Nicolai Vernulaei Apologia pro augustissima, serenissima, et potentissima gente austriaca, in qua illius magnitudo, imperium, virtus aduersus eius tempore aemulos asseritur

201쪽

se , serat basi Ricium Fatentur meli ris' notae Historici Regem Philippo maiorem mortalibus dari vix posse. Dominicia Baudius non ita pridem apud Batavos vir doctus, cum in obitum huius Regis ac ius Mintempe ramis scripsisset, utipsemet dicit, quas homini priuato in supremam potestatem licere fas pluinque sit; incitatus tantum studio partim i emat eum ab ingenio propensum ad

clementiam iminimeque auidum humanisam

guinis fuisse , ac tales fere omnes Austriara Gentis Magnates esse Certe inter alia Regiae

eius benignitatis & gloriae ornamenta , non vltimum fuit , quod ingenti pecuniarum vi quotannis maximum Christianorum numeritum ex miserrima Turcarum seruitute saeuissi- misque truciatibus liberabat. Ea in re Posteri eius illum in hunc usque diem imitantur, nec quicquam aut diuino Numini gratius esse potest, aut ad famam Austriacae clementiae gloriosius

Porris qualis Philippus fuerit, mors eius stendit. Ita enimAhi. Ut inter morbi cruciatm appare et , menrem eius tranquilla pace,

assecuruate oonseientissustentari. Verba sunt

202쪽

Dominici Baudii Sectarij, d tum apud Foederatos Belgas viventis Plura Catholici criptores, sed omitto. Idem Rex eam moriens consignatam scripto instructionem filio suo Philippo dedit, quam aliquando Franciae Rex Diuus Ludovicus sub mortis horam filio suo Philippo reliquerat Deum ardenti mesemper amaret. Animum lethifero delicto nunquam inquinaret Aduersitate aequo animo prae ta

s quas promeritus, perferret. In rosperis det re,

nunquam extolliretur, nec peior ijsferet, qui iisphisi bus melior esse deberet. Peccata sua , etiam ξ διψ' minima, prudenti Sacerdotis e confiteretur, eundem libere reprehendentem libenter audiret. Attenta mente diuinis Pijs inter esset Benignus erga pauperes S liberalis esset. In rebus arduis consilia Prudentum expeteret. Nustos in amicitia familiaritatem, nisi probo , virtute conl=icuos, bonas fama admitteret Malorum consuetudinem vitaret mavel honori detraheriet, nec

detractores apud se consistere aut loqui pateretur, multo minus biasphemos si Erotidie pro acceptis benefici, Diuina Agat at gratias

ageret, ut alia mereretu8. In administratione

203쪽

amorem , ondientiam, reuerentiam debere.

inferret. Si inferre cogeretur , caueret, a adis ommim ades,Vinnocentes damnum -ciperent. Pacem bis procumret teratio' η m arma, tanquam arriter, concordia L

204쪽

lippi .Austriac di apud alios Id tantum dico, ea praecepta n*n Tyranni sunt, sed Pijssimi, Relimsissim, sapientissimi Benignuserit,ac Prudentissimi Regis. Non meor, ne quis saeuitiani ullam in Plio: It lippo III. audeat comminisci, qui quod cum omnibus pacem suo tempore sanoret, Pacificus est dictus. Nihil illa malas iis nihil be-nunius fuit. De Alber Austriaco Belgarum Principe nemo male suspicari, nec ipsa mentiri sema auctacderet, Tam in eo bonitas erat, ut illum odisirim se uerno posset, omnes amarent,imnium M'scium, amor esset , ipsietiamson solum ex teri, sed Z hostes diuinum plane Principem esse faterentur. Illum Principem optimum Belgium habuit,vi Pium appellauit, illum patrem amantissimum expertum est,in adhuc hodie talem luget. Cuideo&post eum usque ad Cal. Decembris anni millesimi sexcentesin trigesimi tertiiBelgicas Prouincias rexit Se-- μmnium Princeps sabella, Clara Eugenia, in ne qua quemadmodum alibi stripsi, rudentia 'fortitu suprasi xMm, modestia, huma- Bh iij nitas

