장음표시 사용
691쪽
ω PIIII. perest remedii. Ea pronunciara sententia cum pro se quisque breuiter aliquid ad rem dixisset: Ille, spero inquit, adfuturum mihi Deum, ac fortasse non sum tam imbecillus, quam exi stimatis. Quam acerbum ei fui speeredibile est eam audire vocem 3Mam mortem nullus unquamvehemetias exhorruits nemo etiam maiori studio & ratione de remediis unc am cogitauit, quam ipse. Fa-mit; aribus suis per omnem vitam, & mihi quoque se penumero mandauerat, si quan-ἐo ipsum in ea necessitate positum esse conspiceremus, ut nulla prorsus facta mentione mortis, ad peccatorum expiationem AJum- rnodo adhortaremur, ac videbatur esse nite temporis molliori anim O.ouam ut adeo du-yam selitentiam audiret Pettulit tamen oriani a magno dc constanti animo, ad ea tremum 3sque spiritum. R: lio, quem tunc regem vocabat, multa variis de rebus nunciabat. 8e ubi sacramenta nostrae religionis ex In ore percepisset: multum habuit sermone
de iis quae ad filium & regni administratio nem pertinebat. Hoc autem in primis fias it bat, ne Cordarus ante sextum mensem alio discude ret, neve filius aliquid aduersi
Caletos, aut ouosuis alios molitetur. In con
cilio quidem decretum suisse escebat,ut
692쪽
coasIMENT TIB x. ε rerum tentaretur: & alia quaedam loca, sed periculosum id esse iudicabat, quod Angli,
per hanc occatio m,den in possent in Galliam excitari Mandabat igitur,ut per auia quinque, vel eo plures, pacem salius coleret cum vicia, is omnibus,quam iameip e. dum viueret, ferre non potuit. Et sane, tam cisi magna si & copioia Gallia a tamen propter supellorum annorum calamitates: pacem aliquam diui uam valde desides abat. illud etiam magnopere cauebat, ne Britanniae Dux Franciscus bello lacesseretur,ue ve prς-beretur et xlla belli suspicio. Dixi, quem ad naudum moriendi necellitas,ci nonnihil inscie mer & aspere denuiuiata fuit. Verum, mensit, aliquot ante quam moreretur: omnes plane habuit tu spectos, in primis autem homines aliqua exceller ii virtute. Filio, quod eum quoque metueret, magnas posuit custodias: nec erat xlli integrum colloqui cum eo. nisi ipsius concessu & mandato. Sed & filiae tandem coepit dissidete,& genero suo. & indicati sibi voluit eos, quic stellum ingrederentur. Instituerar antea se- natum in eo castello, cui Boibonius gener praeerat: ne hunc quidem tulit, & imis su- , t spicionibus totum aboleuit. Borbonius re mes Danensis, te Latis Flandriae, qui ua
693쪽
ris causa. quod fieri solet, deduxerant. Vbi Plemum reuertissent magno cu comitatu: e stipatorum , de fates itum suorum praesectis quendam accertit,&explorare iubet an essent armati sub veste, sed vidissimula uter faceret, mandat, interea dum familiariter cum iis loquitur. Multos ipse, per omnem vitam perperuo metu dc sollicitudine excruciaverat.& nunc ecce videmus eum ad consimilem plane modum amisi. Cui enim se committat, qui liberis etiam suis, digent rosdem non habet ' Haec autem non ad ipsum modo pertinet: verum etiam ad eos omnes principes, qui metui volunt. Qua quidem in
re quanta ut seruitus, quum ad senectutem peruenerunt, tunc demum aperte lentiunt, quia cog mmir inuicem plurimos formid re. Quam fuit autem illi acerbum & du rum in eiusmodi metu versariὶ Medico suo menstruum dabat stipedium, ut supra quoque diximus, decem aureorum millia: nec id modo. verum etiam Episcopatum Ambia nensem eius nepoti de munera publica multa largiebatur eius propinquis do amicis. Et tamen medicus tam erat verbis in eum asper & durus, ut nihil supra : valde igitum eum ira metuebat , & ad suos familiares
694쪽
CO MMENT. GP x da illius asperitate nimia, saepe querebatur, ,
neque tamen audebat eum a se Aimittere. Nam ille pro sua tonsuetudine seuerius alia quando interpellans : 'Non dubiro, quin me quoque sis eiecturus, ait sicuti reliquos omne is : verum sancti Limo iureiurando tibi confirmo post meum abs te dis Ium, non te victurum esse supra octauum diem. Ea Voce magnopere porterrcsectus, adulabatur illi modis omnibus. & amplissima donabat munera. Sed qui tantam plurimis annis ad omneis principes atque populos habuit authoritatem, ei non potuit non esse ea ser- uitus loge acerbissima. lis qui d; liquissent, graues admodum poenas costituit, ut supra diximus , ideoque carceres parauit horren- dos di valde tetros, nempe caueas aliquot, partim ferreas, partim ligneas,ferreis laminibus coopertardatitudine octo pedu,& altitudine paulo mesori,qua est statura homi nis. Excogitauerat hanc Ptionem Cardinatis Baluesis,& in eam, quae primum persect sui inclusus est ipse, perque totos quatuordecim annos detentus. Post hunc abi muta
ti sunt eas execrati, Rego quoque captiuus
lira iis, per menses octo finima dato regis, qui: nune praeest. Compedes etiana ferreas loge grauissimas a Ger auia fieri curauit, qui-.
