunt, allat, ea hic tiantum exisplicabimus, quae ad praesens argumentum cumprimis spectant.
605쪽
dabantur. Quod legibus Regiis jam intio ductum saJ, postea verbis ex- , prellis Decemviri L L. XII Tabb. confirmarunt Ob . Quamvis enim de
prodigis nonnulli dubitent OcJ, dubitationem tamen omnem auctoritas UL-Pi Adii eximit Od J. Interim non adeo liquet, utrum eadem, qua furioso-F f f f a rum,
s a J Inter fragmenta , quae ex L L. Regum
collegerunt viri eruditi. de curatoribus nilui occi irrit , nihilominus Limen . euram Furiosorum &procligorum his am temporibus originem debere. ex eo veritati perquam consentaneum videtur, dum ULPIANUS I. I. pr. D. de cvrat. Det. ait: is Iaege X II. Tabb. prodigo infer licitur honorum se suorum admittistratio , quod mor tu quidem ab M initio introditellim est. si quamvis enim I A N. A co s r A cd I. I. . e J. N. G. c. p. t g. ed. v A N D E. V A T E R. L. N. I Iy. p. sterioravetha ita interpretetur et ab inuio. pose L L. XII. . interpietatio te priaentum eam intra nctam si s attamen hae opinio verbis Ut pia Miminime convenit, eum is hujus juris initium ante XII. Tabb. iiiii se aperte doecat. Cons. SC Η U L-TI N G. Arripi ud. ad PAUL ree. ent. III. . p. p. 3 i. si siqui lem muti hoc ,, ipsa illa iece antiquius suille debet. ., vid. Ill. Ricii rERI Dius do Inribus Noemqn taluitiam antiqui: viva Romani juris fonte. 1 f. ir . cap. I. n. r. Neque ipse sibi satis constat A Cosra. ad S. I. I. de evr . p. Ii'. cuius animum praecipue verba moribus ut diversum distraxerunt. Sicilis quoque patriae pntestatis utari,as I. g. pr. D. Ohis, qi, Aut 6 v. al. sim & risu dieitur reisceptum pr. I. de aequis per aurorat. eum tamen satis certum sit . a ROMULO illud' et cibus datum. qui teste D t o M v s. Η A LIC A R N. L . II. --tiquit. R .mmi. omnem patri in liberos potestatem cone sit. ConL RE IN M. Racuo v. ad Inst. D v
e Rom. tu. IV. s. g. n. t. p. et P. se. Ast moribus olim permulta adscribebantur . non propterautiqilitatem solum . sed quod . eiectis Regibus, regii nominis odio , omnia . quae ab illis maelia
erant, ad morem potius veterem , quam ad L I regias, referre Romani voluerunti Vid. B A et M o v. ad s. a. I. de P. P. p. Ty.
c. I p. opp. et C. Vol. I. p. II . edit. Cl. E NEsTI. CICERO de silet m. L. II. c. so. TH. . p. 33a. & Tigrail. I. III. e. s. I ia. IV. His s. ULPIANUS I. g. pr. D. de euiat. Ari . se F a re c. Η o To M A N NU s e T. L. VIII. e. c. & cos T A ad S. 3. I. de curat. p. t I p. hanc curam interpretatione prudentum introductam esse, ut Iegitimam patronoriim tui Iam putant. viae sit. I. de ligit. petron. tute in quia nimirum neque apud e 1 C E R O , E M . ne que apud AUCTOREM ad I ERENNIUM, prodigi mentio occurrat, quae tamen, recte mone te Gor Mo REDo in not. mi L L. XII. Tabb. Tab. V. p. lyo. M. in Thes jur. OTTO M. Din. III. ideo omissa. . quod de furiosis tantum citatis locis agatur.
606쪽
rum . prodigorum quoque cura sit sancita, an diversa lege se J : Dio Nus.
