장음표시 사용
41쪽
, DISSID. ANGLIC. reliqui sitbditi φ An adirent Regem, tanquam judicem, & ab eo sententiam petexent φ Non faceret Tookerus. An alium judicem postularent φ At alium non se rei Salcolbrigiensis. Quid ergo futurum: emet' Id planὲ, quod hactenus factum est in dissensione de Prirnatu Regio. . Semper litigant Angli de lioc, Primatu : nunquam siniri lis potest. Quid cautal quia diuersi diuers senthini, certum iudicem , qui litem dirimat, reperire non possimi; vel potius,non vomit. Haechaereti corum proprietas est
IV. Posterior quaestio ; An R sit iu
dex omnium controuersianim, quae alias res Ecclesiasticas concernunt ' Assirmat Salcolbrigiensis, pag. i67. cum ait: e se άin coni. ouersias Gisopales ab Imperatore, Aremptas ' Quid sentiat Tookerus, non satis c.nstat. Aliquando videtur assirma re, ut pag. 2 . Phtmni, inquit, dubium, in primitiua Ecelsa, de reb/ σpersenis ecclesiastim, ius dicerent μ' - tores. At pag. 3 .videtur negare: Non ea
42쪽
Ensiis est , an ReX ex eo praecis , clitia Rex est, an ex e0 potius, quiqRex Christianus est, habeat Primatum Ecclesiae φ Priorem p tem videtur amplecti Thomst nius, pag 78. cum, ait semnes Principes, etiam inagani, obiee siue habent sipremam votestatem in ι - . mnes omnino persona suorum sybditorum ,s gηneratim in res. ψμ ,sio ciuilei sim, fue secrae, ut in cultu diuino religione ρ curania, saltem quoad modum m me citium. Et pag. y . Trimatuε eis Regium bonum, quod censuia regi non poteIR. ea abs raeum, Regem velut ethnicum , esse 'rimatem Gesesia. Et ibidem: et nisi , cum CHRISTO. initiatur. κω . alinrit Frimatum de ἡsuo. Cui
43쪽
ctassumere Primatum Ecclesia . Elpag.26
es excommunicatin, non amittis aerimatum in rebαι ecclesiasti
II, Cotrarium docetSacellanus in Tor- rura Torti, pag. δ'. ubi asserit, Primatum Ecclesiae conuenire Regi, non quia Rex, sed quia Rex Christianus est ; ideoque Reges ethnicos non habere Primatum Ecclesiae, quamdiu ethnici sunt, sed eum accipere, quando fiunt Christiani; &rursum
amittere,quado eXcommunicantur. Verba eius simi haec: Au non Regi ethnicop stares Wis' μὴ nefas non praestare. In νthnico enim Hi vera potest, temporalis, id lae ordine adpotestatemecclesiasticam. Et paulo post: Rex quisu, cum δε ethniso Christia, usit, non perdit terrenum iu deά acquirit i u nouum. Didem, curi de Chriasiano sit sicut et iam, vi me sententia 'amittit novavim im , quod acqui erat, sed retinet terrenum seu in temporalib-, quia
III. Ex sententia Thomsenii & Bumili sequitur,omnes Reges,siue Christiani,siue Ethnici, sue cuiuscunque sectie ac religio ius sint, habere Primatum Ecclesiae in sitis Uni' Iotur, omnes Anglos & Scotos, qui vivunt Constantinopoli, subiectos esse' imperatori Turcarum in rebus Ecclesi
44쪽
sticis; qui in Hispania, iubiectos esse Philippo Regi ; qui Romae, Pontifici; & sic
deinceps, Quid ergo facient,si Turcarum Imperator hibeat eos Alcorantina sequi; si Rex Hispaniae, ad Mihm audiendam adigat; si Pontifex ad orandum pro de- functis hortetur ; si Rex gentilis ad idolo 'latriam impellat φ An parebunt imperioφ
at contra conscientiam facerent. An non
parebimi Sic actum est de Primatu Ecclesiae. Dicent forte, se parituros , ubi vi sum est. Ergone sibditi erimi iudices stio rum Regum Ergone Catholici in Anglia . poterunt usirpare hanc vocem: Audi Rex. in hoc putidio visim est parere tuo imperio,ini non ZZ
possit cogere suos ubiuios adiuramentum Pria
