장음표시 사용
31쪽
infixeris: verendum tibi haud est, ne , eum doctrinae, pietatique pari studio des
operam, domum tuam Supra arenam aedificare videaris cD , omnique doctrinae vento circumferri debeas , Semperque discere debeas, nunquam ad scientiam pervenire possis c '' . Reliquum est, ut, eum de usu Institutionum mearum, quantum necesse videbatur , dixerim , omnem earum deduetionem eo, quo consectae Sunt, ordiue ponam . ob oculos.
32쪽
C., I. Inquisitio Naturalis Iuris a contempla tione naturati inchoanda est.
I. I e quid obscuritatis pariat ambiguitas vocum , quando ex natura rerum hominisque manare dicimus naturale jus , naturae nomine uni- Versitas rerum significatur extra hominem conditarum , sed quae hominum necessitatis , CommodiIati, honestae voluptati accommodatae Sunt, quae apprehendi ab hominibus , teneri , nsibus aptari possunt. Accuratior homini de ipso homine cognitio est necessaria ad eruendum jus. Eam dat Analysis , singilatim exhibens mentem , corpus , res externas illas , quae homini quodammodo adhaerescunt. II. Homo naturae vinculis qnibusdam adstringitur aliis hominibus , sed nemini propius , quam ipse sibi. Omninin arctissime pendet a Deo , summo Conditore , Gubernatore , Fine ultimo rerum. Is nexiis hoc indicatus loco adactiones hominis applicatur si. IX. et X. ad obIigationes naturaIes β. XI, penitus evolvitur LXI. et binis sequentibus t accommodatur ad statum civilem g.CCXXVI. et sequente. g.CCXXXIV. a fin. Non enim in ea haeresi somns , ut eo acu- tins philosophari nos de naturali jure credamus , quo Iongius ab eo mentionem summi Numinis removerimus.. 3 ,
33쪽
III. Ad Analysin natnrie hominis diversi ejus staIus pertinent, qui segregandi sunt. Statum absolutum non excludere Omnem societatem , itidem indicatur CCLXI III. IV. In natura hominis, in nexu cum aliis , in statibus insunt fines ; in finibus inest a. ordo, a. in quovis ordine insunt gradus , 3. gradibus respondet proportio et accommodatio mediorum. Haec tria summi momenti sunt, et Per omnem iuris disciplinam vagantur latissime. Indi explicatum habet apparens collisio officiorum. XXII. e . De ordine finium cons. XX. de mediis CVII. Is ordo adventitio statu non turbatur CCXXIV. V. Fructus ex praecedente Analysi pro .
C. II. Contemplatio naturas ad cognitiones praeticas hominem deducit.
ca ad practicam cognitiovem cum parum observarent nonnulli, contigit, ut theoreticas veritates pro lege habuerint naturali , istamque citra voluntatem summi Dei posse cogitari statuerent. Vt I. In practicis cognitionibus distingui oportet; I. id, quo regitur actio, a. id, quo libertas afficitur certo modo ; 3. denique id , quo proposita cognitione voluntas cietur, et agitatur. VIII. 'Dictata rationis , quae insunt in hominibus, legis nomen participant. Rom. II. I 4.βi quaeritur , quae vis insit hisce dictatis , reipsa de existentia juris naturae quaeritur, cujus principium theoretica cognitione continea
tur , necessu Est. Diuilirco by Corale
34쪽
IX. X. Deductio obligationum , consiliorum et iurium seu facultatum moralium natu eae fit ex interna relatione ad persectiones s m- mi Dei. XI. Resolvitur obligationis idea , quae , cum imaginaria sit, reducenda est ad realem. XII. Eodem quasi filo deducuntur consilia naturae , ne totum id , quod laudabile aut aequum est , continuo necessitati subiiciatur, repugnante infirmitate naturae hominis. Indentelligitur illud : Da civile neque totum a naturali vel gentium 1 cedit i neque per omnia ei servit. L. 6. D. de I. et I. Exemplum extat
concessae multiplex . partitio est. Expenditur il- Itidi jus ad sinum dat jus ad media. Ceterum quoniam iura data sunt nobis a natura ad fines aptos , nempe ad actiones completas , et noti rati fine quodammado imbutas ; idcirco quaerenti , sitne jus eundi, Ioquendi , movendi marium , pedemve etc. responderi nequit , nisi ad-aendo finem naturae consentaneum e g. sanitatis negotii, molestiae evitandae causa, Actum quoque , si per se finem habet actio, is ab agentis intentione segregandus est, ut tum hac intentione , tum adjunctis spectatis aliud sit ins , alius rectus usus juris. C. t II. Obligationiam ae jurium naturalium