GOTHO PREDuae tamen, qui una lege utramque curam contineri afframat , sequi non dubitamus, dum verba legis in hunc modum restituit O i J: Si striostis aut prodigiis exi at, ns ei cistos nec escit Og , agnatorum nisi
TING. aa. l. p. 6o . f. ubi et M Lex XII. M Tabli. inquit, iuriosum, itemque pro ligum , cui se honis interstictum est , in curatione Iubet esse M agnatorum. ., Nisi enim diserta prodigorum in L L. XII. Tahb. Facta fuisset mentio, L L P I A-Nus verbo et jubet, uti non potuisset. Idem qu que evincit s. p. I. de curator. I. I. II. D. de Curator. Dr. In eo tamen minime subscribere possumus GOTHO REDO, dum in probation. . I Tib. V. M. I. p. I s. CICERONI qumque testimonium denunciat, provocans Ed TU H. L. III. e. s. ae L Vol. IV. p. Is s. ubir H qui ita sit affectus, eum dominum esse rerum suarum M vetant duodecim Tabulae. , , Siquidem non de prodigis, vertim de furiosis, quidve Furorem inter
sit atque insaniam , eo loco discrere TULLIUM, fatis patet. Et ex spra ast Iragm. II L PI A N is. 3. notatu dignum est, non omnes prodigos, sed tantummodo eos, qui ab lutcslato parenti hus sue- cesserant. ex L L. XII. Tabb. curatores accepisse , postea vero libertinis procligis itemque ingenuis, qui ex testamento parentis han des facti , male iliae pabant boua , a PCaetore constitutos fuisse cu
se J Pmiliarem legem eonstituit THEODOR. MAEci Lius ad LI. XII. Tabb. y . nempe . in Def. UT TON. Via. IV. p. asta. &PA D. PRAT EJUS ad 1L. XII. TM. ibid. p. Idem faciunt L u D. c H a R D N D si s in Il o r r M A N N I ID I. sum Via. II. p. 28 S. FRAN c. HOTOMANNUS rbis. p. 2y3. &FuLv. UE si Nus, qui in aere. ad 11. Usita s. A N T. A u G L s T i N. de I L. V ut is p. a i. di et s. (Lvd. i spe. in hune modum utramque legem , pro suo in veterem selibendi rationem amore, concipiemhim existimat, atque illam quidem de seiriosorum curatoribus et Si quis fous os fer agnatorum graturumque endo es tegum que eius potesas UIM ; hane autem de produgis et Si quis prodiras AF prator et boreis set eis
to . Rationem exponit in notis ad d. Tab. st d. p. r o. ,, De utrisque inquiem, umim caput ren-- stituendum , hinc apparet, quod de utrisque iumh ehim etiam Icti plerumque agant. H ULPI Nus in fram. tit. XII. s. a. G A IUS L i . D. de em ator. fri . susTINIANus S. I. I. de eurator. H Deinde cum idem prorsus de uir is que ius statuatur , elegans sane atque absoluthis Legis XII. Tabb. brevitas (qua praecipue apud is aut i quos commendatur imo capite iunctos eosis litisse . suadet. Hs g J duae verba apud F T u M in v. nec, o currunt , qui ex his probari dixit, particulam nec, Pro non, antiquitus usarpatam fuisse. Quoique
607쪽
tiatimque s h J iis eo premita de ejus potestas esto. Et legitimam hanc esse furiosoruni & prodigorum curam, sine haesiitatione asserimus ti J. Quippe ev
diu dubitatum fuerit, ad. quam potissimiim X LI. Tabb. legem verba hae reserenda sint, optime nostrae legi inserenda ea iudicavit GOTRO RE-D U S , en L. L. I. pr. D. de turetis, ubi VLPIA-Nus ita : si viii habet tutorem , c pupillus vel se pupilla) si furere crepet int, in ea causa sunt, is ut in tuticia nihilominus durent: quae sententia M Qui NTI quoque Mucii fuit, & a Ju-M L 1 A N o probatur, eoque jure utimur ut is cesset cura . si tutelae aetas indigeat. duare , si is tutores habent, per Furorem in curam non rh, digunttir: sive non habent. t Riror eis aecesse-M rit, nihilominus tutores aecipiunt quia Lex is XII. Tabb. ita accepta est, ut ad pupillos velis pupillas non pertineat. si custos hie dicitur pro tutore, ut apud Ilo ATIUM de arte Poetica
- Imber his iuvenis , tandem custode remoto , si Gaudet equis eanibusque Sc aprici gramine
