Nicolai Vernulaei Apologia pro augustissima, serenissima, et potentissima gente austriaca, in qua illius magnitudo, imperium, virtus aduersus eius tempore aemulos asseritur

261쪽

ristio praepositi rimque expuncto Abbatumdi Praepositorum titulo hopes illis adiunetis esse, approbante iubenteque Pio IV qui

Paulo successerat, intellectum est, eam nouitatem, rumor aduersus & indignatio Procerum excepit Spargunt in vulgus Regem patriae Priunmia infimyre, nec possesne ordinum consensu Sacerdotia augere. Ita sancitum Lati Introiim, ut vocant, legibus, in quas ipse iurarat. Hoc modo Inquisitionis talocitatem induci, libertatem inuadi, pias fundationes interuerti . aes erat haud dubis saluberrima a multis retro Principibus agitata, indisum existimantibus aliena Gentis Episcopos e longinquo in Belgas Imperium exercere, nec satis v. - in omnium ossicia intendere. Aippe quatuor tantum in uniuerso Belgio Episcopi tum is r erant, Atrebatensis Iomacensis , Ultraieci,nus, Cameracensis, hi externis Archiepiscopis, qui non satis aequi decretis illorum erant, inbutabantur. Sed Rei, qui coescientiam suam obiecta Iurisiurandi violatione tentari sentiebat, ad Theologonam Iurisperitorumque

T Academiae Lovaniensis iudicium rem omnem titata deferri curatim di ultate uniueriasuismomentis

262쪽

GE Naad a, s T RI A GAE. 2ssmentis mature ponderata die quarta Iunis an- ino M. D. LXI. responderunt, nouorum Episcopatuum institutionem, Abbatiarumque quorumdum bonorum aliorum cum ijsdem unionem,nec uri, nec Regio Iuramento repu gnare. Vcramque etiam multiplici ratione tuetati sunt. Nec aliud iam ante pronuntiarant .aikiau,

septem illi purpurati e Cardinalium Collegio Patres, quibus Paulus V. libelli a Catholico Rege pro impetrandis nouis Episcopalibus ex

hibiti examen commiserat . Igitur Rex conscientiae securitate erectus, ne pullulans Haere, sis latius serperet, o ut Catholicam in Belgio Religionem retineret, nouos Episcopos litici, in possessionem iubet, Archiepiscopalem Mech liniae sedem Granuellanus occupat, cui in Atrebatensi Episcopatu Franciscus Richar-dotus succediti Antuerpia Philipppo Nigri destinatur, Sylva-Ducis Francisco Sonnio, Gandauum Cornelio Ianssenio, ruga Petro Cur-

tio, maemonda Guillelmo Damasii Lindano. Hallemensibus praetaimtNicolausa rerra-noua Dauentriensibus Agidius de Monte, Leo-Wardiensibus nerus Petri, Groningensibus Ioannes Crisius, Middelburgensibus Nic . laus

263쪽

milianus a Bergis is Vltraiecti redericus

Schenchius a Tauten τι ambo noui Archie- piscopi. Haec cura Regis fuit, ut tot essent Ec- . clesiae Belgicae columnae, quo Antistites, tot legum Sacrarum custodesdi morum censores; tot Athletae&propugnatores Catholicae Religionis Insuper ne quis Geneuam studiorum causa, ut fieri coeptum, migraret, offensus nouitate Religionis, vetuit, nouam Duacia

demiam instituit; paulo post Concilijoi--tibia dontini decreta, Vt in mores venirent, publicati . mandat, ac deinde Caesaris Caroli V. super Religione Edicta legesque exerceri offendit

ea res Procerum quorundam animos, quibus

moderatio legum concessa primum benigni- tate Regis mox quia nihil proficiebatur, ad

vim pristinam reuocatae sunt leges. Vnus adhuc Proceribus grauis erat Granuellanus, cuius s ...... grauam apud Regem Gubernatricemque, &2 LT Republica potentiam aequis animis non is remes, saluberrimis eius consilijs ubique ob- stabant.

