장음표시 사용
11쪽
12 analogism naturae nuneupant, ac demonstrandae ejusdem nativae simplicitati, veritatique legum et causarum muxime Con
sentaneam esse uno ore cenSent Omnes,
qui non penitus aliena loquuntur, plii Io sopitantes. Atqui in hac quoque Philosophiae parte, quae mores hominum actionesque regit, aedem sane et induetio similium casuum, decisionumque, et confimmata ex iis jurium complexio, et analologia justi et aequi, et naturalium primeipiorum legumque simplicitas perinde, ni fallor, ac alia quavis parte locum habet. At nempe huic tanti momenti veritati perspiciendae satis non est, fragmen ta duntaxat quaedam de jurisprudentia naturali decerpsisse, ac particulas aliis atque aliis delibatas locis, nullo coliperentes nexu , nulla principiorum consensione , nul-Ia deductionum similitndine comparata. degustasse, nisi universa inde a primis naturae fontibus derivata series et continuata progressio jurium et obligationum habeatur prae oeulis, animoque attento et a perturbationibus libero expendatur, volvatumque ex omni parte, ac figatur in mente, firmiterque teneatur. Quae inter homines geruntur quocunque statu, seu primige- Dium quis cogitet, seu adventitium et g
cidlcm , ipsum adeo civilem inter binos
12쪽
cives , coimnunt cos quidem imperio subjectos , libertate tamen civili inter se gaudentes , qu .e denique inter gentes aguntur ceu morales personas liberas, alteram ab altera independentes, eadem prope Sunt negotia, iisdem dirigenda juribus , nempe ad animam, ad corpus, ad res externas, quin nobis adhaerescunt quodammodo, Pertinentia. Vide Τheoplaile, unde similitudo casuum, sartorum, controversiarum Pro-Veniat, quἔe non potest non similia Iura, similes ' decisiones, juriumque ae decisionum similia principia continere. Atque in his iurium analogiam sitam arbitror , ut εimilibus casibus, lactis , controversiis , quacunque hominum societate , aut juris-Prudentiae parte occurrentibus similia primcipia, jura, pronunciata respondere putem. Age nunc , et catholicum de ecclesiastica et politica potestate systema in memoriam
reVOea, utraque summa in suo genere , ut vjunt, neutra dependente ab altera. Quae- εο te, illas eodem tempore recole argu mentandi formas, quas scriptores nostri,
qui catholico se systemati addictos profitentur, identidem adhibent, et prope ad nauseam recoquunt, illum nexum, inquam, illud cavendi jus , illa mixta negotia, illam mediorum ad finem neeessitatem, illa adlaphora, aecidentalia ete. ac si istius-
13쪽
modi argumentandi sermas neque inter privatos homines priiuaeva libertate aut eiu Ii fruentes, neque inter societates aut minores in statu Anarchico, aut maximas persectasque, inter diversas nimirum Ii- herasque gentes ullum habere locum, usumque vides: qualem eaedem inter sacram Ecclesiae, politicamque civitatis potest tem vim habere usumque possint, conficer ac si dein eaedem algumentandi se mae ad singulares personas vel morales applicatae, ad absolutum vel hypotheticum statum, ad minores societates vel maximas adhibitae, nihil sane nisi Hobbesianum bellum gignerent; quid de usu earundem adversus saera Ecclesiae jura cogitabis , quid decides , quid pro nuneiabis3 Atque hoc est, mi Theophile , in quo
pervestigatis naturae principiis, et originibus naturalis juris repertis, indeque derivata conclusionum serie, deducto officiorum ordine, saetaque casuum , jurium , decisionum comparatione, atque inventa iurium analogia merito demum exultaretae triumpharet oratio mea.
