De manumissione servorum apud Romanos

21쪽

A numissisne Servorumdem pro id est m0do sumitu . Ν que id ICtis infrequens est, eodem

enim modo utitur Imp. Instit. f. I. de Tutelis. Caeterum aminus pro protestate etiam sumitu a Pomponio lege a. f. I. D. de O. J. Nec tantum 'ICtis ea vox isto significatu frequens, sed & Oratoribus, Poctis, &Historiographis. Ita enim Cicero pro Flacco in manum , inquit, convenerat loquens de uxore per in manuS conventionem ducta : Sic & Tacitus Αnn. lib. I 3. cap. 14. Exsul Seneca, trunca manu id est imbecilli potestate cui opponitur strenua manus. Eadem significatione sumitur & ab Ovidio in vulgato illo versurAn nescis longas Regibin esse ma

Et Virgilior . FAnte oculos interque manus sunt omnia vestras

Et ita sexcentis aliis locis. Manumissio autem originem ii

in is bet

22쪽

, Romanos. - s

bet ex jure gentium , quippe cum

jure naturali omnes homines liberi essent, nec nota esset servitus, igno ta quoque manumissio fuit, pomquam autem jure gentium servitus invasit, secutum ex eodem jure beneficium manumissionis , ut luculentor docet Imp. pr. Instit. de Li--bertinica. Libertas autem quam per ma- numissionem consequebantur servi, ab initio una simplex erat, eadem scilicet libertas competebat quam h bebat manumissor, nisi quod libertinus esset qui manumitteretu1', quamvis qui manumitteret, ingenuus esset. Teste Iustinianos. 3. Instit. de Libertinis: Omast a primis, inquit , urbis Romae incima bulis una atque Amplex libertas competebat , iaeadem quam hasebat manumissor,

nisi quod silicet libertinus sit, j quim

numittur , licet manumissor ingenuus

At. Et quia libertas una & simplex

23쪽

6 De Ma missione Servorum competebat, ideo nec plures uno manumittendi modi in usu fuerunt, ..ut patet ex eodem Iustiniano , 3 dicto. Postea autem, scilicet temporibus Augusti, duplex esse caepit libertas , justa & injusta. Seneca

de Vita beata cap. 24. Hominibus

prodesse natura jubet : servi liberive sint, ingenui an libertini, justati m.

tatis an ister amicos datae. Suetonius in Augusto cap. F. Servos non contentus multis disscultatibus a libertate justa removisse. Ubi Suetonius exprimens libertatem justam agnovisse videtur non justam, eaqueeu . quam

inter amicos datam vocat Seneca. Quoniam autem liberias, ideo manumittendi duae species. Tacitus , n.lib. ἔ3. .ap. 27. n 2---ittendi duas species institutin esse , ut relinqueretur poenitentiae aut novo b n cis locus. Iustam libertatem consecuti plane plenequeliberi erant, nec ullo servi-

24쪽

servitutis vinculo diutius tenebantur; neque in servitutem retratil, mirant , qui Vero nem ac Derant, seisitutis vinculo adhuc it rebantur , in 1 timem Tetritapcnerant, quod indicant verba T cui et panintentia am momo beneficio

Iocus olim'-reti . Poterant animliberti minus jussa libertate donati, G retrahi in s .itutem , di libertatem a dciminis adhuc e m etare.idque multis de causis . de quibus postea. q. instam libelratem conseque-Bamur tribus manumissiouum ualebis, quas legitimas vocat Tire Philus f. q. Instit..de Libertinis. Via enim manumittebantur & potestate dominica liberabantur. seu vestri Lia vel testamento. in quibus speciebus jam singilatum agemus. Quoniam vero siphra vidimus unam tantum ab initio libertatem suisse, idcirco quoque unam & simplicem A manu-

25쪽

8 De Manuamssione Semorum manumissionem fuisse dicendum cst. Quaenam autem illa fuit ἰ Verisita

mile est fuisse illam quae sit testa-

mento, quoniam ante tempora Semvit Tullii qui censum instituit , te

stamenta facta & per ca servos manumissos dicere absurdum non Videtur. At verisimilius & propius vero est fuisse illam, quae fit censu, nam quae Vindicta fiebat postea instituta est ut docet Livius lib. 2. cap. . & testamentaria demum lege duodecim tabularum confirmata est. Ulupianus fragm. tit. I. f. 9. Ut test mento manumissi liberi sint, lexaII. tabularum facit, da uae confirmat quod datum legatum est. Nec verisimile quoque est ante Servii Tullii tempora quosdam a Romanis manumiLsos, cum ipsus P. R. plurimam pamtem ex servis & fugitivis constaret,& victi non tam in servitutem redacti sint, quam in civium munerum adsciti.. QiPpropter de ea spo

26쪽

Apud Ro=-nox stete quae censu fiebat, primo dicendum arbitror , & primum quidem de origine census, quomodo &ubi& 1 quibus habitus fuerit, & demum qu9modo per eum servi factis ni ciVes.

