Arnoldi Vinnii jc. In quatuor libros Institutionum imperialium commentarius academicus, & forensis. Jo. Gottl. Heineccius jc. recensuit, & prefationem notulasque adjecit. Tomus primus secundus

발행: 1740년

분량: 473페이지

출처: archive.org

분류: 상속법

61쪽

LIB. III. TIT. VII.

TITULUS SEPTIMUS.

DE SERVILI COGNATIONE.

Illud certum est, ad serviles cognationes t.

COMMENTARIUS.

illam partem edim, qua proximitatis nomi l l dx t ς Neentiores omnes, in plerisque

nere: nam nec utia antiqua lege talis cognatio computabatur. Sed nostra constititione , quam pro iure patronatus 1 ccimtis .

quod ius inque ad nostra tempora satio obi cohaerere titulo praecedendi , cuius etiam partems 4 .rg it ordinum S graduum,quae hoes eoaeni loco instituitur.Sed age, rem ipsam videamus. Erimus autem tum In huius, tum in sex

re humanitaresuggereme t η' mimum Moc opus excrescat euHosa tracta

eonfortio tiberum vel liberos haiserat , si l Ait, neque edicti praetori scurum atque nkbe plenum, ct uniuque con

ve ex libera sive exseruilo conditionis muliere ς vel contra ser mulier ex tibero vel servo habuerit liberos cujuscumque sexus; erad libertatem his pervenientibus, ii qui ex serviti ventre nati sunt, libertatem meru rint, vel dum mulieres liberae erant, ipsi in servitute eos habuerant f postea ad ubemtatem pervenerint, ut hi omnes adsuccessi nem patris vel matris veniant, patronatus iure in hae parte sopito. Hos etenim liberos nons iram insuorum parentum successionem, sed etiam alterum in alterius successionem mutuam vocavimus ex illa lege specialiter eos vocantes, si is soli inveniantur, qui in

servitute nati σ postea manumis sint, s

ue una maliis, qui post libertatem parentam concepti sunt, sive ex eodem patre, sive ex eadem marre , sive ex altis nuptiis, ad fimilitudinem eorum, qui ex justis nuptiis procreati sunt. N o T AE

Zibretim vel liberas J Laberum, numero un7tνtis, v. sv. g. a. per quas pers Satis erat dicere, ινberos habuersa, ι. I 8.de Hybdi n.VlΚN.Eodem modo loquuti sunt veteres quidam . Aurel. Victore Herma Traranum an Uberi locum adoptavis. Add. Quintil. Declam ii. I.33. c. de inus test. Ex instituto ea de voce disputant Voss. de anatis lib. .cap. 2. Munker. ad Hygin. Lb. 9. de V. C. Du- verus de Lat. yet. Icf. p. 38s. HEIN. Sεve ex alias nuptiis J Vide comm. etiam Cu-iae. & Hotom. quatieumque eopnlatione . Sed tamen nati ex nefario di damnato coitu succedere nequeunt.

. - P toris eam Partem, qua

bonorum possessio cognatis desertur, neque I gem ullam antiquam ad cognationes serviles pertinere. Ex Ulpian. l. I. g. 2. nnde eetn. & Paul. I. mi . f. non parcimur. s. de grad. O a . Quod lie intellipendum est , non pertinere edictum aut leges antiquas ad servorum e gnationem etiam poli quam manumissi sunt: nam quamdiu servitutem servilint, nec iacemorem habere possunt, nee ipsi alteri succedere , I. 4. c. eommvn. desinees. neque novi iuris quae sequitur eonstitu tio ad servos, quamdiu in servitute manent, pertinere potest.2lee iatra antaqua lege talii e natio J In eausa videlicet successionis, de qua hὶe agitur . Nam in nuptias etiam iure antiquo sere lis cognation Isratio habetur, nuptiisque impedimento est, si sorte pater & slia, frater S solor, manumissi

i.δενιι.nροι. Quo loco etiam divers iuris ratio indicatur , haec nἱ mirum, quod in eontrahendis matrimoniis naturale ius 8e pudor inspicitur . In successionibus autem naturalis servorum cci gnatio insuper habita fuit, dict. l. tile. q. non pareamus. y.de grata O . Itaque s , verbi causa, ancilla cum liberis , quos in servitute pepererat , nianumissa suerat, neque liberi ex Senatusconsulto Orficiano ad haereditatem deiunctae matris , neque mater ex Senatusconsulto Grtylliano adhaereditatem liberorum, & naque haee, neque illi ad bonorum possessionem ex parte edicti unde cognati prox;mὶ , vocabantur : licet inter mattem & vulgo quaestos in .icem cαpJendar haereditatis S accip endae bonorum posscssionis ius esset. Sed nostra. conse, iti iano J Desideratur haec eonstitutio. Ee tomen eius in membranis quibus dam Latine expressam, atque a se repertam, Cuiacius exhibet, I b. ao. OV. 34. in qua tamen epitome tantum iura patronatus definiuntur . Eodem loco repraesentat ex Basilicis conssiluit

62쪽

nem Graecam quam putat esse integram hane Iustiniani. Sane Graece scriptam suille testatur ipse Iustinianus , g. 3 .seq. it. . Humanitare suggerenta J Etsi servit s eognationiis , quamdiu durat servitus, in causa suecessi nis ratio haberi non potest, potest tamen servἰ- tute sublata. Atque adeo plenum humanitatis est, tunc hi hac etiam causa cognationem illam naturalem spectari. h. omnes adsuecessionem J II tur hae constitutione Iustiniani nati ex servis ancillisve, si parentibus manumissis ipsi quoque manumissi inusuperstites, eis ab intestato succedunt, ex lusis patronis, a quibus ipsi antea excludebantur.