Neque omnino, ut eleganter adnotat vir Exe. t Cons. n. S c u A C H E R in Dist . de utili e a viii nis causa actione S. II. curatoris & curae nomen antiquissimis legum conditoribus regnitum fuit Din eustodes potius imo & tutores, quos curat
res iam dieimm, appellati sunt; posteris demum, Q forte L. Laetoriae, remporibus lactum, ut opera
oJctorum nomen inveniretur, quo rem recens inventam sigillatim designare Pottait 3 quia comm .dius est viseim , singiuas eati s signeis appetatis tabui. minglii , s. s. I. quib. Diod. testam. ms. i. OhJ i. e. Agmatorum eis G ciat illum. M Saepe,, enim ita comparatum est, ut coniuncta pro disjun-- ctis accipiantur. - - Nam cum dicitur apud Veteres Agnatorum Geruuitimque, pro sesar
is tione accipitur. I. sp. pC. D. des X. Eui autem fuerint Agnati, qui Gentiles . paulo fusius nobis explicat G R A v I N A Orig. jum eis. I. II.
e. a c. p. X g. D. ed. m. MAscov. u EI- NEC Cius Anti jur. L. III. tu. a. s. i. atque ex instituto v. c. ERN. M A E T. eri L II E N I U S de gentisit. eret. Rom. e. i. IXU. I I.
li J Dativam quidem eam esse vult H U E E-xus Praec ad A tit. de curat. d. p. cy. . At contrarium vel ex eo satis patet se dum lege e pressi illam agnatis gentilibusque delatam deprehend-mus. Et, quos etiam Praetor dat suriosis & prodigis curatores . dat tamen ex lege ipsa , agnatos nimirum agnatis, nisi hi plane deficiant, vel inli biles sint. V. Maxei Lius ad s. g. I. de curator. v et O , T A , p. isto. vcrum quiadem est, euratoris dationem quoad prodigos locum habere non posse , nisi prius vel a Magistratu, vel a Praetore bonis iis interdicitam suerit. Neque enim prodigi illi erant ante hoc interilichum. vid. V INMius ad s. 3. I. de cuiator. p. ii . cuius formulam nabis servavit Phu Lus recept. sevient. I. III. Q. . S. T. v. SuuLTINO. p. 3 L
608쪽
Legis determinatione agnati & gentiles onus curae haud secus, ac in tutela legitima Oli J. in se suscipere tenebantur, cum propter spem succellionis Oll.
p. I i. q. uando illi bona paterea oditaque mitrum tua dis perdis., liberosqtie tuos ad egestatim perstieis et ob eam rem tibi ea re commercioque i tersum duin imo postea quoque furiosis, qliodiuri Praetorio merito trihuendum, ex inquisitione ac praevia causa cognitione curatoros dat constat , v. s. I. de curator. ,, Sed solent, Romae Praefectus Urbi vel Praetor , ae in pr vinctis Praesides ex viqiiisitione eis euratoresse dare.3M Item I. g. pr. D. de euratori siri . - sed solent hodie Praetores vel Praesides - - -
, ratorem ei (prodigo clare . exemplo furiosita se Ex quibus ri u E E R u s Q. L p. 6'. concludit , liodie raram furiosorum & prodigorum non lagi timam sed dativam esse. Sed interpretandi stat hitorias ex I. c. D. eod. si observare Praetoremis oportebit , ne cui temere citra causae cognitionemo plenissimum euratorem det: qui,iliam plerique , , vel furorem vel dementiam fingimi, quo magis,, curatore aecepta, ouera ei vilia detrectent. Nee non ex I. II. D. eia. si Sape ad alium e leges, XII. Tahularum miratio furiosi aut prodigi pera,, tincti alii Praettu administrationem dat: stilicet ,, cum ille leetitimus inhabilia ad eam rem vide M tur. si quid' quod propinqui quoque, alicui ita honis inhiantes, eum Excile furiosum dicere