CAPUT II. I. censius a quo institutus y quare Τ Censores quando creati δquare quinquennalis di Ity

Census quid χ Theophili

error detectus , quomodo facultates in censum referendae J Upiam tax in lege q. s. D. de Censibus Servus in censum relatus

quare liber ' census Agnum

libertatis civis in censum non relatus tibertatem sibi. ad dicabat. . Dissorius, s vel

27쪽

1o De Mani issione Servorum

Deterum an servus in censum Iatus continuo M vero post conditum lustrum tiber si t. Elacetque lustro condito Ii- hertatem ad primum momentum quo in censum relatus est retrotrast. S.

Manumissio per censum facta quando exoleverit Τ . iue us locum saccessit speetes mam Oonis . in Ecclesia facta.

r. ier Ensum , instituit Servius

Tullius 'istus 'Romano m.Rex. 'Florus lib. I. cap. 6. ita de eo loquitur: Ab eopopulus Romanus relatus in censum. Li-Vius lib. I. cap. 42. Censum enim instituit c loqtiens de Servio Tullio

rem saluberrimam tanto futuro imperio : ex belli piscissue munia, non viritim ut ante , sed pro habitu pecuniarum

28쪽

Apud Roma-. Tirma umferem. Ubi sationem adta Livius .quare institutus is, sed non rationes, quae praecipue duae .erant, sutor ut constaret non tantum de .num: o civium, sed .quanta manus pro modo militaris aetatis apta bello esset. Inde itoties apud Livium tu stium eo anno conduum est , ct censi sunt cives zot 9 tot. Posterior erat ut ex professione bonorum constaret

quantum quisque belli pacisque te pore vectigal posset solvere , cujus hic Livius meminit. Habitus priamum est census a Regibus , deinde a Consulibus, qui, quoniam bellis

.eXternis ac saepe internis occupati ierant, nec censui 'habendo vacare

poterant, instituti postea sunLCen- res, ut docet Livius lib. q. cape 8. Sequimr annus haud dubiis Coss. M.

Geganio Macerino iterum, tio Capitolino quintum. Idem sic annus censurae initium fuit, rei a par-- , ori vi orta. Et Paulo .post: Α 6 Ortum

29쪽

De Manumissione Semorum ortum autem initium rei est , quod in populo per multos annos incense, neque disserri census poterat, neque Con βlibus quum tot populorum bella imminerent, opera erat id negotium et re. At entio illata ab senatu est , rem operosam ae minime consularem suo proprio magistratu egere : cui scriba rum ministerium , custodiaeque ct imbularum cura , cui arbitrium formulae censendi subjiceretur: Atque ita tunc creati Censeres populum singulis quinquenniis in censum retulerunt , lustrumque condiderunt, Unde quimquennales dicti sunt Censores auctore Festo. Locus ubi census fiebat , erat

villa publica in Campo Μarito, ubi agi perseveravit usque ad tempora Julii Caesaris Dictatoris, de quo ita

Luetonius in ejus vita cap. 41. Re--

censum populi nec more , nec loco δε- lito , sed vicatim per dominos insula-

Census autem qui δε docet

30쪽

hic Theophilus Romanos ipsos n men situm in charta illa censuali scrupsisse , quod falsum est cum se rint scribae, qui civium nomina incensum deserebant eorumque secutitates scribebant , ut patet ex Livii loco supra allegato. Quomodo autem omnes facultates in sensum d serendae essent, luculenter docet lex q. D. de Censibus. Forma cense alicavetur, ut agrisis in censum referam tur, nomen fundi cujusi ue, in qua civitate ct quo pago sit , ct quos duos vicinos proximos habeat: ct id arvum quod in decem annos proximos satum erit, quot jugerum sit, ct quot arbores habeat , vinea quot vites habear, oliva quot jugerum : pratum quod intra decem annos proximos seritum erit,