장음표시 사용
721쪽
bus. Carolus enim Septimus. quod ἷc supra diximus , imperabat solum duodevigesiescentena fraucorum millia quotannis : Ludovicus autem filius , ad quadragiespites centena millia, praeter eos sumptus, Moperas, quae faciendae erant deducendis tormentis & consimilibus rebus. Itaque -- serrimum erat spectaculum, videre multitudinis & populi aerumnas. Hoc tamen erat in eo boni, quod auare nihil agebat, o --mnemq: pecuniam impendebat in aedificia, muni ti ones'; locorum. Ecclesiis etiam plu- rima donabat, & praestitisset eum hae par te minus fuisse liberalem. Spoliabat enim tenuiores ac inopes, ut eos, qui alioquin abundabant, locupletaret. Ao eius igitur interitu magnae fuerunt natae dissensiones. - Principes enim ac reliqui ordines, facta re-tellione aduersus filium eius,qui nunc prae- .est,cogitabant alium regem constituere. vel ita saltem coercere illum, ut ne regiam obtineret potestatem. Sed mitigati tandem. iusiurandam & fidem illi ex more dabant, .&ex omni numero delecti suerunt duodeni, quorum ille tecutus consilia, tredecim annorum adolescens, regio more, quid fieri vellet, mandabat. & habito concibo. proce- . res ac ordines mulcaupostulabant ab eo, i ux ad salu
722쪽
C OMMENT. ZIB. x is od salutem regni pertinere dicebant: verumtamen ad ipsius & delectorum voluntatem omnia reserebant, cumque vigesimo quinquies centena francorum millia ille imperasset,assenserunt: nec id modo, verum etiam,vt post biennium alii conuentus age rentur, petebant,& si ea pecuniae summa nosufficeret eius necessitatibus, ultro defer bant se daturos quantum vellet: ac si quis aliquid aduersus ipsum ullo tempore moliretur , se no facultates tantum omneis, verum etiam sanguinem& vitam paratos esse pro ipsius incolumitate profundere. Hςc eo pertinent, ut ostendam, quam sit egregia Gallorum erga suum regem voluntas & beneuolentia. Num iniquum est igitur & inhumanum , si quis, cum populum habeat tam obsequentem & liberalem . velit eos impiario coercere, quasi liceat sibi quantum libet exigere8 Nonne multo sit honestius, comitate quada eos ad suam voluntate adducere:
qua imperiosε agere pro sua libidine ' Certe, quod supra non semel diximus, nemini omnium licet absq; populi consensu ullam pecuniam imperare. Sed in utramq; partem fere peccatur. Nam 5c Principes immoderate multa cepe faciunt, & populus nonnun-' u grauiter illo offendi0quando nec mo-
723쪽
rem gerunt, & in necessitate deserunt.& rebellionem faciunt plane cotta fidem &ius iurandum. in Principibus autem conspicitur magis,& estillustrior Dei potetia,quam in hominibus priuatis atque plebeis. Nam hi multis opportuni sunt iniuriis. & non unquam praeter ius & aequum mulctantur. vel praedae consequendae causa, vel culpa iudicis ec errore.. Aliquando etiam i ure plectuntur, in eoque nihil est reprehendendum. χόando vero principes eorum que familiares, aut civitates aliquid delinquunt , quis ea de raquaestionem habebit & habita quaestione, quis ad iudicem deseret ' quis iudicis pers nam sibi sumeti quis poenam constituet
Quaenam est autem huius tantae licentiae derauitatis causa ' vel cur in deteriorem par--em sic propendemus omnestincredulitas nimirum hoc efficit. Nam si certo statueremus esse Deum, qui scelus nullum sinit impunitum: esse perpetuas & sempiternas poenas, quibus affliguntur impii: credibile est, neminem sole. qui viorenter aut avare, vel erudeliter aliquid ageret. Cu ab hoste princeps aliquis detinetur captiuus, an aliquid habet in rebus omnibus tam carum ac pra