264쪽

CgNris avs TRIA CAE. SI stabant. Hunc Rex innata sibi bonitate ne dis- Cordiae materiam relinqueret,iacito mandato euocat,& ille in Burgundiam primum, in Hispaniam deinde transit Actum sane quorundam ambitio Magnatum laruam ponit, ut Rem p. inuadat. Religionem Catholicam aut euertat, truPr aut labefactet.Non placet SanctiusConcilium, .. non Quaestorium;ad unum Status Concilium reuocari omnia volunt, ut una sit Rei p. mens velut anima. Etsi Belgarum plerique stom Charentur,exissere Proceres,qui Principi legem praescribere di ad suam voluntatem adigere vellent. Hoc eos nonagere, nisi adseditionem spe ctarent.&bellum molirentur,quo arsura patri esset.Cohibendos intra obsequii imites,aut facturos suum, quod Regio nomine administra 'hant. Verum latius & audacius prorumpebat

furor, contemptis SVigiij consilijs.&prostituta

Conciliorum aliorum authoritate in variasvr- ηilium hes Haeresis penetrabat, conciliabula Ministri Hatetici instituebant, concionabantur, audiebantur, seducebant. Et vero magna ex parte multitudo quotidie a Religione Maiorum deo

sciebat unde ausi Proceres quida Religionis i ebertatem aRege postulare,quasi aliter salua esse . x Respub.

265쪽

Respublica non posset. Ijs responsum hoc a RU M, Rege datum Regems esse nonposse, nisi f tholicum, nudis imperare, nisi Catholicis; mi lies moriturum sepotius , quam Hares admissurum. Ita se in inauguratione iurauisbe, usurandum seruaturum. Saisam Rempublieam futurum s audacium hominum ame tia legum authoritate oe poenis stan tur. Idem volebant&suadebant, quicunqiae boni, quod Semri non ante quiescerent, quam Rempub occuparent; idcirco vim legum remittendam non esse. Hactenus iterum omni culpa Rex liberat ' Catholicam receptamque in Belgio Religionem, quam cum Eisse Bolgi rum Prouinciarum Princeps inaugur

Ooli retur, conseruaturum se iurarat, ut retineret,

et ' novos Apostolica authoritate Episcopos induxit. Altarsaluo Iureiurando iacere non poterat , hoc remedium Religionis periclitantis necessitas exigebat boni omnes , quibus sanior mens, Theologi Iurisperitique consilium probabant, imo vigebant Neque opus ordinum consensu erat, cum Ecclesiasticorum numerum non augeret, sed Episcopali dignitate Abbatiarum quarundam Praesules ornaret. Ecfuisset

266쪽

fuisset ipse culpae obnoxius, si permissa Religionis libertate Sectariorum inaudita hactenus persuasitoni locum dedisset. Quippe violati de conseruanda Religione Catholica Iurisiurandi reus. Neque ullam aliter hodie in Belgio sub Rege Rempublicam haberemus. Idcirco risti-

Vir Clarissimus Amplissimus , Scipio Dupleix

Regi Franciae a Consilijs Status Iriuatis, ac Historiographus,in vita Henrici Quarti i libith 'it unquam Philippum Secundum Hsyaniarum Asonarcham aut praciarius invita,aut adse liciter regendum melius fecisse testatur, quam quod acutisui Harestes, nepatiis os diuiderent, impediuerit, ac nascentes quamprimum oppresserit cum rigore Inquisitionis in tuta, tum legumstueritate serro Ce remedio, inquit, si, nos in Francia et ιfuissemus diodie rentissimam totius orbis Monarchiam haberemus , ne ciuilium internos dissensionum occasione nostri hostes ad nostram perniciem nosii fuissent. Enimuero Religionis libertatem petere non destiterunt, qui praesentem Reip. statum sub Rege oderant, etsi Regem haud perperam facere confiterentur, quod egesseruari iuberet, quas rectis consilijs Caesar edixis ,

267쪽

-Mυ set , sed habendam rationem temporis dio ista bant. Interea pauci primum, plures deinde,' nescio quo fato, coniurant, quamobtinere non poterant libertatem, vi sanciendam decernunt. Miraturimperita multitia i quae fra, no excusso conniventibus& tacite approbantiam uis usquibusdam Proceribus in aedes sacrasinum si sacrilegis manibus sacra omnia perturbat, Diu utim simulachrademolitur,in possessiones& Sacerdotiorum vectigalia hostiliter grassatur.