Alterum an alteriusDeee ionem mutuam Ita ut

non solum parentibus, sed etiam ipsi manumissi fratres Scisorores inter te succedant. Quod tameneso se accipiendum esse existimo , si, quod multis modis accidere potest , patronus deficiat anam liberis non extantibus; expresse statim putronum ad liberti intestati tu estionem ipse Iustinianus vocat, idque eaden constitutione,quam hie significat, d. g. g. vos sin autem tiri seq. uamvis sand fratres patrono Draeferendos a guat, i. v. id Senatust.Tert. Sed non est eadem

ratio patris & filii emancipati, quae liberti proprie dicti & patroni; utique postquam fratres inlueeessione patri praelati sunt, i. q. c. de b-.qua lib. I. ult. c. eomm.de suce. ad quod ius Triboni,nus d. l. h. interpolando consormavit. . Sive soli onvenianturJ Quare non modo qui nati in servitute postea manumissi sunt, inter se ab intestato succedunt, sed etiam eum aliis, qui

post parentum libertatem nasicuntur . Sive ex atiis nuptiis J Uerbum nuptiis tollendum esse eensent Cuiae. Cont. Hotom. Giphan. auctoritate quorumdam manu scriptorum &Theophili, apud quem tantum est , εἶσι ἰκ διας pro . Ut horum verborum, si,e ex aliis, hie stsensus, sive ex alio & diverso patre , sive ex alia seu diversa matre . Sed contra hos insurgit Baehovius, & maximὰ in Cui actuin . Ego in hae eorum lite Palaemon. TEx TUS.Collatio ordinum Sc graduum.

I. Repetitis itaque omnibus, qua jam tra-idimus , apparet nonsemper eos, qui parem gradam cognationis obtinent, pariter Pocari r eoque amplius ne eum quidem, qui pro

ximior se cognatsti semper potioremesse. Cum enim prima causa sit suorum heredum, Oeo

rum , quos intersuos haeredes e merarimus, apparet, pronepotem vel abnepotem defunctι potiorem esse, quam fratrem aut patrem aut

matrem defuneti: cum alioqui pater quidem ct mater, uisupra quoque tradidimus, in priamum grauum cognatιonis obtineant, frater vero Iecundam, pronepos autem tertio gradu

sit cognationis, ct abnepos quarto. Nec ii terest, in potestate morientis fuerit, an noπ, quod vel emancipatus, vel ex emancipato aut

Ioemineo sexti propagatus est. Amotis quoquestiis haeredibus, ct qreos inter suos haeredes ν cari diximus, adgnatus, qui integrum ius habet adgnationis, etiamsi longissimo gradu sit, plerumque potior habetur, quam proximior cognatus. Nam patrei nepos vel pronepos adiunculo vel matertera praefertust. Tatio igitur disimus, aut potiorem haberi eum, qui proximiorem grada m cog Iovis obtinet, aiat pariter vocari eos, qui cognati sunt: quo ties neque suorνm ha/edum quique inter suos haeredes sunt, neque adgnationis iure aliquis praeferri debeat, secundum ea, quae tradidimus: exceptis oratre morore emancipatis, qui ad successionem fratrum vel sororum vocantur : qui eis capite deminuti sunt ,

tamen praeferuntur cateris ulterioris gradus adgnatis. N o T AE. I. Exeeptis fratre O forare emane0.4 Ex comstitutione Anastalii f. t. sup d. tit.item sorore uidirina & sororis consanguineae sue uterinae filiis de filiabus , f. . sum de leg.an fuce. Hodie adgnatorum Se cognatorum iura contusa sunt, πιν. I is. ubi Iust. tres novos ordines sulcedentium secῖt. . Descendentium, qui reliquos omnes excludunt; in quo ordine graduum ratio non habetur. 1 Adscendentium; sed horum proximi tantum vocantur: & cum iis admittuntur etiam fratres eX utroque parente coniuncti; & horum quoque fratrum filii concurrentes eum fratribus, non autem si soli sint, ex P . . I 17. 3. Lateralium; quorum soli quoque proximi vocantur, nili quod fratrum germanorum filii iure repraesentat onia una eum thiis suis veniunt, thiisque defuncti, eiusque fratribus ex uno latere coniunctis praefe

runtur.