ciosum, quod pro sui liberatione no depen--ιῖ cerce quicquid undique corrogare po-
724쪽
co MMENT. LIB. α ortest, tam e suis, quam e populi facultatibus, totum hoc eo confert, quemadmodum scimus accidisse temporibus Ioannis Valesii,
Galliarum regis. qui eaptus ab Anglis. pud
Pictones, dependit eis tricies centena stan eorum millia, & simul dabat tertiam sera
Galliae partem, qnae tunc ad extremam inopiam redacta,corio, cui modicum erat infixum argenti , loco pecuniae utebatur. Haec
omnia ille pro recuperada libertate persoluit, &ut nihil plane dedisset: Angli tamen non erat eum interfecturi: & ut id fecissent, tamen quota fuisset illa, quaeso, pars crucia- tuum inferni, quibus afficiunturtost hane vitam impii t Cur autem & se suotque liberos & populum ad hanc egestatem ille redegit' ideo sane,quod certo sciebat,non se alioquin euasurum esse carcerem. Et tame
fieri votest, ut quo tempore. flagitium illud. quodcunque sit, admisit, propter quod in
hane tantam calamitatem incidit: securus
plane fuerit, neque crediderit, se Deum o fendisse. Quiduis igitur ille fecit ut e vinculis expediretur: at vero tam nulli fere stat aut pauci admodum principes. qui posteaquam semel aliquid occuparunt quocumq; modo, restituere illud velint. Nam neq; ratio. neque iurisiurandi religio, neque metus
725쪽
diuini numinis, nec aequitas ulla, nec inserni cruciatus perpetui, mouere illos possunt, ut quod alienu est, quod a se ira ala fide possideri sciunt, reddant. lnterrogaui paulo ante, qui inhabiturus iit quaestionem de pol tibus, quis illos accusabit, quis lite definiet. quis poenam irrogabit' Certe querimonia:& lachrym ae mherorum hominia, quos crudeliter vexarunt, item viduarum M pupillo rum gemitus atq; suspiria, quos parentibus atque maritis inhumane spoliarunt, breuiter eoru, quos asilaxerunt & fortunis omnibus denudarunt, Iamentationes atq; plangor, erui accusationis loco, quam illi coram supremo Dei tribunali sistendi. Qui magnitudine scelerum offensus, non semper concedit diu tuiniorem impunitatem, sed illos aliquando verberat prassientibus poenis, ita, quidem euidenter & clare, ut dubitari norupossiti ipsum esse iustissimum impietatis nostrae ultorem. Pleriq; vero Principes, imperiti quidem illi & inconsulti, quamdiu prospera utuntur sortiana, nihil tale metuunt, . sed cum maxime securi sunt omni u rerum, tunc ecce Deus repente illis aduertari uim a lique excitat, de quo minime suspicati sue Iant. Et quon ain eius rei omnibus sere Ii-hrisi ac in his Commeniariis 2ulcberrimis
726쪽
C O MM E NT. LIB. X. 7ox extant documenta, nihil est opus prolixiori de monitiatione. Atq; ut ad finem aliquando perueniamus : nihil est in hac aerumnosa vita potius. Quam ut metuamus diuinum
aere suscipi utur a multis, nimi ritu adam cupiditate & ambitione augescendi. Hane Viam si pollemus ingredi atque tenere, &tranquillius viveremus, & minus amigeremur valetudine aἀuersa, & morte non adeo, formidaremus. Etenim quanta sit vitae nostrae miseria, facile potest ex eo colligi, quod simul atq, mortuus est aliquis, quicunq; sit ille, statim omnes abominantur & exhor rescunt rpsum cadauer, &euolatanima, sistiturque mox iudicio ineuitabili.