cia, & originem Primatus Regii Nunc superestquaestio practica. quae pro
45쪽
xime conscientiam attingit an scilicet Rex possit cogere suos subditos , ut iuramonto assiment, agnostere Primatum Regium, de quo dictum est' vel, se agnoscere Regem, tanquam matem& supremum caput Ecclesiae Anglicanae, cui tanquam Priinati & supremo capiti velint fidelitatem polliceri, non minus in rebus ecclesiasticis & 'iritualibus, quam in politicis & temporalibus. Habet autem duo puncta haec quaellio. Vnum est, an Rex Angliae de facto exigata vel eXegerit tale iuramentum a stibilitis Alterunt, an si exigat, stibiliti in conscientia teneantur illud praestare utroque se sibi
FR, VI FUNCTUM. II. Igitur prius punctum est, an Rex Angliae exigat vel aliquando exegerit tale iuramentuni a stiis subditis ' Constat, Henricum Octauiam exegisse. Sic enim scribit Nicolaus Sanderus in Schismate
nachis, duob- Laicu , ε odio Vorno, Oemente Phi*oixo . quod nostent E elisa ticum t erreni Regis Prima um iura, o con siteri, exclusi e terri , ad coelegem aeter
46쪽
Anim: Proponebantur sis noua Comitioru
Aecreta iuvetantur iureiurando nisi a re , Regem Ecclesiae *premo esse Ciput. III. Henricum imitata ea Elliabeth ; parentem filia. Et quideria formula iura- menti, quod exegit, est hitiusmodi: Q,
B. prorsis testificor es declaro in con- sdientia mea, Reginuem esses-lam si ramam gubernaetricem, es isti in Regni e et glie, fallorum omniumsuae e Ca satis domiς:σ-rum S regionum, non mmm in omnibuυ' - ritualibus atque Ecclesiasticis rebus sel causis , qVam te orabbm i es quod nemo ex- ternus Prince8 , persona, Praelat m, statin, vel Potentatus, aut octo aut iure habet alia quam iuri ctionem, potestatem, Iverioritatem pr eminentiam, vel authoratatem
ecclesiasticam aut piritualem in hoc reguo. Idei .E pl ne renuntio ct repudio omnes forinsecas iurisdictiones, potestates , superio .ritates atque anthoritates.
IV. Idem nunc facit Iacobus Rex, qui no vno xantum,sed duplici iuramento onstringit silossiibditos: altero Primatus ; M-tero fidelitatis. Prius sic incipit: Ego A. B. 8aiam testor, ct exconscientia mea declaro, quod uaiestas Regia, .nicuι ea supremin bernator huius Rogni, umulumi aliorum s ad testatis dominitorum re territorior ram in um ibin Hiis' i salibus siue δες sta-
47쪽
bet aut habere debet vitam iurisdictionem,
potessatem,siperioritatem, prominentiam set authoritatem Ecclesiasticam siue Ois tualem intra hoc regnum es. Posterius sic incipit: Ego A. B. verὸ ρο sincera agnosco, pro fiteor,t Uscor, striclaro in conscientia '. mea, coram Seos A ndo,q Odμpremis Domini noster Oiacob Medic, . V. Hoc Vtrumque juramentum intes e
habetur in Apologia Regis: Et in utroque exigitur a subditis, ut palam profiteantur& agnoscant, Regem Iacobum esse silpremum gubernatorem ac Dominum totius Angliae, non ilum in 'rebus politicis ac temporalibus,sed etiam in ecclesiasticis &spiritualibus : Et quod nec Papa,nec qui- uis alius extraneus habeat ullam potestatem aut iuris lictionem in Ecclesia Anglicana. Porro prius iuramentum primis in-. troductum est ab Henrico Octauo,ut fatetur Iacobus in Apolo a , his verbis : SisbHenrici Ochetuo primu m. introductam ea ruramentum Primatus , Ab eo. Tiomas
partim ob eam ca sam, quod iuramentum . illud recusarent. Sub eo ά 'inceps omnes mei
48쪽
amylexi, idemsibi, aut non muli, siciua ' seru: runiri P0sterius a Iacobo excogita