COMMENTARIUS. o Ie loeus ad ea omnia, quae hactenus hoe li-λ bro tractata sunt , generat ter pertinet . Summa est , ihias esse succedentium praerogat, vas, unam in ordine, alteram in gradu: illius autem , quam huius potiorem rationem essῖ , in tantum ut qui ordine praee dit, lieet gradu sit postcrior, praefuratur ei, qui est pollerior ordine; quantumvis R. adia prior. Pronepotem vel abnepotem , erc.quam fratrem ,

patrem , matrem J Conseruntur hie sui & qui siti rum numero sunt cum legitimis, qui eum ill s

concurrere nuinquam Polliunt, Dropierpraeroga

tivam ordinis suorum . Sed si sui inter is con rantur, hic qui gradu proximior est, puta filius, remotiorem, puta nepotem, non excludit. Nam ius

63쪽

618 L 1 n. III. T 1 T. VIII.

ius repraesentation s& suecessio in locum patris

facit, ut nepos non videatur remotior, Amoris quoque sui3hHedibΜr, agnatus Giamsi

Iegitimi succello res collati cum cognatis pra feruntur non ex praerogativa gradus , sed ordinis inani cognati demum tertio loco vocantur, sup. de Dec. Um inpr. Verum inter agnatos ipsos specta- Iur praerogativa graduum: quoniam in hoc ordine repraesentatio locum non habet, extra quam quod novissimo jure introductum est, Nov. I t 8.e.3. si fratrum filii cum patruis concurrant. Ca rerum revolve, quae tradita rit. deles. Vn. - . item de Senatust. Tertylliano S. 3. seqq. quae his inculcate non lubet. Hodie agnatorum S c Niatorum iura confusa sunt, d. Hom. II 8. ubi Iu-st n. tres novos ord nes Leeedentium fee t unum descendentium, alterum adscendentium, tertium collateralium . Descendentes reliquos omnes exincludunt ; neque inter eos gradus praerogativa se vatur. Cum adscendentibus admittuntur fratres ex utroque parente coniuncti eorumque filii, eam teri laterales ab iis lem excluduntur; inter ipsos autem succedunt tantum proximi, d. Nov. ii 8. e. . 'ν. I 27. Lateralium quoque proximi scis tum vocantur, his quod fratrum germanorum filii jure repraesentat ionis simul cum patruis &avuncul suis veniunt, Se patruis avunculisque defuncti, eiusque fratribus ex uno dumtaxat lat re conjunctis praeferuntur, his iure plenioris sanguinis , illis iure quadant ei ut deleendentium :qua de re supra explicatum est diligentius.

TITULUs OCTAVUS.

DE SUCCESSIONE LIBERTORUM.

Ratio orinis , ct summa tituli.

HUς usque disseruit de successione inge

nuorum et sequitur nunc de successione libertorum, id est, de iure succede di in bon; s libertorum . Vox enim succcshonis hie non active, ut in praecedentibus, sed p. sine accipitur, non qua libertus succedit alii, sed qua ipsi liberto succeditur. Circa haereditates libertorum mira extitit iuris varietas'. Aliud lepe ir tabularum consi tutum fuit; aliud praetores introduxerunt: quod auctum postea lege Paeia; postremo aliter hanc causam definivit Justinianus: quae singula hic ordine reseruntur& explicantur. TEXTUS.

si succedunt. De lege. D. Tabb. Nunc de libertor m bonis videamus. Olim itaque licebat liberio parronnm suum i sine resfamento prater ire : nam ita demum lex duodecim rasularum ad haereditat m liberti vocabat patronμm, si intestatus mortuus esset liberius, harede suo nullo reticio. Itaquι intestato mortuo liberto, E issuum haredem retiqvisset , patrono nihil in bonis eiusiuiis erat. Et siquidem ex naturalibus libe.ris oliquem suum harerim reliquisset, nulla

videbathr querela: si τιro adoptivus filius fuist, aperte λιqhum erat, nihil juris patrono superesse.

COMMENTAR I Us

I Legem Ix. labb.non alia jure patronum em uisse ,

quam agnatist m.

1 cur magis iniquum visti patronum ab adoptivis excludi, quam parrem, fratrem c. No m ita demum lex II. labb. J Argumentum ex eontrariis, quo probat, iure antiquo let. labb. licuisse liberto t Alato decedenti patronum impune praeterire. Collectio haec est: Lex ix. tabularum patronum nominatina vocat ad haereditatem liberti intestato mortui r ergo in bonis liberti t. stato mortui nullum ius patronum habere voluit, fi videlicet testamento praeteritus,

nihil ve ei relictum st.

Harede tuo nullo retia. J Intestato liberto modi tuo , lex duodecim tabularum primum suis haeredibus desert haereditatem: si hi non fuerint, tunc patrono. Ulp. I. I.in pride suis O leg. O in fragm.rat. 27 ct tit. nit. pr. ubi sic scribit; c. . Romani lib.rii hereditatem lex duodecam tabularum Pa irono defert , si intestato sim suo haerede libertus d cesserit. Ideoque sive istamenta facto decedar, ιλωι suus haerer ei non sit , seis iste lato ct suus haeres ei sit, quamvis non naturalis , sed uxor , pntas quae in manis fuit, vel adipi visi silius, lex patrono nihil praestar- Hine verδ apparet, legem non alio I iure patroiuyin censuisse, quam agnatorum , qui δή ipii ab intestato post suos haeredes vocantur s& testamento praeteriri possunt . Quod autem primo loco de s lum post suos haeredes patronum lex voeat, mirum non est : quoniam liberti agnatos non habent . UINN. Recte Vinnius observat patronum libello loco agnati si fle. Distr-