695쪽
PHIL. COMINAE Lbus illigarentur crura. Pedes vinciebantur an uulo ferreo. ab eo pendebat immanis
quaedam cathena, S ad eius exitum maximi
ponderis globus. Vidi non paucos magnavit tute viros iis .inculis constrictos , qui postea liberati summos ab eo consecuti sunt honores ac fortunas amplissimas. Et sicut
per ipsius imperium carceres illi senesti suerunt inuenti ari eundem plane modum ipse quoque a late mortem , consimilibus omnino vinculis ne se induit, inque maiori versabatur metu, quam illi, quos aliquando captiuos detinuerat. Quod eo pertinet, ut o- edam ii eminem este omnium hominum, qui non aliquo dolore & incommodo afficiti tur. Post: emo, densis ac ferreis cancellis rotum castellum cinxit. Hi cum essent proxime murum, ad vestibulum periinebant,ut aps supra quoque diximus.In fossa perpetuo ex-
cubabant de uisagittarii, quibus mandauerat, ut in omneis, qui alieno diei tepore appropinquassent, tela coniicerent. Sciebat . quidem, banc munitionem non possemaiori alicui vi iesistere: verum eo spectabat potius,& omni ratione prouidebat, ne Principes, coniuratione facta, partim vi & imperio, partim gratia castellum occuparent, ociumpta aut Loritate, in ordinem ipsium co-
696쪽
COMMENT. LIB. a. 673gerent,ut hominem parum sanae mentis, Madministratione indignum. Ante octauam horam non aperiebatur porta castelli,& tuc solum a d mittebant eius domestici famu- li,&praefecti arcenturiones: qui & advestibulum & portam. disponebam custollas, quemadmodum in locis, quae sunt ad hosti
um sines, fieri consueuit. ingrediendam aur tem erat omnibus, non quidem per paten-tem porta m, .sed per paruulam ostium, Scpraeter.paucos aliquot familiares, quor uinerat opera n*cessaria. nemo quisquam, nili voluntate ipsius introibat. Qindὶ an aliquis arctiori custodia coerceri possit, quam . ille seipsum cohibuit 'Eq. quibus alios com--. plures aliquando costri nxerat, caueae, era at altae pedes octo: Sipse tantus Princeps habebat perexiguum in q uo deambula rec. ve- stibulum. An non maximas credibile est eius fuisse acerbitates,qui se ad eum modum.
