Jurisprudentia antiqua continens opuscula et dissertationes quibus leges antiquae praesertim mosaïcae, graecae et romanae illustrantur

631쪽

hunc pubertatis terminum nondum egressi erant. tutelae suberant sc , &primario quidem Principum & Magistratuum Od J ; sub quorum tamen auspiciis alii tutores, sive pactitii, silve legitimi & dativi, adolescentum bona adininistrabant, quibus denique & testamentarii accedebant se ; Ipsa autem ttola ut plurimum fructuaria erat OfJ. Ex quo vero leges quoque

Romanae in Germania auctoritatem obtinuerunt, ab antiquis illis principiis aliqua ex parte recesserunt jura recentiora O g J, in eo tamen veteris juri prudentiae indolem hodienum retinent , ut Romanam illam inter tutores

sea Sed an inviti 2 Non equidem dubitiamus.

affirmativam defendere sententiam, tum ex ipsa tutelae natura atque indole , tum ex dispositione L L. antiquarum generali, quae ejii modi restricti nem minime admittit , siquidem ubi lex non guit, nec nostrum est distinguere ; tum denique ex universui, quae hodienum adhue In Germauiatet , consiletudine, ad reliquias juris veteris sine dubio reserenda. cons. Η E i N R C C. s. obflare quiuem videtur Ius PROTIN C. SAT. E. I. art. a. ibi r Vor Ainra Tven , tind naeo

pretantur et quarta pisses , nondum tamen majoremis

e . vid. HEXTO ORE M. Dius i a. p. yo. Siquidem vel ex ii 'o hue ari Milo sitis relligitur . per verba priora et Ver scium Tu es , minor aetatem . s. pupillarem, quae scilicet infra XXI. annum continetur, intelligi ; posteriora autem rnach sinen Iahren, ad senes decrepitos pertinere, qui itidem si velint , curatores necipiebant. Paula enim inferius dieitur et Uber XXI. AF ia der

si mavis, maior, tactus est tare LX. Ar ia er

bre fine Tare adimurem. h. e. senex & grandaevus iactus. quod idem, ac superior illa sumula: each fetum A m. Confirmat hanc interpretati nem Textus Larinus M. art. ihi et Aute tempora diseretionis, es temDre senectutis, &e. Senes a tem a pini Germanos veteres etiam tutelae, sed volentes subfuisse, satis certum est. eo . QSTiERN MooΚ L loco.

sgJ Ita v. g. hodie tutor, testamentarii reli

quis praeferuntur , tutela Elafructuaria , praete quam inter Principes, fere rectat; qui tutelam gessit, Multi curam invitus mutinuare non. tenem

tha Quod via inde patet, quia in bri, e

632쪽

puhereatis terminos in pluri in is locis plerumque servent Oi . Imo A quarudam juris Germanici Conlli tutiones tutoribus, quippe qui semper auctorit te magiitratus constitui debent OkJ, emolumenta quaedam nonnullis in i

cis adhuc assignant OlJ.

De Ine Saxonico Hectorali. Conclusio.

IN Saxonia Electorali euelam fere principia sequimur sa J. Etenim

tutorum curatorumque differ vix attenditur , verum minores, etiam

Germanico voeabula deficiunt, quae tutores t e ratores accurate clistinguunt. Hi enim promiscue

tibiam Laias-Ordn. D. XVII f. s. s. apud E INO ARTE N ast L 1. II. p. 2 s. quae tertiam partem honorum pupiIlli, tutori, rationiabus redditis, in praemium laborum tribuit. Judueis aurem arbitrio illud definiendum statuit Asyartitam Saxonrum in Trano ma , L. II. tit. I. s. s. in I. p. et s. Cons. quoque Fursv. Oelsis uites the Laias- D. P. III. ara. ic. EF ig. v. E I N G A R T. p. it . Iic. qua tutoribus quarta pars tanditum Dipilli vel Furiosi aut menteeapti, si quando illi, astendentibus aut fratribus relictis nullis, decesserint, vel hi curatelam suseia pere detrectaverint, assignatur. Idem fere Iure Bohemico obtinet. vid. A D. CRAMEE Extractaetis deu Bamst eben Stadtrechim uva IavL - Orsi. D. i . p. 3 . (1. ipo'. g. maim die fraas, iis ibi eu invia rea Iahren rides versi m. una se heine mutis eunde veri Ar burden, fiam ii re ther viis thre Hirander , fire thre Inhe, saga.sa In compendio ea exhihel, praeter aliosc. c. A. V. d. in Inlrod. in Ai EIHI. atque

633쪽

AD L. Lae TORIA '

ca 3 inviti OhJ . curatoribus ad annum usque X XL completum subjiciuntur ;nec inter masculos & theminas distinguittur. Et quanquam juris Romani . in tutores tellamentarios , legitimos & dativos distinctionem itidem servamus; hi omnes tamen auctoritate magistratus , tanquam supremi tutoris adnitiani lirant, unde & confirmari ab eo debent, & rationes ultro quotannis reddere tenentur. Quum vero placita juris Saxonici inprimis Electoralis satis nota sint, iis jam enumerandis non diutius immorabimur, sed potius Ben volo Lectori hosce conatus nostros de meliori nota commendamus.