64쪽

diserte id st e t Iustin. id estiast tutione graeca , AEquuat da aerar, ori bom qnam ex Basil ris psimus extulit Cujac. ilia. O.'U. Theoph. - du reta contra taaut somniavit, auscorruptu est. Quid enim c

Si auo tivus siris, aρ ιγ ιns Imim J Patronum Ξ pMiti liberis naturalibus, id eli, procreatis iusto matrimonio , excludi , indignum v iura non est; it iniquum vi uin, eumdein exeludi et

COMMENTARI Us. rduci mutavit. ysmum testandi i et

llam in liberici e reuit, iussitque inertum latestare, o patrono non minus parte diruis a bonorum relinqueret, data patio no parti di diae bonorum contra tabula potiessione , si v non est; at s quum villain, eumdon excludi et inihil, aut minus v trie dimidia ei telissimi e letalia ab adorii vis de adsciti lita . . Cur vero inqui aCaet uni quod alie simpliciter staptum cst, in patrono id ut pus vendu insuit, quainii Pa- l hane hil t exception , nis libertus libet tr , imatre, fratribus, ior tibus reliquisque agi a mnaturale , sive suo , sive emane patδες irantia ticia cognatis, quibus omnibus silium aio Hibiberi adokiὶ .i iure praetolio non Plux iuris coluravum iii h et ditatu ingenui P aererri constat i P - ronum hab iit, qui rimi trane ij hautat D. Hotomannus, piae totam ideo Plus iuris vitrererit: quippe a quibus & non sacto testamen.

in il

patronῖs In bonis libertorum concessit se, ne alioqui durat ulmis c., Diones liberti suis in pr.e. standa libertate imponerent, argi. .de ian. lib. Sed & illud dii riusculum visiuri , polle patronum per quem v s li .ercile a tollamento libelli scri-Ptum P pelli. C erum erat hoe consequens ii berae teliandi iacultati lege duodecim tabularum civibus ovili bus T l: X T U S.

De iure praetorio. I. Qua de causa postea praetoris edict , haec

iuris iniquatas emen ala es. Si die enim faciesiat testamentum libertur, iubebattir ita

batur atque dem partis desse carem patronam, Dat iv potestate mortiit

eredes

rariti contra tabesas tot ram possis nem

ant. Nin exhaero aut par ranuma bona liberii, me in

to patronus exeluatietur : Vlp. d. rit . ult. ia r. Ssve intostae: a relicto S ii Hoe su rum est , quod in bae e aula mutavit praetores. Nam lex in tabularum etiam xdoptivo filio tuo Iaaerede existente patronum inhaered tat cliberti intestato inoi tui exeludebat. Edicto vea Plaetolis ex pati e durit ilia admi

titi ita

Et Liadoptionem dati l Liberi irat inales in adoptioneni dati, q iamdiu in familia adopti va s ne, quali liber; ad bona patris naturalis nota adiri cintam tue, sed tantum ex ea parte .dicii veniunt, qua vocantur cognati, g. athlaio. Os .l ricumser. 'p. de hara quae .i, itit. Patronum igitur cic eludere non p tuerunt, ii ii testuuento haero

is prveteiae 'contra tiἴ ara Uue ad se aemancipatos reseri i debet. Quippe eum borum mutato contra tabulis iis dati non qui tempore m rtis elus, de cuius succagitur, in aliena fantilia suerunt, L ditimis. 1 . s. p. de bar, quae in int. . Lxhaeredati nullo modo J Sed quid iit tum per querelam eversum suetit non est, quin liberi patronum excluuant, i es ad caulam intestati redeat. Pluta

, L Postea vera Die Papia anu Fasu ut .

65쪽

Iratus msrtuus erat varilis Pars parrono doriret r. Itaque cim unum quidem si urn sitiamve haeredem reliquerat tiberto, perim

e pars dimica debebatur patrono, ae s is sne ulla stio suave intestatus dece et .

Cum vero duos si die haeredes reliquerat, tertia pars debebatur patronor si tres res, querat , repellebatur Putronus. COMMENTARIUS. et usseret sesteratam an dem Laxi

LII. III. Ti T. VIII.

scribit , sestertia a Poetis d c I ta non nummis sestertus , sed pro nulle mimmo,

summa, multas id confirmans auctoritatibu

. um P0ς; ct cmimi fuerat, nimi rum lex . In eo omnes conveniunt, quod ultra

Leti adverbiis numeralibus usos, ut dicerent, decies aut vicies sestertium praecise , pro decies

mi ia sest iiiiiii. c d desino

p pcii vibus anti ora iura patronatus inta-eta teliquit.

i. s. ras'm centum m is a I ocupletiores

habere ria plura , I a rusmus, expectamus a D. saluosio P Ui N. Addi ad hune locum poteri V. C. Jae. Per Eon. d. t. Io n. p. III. Nos quoque rem expend mus

si tus cem aruas, qui rem eentum militum

neu a probatas Latinae rei

Iurg a Probatas Latinae rei auctoi bu, ata tuni non esse, n si quod metri causia Poetis id factitatum , quod At iani antea obscrvaverat

to asseri mach his sestertiit in neutro genere 'ea-M 'gniticanoae usurpam a Ioctis, qua masi

ipse Hotomannus de motis a c. H. a. tis. -- - - ubi erim erat, tunc siνὰ testato sive interipatronus. in totum etiam per lii uni o. ebatur .

