장음표시 사용
901쪽
nullam rem talem interuenire. non esse pacem ali uam honestam repudiandam. neque debere ipsum eo moueri, quod nonnulli dieant, ab hostibus oportere pacis inrtium fi ri: quod si velit, effecturum me,ut ad colloquium illi veniant & mique parti sua con uel dignitas. His auditis, ut Cardinalem de
eo conuenirem, iussita qui simul atque rationes &consilium meum accepit, valde re spondit aliene, &ad pugEa omnino spectabar, & quasi certa iam atq; capiorata victo tia confidenter admodum loquebatur.Rumor erat, Aureliae Ducem, si Mediolanum occuparet, promisisse cuidam eius silio, de cem aureorum millia annua. Postridie,dum eo salutaturus regem ante obitum,occurrit mihi Tremolius. huic, quod regi erat familiaris. rem omnem expono, simul rogo, an
ipsum denuo sollicitandum esse puteti Vbii
confirmasset, reuertor ad regem,&praesente Cardinali, priorem orationem rcpero, cohortatus eum ad compositionem. Ibi,
Cardinalis. eam rem ad se, quod esset ordinis: Ecclesiastici, pertinere dicebat. Tu ego, nisi, ageret,ine profitebar esse actura. atque hoc eo dicebam confidentius, quod & regi de ipsius propinquis non ingratum esse scie-bi. cumum dein de Auraicae principi, qui to-
902쪽
tius exercitus erat Imperator, rem omnem
communicassem, ita mihi cum illo conuenit, ut si quid de pace agetem. ad ipsum diligenter omnia perscriberem. His constitutis Iebus, Casale, quod iter bidui sere distat Vercellis profici stor. Eius famil: ae clientes prope omnes, Constantino sese addixeranti Nam ut is administrationi praeesset, pleriq; omnes iudicabant tutissinium esse liberis, propterea quod Salassiorum Marchio sue cedendi ius in eo.agro habebat, quo aius erat periculum, si rerum procuratio fuisset ad ipsum delata. Vbi eo venissent nobilitatis & ordinis Ecclesiastici&ciuitatum primi,a me conuocati, quae regis esset mens at
que voluntas, demonstrabam. hoc scilicet, quam nunc Constantinus haberet admini- istrationem Reipublice, in ea uti permaneat. illi, quod & natura student Galliae, Aquod rex ibi cum exercitu aderat, facile alnsenserunt. Triduo post me venit eo quidam a Marchione Mantuae, deploratu mortem eius sceminae. quae principum est consuetudo. Cum eo coepi conferre sermonem de componendo bello, sine maiori tumultu. iam enim sua sponte res huc inclinabant.
exercitumque rex traduxerat Vercellas, ut
cutea diximus: & ipse quidem in oppi d um
903쪽
se recepit: Auraicae vero princeps, de Comes
Fossensis & Vindiciensis,&Gius, & reliqui omnes militum praesectran castris perman serant. Spes tota exercitus & praecipuum robur eram Helvetii qui Neapoli cum rege fuerant. Nostrates enim milites, propteri oppidi propinquitatem vix poterant conti neri,complures etiam ex iis aegrotabant, Amulti quotidie commigrabant ex castris. Legatum illum, de quo diximus, coepi monere, quamobrem Marchio pacis consilia sequi deberet: scire ipsum, quanto in periculo fuerit, superiori praelio. Quod etiani iis militer, qui ipsius virtuti ac maritis non referant parem gratiam; multos valde mirari. hortabar itaque vrpacis rationem va-beret, atq; idem facturum esse me profitebar. ille, Marchionem ab eo consilio non quidem alienum esse dicebat, sed oportere.
quod alias quoque dictum sit, ut a nobis fiat
initium, eo quod Romanus Pontifex, far Maximilianus, & Hispaniarii rex,& Mediolani dux confoederati authoritate ac potentia regem antecedant. Ad ea respondi. ineptum esse tantulis rebus impediri: quod si antiquissimum quodque tempus atq; more spectari oporteat, ab ipsis debere potius, quam a nobis initium fieri. propter regis
904쪽
ssc PHIL. COMINAE I ra lentiam, quos autem nominasset, ii A-um per legatos agerent. Quod si ipsi ita vi
deatur, nos , t interces res v trin que facturos initium, modo ut in sententia Mantuae princeps permaneat & constanter agat. Ad
eum modum collocuti, placuit, 'postridie
literas darem ad legatos Venetos iis literis, quid inter ipsi inv&me conuenint, recitabam, occasione sumpta ab eo, quod Patauit mecum illi constituerant,ut non semel dixi. Nam & rex operam meam probabat. & rerum nostrai viri conditio pacem flagitabat.