inclusit ipse Z qui propinquos & necessarioso aes itametuebat, ut suam salutem non, auderet eorum fidei permittere' Q nato au- . te maior.erat ille calcer quose induit, quam ,
sint pletiq; alii tanto quoq; praestantiore- . rat ipse & amplior , quam alii captiui. Sunt fortasse qui putent fuisse aliquando princi- pes, magi S quam ipse fuit, suspiciosos. Equi-ν -
697쪽
dem o nostris quidem temporibus, ne- e suspicionibus :ndulsisse magis, quam illum, & vix est, ut aliquis iam prudens, Aqui populum habeat tam obiliquentem, quam ipse habuit, in eam partem sic incumbat. Et ut aliqui lint hodie tales, aut extiterint aliquando: ii fortasse male sibi conscii, Propter anteactam crudelitarem, magnas habuerunt metu edi causas. Ipse vero neminem, nisi a quo primum esset laesus, offendit. Et haec omnia recito, non lum, ut inquanto vixerit pauore ac metu,dem rem verum etiam ut ostendam: primum, fuisse in his afflictionibus consimilem illius tolerantiam , qualis fuit eorum, quos ipse aliquando diuerauerat: deinde, ut qui postetim venturi sunt maiori clementia & humanitate miserum populum tractent, neq; tam seuera supplicia statuam, quam ipse fecit. Quanqua in alioqui nestio, an meliorem viderim Principem. Nam etsi magnoperEsuos premebat: tamen in alio non erat idem laturus. Ab iis tandem acerbitatibus eripuit ipsum Deus, absq; ullo maiori corporis crueiatu, qui quidem deprehenderetur.Loque batur autem continenter, ad extremum usque spiritum, de q: sepultura constituit, & a quibus deduci velletianus, praecepit: ac sub inde
698쪽
i ἰnde dicebat sperare, non se moriturum aui te diem Sabbati, idqi beneficio di uae Via - nis, quam religiose admodum per omnem vitam coluit,& ita quidem accidit. Cum enim die Lunae postremo correptus estet morbo: sequeti postea die Sabbati e vita de . cessit, secundo calendas Septembris. Pa umi certe spei & praesidii vulgus hominum in rebus humanis reliquutibi esse videt: posteaquam tantus Princeps defunctus plurimis grauissimisq; laboribus & curis, coactus est tandem omnia relinquere neq; moriae tum aliquod temporis vitae curriculo potuit adiicere, quantumuis etiam cuperet Familiariter eum & domesticε noui sed nullam ha- I buit fere tempus a labore&sollicitudine vacuum. Venationibus aute & aucupiis multum delectabatur. lnterea dum vixi cum Wo, non sectabatur alienos amores. Nam quo primum tepore ad ipsum accessi: mortuus est ei filius, grauissimo ipsa ascu dolore, atque tum me praesente votum Deo sa ciebat , nullius neminae notitiam se habiturum esse praeterquam uxoris. Et quanquam hoc ad eius ossicium alioqui pertinc bat: tamen ea virtus & constantia multum in ipso
laudanda fuit praesertim, cum & ob sequentes Iaberet plerasque o mo eis . R i lius
699쪽
uxor non esset ea forma, quae magnopere aliquem assiceret. tanislsi allocu in egregia& honesta foemina. ta venationibus autem non minus molestiae, quam voluptatis percipiebat. ex ingenti labore, dum incitatis equis conlectabatur ceruos. Expeixe factus sitim prima luce prodibat in capum, & longius aliquando. qu uis et iactato:& non un- liba iesiit quam domui edibat multi: in defatigatus,&mai in cim parte iratus alicui suorum comitum, ut in eo genere exercitationis fieri co-sueuit. Huic studio vacabat plerunq; , donec noua re aliqua oblata reuocaretur. Na per
acua: e sere intercedebat aliquid inter ipsum& Caio tu dissidit: hyeme vero pacisccbatur
inducitis. Erat ei de Ruscinoneii ditione co. 1rouersia cu Ioanne Arragoniae rege. Patre
regis Hispaniarum, eius qui nunc principatu obtinet. Qui licet exiguis esset facultati bus,& sarcinone sies, cuius ciuitatis est loge amplissima authoritas illius orae maritimae habet et aduersarios: tame quoniam Rusci- nonc si populo erat acceptus, diu multumq; restitit premebatur ergo Ludovicus perpetuis curis, ut ante diximus, & in octo, quod fieri solet, erat mas me negociosus. Variis enim occupationibus distinebatur, nec sua tantum cui abat: vcrumetiam alienis seleim rui-
700쪽
COMMENT. Lar B. x. 677 immiscebat. Exorto bello, cupiebat pacem aut inducias: facta vero pace, vix continere se potesat, quin aliquid denuo moliretur. De mAutissimis etiam rebus, & quae facile alioqui poterant negligi, prorsus voluit cognoscere: & sic erat eius natura, ut ista curiositate quodam odo aleretur. Ac sane vale. bat memoria, supra quam credi possit, &quid per omnes Europae prouincias gereretur,maxime autem in finitimis regionibus, optime tenebar: magnus profecto vir, & i doneus qui non unum aliquod regnum administraret, sed toti terrarum orbi consilio suo prouideret. Quae suerit eius adolescetia, non dicam, eo quod nihil habeo comperis.
Verumtame cum esset undecim annorum,
instigatus a nonnullis, inimicitias aduersus parentem laseepit. Grand or autem factus, uxorem duxit inuitus Scottae regis filiam,&quamdiu illa vixit, grauiter hoc matrimonium tulit. Ab eius morte, factionibus nobilium adductus in Delphinatum quae quidem prouincia ad ipsum pertinebat, sese recepit. Sectabantur eum multi honesti & egregii viri,plures etiam.quam pro ipsius f eultatibus. Dum iis Iocis moratur, corraxis matrimonium cum filia Sabaudiae Ducis neque multo post. ortum est inter ipsum α