De constitutione sisti irrani-ῖ. Sed nostra costis ' squam pro omVi

66쪽

CCESSIONE LIBERTORUM. 63

quod onus Di in etiam Patron

putant, haec verya tam una ad eos referenda esse quι e X utere veniunt, sed reselluntur ipse eonstitutio , α - ψ

παπύνων. Addit id est, & soli iram&qui ex laterai veniunt, non admittuntur ad illam tertia variis bonorum 1 ueressionem ut mox subi citur sed tantum ad luccessionem liberii intestici sine li- deris mortui usque ad quintum praduin , nec hic

lens Papiae rem uerpretati mus, ut Promule se remianas aureus complitetur)m tam lochm habeat patronus in eortim sic et si tamen te mentum fecerιur. Sin autem ιntestatι decesserint. nullo liberorum relicto, tunc patronatAs ius, quod erat exsae duodecim tabularum, initarum refervavit. Cum vero majores centenarias Imr,

omnem hareitatem patronos Patrona vevocavimus. si vero te emum qγιden feceram, patronos autem a viro etas praeterierim, cum nullos libinos berent, Bel ha Pentes eos extare adierint, deI innater fimi adius maternus eos praeterierint , ita quot

non possint argui messici aeoram testamenta, tunc ex nostra consistitione pir bo p ssionem contra tabulas, noun is antea, sed tertiam partem bonor; consequamur; vel quod deest e E.

ter ιa parte bonorum Dum l bynti ferta eis reliquerit; ita cuere, DP eris liberti isse aeve ex ea parte legata

vel deicommissa praestemur. ed ad mare

seornm hoc onus reddindet. Multis alia eas ras a noris in praefita con tutione cou-Ir ara , qaos nece farin esse ad litis obtid positionem turis per peximus; at tam patrona patronaque , , am ueri eoram, nec nou qui ex trans Uo latere eunumt u que ad quintum gradum , ad iuro ponem Memeorum Ii errarumdie vocentur, sicut ex ea constitutιone intelligendam es.. Et si ei

aerorum , sed liberti: ad euius successio- λ U ruo ue liberi non veniunt iure tuorum haeredum, sed agnatorum, ι. 2. I. I.

unae

CoM3t zNTARI 's. e. Q Uomam lex Papia n in una patronis tribuere vidcbatur, eo quod certis casi .ra hos ut Iam liberas libero centenarii e quarct & iure praetorio libertus sine liberis decedens cogeb: tur enusic in omnium hi norum patrunci relinquere Iustinianus inrique iuri dero avii , causamque .sum adc ni r, ut uali ri O m n e cen nario testato decede' te, pati s inultuni ius in successoue eius haberet. Sin .vitem cero: mo maior decederet , sive testatus sive. in . status, tum si libriox reliqu iter, & vel unum cuiuscumque si es, gradus, stut e ditionis, Patronus cxcluducetur ,Δnisi lor e cistimerim

l: beros reliquisset , ab intestato patronum in

inua aureus responderet tantum lettertiis Σ- soliduna ut haeres ellat , antiquo ime patia

Po m Ee otio tinn/.tri Quitur mi aeta-a inuito mino Vs ellenti liuolinqui saeuli te cum iminores citenti licui tu ni saeui a

paulo

67쪽

nia Norbava manumis res detinetant. Post.

ea vero Senatusconsulto Largiano cautum fuerat, ut liberi manumissoris . nota nomina. tim exhaeredati facti , extraneis haredibaseor,m in bonis Latinorrem praeponerentur .

Guibus etiam superevenit dita Traiani ediis essem, qaod eumdem h minem, si in ira Peli orante patrono ad Utatem Romanam

venire ex beneficio Principis festinarat, fa-

ciebat quidem es m c diem, Latinam dier se haer. lib.quod nec jure no tumo mu tum ς 'ς n. o lenum. Mil nos ra constitutione propter multo ante pro etnixm, mitti, quod probat ' sem eius, ego in medio relinquo. Sin autem De Iib id Quid si adoptivos tam tum reliquerit 3 Hoton annus censet, patronum S hoc casu lege Iustiniani in totum excludi. Bactovius contra in partem Patronum admitti; cuius sententia verior videtur, at r. p. hujus rit. in D. f. r. ι is r. item constitutionis Graicae relataea Cuiae. lib. 2 o. Obs 34. es mater se e oui mater sJ Quippe quorum aeteritio pro exhodatione in , s. atis,p. de demonstravimus lup. t t. de in s t . nyr. . Ex tot sima e iis νa repleatur J intelligit haud dub . co stitutionem Lom modo. 3o. c. de in . te i. ut proinde tractenus eadent φ ratio legitimae patriniorum & liberorum. Sine onere 4 Et erso in hoc quoque exaequa a iura pati notum mi berorum, ut ambo portiinem debitam seu legitimam ii ne onere habe debeant, l. 3 c. i . l. iunci euolim legatorum & sdeicommissorum praerium onus, quae liberis praeter his aut evi , relictaeiam, pati no incumbetet, ij dtionibus ipsas ducebant, ad citat transposuim s.