LbJ Sunt tamen, qui statuunt, minori curato, rem dari non posse, nisi Dem Ipse elegerit. In quam sententiam Faeulti durissi vireb. redo disse testatur m E E N R E R. tam . Iuras L. I. tit. II. S. a. p. 32. BEROE . in . Ar E. I. t. q. S. I. L.

FINIS.

635쪽

IACOBI GRO NOVI I

DIssi ETATIO JURIDICA INAUGURALIS

QUATUOR FRAGMENTA , QUAE EX

SLII MARCIANI PRIMO REGULARUM LIBRO IN PANDECTIS SUPERSUNT.

637쪽

T E oi a u s Academicis satisfiamaro mihi placuit in hoc Specimine quatuor tractare Juris capita ex primo Libro Regularum Marciani excerpta. Quod antequam adgrederer , quaedam ad hujus JCtorum Coryphaei Vitam spectantia praemisi; deinde Leges ipsas enucleare studui, additis quae partim ad rem pertinere , partim alias leges tam Pandectarum quam Jultinianei Codicis latifundio comprehensas illultrare, & eruditissimorum Virorum , quos beatorum numero adscriptos veneror, vivos plurimi iacto , ingeniosas in easdem conjecturas manu exaratorum Codicum ope confirmare & adserere videbantur : porro aliorum, qui in Pandectis & Justinianeo Codice occurrunt , IIIarcianorum recensionem in Adnexis exhibui, eaque occasione L gum quarumdam Codicis inscriptiones & subscriptiones ad examen revocavi MARcisi Ni cognomine insignis fuit JCtus noster, cujus genti litium nomen est ae Lius, Eliae gentis in Romana re publica plebejae quidem . sed toga & sago clarissimae proprium; utroque hoc nomine OaJ atque etiam solo cognomine eum Imperator Justinianus ObJ appellavit. Quanta autem hujus JCti fuerit auctoritas, probant atque indicant V L-

adquievit. Quo tempore natus & quo loco , quibusque parentibus genitus sit, prorsus latet. Excellentissimi Papiniani discipulum, & in Alexandri Severi, quem ipse suum Imperatorem vocat si consilio , eique familiarem fuisse IIarcianum . refert LxNPRinius O g J. Sacrorum igitur Themidis rudimenta sub JUtorum Coryphaeo deposuit, & in perlegendis optimorum Scri torum , tam Philosophorum, quam Poetarum atque Oratorum monumentis sedulam operam collocavit, quod abunde ostendunt librorum, quos com-

Κ k l. l. a posuit,

638쪽

posuit, fragmenta, in quibus II OMERI OaJ, DE Mos TRENis ObJ, CR Rusippi sci & Vinoi Lii Od J loca ab eo laudantur. Hoc pacto divinae humanaeque sapientiae itudiis innutritus, tantos in Juris Civilis scientia progressus fecit . ut ineliti P.ipiniani praeceptoris sui premens vel tigia, in publicum ipsius auditorium adsessor adscisceretur De J. Quo autem tempore ingenii sui monumenta litteris consignarit, haud perspicue liquet; poli Antonini Caracallae necem ipsum libros Regularum aliosque publicasse mihi fit verisimile, siquidem in illis VPos pallim DPerum Autoninum vocat. Fama quoque doctrinae tanti viri. postquam Antoninus Heliogabalus e medio sublatus erat . innotuit certe prudentillimis feminis Juliis Maesae & Mamniaeae, aviae nempe ac matri Alexandri Severi, quibus imperii Romani cura tunc incumbebat, nomine solummodo Imperatoris, atque insignibus imperii Alexandro relictis. Idae Marcianum tanto honore dignatae fuerunt, ut illum inter sedecim viros . virtute ac doctrina praecellentes , Imperatoris ad- sellares & consiliarios, sine quorum auctoritate & consilio referri quid aut decerni fas non erat, adlegerint OfJ. Quo tempore autem mortem obieritiummus ille JCtus, doctillimis etiam viris, qui diligentem in Vita illius deis scribenda operam posuerunt , incertum prorsus visum fuit. Suspicari tamen licet, eum ab emissariis Maximini , qui A. Q stas. imperium Romanum invasit, una cum Alexandro Severo Imp. & matre ejus Mammaea, atque, ut ait II ERODIANus OgJ, cum omnibus Imperatoris amicis illisque, qui honoribus erant apud eum insignes, eodem tempore , vel non longe post , intersectum fuisse. MARCIANI nomen per C. scribendum esse vel sola Pandectarum Florentinorum fatis superque evincit auctoritas, non vero per T. ut in editione I aloandrina : in Indice quidem doctissimus Taurelius dedit ,

