장음표시 사용
711쪽
contempus aliquis ex eo nasceretur. Ad quinquagesimum secundum aetatis annume rit ecessit. repentina sere morte. Testa
men tam ficit, cuius exemplar ipse legi, ac inter alia dolebat ei plurimum, quod extraordincm suis prouinciis imperasset pecuniam. Quocirca mihi vide, quid nostri Principes sacere debeant, qui certe ius nullum habent,onus aliquod imponendi inuito populo. Videmus hic intra quam . breue tempus, quam multi potentes ac summi ,reges mortui sinx, post caqua in ingentes sum pie runt labores, ut augesterent& locupletaretur, cum maximo procul dubio corporis, M.
etiam animet sortaliis detrimento Nihil igitur est praestabilius mediocri vitae genere. quod qui potest assequi & tueri, .is Oinnium
celte est felici ili mus. in rebus humanis ix . comparatum est, ut nullus sere sit populus, cui non aemulum aliquem & aduertarium Deus excitarit. Gallis opposuit Anglos, &Anglis Scotos. Hispanis perpetua quaedam simultas intercedit cu Lusitanis. taliae.Piincipes magna ex parte retinent possesiiones, nullo fere titulo.& acerbe suis imperant. ii aduersantur reliquae potentiores ciuitates,
Venetiae. Florentia. Genua, non unqu-m et
iam Bononia, Sena, Luca. Arragoniae reges
712쪽
oppugnantur ab Andegavorum Ducum fa-: milia, Mediolani & in lubriae Viceconmes, ab Aureliana domo. Venetis sunt infesti Principes itali &Florentini. Senenses autem& Genuates oderunt Florentinos, Gen aates
laborant & sunt diuisi ciuilibus facitombus Fregosiorum, Ador orum Sc Auriorum. In Germania magnae sunt inter Austriacam αBauaricam domum aemulationes , & quae sunt ex Bauariae Ducum stirpe natae familiae,
inter se ipsi dissident. Austriacis Principibust magnum est & graue odium cum Helue tiis. impugnantur a liuensibus Gheldri. Mhi valde sunt iniqui luliacen sibus. Quae sunt ad Oceanum Germanicum & Balthicum
mare ciuit tes, bella saepe gerunt cuin Da ni e regibus. In Germania plurimae sunt arces atque castella munita: quae res licentius agendi multis occasionem praebet. Nam ν-nus aliquis, famulo tantum comitatus ciuitati cuipiam denunciare audet inimicitiam, confisus aliquo castello, in quod receptum habet, & sociis aliquot equitibus. In hoc genus hominum, Germaniae princitas non , admodum animaduertunt, quoniam ipso'
Tum opera nonnunquam utuntur: ciuitates
autem, ubi facultas eis datur, seuerissime puniunt, &facta coniuratione , circum
713쪽
uailano aliquando receptocula illorum αdemoliuntur, simul in eos usu. aliquot equi tum cohortes alunt. Atq; is est erEuropam, reru status. Quid per Afiam & A1ricam sato non habeo compertum: sed dicutitur inter te, non minus quam nos, imo tu M. us aliquanto dissidere. Nam in seruitutem se Per trabunt ipsi, seque inuicem nostris hominύ- Dus venundat, & videmus quam multi quotidie ad Lusitanos deportentur. Apparet i -- citabas dissensione ve Iuri stimulum quen-daea, in rebus humanis esse neces Iarias , ac . nibi quidem , tametsi literarum nullum Iuna ha bco , sic videtur, potissimum vero, 3 ropter orundam Pi incipum ignauiam C in alitiaim, qui ingenii quidem satis habet cognitionis : verum abutuntur eis, neque ad res lio stas. 'ccommodant Doetrinae iii in vel meliores reddit homines, vel de te riores pro cui usquκ natura & inclinatione et sed tam e veti similius est alique ea fieri me Iorem. Nam quo quit. J; magis, quid se deceat, intelligit, eo Vehem et ius ipsum negle-- pudet ossicii: & etiam di non omnino sibi temperet a maleficio: imae ne plane mo .d una excedat, cauet. Ac istud quidem usii:
compertum, habeo. Multos enim uoui, quosa ira uia ta illaudatis cun filiis Gaditio sola.