yo. uine recte Ut PIANus f. m. tit. XII. u. I. si curatores aut legitimi sunt, id is est, qui ex lege XI I. Tabb. dantur, aut ii se norarii. id est, qui a Praetore constitutuitur. conL. MARCI L us ad . L ap. a Cos TR p. sto. Interim tamen neutrum horum efficere poterit , ut legitimam hane suri orum O prodigorum curam in dativam degenerasse statuamus. Magistratus enim vel Praetor tu personam curationbsubiiciendam tantum hie inquirebat. neutiquam vero in pertamin. rei cura demandanda , quippe quae ex legis determinatione iam satis certa erat. Neque ab ea facile recedere poterat Praetori RV i N N I us ad s. p. I. de curesor. p. t i l. shJ I. i. D. de lexit. tutae. si Legitimae imis telae lege XII. Tabb. agnat s dehitae sunt; tis conlanguineis et item patronis. id est, his, qui se ad legitimam haereditatem admitti possint. Boe,, summa providenti et ut qui speramin hane sue-,, cessionem , iidem tuerentur bona, ne dilapid
s it Quia nee hiriosi, nee prodigi testamentum
t T. Quamvis enim haec ratio universalis non sit . fallit enim, tum in lirrente, tempore diluculi imtervalli testeuite, vid. ac. s. i. I. d. t. tum in prodigo , qui bene posteritati suae eonsuliti Adt . LEON. yy. tum hi utroque , si vel ante seu
rem, aut interdictionem hirixoriim testamentum eo diderit , viae s. i. & a. I. d. t. vel liberos h heat: Ea tamen omnia ad exceptiones potius per
tinent, leges autem id constituunt, quod plerumque accidit. I. D. D LL. au. B A an os A
609쪽
ium propter conservationem bonorum avitorum, ne, his deperditis , postmodum totius gentis splendor periclita ietur Ona .
Occasio Legis Latoriae. Q Uuri itaque initio furiosis tantulo & prodigis Oa curatores obtruderentur , in nominiosum quodammodo videbatur, curationi aliorum sub-elle Ob J. Ilinc quilibet sua tutela recepta OcJ ipseniet res suas administra
s ni J Euam rationem allegat Cl. V R L A D E-N I ii S de gentil. vet. Ronim. c. r. s. . p. fis. a J Sed quaeritur hie, an mente captis quoque
eadem lege prospexerint Decemviri Axo Disane , ut vertit THEOPHI Lus, S. I. I. decvrator. sive amentia perpetua laborantes, & raro ad usum rationis revertentes , curatore magis adhue opus habere videntur, vitam ipsi furiosi, plerumque certis intervallis insanientes. verum non eontineri sub liuiosis mente raptos , vel ex eo paret, dum a se invicem legibus nosti is elare distimcumtur , s. 3.& . I. de emator. Rationem autem , cur mente captis agnatos curatores non aeque ac furiosis Deremviri dederint, lappeditat CI C E-Ro 'seu L. III. e. s. ale. ed. p. ys s. f. II . ,, Itaque non est scriptum, s-, sed ses fictis es inebit. Stultitiam enim censue ,, runt inconstant uim , id est, lathitare vacantem, is pulle tamen tueri mediocritatem officiorum &n vitae communem cultum atque usitatum. Fumo rem aurem esse, rati simi, mentie ad omnia is excitat n. H Perplacet igitur sententia ULE. Η u a E Ii i in Prael. ad I. iii. de iurator. n. r. p.ro. ita rationes iubducentis r H Decemviros peris iuriosos intelligere omneq, qui nullum rationis is usum habent, sed in omnibus errant, ad omnia ,, eetentiunt insanos autem, qui non sunt int is grae mentis constituti , qui ad ossicia & eulium is communis vitie medioeriter iussiciunt. Et se r M tio potest reddi, cur mente captis curator nonis sit datus, sed perinde, ut mutus & surdiis ma-- gistratui relinquantur. opus enim est cogniti M ne, an non ipse, qui mathlanus dieitur, quali-M tereunque rebus suis lassiciat. e. q. s. D quam rationem pluribu, atque ex instituto probatam dedit IDEM DUriasiis. I. III. est'. it. His igitur, non secus ae surdis & mutis, iisque, qui perpetuo morbo laborant, euratores dari coeperunt muribus atque interpretatione Prudentum . arg. L a. D. de e rator. furi . Ibi et vis rebvi suis superesse non possunt. Quamvis Edicto Pratoris hoc introductum argia L et . et s. D. de Io Iul. velit A L EA NOTE vd CAII Inst. E. I. i. g. n. XX. refutatuis tamen hic est a ScriuLTi Nolo Iuris rhL. ante Uin. p. ci. coniur. I D E M p. 3 I.