205쪽

mtassupra conditionem, pietas re religio ad admirationem Belli in amabat monos . -

bernabat o mater. Si de ea conqueti fas esset, non de seueritate, sed de nimieuis benignitate QElementia conquereremur. Iustitiae nonnunq ni instillis i intui, vi parceret. Ita illi innata mansuetudo erat, ut severitatem induere non posset. Sed fiustra laudo, ouod nuper in omnium oculis fuit 4 in ore adhuc est. Ea Belgariam confessio est, meliorem dari Principem non potuisse , gratiorem Min

Restat Philippus IV. Hispanis dela.

- diarum Monarcha, Belgarum hodie princeps, Sed nolo ab iniuria calumniatorum deme γ tiam eius vindicare cum de ea sinistra esse si spicio non possit. Vnum hocelogium conuitiatorum maledicentiam refutabit micunque, nescio quo nuper tito, abε us Imperio&obedientia sunt abstracti votis omnibus eidem subhci rursus exoptant. Nullam credunt. nisi sub optimo Rege suo libertatem esse pos- si Animis illi adhaerent, esim aliter non posisint, iam prius seruire se intelligunt, cum mite Principis sui sceptrum non vident. Fruebantur

206쪽

bantur sub illo bonis suis intra iustitiae fines &in Religionis Catholicae puritate Maiores suos

imitati ad certissimam salutem anhelabant, nunc ad aliorum arbitrium vivere coguntur,& tantum duntaxat fere habent, quantum illi volunt. Dolentin ingemiscunt templa quaedam sua profanari, parentum suorum ci 'neres impietatis damnari, Religionem suam ludibrio haberio errorum argui A quibus inbijs certe, quorum vita sine libidine, more sine turpitudine, doctrina sine opprobrio non est. Consideremus nunc, quod secundo loco , . I. proposuimus , summam in Austriacorumst. : a Principum administratione moderationem. Pi θὶ a. Illud inprimis contendo, in eorum Prouincijs ac Regnis tantam libertatem esse ut maior aliabi etiam in Aristocratico Democraticoque statu esse non possit. Illa duos intra limites iusti-siae dccationis consistis, quicquid ii istitia per mittit, hoc omnibus licet quicquid ratio cohace iit, fieri ab omnibus potest. Unde fit, ut qui Austriacis subditi seno liberrimos sese arbitrentur, quia iustitiae legibusque parere debent si &a rationis praesicripto discedere non possunt. Sciunt eos vete liberos esse, non qui pro ar- bitrio

207쪽

bitrio vivunt, sed qui Regibus magistrati- bus suis obedientes inani ad rati nis lagum,.que normam componunt. Ideo Principibus

suis libenter si sunt, & eorrum Impenum agnoscunt illi regunt legum potestate,hi obtemia perarithonesta voluntate. Non tollunt libertatem Reges, sed conseruant nec iugi m im Ponunt, cum imbus coercent, sed honestae vitae clisciplinam tuentur. Qilis nolithonem vivere 3 Plus iusto sapere volunt, qui, ut libertas sit, nullum Regeni aut Principem esse debere contendunt. Imo Regum bonitas su bt in ita libertas,di ubicunque ni suntlte

ges ibi liberi sunt subditi sunt R na magnae quaedam familiae, in quibusReges ciun subdiatis vivunt, tanquam patres cum liberis, leni tersere semper agunt, inter ham, cum opus est , seueritatem utilem admiscent, ne praui quidam in alum perniciem fiant. Et certe non aliud sunt Principes Austriaci, quam lege ipsae, cum non aliter, quam secundum i ges vivantiμ,&alios regam.