714쪽
o M ME N T. LI B. X. 69 Dretraxit. Huc etiam accedit metus diuini numinis. Quanta enim sit peccati magnitudo. & quantopere Deus offendatur flagitiis docti non paulo melius, quam homines imperiti. cognoscunt. Qui sunt igitur male instituti Principes, quatum sit munus,quod acceperunt a Deo, non intelligunt, se ipsorum familiares, ne malam gratiam sibi co-cilient, dissimulant: & ut ex omnibus sorte, in unus, qui fideliter admoneat: is tam ea suae sententiae nullos babet approbatores,. ac sere fit, ut ridiculus habeatur. Est sanE quaedam nobis innata prauitas , adeo masna quidem , ut nulla plane ratio nos ab iniuriis & violentia coerceat. Potentiores, ubi castellum aut oppidum eripuerunt alicui, quacunque de causa, nolunt a possessione deinde discedere: & ubi semel aliquem ob duxerunt ςolorem, cur ita fecerint, a ccedit postea propinquorum & adulatorum assen ius, quit haec omnia collaudant. Magna certe est inui torum si iacipum iniquitas, qui pecuniam pro sua litidine suis imperant, amplum alunt saleslicium, ut miseram multitudinem in metu contineant, eamq; de'
inde pecuniam temere & voluptuarie profundunt, nullo cum Rei p. bono, & de quo-udi is umUibus uitii emittunt,
715쪽
ba. Sed est Deus, qui flagitium nullum Gnit impunitum , & crudelitatem in primis detestatur, qui tametsi non loquitur nominibus hodierno die. sicut pristas illis temporibus: tamen quae sit sua perpetua sententia,& quid a nobis fieri velit . clare perscriptum reliquit, ita quidem,ut nemo planε qui m do sit sanae mentis,& qui ad iustam aliquam peruenerit aetatem, excusandi sit habiturus locum . illi igitur, qui vi & armis imperia stacontinent. M quoties aliquid mandant, calfixis constituunt poenam, ad supremum il-ud tribunal Dei quomodo consistent3Multa Iaepe crudeliter & inique Scinsidiose fa ciunt, dum speciem aliquam iustitiae praetendunt Nam habent eos, qui ius dicunt,su arum cupiditatum plerunq; ministros, &quantiam uis leue delictum exaggerant. Si capitale nihil deprehendunt, rationes excogiat, ut eum. cui male volunt. immensis variis': sumptibus defatigem. dum Ic accusa torem non sistunt.&tosti mollia no cognoscunt, &auidh expectant, num criminationem aliquis in eum. qui captiuus detinetur, instituat. Quod si parum tura videtur haec via . neq; satis ad ipsorum voluntare accom 'naudata: nouis utuntur perfugiis, dc prae sis
716쪽
ferunt, exerr pli statuendi causa tali fuisse o-h pus animaduersione. Si quis autem est ipso-
rum cliens ac beneficiarius : meum multo stant asperiores. ae contra officium & fidem. qua sit obstrictus eum aliquid egisse confirmant, & eo totis viribus incumbunt, ut aut facultatibus omnibus eum exuant, aut alio
qui variis modis affligant. Evicinis qui sunt potentiores ac minime stolidi,eos sinunt v ti pace: verum si quis est infirmior, eum sic perturbant & exagitant, ut quo se tandem recipiat,vix habeat. Causam facile inueniui: subministrauerit ipsorum aduersariis auxilia,vel tale aliquid. Qisa ob rem aut in ipsius
ditionem, coactam aliquam m litum manum adducent, ut ibi sumptu miserorum alantur, aut alienam aliquam litem aduersus eum, siram faciet aut eius inimicos ope sublevabunt, aut quamcunque aliam nocendi
rationem inuenient.Si quis ipsorum paren 'tibus bona & fidele operam praest tit: euin loco submouent,& nouos sibi parant beneficiarios. Ecclesiastici ordinis hominibus molestiam de sacerdotiis creant. ut saltem a liquid extorqueant, quo deinde locupletentdc augeant eos, qui plerumque nullum ipsis honest um exbibuerunt officium. Nobilitatem multis νariisque laboribus di impen- A s
717쪽
PHII. COMINAE Isis exhauriunt, quIdo bella pro sua libidine& arbitratu suscipiunt, inconsultis iis . quora absq; voluntate & consensu nihil tale m
uere debebant. Cum enim equestris ordinis homines ac viri nobiles, non modo faculta- aes Omnes, verum etiam vitam & sanguinem
in bella prosundant: aequissimum est pros cto, ut prius, quam suscipiatur bellum, eius rei cot silia cum ipsis comunicentur mantum ad promiscuam & miseram multitudin m attinet, nihil plane reliquum eis sa-ciunt, & quum tributum ab eis praeter omnem modum de aequitatem exigant: quominus ab equestribus etiam cohortibus,
quas alunt, diuexentur, non cavent: quae
