De manumissione servorum apud Romanos

51쪽

servo alieno relinqui potest .

debetque tum heres eum servum redimere S manumittere. 9. Lex et Elia Sentia

quando S is quo lata. M u- Meri lapsus. Noluit haec

lex in standem creditorum manumitti. IO ando creditoribusfit fraus 8 11. Bacchovii, Vinnii, F aliorum sententia rejecta , Tacitus explicatus. xx. In libertate Isideicommissaria quando fraus creditoribus facta videtur ἐLibertas semel data non revo-eatur. Facit error detectus correctus. I 3. Libertas

relicta a domino, qui nonsobvendo esse videtur, seu pes suis donec appareat an fraudati sint creatiores . Stalabberi

52쪽

I . Utilitas S aequitas legis et Elia Sentiae. I s. Lex et filia Sentia in fraudem

creditorum unum servum ma

numitti permittit . plures si manumissi sint in servitutem

rebocat. 16. Heres necessam

rius quis P unde sic di 2us Z

I7. Heres necestarius ideo manumittebatur ut ipsius nomine bona testatoris vendan- tur, ne ignominia asciatur desunctus. 18. Lex e filia Syentia prohibuit minori vi ginti annis manumittere nisi causa apud consilium probata. S. 4. Insit. Quibus ex causas: manumittere non licet. resi- tutus , resedia Hottomanni , Bacchoυii S Vinnissententia. 19. e Equitasios et Eliae B Sem

53쪽

36 De Manumissione Servorum Sentiae in hoc capite. ΣΟ. Le gi CAEliae Sentiae nonnulla

tollit Pustinianus. ΣΙ. Imo totum caput auffert irritum reddit. 11. Lex Fusia Caninia quae 8 litera R. a quoin venta Veteras litera Spro R. ussi sunt. 13. Lex Fusia

Caninia a quo se quando lataZ

Raevardi conjectura stabilita , reserisa Contis , Hotto- manni Giphanis opinione.

14 Lex haec quantum numerum manumittere in Testa- mento permiserit 2 Σs. Ingentium familiarum exempla quaedam colle Ia. yeneca φater emendatuS. 26. Lex Fusa Caninia non ultra centum . in Testamento manumittiter

misis. Egregium exemplumTaciti

54쪽

Apud Romanos.

Taciti Imperatoris adductum. Σ . Lex haec voluit ut nomina servorum Tesameum inferantur , cq ut jugitivi non computentur si ineundussit numerus propter libertatem.

28. Legem hanc seustitityustrinianus. Egregium dilirium cursit in eumologia legis

Caniniae. 19. t orientes liberaliores sunt , siserti pistati defunctorum patronorum δε-nus comitantur. 3o. Plautus

Ausonius explicati. Ariasi lapsus.

I. Estamento manumissi: IL beri ut sint, facit lex XII. tabularum. Ulpianus insta . tit. I. g. 9. verba, sunt in lege prima tabulae quintae: Paters milias - Ut seuper pec- turative

55쪽

38 -δώ- 1st e Servorum Darei, itajus esto.' Qiue verba haud dubie corrupta restituuntur ab Uupiano hoc modo : Paterfamilias uti legasit Iuper pecunia tutelave suae rei. Aliter verba & mea quidem sententia melius profert Cicero vel alius quis lib. I. ad Herennium Lex, inquit, Pater familias uti super familia pecuniaveseua legasiis, ita jus esto Ubi per

familiam naud dubie servi intelliguntur , caeterum etsi vox familia legi adsit sive non, nihilominus ad libertates datas Io haec pertinuit, uti patet ex lege 22o. de V. S. cujus verba haec sunt: Verbis legis duodecim tabularum his : Uti legasiis suae rei, ita jus esto , latissima potestas tributa viritur,ctharia instituendi, ct legata Ur lia

2. Testamento porro manumissi libertatem nanciscuntur directam vel fideicommissariam , directam , si ita verba adjecta Testamentosuerint: Stichus

56쪽

Apud Romanos. NStichussimus meus liber esto. lege q.& 7. D. de Μanum. Testam. vel alia quavis so uti modo 'milla fidei commissim olentia verba adjecta se rint , veluti rogo , precor , fidei tuae' committo. Sic e contrario si talia verba adjecta sint, non directam, sed fideicommissariam libertatem consequun- tur, & pendet eorum libertas non tam ab animo & voluntate manumit tentis testatoris , quam a fide haer dis instituti. Neque servus ad libertatem proclamare poterat, nisi assertorem inveniret , qui judicio cum domino experiretur , & sinum liberum esse pronuncini curaret,

quia semus petibnam standi in judicio non habebat, ut abunde testantur Iurisconsilliorum filii , & Terentius in Phorm. act. 2. sc. I. Veri 62.