VI. Est ergo quaestio, an omites ibditi quilii Angliasiint, teneantur in conscientia praestare utrumque hoc jurameneum quotiescunque Rex illud exigit' an potius debeant carceres, tornieuta, & mortent ipsam si istinere . quam id praestent φ Catholici nihil diibitant de priori. Certunt fixum iis illis est, vitam potius amitterς cum gloriosissimis Martyribus , Thoma Moro dc Episcopo Roffensi, quari Primatum Regium astruere; & Pontificium abiurare. De posteriori, ante paucos ahiises, nonnihil dubitatum est. Nani aliqui ex Catholicis, quia non satis videbant vini Jc scopum illius . iuramenti. aliquantisper haesitarunt, auialua conscientia iurare p. sent, noc ne. Quae tanteii dubitatib nόii diu durauit, seaconfestiniaPaulo CPόntifice Maxinio, & Cardinati Bellarmin0siiblata est. Nam Pontifex lassit dub Breuia Apostolica ad Citholicos in Ahgliami& Bellarminus scripsit Epistolam ad Biacuellum Archipresbyterum de hac ipsa re. VterMe negat, salua conscientia, id fieri
49쪽
posse. Et ratio illorum est, quia nemo,sau ua conscientia, potest abnegare fidem Ca . tholicam: sed qui praestaret iuramentum a Rege propositum, abnegaret fidem C tholicam,non quidem generatim, sed i uten quoad aliquem eius articulum; Ergo' nemo, salua conscientia, praestare potest
. VII. Hanc rationem, quae fine optima est, admittunt Catholici ; non idem Ad . uer xij. Ego, in gratiam Catholicorum,1 qui in Anglia sint, statui duas alias adfer re, praesertim contra juramentum Prim tus, quae ne ab aduersariis quidem repudiati poterimi. Prima est haec; Nemo in conscientia tenetur affirmare sitb iuramento, quod vel aperte falsiim, vel certἡ- dubium est : At, quod Rex sit Prinias Sc supremum Caput Ecclesiae, cui non statim in temporalibus, sed etiam in ecclesiasticis parendum sit, vel aperte falsum, vel cert; dubium est. Ergo nemo in conscientia tenetur hoc affirmare stib iuramento. Ma torper se nota est , quia ne assirmare quidem licet, quod vel falsum, vel dubium est ; multb minus, stibi iramento assirin re. Minor pro batur, quia tam apud Calui-nistas, quam apud Catholicos, aperib falsim censetur, quὁd Rex sit Primas & sii- premum Caput Ecclesiae. Apud Anglos oz
50쪽
erue,quillegi adhaerent, in dubium voca- tur. Nam ex illis, alii afirmant, alii negant haec puncta, quae sequuntur. i. e lyrimari uesia. a. esis/premum Ca-
clesiasticum. 4. Rox ba or potestatem es iurisdictionem ecclesiasticam. s. R pote rpropria aisthoritate conuocare Synodos,m in iis praesidere. 6. Potessit conferre benesicia ecclesiastica. 7. Toteia creare Ur deponere Episcopos. 8. Hi iudex controuersiarum
sidet. Sarie, si haec & similia puncta, apud ipsbs Anglos,qui Regi favet, incerta sunt,
cum ab aliis negentur,ab aliis inirimentur; totum Priniatum incertum esse , necesse est. Quae ergo temeritas & imprudentia est, obligare velle Catholicos in conscientia,ut iurati inliment id, quod ipsi falsum, alii dubium esse censenti VIII. Articulatius dicam, quod dixi. Iuramentum Primatus Regii continet tot partes, quot simi, vel putantur es. officia Primatus Regij. Sunt autem, Vel putantur esse varia officia, ut sipra Visum est, nempe , conuocare Synodos, sancire leges E clesiasticas,conferre beneficia, crea e Episcopos, fidei contrquersias dirimere. Igitur, Variae sinat partes iuramenti Primatus Regij. Ex illis,hanc unam seosirmaccipi, inus: Ego A. B. in conscientia mea iuro, me