14쪽
Expenduntur alia commoda ex disciplina naturalis juris provenisntis. His quidem nunc indicatis, quae temporibus tantum accornodatasnnt, aliae Praetermitti non debent ingentes utilitates, quae ex iustitutione naturalis juris a primis naturae sontibus ducta, perpetuoque doctrinae ordine continuata in discentes proficiscuntur. Saepe eum viris doctis de optimo institutionis genere sermonem habui, saepe de copia et varietate tractandarum rerum, de brevitate angustiisque non solius temporis, sed humani quoque ingenii colloeutus sum. Atque ego quidem, iis
minime dissentientibus, in eam semper abii sententiam, ut nihil scientiarum ea didatis optabilius, atque ad laetendos, quam fieri potest, progresSus maximos accommodatius statuerem, quam si de proposita sibi facultate prae manibus haberent librum, in quo rerum, quas ex Ore doctoris excepturi essent, brevis illa quidem, at accurata tamen, satisque Perse-eta descriptio contineretur, ordine dige sta , justa proportione , 3ptoque nexu par tium concinnata, ut inde arrepta disciplinae , omniumque ejus partium distincta es-gni tione, animoque infixa, siqua deinceps
15쪽
6 ad eandem pertinentia disciplinam oeeur-
terent, ea ad proprias referre Sedes , certisque velut locis asservare possent; quo fieret, ut novarum cognitione rerum non obrueretur mens , sed excoleretur, nec obscurari possent antea haustae notitiae, sed
Perfici, locupletari, extendi. Ae Iurisprudentia quidem naturalis non ea est facultas , quae eoacervatis aliarum disciplinarum doctrinis constet, et alienis quasi laciniis ac centonibus compacta sit; sed ipsa suas radiees habet, sua germina, suos flores et huctus : ipsa per se quodammodo subsistit, non inhaeret in alia scientia: suis nititur principiis, suas proseri conclusiones , nihil ex aliis mutuatur; sed mutuum aliis dat disciplinis, ut adeo , siqua exiStit jurium ambiguitas, aut siqua gravior in scholis controversia agitatur , ea vix haheat exitum, nisi dirimente naturali jure, aut certe quidem consilium , ac velut lumen subministrante ς id quod inultis com-Probare exemplis difficile haud est. Mnl- ta quidem , Theophile, de genuina interpretatione legum, ipsisque ad propositas
quaestiones rite applicandis, acute exeogi. tata sunt a viris sapientibus, et animadversa; sed prieterquam quod ipsae illis interpretandi regulae naturalem maxime pe-quitatem sapiant. exbibeantque, tum nec
16쪽
tisum scitis tutum sine. ductu naturalis ju ris habere mihi videntur. Atque In institutionis, de qua agimus, uti praeclari seu CtuS SUnt, minianeque contemnendi; ita ad exquisitam comparandam doctrinam, qualem depravatio poscit aetatis nostrae, Plane necessarii censeri debent. At ne
Pe spes non est, eos proventuros in Budientium animis , nisi vagam coerceant librorum lectionem, nisi inde a principiis ad omnes ejusdem institutionis partes certa via et ordine procedant, nisi nihil leviter transiliant, nisi insistant in sing Iis disciplinae capitibus, ea animo com- Prehendere studeant, in iis exerceantur. Quapropter cavendum est diligenter, me sim gularibus quibusdam ambiguarum quaestionum disceptationibus ita distineantur ,
Ut praecedentium cognitionum, atque earum , quae consequi debent, nexus abrumis Patur, atque inceptus cursus ea, qua ne- Cesse est, aequabilitate ad finem perduet haud queat. Si pugnandum est, extra ca- 'tra esserantur signa , ne turbetur ordo ea suorum. Non enim is ego sum, qui omnes exercitationes, disputationesque reprehendam , sed eas demum, quae eontinuatae institutioni impedimento sunt, quaeque jacturam temporis et cognitionum perutilium . . Pariunt, resque mom*nti summi intactas
17쪽
Praeterire, aut leviter modo attingere eoagunt. Ad hanc instituendi rationem reSpexisse puto Iustinianuin, cum diceret: Draita videntifr posse tradi commodissime, si
Primo iret ac simplici Dia, post deinde dia