727쪽
S. D. VANτΑ sit utilitas hiam hisso m. no dubito, quin satis inteo
ligant omnes vel tenui citidiu rarum cognitione praedari. Et suoniam ad Erustrarione hom te torum,m quib.versamur,maxime pertinet ara
hanc ob causam potissimism rim interpretari: . nu scepmd rco, ut planio o inieliactus ratior. quadam paulo altius mihi repei Ada fandi Et prancipio aut si vi in dua potenti m
b caub am ab ipsas pa ct matre inues Iareo portet, is viaeri si,quantasit motu, natMβ- mel inter potentes principes dissidium ita copo- re,ut no semper aliqua maneant reliquiae Me
728쪽
ET G . DESCRIPTIO. ros , octoginta e vita decessit, telatasuit inferior
surgudia quaeDucatus no e obtinet.Is m pralis captus ab Anglis, apud Pieriones, ac deinde mortuus in Auli acaptium lios reliquit uκ-tuor, Carolum, Ludovicum; s Philippum. Ad Carol m,natu m iorem defatm est primipa rus. Fuit hic erus i, βορropter insignem virturem nominati erit Prudens. In dicii tenda haereditate ,minimo stat , PBilino dedit Burgundiam Aparre acceptam. . Philippus igitur Burgundia Dux, cognomento Furtu es Audax, inmatrimonium duxit. Ludovici Flandria omisis filiam unicam, ct auctus per eam fuit Artem, Flandria, Targando
superiori, quae Comitatus nomine censetur, NA .
uernensi is Ru sensi ditione. Usu cessit Io
annes filius. Regna ut autem tum in Gasi se Carolu sextus, Caroli quinti Eus. Qui cum exercitu profectus, ut Ioauni Britanndae mino - .ris Duci basium facere: τόi ad Cenomanos :peruenit, inter Huitandum , sebito in mentis alienationem incidit. Et quanquam per inter- uada m bum recbat: summa tamen guberna- . tionis erat penes ipsitu patruos. Fratrem iste o babebat Tudoti cum ducem Aurelianum. In ter hunc O Ioannem Burgundia Ducem, Phi-l p udacis Alium, patrueles, oria fuit aemu latio quaedam atque simultas de priscipatu , .
729쪽
ni rationispartes obtineresudent. Aucescent/vero in dies magis at2 magis eo dissimo, Dux Aurelianus.'nocte , quum paucis a o comitaim domum rediret, Lutetiae fuit interse tui caden fecerant. profugerant in ades. qum tum Flandriae Comites ibi, ut plerique al3 iproceres. aliari Mocpostea cognitum fuit habita quaestone. Poridis conueniunt patrui ctropinqui regis: in his etiam erat Burgundia Dux Ioannes. cum, de perpotrata caede graius
insilueretur ab omnibua querimonia: Zituri- rum Dux animaduertit in Ioanne vult&m ars colorem mutari. Secedens igitur priuatim sum
eo amice loquitur: rogat an sit sibi consciui 'Absuspirans, ct in lachramm est Uus, fari
summissos Uef. spepercussores Tum Bituris.
Hei me miserum, ait , qui uno He duos amitto consanguineos. Quiam Egico discedens ab eo, quasi mox rediturin, conscendit equum'pa no comitatu profectuου. incredibili celeritate contendit ad Atritates. ac pontem Uuis, qua transibat . rescindι iubet , iitque ita incolumis
euasit A Coc ectis deinde cvjs, quoniam ct d ploratam regis valetudinem factionibus' bat diuises esse muliorum animos: incursiom-bus Galliam vexabat . . ' Parisiensem populum habebat suis rebus fauentem, eoah δεῖ Lia res tandem fuit poni multam disceptatio- - , vo Carolu sextud, compositioncia cur
730쪽
. ti ai Νι-- ei besium inserebiat. In his ace , bitatibus, coeptum est cogita s de remedio ess lute. Cum' Angli Rothom si obsiderent.eo δε- ducta res fuit, ut viri j data de Buz- ου Θ bim reto Delphinum Galla vocans quipo ea diectus es Carolum. eim nominis Aptimus, apud Monseretum, viginti upra Lutetia milliaribus oppidum,ad consuctem Sequanae Ofona in collocutionem venirent.Ibi tum Surgundio, in c9spectu Delphini, que transierat . furi interem- pti a quibusdam Aureliaci Ducis familiari-bm, quos ad cocisquium Delphinus adduierat, anno duodecimo post Aureuani c. n. Hanc patris necem, Philippin filius, cognomento Eoum ulcisiens foederate coniunxit Anglu, is isiorum adiutus praesidiis per triginta duos annos conti-