Facile quidem reperi utur, qui rem aliquam perturbent, & dissidiis materiam subministrent: qui vero dexteritatem illam habeat.& voluntatem etiam, conciliandi animos αcomponendi simultates, vix paucos inueni re liceat. Nec enim est omnium, ea quae in eiusmodi actionibus dici consueuerunt Mobi ici, patienter serre. Acceptis meis litetis, .
legati magna suerunt affecti laetitia, simul
nunciabant se breui rescripturos,occum ad senatum Venetum retulissent, paulo post respons una tulerunt. Ad exercitum nostrum deinde vetitit e Ferrariensi familia quidam,& causam aditus habebat per IacobumTri- uultium. Is, cum principe Auraicae velle
colloqui, dicςbat, quod inter legatum
905쪽
D E AEL. NEAp. T B. IIII. si Marchionis & me conuenerat, eoque se mi L hm esse profitebatur, ut idonee caueretur Marchioni,& iis, quos ille secum esset adducturus colloquendi causa cum iis, quos re- gi placeret ad eam rem constituere. Haracum palam dixisset, priuatim coepit adhor- tari regem, ne pacificaret, M timorem ho-stum proposuit, ac breui moturos illinc castra, domumq; reuersuros esse dicebat. Ei sermoni intererat Iacobus Triuultius, qui
φ Mediolani Ducem grauissime oderat ideoque bellum potius quam pacem suadebat. & Ferrariae Dux, odio Venetorum, qui fertilissimam agri partem illi ademerant. ut supra diximus. bellum ipsis inferri cupie
bat. Audita eius oratione, rex me iubet accersiri, R ad concilium defert. an iis qui ad colloquium venturi dicebantur, caueri oporteret 8 Ibi praeter Iacobum Trinullium, alii etiam quos saepe dixi. gratificstes,ut ipsi quidem putabant, Aureliorum Duci, praelium poscebant, & quibus essent in angustiis, acrerum omnium inopia hostes, murutalocuti, confirmabant eos paucis post diebus migraturos. Atq; haec eo confidentius
dicebat quod reliquis omnibus ad pugnam
excitatis longe ipsi post principia sibi cauisnseat. Altera erat eorum sentcntia in quibus
906쪽
S ego sui, qui dicerent, nobis metuendum .isse potius ab inopia commeatus, quam il-llis. qui suo in apro& ditione castra secissent, l& firmiorem esse ipsorum exercitum, quam ut vel a nobis expugnentur,vel rebus despe- lvatis fugiant: qui eiusmodi illorum dissicultates proponant, eos velle regem suas fortunas omnes in periculum deuocare. mire sementia cum in concilio vicisset, cautum illis fuit per literas, L nunciatum, Auraicae Principem Gium,Piennium, & me, poster die venturos ad locum medium inter utra licastra, colloquii causa. Postquam eo deue- mimuS, magno cum equitatu, aderat Mar chio M tu p& Venetus quidam,strat icta-zum praesecius, cumq, peramice salutatum esset utrinque, placuit,. quo commodius de expeditius agi posset ut ex ipsis non ulli po-dtridiead nos transiren t,atque idem a nobit inuicem fieri oportere. Ad constitutu tem pus, venit a Mediolani Dirce, Francificus Per nardinus Vicecomes, & cum eo quidam Narchionis Mantuae scriba. Cardinalem lex nobis adiunxerat, de ubi ventum est ad colloquium, Nouariam, in qua tenebatur obsessus Aureliorum Dux.& Genuam, quae pertineret. ad ditionem Gallis, postulauimus. Ad haec illi, nihil te contra regem, nisi defen-
907쪽
I E RE L. NEAP. LIB. IIII. ggs defendendi sui causa fecisse: Aurelianum eripuisse Nouariam Mediolani Duci, & nostris auiiliis belli fecisse initium: postulata nostra recipi non posse, quantum ipsi quidε
existiment: in ceteris rebus omnibus cur re se regi gratificari. Biduo apud nos com morati. reuerterunt ad suos, & noς deinde
ad ipsos profecti. ut costitutum erat,de N uaria diligenter sollicitauimus,& saltem eo rem deduci optabamus,ut Marimiliani Cmsaris fidei permitteretur eo quod Insubria, cuius est oppidumNouaria Romani est imperii prouincia. Haec enim sola ratio nobis
visa fuit tum idonea, tum honesta. Interim dum sic utrinque commeant internuncii axque legati rex voluit ut in ipsoru castris manerem , ac tandem collegas etiam eo redire iussit,& Ambianorum praetorem atq; Gannaeum iureconsultum adiunxit, ut is latine verba faceret. nam eousque locutus eram