ligentissima atque exactissima interpretatione, siangula tradantur'. alioquin si sta. iiii ab initio rudem adhuc et infirmum antimum studiosi, mulltitudine ac Naristate rerum OneraN'rimus, duorum alterum, aiat desertorem studiorum eociemus, arat cum magno labore, saepe etiam hum diffidentis, quae 'lerumque juvenes aυertit, serius ad , id perducemus , as quod, DClare Nia siclus , siue magno labore, et Sine
Hhim inmmoda Iur rudentiae naturalis soli Philosophiae et raetioni hummiae L. acceptis ferenda non sunt Cave. Teophile, ne aliter, ac ipso velini, aehrpias, quae in audem disciplinae juris naturalis dicta a me sunt. Est ea quidem ipsa per se facultas singularis, .uis nixa Principiis, et qua i Reeunda
18쪽
l eonelusionibus; quae ut per se ipsam eon. sistat, nihil mutuetur ab aliis aetentiis; quin aliis largiter det mutuum. At enim non est totum id, profecis non est soli philosophiae, humanaeque rationis vi ad ἰ εeribendum ἔ nisi enim eelsiore quadam luee ductuque regi se sinat hol inuin imgenium, sere usuvenit, ut ip- ratione Sua cui temere praesidunt , in isdissimos errores abripiamur. Testes hahemusi omnes aetates, omnes nationes, omnes h
minum classes. Inde Laetum fuisse, Ina Theophile exisuinandum est . ut optimi Numinis movidentia , qnae Perpetuo eo sulit humanis rebus, ad ratisias Vim, quae nunquam deerat hominibus , alia Praeterea. i atque alia ad vitae honestatem adminiemia adjunxerit, nempe sua ipsius eloquia, monita patriaretiarum et Prophetarum, diseetatae a se leges, ipsius divinae sapientiae humanam indutae naturam publieulu magisterium, perpetuumque , quod eadem in. stituit, religionis tribunal, ubi non posset
non eertissima de morum' honestate vortitas definiri. Aga pereurramus haec strictim, ut qui rationi nihil non tribuunt in humana regenda vita, quam eadem imbeeilla .it, summoque auxilio meat, ipsis divinae providentiae consiliis de errore suo eonvineantur; qua quidem brevicula recen-
19쪽
sione quaedam veluti origo iurisprudentiae naturalis patefiei.Deus homDiem rectumsecit, inquit Ecclesiastes , recti nimirum, et Iionesti et justi aestimatore in , et SectatOrom. Hoc idem pluribus verbis alio divini codicis libro exprimitur, in quo deprimis hominum parentibus disseritur in liuae modum : Disciplina Duellectris repleuit illos di creauit illis scientiam spiritus et mala et bona ostendit illis - ut Numen sanctifcalionis collaudent - - ut magnalia enarrent operum ejus nimirum ad illustrandam divinam gloriam conditae sunt res humanae; de qua re luculente, ni fal-Ior, tractavi in Institutionibus. De recto hoc statu dejecit hominem gravis noXa, qua non extinctum quidem rationis lumen, sed obscuratum fuit, diminutum, et per turbationibus tanquam n bulis cireumfusum. Unde mox Suecurendum erat caelestibus monitis, doctrinisque; quodqne ipsa Per se rationis vis attingere poterat, id singulari revelatione explicabatur: Sub te. erit appetitus tuus, et tu dominaberis it lius Patrato homicidio , quod dictata rationis satis vetabant hominibus, posuit Deus in Cain signum, quod in omnium
oculos ineurreret et a scelere homines. ab-
20쪽
Ac rytionem quidem omnibus hominibus natura iri pertiit; compertum est tamen, quanta morum vitaeque dissormitas inde a primis temporibus invaluerit; duas in partes scindebatur humanum genus, aliiquei filii Dei vocabantur, probi nimirum atque integrae vitae ex progenie Sethi ; alii filii hominum, iidem inventores artium, urbium conditores, eultores felieitalis eius publieae, quam nostrae aetatis Philosophi identidem in ore habent; sed eaduca illa felicitate, inanique gloria morum vitaeque abem expiare haud poterant. Illud pessime factum, ut hane bonorum malorum, que segregationem divisionemque velliti perlaesi homines saeta pace, ae communis , ut videtur , caritatis obtentu, subIato pietatis discrimine sese miseerent, jungerentque ἔ tum vero Pejor parentibus soboles extitit: gigarites erant super terram
in diebus illis: postquam enim is gressi sunt
filii D, i ad filias hominum; isti sunt ρο-
tentes a seculo viri famosi '' .Eventus mutuae illius communionis caritatisque is fuit, ut iratum Numen totam eam colluviem communi internecione exhauriret, deleret-