hujusmodi conitio m Dices ct aliai di m ultates, cum ipsis Latinis etiam legem Iuniam Senat confultam Largianum, steri tum didit Traiani, in perpetum deleri

ll. l. -.c. de Lat. lib. ιρά. τὸ p. g. 3. d.ni. s.fieiss. g. ult. ad SC. Treb. VA te ad suisti agradum 2Pacitas piverba ad eos rarastin eserenda esu, mri iveniunt, non ad liberos pestoni , cum Nynsi gero ab hisne Le.O h. a. i . de bon: l. sed refelluntur trab s coiis utionis citccae relatae apud Colae. ab. εα. λη. ac pminde nullius momenti est argumentum Petitum erit.

ιο libera.Ulp . t. r . f. i. o seqq. Non est laute contrar um, qu d de liberis supra relatum est, eos parentum se rium locum occupare, inqtie stirpes, non in capita siecedere: qitippe hic non quaeritur de haered late parentum Patronorum, sed Iiberti, ad euius succeisionem pat ni eorum

Q libus libertinis succeditur.

. Sed hae de iis libertinis serie dicem

COMMENTARIUS.

hon omnes liberi ni eiusdem erant c ditionis; nam eorum, qui manumittebat iuidam cives Romani fiebant, alii Lat ni 1iis

rumpii resti petii:nt cive tu pracius, qui mi dedititit idque vel propter qualitatemmior est, in lacecssione liberii praeferti ius &Idomina manumittentis, vel modum manuinis si i t minis, vel aetatem aut prisonam manui sit: quod Lb. i. t a.deliber: n.latius explicatum est . Itaque cum eum , quem haeredem ves ex testamentis

vel ab intestato laabere volumus, nisecte sit ellec vem Roti anum 1 satis apparet, ea, quae de jure sueta dendi n bonis libertorum Iesibus. erioribus S edicto cauta sunt, ad Latinos A deditit os non

quae ipse de e

subii pretinuisse. Quod autem Iustiniantis monet, ea quae ipse de eadem re constituit, ad libertos Latinos & dedititios non petet nere , subi at nium Latina Se dedititiarii bertate, o iam re est. Onorum legit nae Leer 'ner ae Neque

linamentaliae. Nam Latini nee testamentum ia-eere, neque omnὶno haeredem habere poterant scut nec ipsi haeredes elle. Haec enim omnia, lustestamenti faciendi, ius capiendae haered talis, item haeredis habendi, pronfarrant c vlum Rommanorum . Quare nec ii reum Latiiii deeeuised ei poterant, t. t praee seri σθg.Liberiorum

vero ere uam Romanorum ut testamentariae ita

68쪽

Iure ii da mina petulit J Nam mortuo liberto

Lat; no Iuniano, patronus bona eius, non tamquam haereditatem, sed eodem iure ex lese Iunia occupabat, quo dominus peculium servi, pater filii retinet. Unde si Dattonus eum liberis suissimul extraneos quosdam haeredes inst . utilet , bona huius liberti dividebantur communiter inter suos N extraneos haeredes r quemadmodum pGulium servi aut filii dividitur inter haeredes domini aut patris. Extraneo haeredibur Grum 4 Id est, extraneis

haeredibus manu nullorum seu patronorum. Ut

ecce: L. Titius, qui l bertum Latinum habebat, decessit, liber; s suis & quibuidam extraneis haeredibus inst; tutis I molitur deinde libertus , ex lege Iunia una eum liberis Titii extranei scrἰpti haeredes ad bona liberti veniunt. Ex Senatus consulto autem Largiano soli veniunt liberi Titii. Tota via in hoc explieando deerravit Holo-

mannus, iis quoque , quae paulo ante dixerat manifeste contraria tradens. Meminἱt Iustinianus Senatusconsulti Largiani in I. . .de Lat.tib. 1.ll. O risu. 78. in pr.

vebatur, ut Latinus Iunianus, qui invito ignor Inteve patrono ius civitatis Romanae benesciol Principis adeptus esset, viveret quidem ut rivis Romanus, moriens autem liberti Latiat exitum

faceret, id est, ut bona eius quasi peralii iure

ad patronum pertinerent . Huius edicti mentici item fit in L l. nn. m pr. O g. ult. c. de Lat. lio. i.II. Sia nostra eramintiane J Ea est d. I. un. c.d. eis. Jua,ut antea ingenuos omnes Antoninus civitate Onavit, i. in orbe. I .de stat.hοm. ita Iustinianus libertinos omnes civitate donatos exaequat . N vissime libertinos omnes tantum non exaequavit ingenuis, rior. 78.

DE ASSIGNATIONE LIBERTORUM.

Dig. Lib. 38. Tit. q.

Coruinuario.

HIς xitulus moderationem coni net proxime praecedentis. Nam quod gen taliter ibi definitum est , patrono mor

tuo, ad liberos eius, qui gradu prox; mi sunt bona iberti ex aequo pertinere, id hanc habere exceptionem hoc titulo docemur, nisi uni ex liberis libertum assignaverit, hoc est, testificatus fuerit, cuius ex liberis eum libertum elle velit , t. assignare. io . de verb. sisn. hoc enim casuis solus, cui tam cst assignatio, pro patrono habetur , & in bona liberti succedit, reliquis liberis assignatoris exclusis, l. I. in pri Metis. Tix TUS.