Servum homnem causim orare gram sinunt.

57쪽

o De Maammissione Servom, Neque testimonii dictio est. Licuit tamen postea hac in causa ut &in aliis quibusdam, cum dominis consistere , vide legem 33. D. de I

diciis. Caeterum quia quandoque non reperiebatur, qui assertoris munere fungi vellet, saepius ex hac ca se libertates peribant, quamobrem Justinianus assertionem omnem sustulit lege 1. C. de Asert. toll. concessitque servis ut suam causam ipsi tueri possent. Coguntur tamen hi

servi fidejubere judicio sisti, si vero

nullum fideiussorem invenire pos. sint, juratoriae cautioni commi tuntur, ut docet Imperator in lege eadem his verbis: Omnes vero qui

pro bbertate periclitantur, si quidem Isummesessorem dare, cum exigi; Sin vero re vera datio hin imossibilis iis est , , hocque judici manifeste

ostendatur, juratoria cautioni committi. . . Po-

58쪽

Romanos. 633. Potest A: libertas dari sub contaditione ut docetur in lege 7. & 8. D. de manum. test. sed non sub omni conditione , inutilis enim est datio quae sub jurisjurandi conditionc fit, teste Ulpiano in lege I 2. D eod. Et si conditio ad duos pluresve spectat, alter vel unus eorum implendo & satisfaciendo conditioni libertatem adipiscitur,ut traditPomponius f. I. legis II. D. cod. Si Stichus 2 Pamphilus, inquit, decem dederit liberi sunto .poterit alter quinque dando liber esse, quamvis

alter non dederit.& a certo tempore dari velut post: annum, biennium, triennium &c. scd si indistincte testator scripserit post: annos , post biennium liber erit, idque & ratio &favor libet etatis postulat, teste Iuliano lege 17. f. tili. D. de Manum. Testam. Post annos , inquit, indistin-tite liber essejussus, post biennium libererit ; idque 2 favor libertam exigit , verba patiuntur. Nisis aliud ρη-

59쪽

Α- De A grammissione Servorum si se Patremfamilias manifestissimis rationibuου is, a quo libertas relicta est, probaverit. Sed non eodem modo ut acerto tempore s1c ad certum tempus relinquere libertatem servo quis p

test, quod notissimi juris est.

q. Testamento porro manumisias libertatem non prius accipit quam adita sit haereditas , nec tamen opus

est ut tota haereditas adita sit, sed si modo ex parie , imo si vel unus hae redum tantum adierit, quod probat lex 21. tituli tapius allegati: Te mento liber esse jussus, tum sit liber, cum adita fuerit haereditas qualibet ex parte: Amodo ab eo a quo liber esejussus est, adita fuerit gradu. Posterius probat lex 23. f. I. D. eod. Testamento data libertas statim competit quam adita fuerit haereduri velas uno ex haeredium. Sed tum oportet, ut libertas pure, id est, absque ulla conditione relictast. Oportet praetcrea ut Testamentum valeat, alias libertas non com petitia

60쪽

Apud Romanos. petit. Postea tamen libertas directa competebat etiam si haereditas adita non esset. f. I. Instit. De eo cuiliberi. caus. bon. addicuntur. Necesse quoque erat , ut mantlmisius Testamento nomine suo indicetur,& si plures ejusdem nominis sint in eadem familia , poterat & debebat Pater familias octi tum vel ejus artificium adjicere, auctore G o lib. I. Rerum Cottidianarum: Nominatim videntur liberi esse jussi, qui vel ex amrificio , vel ossicio, vel alio quolibet

modo evidenter denotati essent : veluti dispensator meus, cellarius meus, co-

cus meus, Pamphili servi messibus. s c. s. Sciendum autem est eum qui manumittit, debere esse dominum ex jure Quiritium , auctore Theo