-quidem cohortes obequitant huc illuc perpetuo. 6c non solum uiuunt sumptu m i serorum ted etiam proterve dc insolenter in eos inulta faciunt. Nec enim contenti sunt iis, quae passina in agris reperiunt, verum miseris etiam hominibus vim adserunt. eosque
cogunt longius abire. & aliunde adferre cibaria delicatiora: mitto quod inorum quo quo Si filiarum pudicitiam tentat. Huic autem incommodo sacile posset occurri, sibimestri quouis dependerentur eis stipen--dia. quibus aluntur alioquin ex publico. Sic enim nullam essent babituri causam, qua se
718쪽
purgarent de i niuri is illis, q uas inferta ni n e cenitate quadam,ut aiunrso quod ipsis non persoluitur. Atq; istud de Gallia proprie di-ήo, quae praeter omnium aliarum gentiam morem, miserabiliter his direptionibus vexatur. Aliae prouincita sua etiam habent incommoda. Et ut ad institutum reuertar, ne 'mo est omnium Pi incipum, qoi ius habeat, vel teruncium unum exigendi a sit is, prae ter
constitutum annuuin censum , nisi populus assentiatur. Dicaraliquis furasse, nonnunquam incidere tempus aliquod vi no lit integrum, agere coveritus aut conscr3 bere po-pesum, eo quod eiusmodi mora &coniun. cta sit cum periculo, & belli rationes impediat' Nihil hoc certe ad rem facit. Nam ut bellum suscipiatur, glaui quadam L matura opus est: deliberatione, neque subito vel praecipitanter aliquid in eo fieri debet: de inde , quando Reges de communi populi consensu rem gerunt, Ac sent potensiores, Mab hoste magis metuuntur. Nullum enim tam subitum oriri potest aut moueri bellum ex loginquo praesettim quin multo ante sentiatur: & quoties tale aliquid incidit. populus libenter sua conserre debet, ac modis omnibus auxiliari. Sed ipserum Prin- ipum est etiam prouidere omni ratio uri
719쪽
ενε PHIL. COMINAE In eleue aliquod bellu pro sua libidine & temere suscipiat, quo per hac occasione peconia i suis extorqueant. Ad finium tuitionem opus est haud dubie sumptus facere, etiam pacis tempore . ne inopinantes opprimamur : sed moderate omnia fieri debent. atq; totum hoc in Principis positum est pruden tia. Per omne Europam, quod ego quidem norim, belli temporibus minimum affligitur in Anglia populus , & calamitas tota redundat hi d:ssensionum ac belli auctores. Sunt Principes, quibus hoc frequens est in sermone, ut dicant , habere se priuilegia , ut quanta velint exigant a populo. Certe Gai liarum rex, omni u minime causam habet, ut istud de se iactet. nec enim vel ipsi. vel cubuis alii licet. QAi vero comparandae gratiae causa, potestatem hanc illi tribuunt, ii ceri Eparuna liberaliter agunt & provide. Quid enim finitimor ii voluntates alienare magis possit. quam eiusmodi voce atque licentia' Verum si rex ad hunc modum diceret, habere se populum fidelissimum, qui libenter imperata faciat: qui nullum onus recuset: qui patientissime quiduis toleret: qui damnum acceptum moderati sit me serat: m iorem sane laude ex eo sit habiturus, quam
si prius illud dicat, suuinq; priuilegi um sibi
720쪽
C o MMENT. LIB. x. 69ν diligenter seruandum esse contendat. Non sic loquebatur Carolus minius Galliarum
rex, neque vero aut Ludovicum, aut eius fi
lium, qui nunc praeest, sed ipsorum familiares audiui non semel in eam loquentes sententiam : & prudenter quidem ipsorum iudicio , sed reuera faciebant hoc partim adulatione, partim inscientia rerum. A morte Ludovici regis conuenerunt omnes Galliae ordines vide summa imperii statueret: non deerant id temporis imperiti quidam,& renuis conditionis, ac nullius usus homines, qui dicebant eiusmodi eouentus ad crimen laeta maiestatis pertinere, quod regum imminuatur eo ipso potestas. Verum, qui sicloauuntur scelere se polluunt, grauissimeq;
dubio procul & Deum & Rempublicam or
fendunt. Nam eius odi v es solum spectant ad priuatam utilitatem eorum , qui nullo suo merito vel virtute, authoritatem obtinent, qui ad nullam rem honestam ido- . nei, clandestinis susurrationibus Principume aures demulcent, & gratiam eblandiuntur, qui conuentus idcirco metuunr, ne ipsorum detegatur improbitas. Dum istud apud Tu- rones concilium habetur, Gallia vehemen- v ter erat afflicta. Nam per viginti & eo plu-1es annos grauissime vexata fuit exactioni-