An assignari possit, de quis assignationis

effectus. In fumma quod ad bona libertorem ait ner admonenai fumus, censuisse Senathm, titquam diis ad omnes patroni tiberos, qui ejusdem, gradussunt, aequaliter bona libertortim pertineam ς tamen licere parenti , um ex

Lberis assiguare libertum, ut post morten. ejus Iolio is patronus habeatur, cui a Inatus est: ct cael er ι libemi, qui ipsi quoque aueadem bona, nolia a signatione inter Heu te, pariter admιIteremur, niΚι juria inhil

bonis habeant, sea ita demam pristinum jus recipiant , si is cui adsequatus es, decesserunaliis liberis reticiis.

Hinisus in Institue. N o T . . Ignare libertum J Agnare libertum est testificati, euius ex libetis eum libertum esse velit, ι. io7.de verb sign. id est , ius patronatus, quod alioqui pluribus competeret , uni peculiariter attribuere . Ut NN. Idque concessum SC. sub udio anno V. C. DCCXCVIII.Suillio Ruso, & P. Ostorio eoss. Ipsa legitima SC. verba habes in L i. pr. g. b. 3. HEIN. COMMENTARI Us.

I Dere parenti J Et quidem soli. Nam ius assignandi libertum parenti manumissori Senatus dedit, d. l. I. hoc rit. quod tam arcte acee pium , ut liberi manumissoris libertum pater uum, quantumvis a parente sibi adsignatum , liberis suis adsignare non potuerint: cum tamen in plerisque aliis causis iure manumissorum cerim serentur, ι. 8.eod. Da demum ρνφι num jus reeipiane, J Ad l beros, non ad haeredes extraneos ius patronatus attignatione quaesitum transmittitur; quod intelligit te ex vel bis extremis Senatusconsulti relati aeud Ulp. d. l. r. Me tit cliquesi ex ιιberis quis ineria rara esse desii set, neque e. libera nili essent, eaeuνis ejus libero, quν manumisit, perinde omnia

69쪽

634 Lin. III. Ti T. IX.

De sexu assignati, & de sexu graduque

eius, cui assignatur. I. Me tantum liberim, sed etiam liberram , ct non tantumstio nepoti t. od etiam filia nep:ire adsignara permitLitAr.

COMMENTARIUS. SEd ei Zm GHrton' Hoc ex Ipsis verbis senatusconsulti planum est: quippe quo Perpetuo tam liberiae, quam liberti fit mentio. Sid etiam siliani prive J Senatus generaliter I quitur , si cius lιιενοι in potestate haberet, linedisci mine sexus aut gradus. Itaque non minus filiae neptivae , quam filio vel nepoti anagnari rosse, intellectum est . Qusin etiam praeserti posse filio nepotem adsignatoris l. 3. g. I.-οις. quippe cum hoc tantum requirat Senatus, ut liberi adsignatoris in potestate sint, non etiam ut sint luinaeredes. Perperam haec om:sit Theoph. T t x T U S.

De liberis in potestate vcl cmancipatiis. a. Datur autem haec adsignandi facultas ei, qhi duos plure e liberos in potestate habebit, ut eis, quos in potestate habet, ad inere libertkm libertamve liceat . Vnde

quarebatur, si eum, cui adsignavit, psea

emancipaverit, num evanescat adsignat o

Sed placuit evanescere: quod Jatiano saliis plerisque visim est.

COMMENTARIUS.

ac peculiar: ter attribuere , in eumque lotum clerivare, non est existimandum, dubitatum tui t e, an is demum adsignare possit, qui duos aut plures liberos habeat; aut si unum tantum quis habeat, an ulla tune esse pcssit adsignatio; neque iste hilus loci sensus est, sed hie, assignationem tantum posse fieri pluribus liberis vel uni ex pluribus, inpotcstate consitutis, ut hinc removeantur eman eipati. N mirum quemadmodum lex it. labb. ius patronatus retineri volu i in fani lia , itae iam senatusconsultum idem ius adsignatione contractum finibus familiae conclusit: idque ipsa verba Senatusconsulti indieant,& hic ipse locus.

I saeui mansere 4 Non tam dira emanc pat

iacta adsignatio nulla est, sed etiam saetaei, qui

in potestate erat, emancipatione Mus evanescit; congruit t. r. in se eod. De eo. dubitatum, an si Praeter emancipatum duo existant in potestate, possit hoc casu patronus non tantium uni ex his,

qui in potestate sunt, sed simul etiam emanci pato ad lignare. Sed Modestinus respondit, magis esse ut possit. Igitur quod per se non haberet

emancipatus, id per coniunctam personam consequitur, ut in specie l. 9.red.I. ulti de lib. e post. Quod si unus tantum lit in potestate, alter eman cipatus, & utrique libertus adsignetur, quae adsignatio in persona eius, qui in potestate est, nulla est, ea propter emancipatum utilis fieri non debet r ita censeo cum Cuiae. VINN. Ego cum Em. Merili.Ob M. .e.i 3.ita conciliare malim textu , quod possit pater & emancipato libertum affigi ais re, per ea, quae tradit Modestinus I.9.1.h .li tamen suo adsignarit, eumque postea emanciparit, exsp rare assignationem, per g. 2. Inst. h. t. quia pater, dum emancipat, mutasse voluntatem censeatur. HEIN. TEx TUs.