utcunq; Italice. Fuit autem ad huc modum. actio instituta. Simul ad Mediolani Ducis domicilium peruenimus, ipse cum uxore nobis obuiam progressus, excepit. In eius cubiculo erant duo sedilium ordines,in eorum altero sedebant Maximiliani Caeseris dc Hispaniaru regis legati & Marchio Mantuae, A legati Veneti, postea Dux ipse cum
908쪽
et o PHIL. COMINAE Iuxore, ac deinde Ferratiae. Ducis legatus. Contra ipsos, ab altera parte , mos consedimus.Pro iis Dux tantum verba fecit,& ipsorum est consuetudinis, ut placide & distincte loquantur: nos autem tumultuosius fere, & non nun qua bini aut terni simul ideoque Dux aliquando interpellans monebat, ut singuli cum singulis ordine loquerentur. micquid inter nos conuenisset, statim fuit exceptum& literis mandatum astribis, qui, : priusquam dimitteretur concilium, recita- ibant quod ita scripsissent, Italice unus, alter vero Gallice, atque eadem in proximo contientu relegebant, ut eo certius atque fac, .lius omnia perficerentur. Est autem ea ratio valde idonea, cum magni aliquid tra- ictatur. Quindecim dies in ea re consumpsimus,ac primo statim die pactum fuit, ut Au ,reliorum Duci liceret ex oppido prodire,ideoque inducias secimus in eum diem, quae paulatim deinde productae fuerunt usque ad pacificationem. Et ne per fidem Aureliorum Dux circumueniretur, o dem sese constituit Marchici Mantuae. magis ut nobis
gratis caretur, quam ullius caula metus. In primis autem iureiurando nos a legerunt,
ut profiteremur, nihil a nobis callue vel insidiose fieri , ncque compositionem nos
909쪽
eo sacere, ut illum ab obsidionis periculo liberemus. verum agere liberaliter , & qui quid peperissemus, velle seruare. Quo tacto Mareschalius Gius & cum eo quidam missi a Mediolani Duce,Nouariam prosecti, Aurelianum euocarunt, qui paruo cum comitatu egressus, magnam testabatur laetitiam. Sed qui intus erant, adeo vehementeriam aspigeban tur morbis x inedia, ut Gius nepotem suum cogeretur illis dare obsidem,pollicitus fore,ut proximo triduo omnes illinc discederent. Supra diximus de praetore Diuionensi, qui ad omnes Helvetiorum pagos missus erat,vii copias conduceret ad quinque millia. Is nondum reue sus erat cum Aurelianus oppido excederet: alioquin dimicatum praelio fuisset. ut mea sert opinio. Et quanquam certo nobis constabat, multo plures, quam iussi erant, venturos . tamen propter incredibilem mise-tiam eorum, qui obsidebantur, non potuit vlla mora interponi. Mortui enim sunt in ea obsidione . partim inedia, partim aegri tudine & morbis, ad . duo circiter millia: reliqui vero tam erant exhausti viribus atque deformes. ut non vivi, sed mortui potius viderentur.Et praeter Hierosolyma obsidionem,opinor nullos unquam homines ia
910쪽
tanta suis e rerum nece ista aru inopia quod tamen ipsor uin i ndiligentiae tribue dum est, ut non semel antea diximus. Triduo postquam Aurelianus prodi siet, pactum fuit, velis etiam qui praesidio intus erant, egredi liceret. Marchioni autem Mantuae ac Galea
es o Sanseuerino datum fuit negocium. O il los ab iniuria defenderent, ac in locum ta tum deducerem. Oppidum in fide ac custodia ciuium permansit, interposita fide, naeui traderent prius, quam de rebus omni b. con lenisset. Ad arcis defensionem relicti Dei ut circiter triginta milites, quibus Mediolani Dux annonam permittebat, quantum in dies fingulos satis esse videbatur Erat miserabile Ipectare illos qui oppido exirent. nam sic erant amicti & exinaniti, ut eum circiter millia quinque prodirent. vix sexcenti essent ad pugnam atque defensionem Vtiles. Equos prope omnes in illis angustiis deuorauerant,& ubi iam prodissent, in itinere, multi passim, exanimati languo- .re, cum progredi non possent. moribundi: procumbebant, sic ut etiam hostes misericordia in illos uterentur. Nouatia petebant
Vercellas, ubi rex erat cum erercitu, ut an, te a diximus. Inter ueni, cum ex nostris non-