s b I si Iniquum enim est , ingenuis hominibustis non esse liberam rerum sitarum alienationem, is La. D. a D, e . quia mani g. ,, taec absuntlia
610쪽
hat, nec quisquam facile curatorem accipere volebat. Proinde quam diu' severior illa , quae Romae tunc vigebat, disciplina servabatur , adolescentes honi frugique rectoribus non indigebant, nec ob paupertatem seculi ali rum insidiis adeo ex possiti erant. Auctis vero postea bonis publicis, & privatorum patrimoniis, non deerant sane, qui variis usi artificiis eos circumvenire studebant, puta fraudatores , paraliti , atque id genus ini postores
alii Od J, quorum lallacias ob invmum nimis judicium, haud facile effugere adolescentes poterant. Quare lege omnino opus orat, qua & his consuli , & eorum coerceri dolus posset. Utrunaque piae iii ut Lex Laetoria se
simulque minoris aetatis terminum, incertum hactenus, definivit. S. V. De aetate atque auctore bibus Legis. SED Utequam ad ipsiusmet Legis nostrae interpretationem accedamus, operae nos lacturos pretium existimamus , si curatius paulo in historiam estis,
IDEM. p. ss . quo & collineare viaetur F E A N c. I OTO MANNus de L L. Rom. in 1. Eataria p. Frs is r. f. duin imo nee desunt, mi in Lausem , non minorum, sed parentum potius latam Legem Laetoriam existimant, quasi ea filios duntaxat familias minores stipulari prohibuerit. Vid. Lipsi iis ad T Aoi Ti Anna. . L. XI n.
T. I. p. o . ea. G R o N O . D L . Bat. i et . ad verba : si & lege lata saevitiam cre-- clitorum coercuit, nc in mortem parentum pe-
, , cunias Eliis familias scenori ilarent. is eu etiam S Cur L TE Eus exere. ad D. XXVII. s. 62. T. II. p. a II. respicere videtur. Verum. ut prolixiores simus in horum opinionibus restitam dis, ideo opus non est . quum plenissime his satis Fore factum iis . quae iam de vero Legis nostra tenore demonstrare aggredimur , toti confidiam. ei habetur minor curatorem habens , eui a P,-- ture , curatore Pis , honis interdictum est. si
Se in EAM. Iar. s. aphse J quae est notissima phrasis. non modo Ictis, verum S ci CE Eo Ni aliisque passim usurpata, eonL B R i s s o N I U s d. ι . S. v. tutela v. HusE . Digr. L. ILI. e. s. p. 3T .s da hos depinxit in omnibus fere eomoediis P LAurus. imo & postea T E R E N T I u te J Patat quident Noo DT ad D. de miner. p. Tom. II. iri. restituendae discisinae causa latam suisse I.. Laetoriam; at ibid. ad tit. de Curator. p. vis. Metillarem tabet opinionem. ctura nimirum ait , ius X II. Tabb. desuetudine obliteoratum, Leae I.aetoria siletem revocatum ivisse. vid.