Nolo referre, nec propositum est, quicquid illa primo impetu Haeresisaiaci,quicquid bacchanatium insana temeritate Sectariorum furor atii in au tentauit miserebantiu Belgii sui ipsi Belgae, nec .. .. ' liorum hostium tanta unquam vastatio visa. Leges figebantur, sed conculcabantur contemptui Maiestas erat vi Gubernatricis authoritas debilitata. Retulerunti ec alijscrip res, ut Posteritas iudicaret & obstupesceret. Interim dum Sectari iurias insederant, dc factioniabus& turbulentis coiicionibus corrumpebant, clementiamRex ostendebat, qui gratiae,quam vindicti poenitere se malebat. Illibatam tamen Religionem&Maiestatem volebat. Dum nihil proficitur, Ducem Albanum cumexercitu in Beb

268쪽

in Belgium Rex ablegat, nam ad arma &ex terna auxilia Coniurati iam respexerant, sani ribusque consilijs aures obstruxerant. Ventu

rus6c ipse Rex fuisset, nisi eum Aulae obnoxij suis consilijs in Hispaniaretinuissent. Vix appulerat Albanus, de iam plurium e Germania vic nisque Prouincijs exercituum signa sub Auriaco Ludovicoque fratribus volitabant. Infesta pene omnia circum quaque Murbium fidem Brederodius alijque nonnulli a Rege aliena-

bant Reus erat, qui aut Regem agnosceret, aut 'Catholicam Religionem tueretur. In hoc tanto

Belgi tumultu arma armatis Rebellibus Albanus opposuit, ut Religionis&Regis Maiestatem propugnaret.Nouum deindeTribunal erexit no tquo laesae Maiestatis di violatae Religionis causae disceptarentur. Nihil de legum rigore remittebat,in ut erat delinquentibus implacabilis, morte, aut seueriori animaduersione delicta mulctabat. Poterat vir natura seuerus mitius agere, si Gentis genium sp*ctasset; sed in causa Diuinae Humanaeque Maiestatis laesae summum

Ius exercere voluit.Duxerat rerum antea praclare gestarum gloria omnino magnus, cui par eo saeculo vix ullus nec in eo Belgae quicquam, Kkii praeter

269쪽

praeter nimiani seu lasem& quandam super- digna, Iure reprehendore poterant. Nonnunquam magnariam rimatum umbra vitia sunt quaedam Nitebatur tamen conscientiae fidu- ia,sesum lae Iustitiserimim pericli tantis Patriae periculo spectabat, cum iudicaretrauis seueritate redimendum Reipublicae&

eligionis exitium esse. Inter haec, ut eos ad ν-;- Grium reuocaret, quia Rege&ρuita Reli, tisa., gione desecerant, concessim a Rege delicto- una omnium veniam publicari Antuerpiae tu

ber, M. ue praeis it m iniuriarum, deis

chionis, omni uia discordiarum memoriam sempiterna oblivione delendam promulgari. Sed obstinatos animos tanta Principis benignitas non mouit quinimo villandiae indi- nes anno M. D. LXXII die XIX. viij instituto Dordraci Nobilium&ex quibusdam urbi--- bus Leoatorum conuentu bellum contra Al- μ' . tanum decernunt, &Guillelmum Aurimim

Ducem agnoscunt.

Ita bellum decernitur, postquam geri coeptum erat,in quasi defensio suscipitur abist, qui magnam Reipublicae partem inuaseram, Principi suo iuratam obedientiam negabant,

eius

270쪽

GENTis Vs TRIA CAE. 26seius authoritatem pro testituerant. Haeresim in

Catholicae Religionis exitium inuexerant. Porro quia Albanus inBelgicis Prouincijs,tan ,, quam unguis invicere esse videbatur , nec e iurisus ius Imperium mi vi antinis ferebatur, illum Rex in Hispaniam reuocauit, dc successorem Ludovicum Requesentium magnum Castes errat Regni Commendatorem des nauit. Ha latari ius consilia nihil aliud , quam pacem 'ecta bant, quam non semelseditiosis omnibus obtulit ed hi pacem respuerunt illum post breuis in amsimum Imperium mors abstulit. Adfuit deinde a Rege missiis cum summa potestate Ioan et T. nes Austriacus, cuius nomen fama partae ad viiiiι Echinades Insulas contraTurcas victoriae lamge latinue disseminarat. Et hi missumae,. :iam benignitatem editiosis proponens, deictorum omnium veniam tumulivum ' iam discordiarum perpetuam obliuionem offert. In Insem pacificiitionis Ga mensis leges, quas Rex audito Episcoporum, Abbatum, dc Academiae I. Maaniensis Doctorum consilio ratas habuerat, obseruaturum se promittit. Id unum Vrgehu quod pacis Maetocontinebatur Catholica Religio illibata conseruetur,4 integra

sincera'