Iriplex iubipsis, quemadmodum alibi,

hominum inordo, Ecclesiasticorum, NUM lium, Plebeiorum. In Mesesiani & Ecclesi sticos

208쪽

sticos Ius non sumunt, sed inspectionem, ijs patrocinium suum prae t. Scium enim, sicut Leo Primus Pontifex dixit, quod Regia potestas, non solum ad mundi regimem sed urizmaxime ad Ecclesia prasidiumsit costata. Ide, et Wviribus omnibusvim defendunt, ornant, promouent.Vide templa in DitionibusAustriacis, quantus est eorum splendor monsiderat cros Religiosoriam hominum ordines, qua tus omi3ium sub accuratissima disciplina seruora Circumspice urbes & vicos, quamus uis crorum Praesectorum Iarochorum ardori quanta vigilantia auanta intis itas& seduliatas 3 Intueare conuitutos ab ijs Ecclesiaruuli Antistites, i, meliores aut digniores esse non possunt. Fateor alibi etiam Ecclesiam&Religionem Christianam viger sin illa nulli, rnu, iis, quam sub Austriacis floret. Id eorum curaec exemplo debetur. Inspiciunt sedulo in omnium omcia, inquirunt, admonent Subditis ad me pietatis genus praeeunt, illi Principessu tani pios h inter imitantur. Nequid Ecclesia aut Religio detrimenti accipiat, diligenter animaduertunt. In Sacerdoti, conseru

iendis, di di intibu Ecclesia , nihil san- Cc guini

209쪽

guini aut fauori dant probitati, virtuti doctrinae fauent. Magni ponderis apud eos est vitae praeclare actaeo eruditionis testimonium sine quo nulluscommendationi est locus. Interim nihil Ecclesiasticorum riuilegij detrahunt, nihil in saetorum Ordinum Constitutionibus

immutant, nullius potestati derogant omnes iuuant, fouent, conseruant, omnes litanimi sunt, modo bonivi ex norma sua viventeS. m. Nobilium ordo ad Reipublicae desensio nem a Regibus est constitutus, pars quaedam eius maxima praecipuaque Erga nobiles ita se Principes Austriaci gerunt, ut eos primo. post se loco habeant, honoribus ornent, prae

mihcumulent omnino post Principes primo in gradu sunt, & in Republica secundi Pro--μer fidem fortitudinem, & prudentiam primas illis in bello partes assignant, propter hinnorem&dignitatem eos in Aulis suisapud se habent. Constituuntur Prouinciarum Rectores,vinium praesecti, ad Monarchas Legati In rebus Reipublicae arduis eorum consilia expetunt di audiuntur Gaudent omnes dignit iis&ordinis sui Privilegijs, moderate regun-xur, in honore pretio sunt, non contemnuntur,

210쪽

nuntur, non negliguntur mini, tamen ad natalium plς ως mores non dissimiles, imiustriam,vinlitem adiungant, nec illami, aiolum suorum claritatam turpitudine aliqui in culexit. Hoc omnino inurere pinu, mus, nullibit m liberos, nullibi tanto in pro iis nulli, tanto in amore nobiles esse, qualis sub Principibus Austriacis 'uti reos 'gunt, per eos bellagerunt per eos suarun, mi larum dignitatem & splendorem tuentur. Id vero etiam agunt, ut Nobiles aliquo semper beneficio sibi devinctos habeant, censu aliquo annuo, si opus sit, iuuent, praeuiijssemper te honorum maiorum titulis, si rem praeclare siserint, condecorent 49imirum tam illustria Familia non potest non genere dc virtute illu-

sues amare.

Qilod ad plebeios attinet qui vel mercat res sunt, vel visces, vel agricolae, eorum tan- mnia in Austriacorum ditionibus cura est, quanta illorum ad Reipub sustentationem necessi . tas illos ipsi Principessita authoritate tuemur, Mnevolentia complectuntur, clementia hu- micateque se ne Atque iunc obesopulentae simi, arte di opisci vigent, ingenia eminent,