Quibus modis aut verbis assigntito fite o de Senatusconsulto. 3. Nec interest, an testamento quis adsignet, an sine testamento, seu etiam quibuscumque verbis patronis hoc permittitur facere, ex ipso SC. quod Claudi .inis tempo

ribus tactum est, Sabellio Rufo, σ e

ris Scapula Consalibus.

COMMENTARI Us. A Dsignati l bertus potest & testamento & e dicillis, & per modum eontractus,aut dona tionis inter vivos vel mortis causa, quibuscumque verbis, epistola, chirographo, pure, sub conditione; denique nutu etiam, l. I .g. 3. l. 7.eod. quod pro

culdubio ex verbo Ru ea ut, quo Senatus uti tur, sumptum est ; & ideo ait iustinianus, hoc patronis sacere permissum ex ipso Senatusconsulto.

70쪽

DE BONORUM POSSESSIONIBUS.

TITULUs DECIMUS.

DE BONORUM POSSESSIONIBUS.

Dig. Lib. 37. Tit. I. Ratio ordinis e bonorum possesso quid : argumentum tituli.

E qu tuor acquirendi per universitatem

modis, propositis β.uli. sum quas persen .. ae'. primns & praecipulis expositus est , sellicet ratio acquirendae haereditatis iure civili tum testamento tum ab intestato dela. tae. Succedit nune species acquisiti is eiusdem generis secunda, seu ea haereditatis acquirendae ratio, quae est ex jure praetorio per bonorum poGsessionem; de qua hoe titulo ex proselbo nunc Imperator tractat. Nam quod subinde etiam supra de jure praetorio disputatum est, id factu in per occalionem , exigente ioc rerum amnitate . Bon rum possesso finitore Ulpiano L 1 Aoe iit. estius persequendiret nendive patrimonii, ἰ sive rei, quae cuiusque, eum moritur,sui Non ergo bonorum possessio hie aeeip tur,uti possessio illa rerum singularum, quae faciti est, & corporalis detentionis, de qua rit. f. c. de deo os . sed tota iuris est,' dominium tribuit: ut naee duo praeter nomen nihil commune habeant. Denique Donorum PDL sessio vi ipsa nihil aliud est, quam haereditas, d. l. pr. Og. I. t.o l. 1. eod. l. io. de oritur. unde Graecit dieitur δι. Tantum in tempore S modo acquirendi diversitas est . De fine bonorum possessionis , tum quam ea vim Acunde habeat, primum hie exponitur; deinde species eius eo ordine, quo edicto propositae suerunt,

recensentur, ac mox quibusclam remotis quaedam transponuntur : ad extremum agitur de tempore & modo bonorum possestionis petendae. TεκTUS.

Cui introductis bonorum pol sessiones; &quis sit earum effectus.

Ius bonorum pesse vis introductum esa praetore emendanda veteris iuris gratia. Nec solum in intestatorum hered talibus vetus ius eo moda praetor emenda est, ssicut leonfirmandi gratia, praetor pollicetur bonorum possessionem. Nam illis quoque, qui recte testamento facto haredes iussisuti sint, dat secundum tabulas bonorum possessionem. Item ab intestato suos haeredes ct agnatos ad bonorum posse ponem voc at. Sed ct remota quoque lonorum possessione ad eos pertinet haerectas iure cissiti . Quos autem stas praetor vocat ad hereditatem, haredes quidem ipso iure non sunt: nam prator ha- redem facere non potest οῦ per legem enim tantum, vessimilem iuris constitutionem boredes sunt, vel per Senatusconsulta, ct comtZitutiones principales: sed cism eis praetor dat bonorum posse ponem, loco heredum comstituuntur, di vocantur bonorum possessores. Adhae autem ct alios complures gradus praetor fecit in bonorum possessoribus damias , dam id arebat, ne quis sue huc fore moreretur. Nam angἰ ZM ιι sinibus comstιtutum per legem Godecim tabularum jus percipiendarum heressitatum praetor ex bonos' aequo dilatavit.

est acquisitionis per universitatem earum quatuor, quae prono sive μ' 6. ult. per quas per Bonorum possessio vopsa n hil aliud est, quam

A nostra eansiout One J Haee eonstitutio non extat, sae. d. g. 26. - . de lego.

Ipso jure non seu Istso iure hie idem valeti quod iure civ. li, ut & alibi , 6 ii. de as. g.

nus posthumus haeres Derit institi tos, quamvis haereaetatem jure civilι adire n=m pol rat, clim instituιio nou valebat; honorario tamen iure bonorum posse sor ei ciebator o

τ isci nostra constra utione hodie reste haeresium turtur, quases iure cidit i uomurum

rus . Aliqua udo tamen negae eme reca'ui .

SEARCH

MENU NAVIGATION