Ita 3IS. Florent. & cohaerentibus quidini sibi in

639쪽

AD EUATUOR FRAGMENTA &et

quomodo in Basilicis & a Graecis Scriptoribus id effertur a verum in ipso Codice Florentino exstat M A p c i N O u. Huc accedit etiam ipsa nominis etymologia : istud enim a j treio, cujus etymon est Marcus, derivatur. Li v i u s O a J: is Religio deinde nova objecta est ex carminibus Marcianis.. vates hic AIarcius illustris fuerat. si & CAPITOLi Nus ObJ: si Mar-- ciani sodales, qui Divi Marci sacra curabant. A Marciauus quoque LAMPRioio Oc dicitur juxta editionem accuratissimi Sylburgii. Similiter apud S U E T O N I u M in Gassa cap. I . ex AIS. Mediceo , si libertus se Icelus paullo ante anulis aureis & Marciani cognomine ornatus . Od J. In Indice operum . quae ab JCtis scripta sunt, & ex quibus Pandectis compilavit Tribonianus, memorantur haec' excellentis ingenii A lii Marciani

monumenta.

. . Aa, .

Secundo loco veniunt Regularum Libit quinque, quorum ex primo libro quatuor tantum fragmenta in Pandectis supersunt, nempe L. II S. D. de Legat. M Fideicomm. I. L. 26. D. de Mantimilis tesam. L. ii. D. de Extraorae Crim. U L. s. D. de Interi ' releg. es depore. Regulae Paulo JCto lib. XVI. ad Plautium se J dicuntur breves rerum narrationes, & quasi causarum conjectiones. Harum sane in jure docendo non exigua senaper' fuit utilitas: per eas enim, uti per sua Enchiria dia, Sententias, Definitiones, Brevia, & Institutiones ipsum Jus in artem redigere sategerunt JUtorum doctissimi OfJ , ut iis tamquam levi ac simplici via sanctissimae civilis scientiae itudiosis quasi aperirentur adyta , & isti hoc pacto facilius eam addiscerent, atque ad illa , quae post deinde diligentius

640쪽

atque exactius interpretanda st explicanda erant, peritiores firmioresque accederent et neque multitudine ac varietate rerum deterriti, excellentissimi itu- dii hujus fierent desertores, sed potius ut quodammodo informati line ingenti labore & sine ulla dissidentia maturius eo perduci possent, ut non tantum in Theoreticis, sed & in praelicis suaviter atque erudite tempus otiumque ponerent, inque JCtorum libris & notis ad populi Romani Leges, Senatusconsulta, Edicta, & Principum Constitutiones, lumina cum voluptate , maximoque cum fructu versarentur. E veteribus Jctis nonnulli Regularum Libros scripserunt , quos recensuit celeberrimus SCHULTI Noius sal : si Neratius Priscus quindecim, Pomponius unum, Cervidius se Scaevola quatuor, Uajus unum Obi, Paulus septem, & singularem, uti si & Ulpianus, 1 Iodestinus decem, Licinius Rufinus duodecim. Regularum quoque fragmentum, quod rod P erieic Veteris Jurisprudentiae cultoribus non parvi censetur momenti, extra Pandectas vagatur, idque ex scriptis Ulpiani JCti servavit Dositheus Magister, & primum edidit, subjecitque Codici suo Theodosiano magnus Cus xcius : deinde istud animadversionibus suis illustratum publicarunt viri eruditillimi , PETRus PITHOEus. & ANTONI Us Sc RuLTINGI Us scJ; & ante hosce via ginti annos litterati Belgii eximium decus, nobili stimus Vir M A T T R i A sRovER, ope codicis AIS. in Bibliotheca Lugduno. Batava adservati, illud emendatius & plenius edidit Graece Se Latine, eoque nomine optime de Jurisprudentia fuit meritus. Ejusdem fragmenti apographum nsanu proavi mei Jou AN Nis FREDERICI GRo Novit ex vetustissimo codice tran scriptum mecum olim communicavit optimus Parens. In hoc apographo Graeca accentibus destituuntur, eademque atque etiam Latina nonnullis locis

ab editis discrepant. Exempli gratia in principio : La dero, qua promisi, pertinentia ad fortim: MS. Sed utinc iam, quae promis, qua pertivmi ad