35쪽
XVI. Absoluta et hypothetica , orta eπpactis , dominiis , statibus adventitiis. . XVI I. Persecta et imperfecta. Cons.
CCLXIX. XVlII. Interna , et eXterna ό quae partitio
ad tolerantiae notionem animo informandam pernecessaria est.
XIX. Personalia , quae communicari vesabdicari non possunt: et abdicabilia. . C. IV. Obligationes et jura naturae reducuntur , ad unum princistium generat . XX. Muum maxima sit Doctorum in statuen- do ejusmodi principio dissensio , ei componendae quoquo modo nulla aptior Videbatur via , quam si in originem et causaS. dissensionis in
. XXI. Principium cognoSccndi, de quo uno quaestio esse fotest , ipsa St/tuitur natnra , nimirum complete sumta et sic quidem ab haethesi non magnopere dissentiunt ii , qui in divinis perfectionibus principium collocant. iER principio iuris ; proprietates ejusdem manant. . XXII. Notio et regulio de apparente col- Iisione legam et officiorum , nempe ex ordine
et gradibus finium. XXIII. Hobbesiana Hypothesis de nainrali
juro. Eam velim expendant diligenter scrutatores jurium, et uti in iis conserant argumentandi formulis , quibus hodierni Interpretes Sacrorum jurium identidem rituntur. λXXI Ρusendorfiana socialitas non Cori- temnendas de socialibus ossiciis animadu si onus Continet. Sed hoc quoque loco distingui debent ordinev et gradi is finium.
36쪽
di humanis actionibus non modo juria et obli- gationes , Sca Praeterea adjuncta aearia ets-nes agentium jectari debent , ut habeatur
XXI. I)otiones et principia hactenus indicata eo pertinoni , ut de actione in se, sive EN objecto , ut' ajunt , spectata, primo disquiri deb0at , bona an mala sit. At constat vel ex theoretica Ρhilosophia et Mechanica , quanto Pere a theoria' abludat pravis. Id in re quo inemorali usuvenit , in qua ad internam actionis Iaonitatem agentium fines et intentiones , ae Praeterea adjuncta varia ac edunt. Condynsavi hoc loco ea , quae multis Verbis didia cuntur ascriptoribus moralium rerum. At Vocabulorum multitudine nihil recte conficitur in d: si ἰ-plinis. Illud potitis curandum , ut notiones ab-Stractae , principiaque generalia singularium ca-
sunm proposita indiactione cIareant, et discontes assuefiant , abstraCta ad concreta reducere , et in concretis intueri abstracta. Fit enim , ut homines in mundo et ph Isico et morali ' versentur medii, quin ad phaenomena , qu M. Per petuo eveniunt animum advertant. XXI I- Circumstantiae actionis. XXVII. Finis non tam actionum , quam ι
agentium. Exemplum extat g. CCCI.. XXVIII. Actio indisserens. Dd ferens vel adlaphorum alio longe significatu appellant di luci larii nostri. Quando enim de negotiis religionis , et pietatis exercitiis agnnt , in numerum rerum indifferentium conjiciunt, quidqti id
ad sempiternam obtinendam salutem absolute necessarium hand est, etsi idem maxime pium
37쪽
sit , Sanctiunque , a divino ipso Servatore Ianda
tum, a Sancti SSimi S Viris comprobatum, Iongo usu com firmatum , proindeque summe iὸoneum illi explendo Ρrincipis Apostolorum praecepto : Fratres magis satagite , ut Per bona opera certam vestram vocationem et electionem faciatis.
II. Petr. I. Io. Atque haec adlaphora citra detrimentum imminni , tolli , immutari possv censent , non ecclesiastica tantum , sed profana etiam poteState , quae negotia religionis cum fine civitatis eonciliare obligetur. In idem cadit , atque eodem proposito excogitata est di stinctio inter essentiaIia atque accidentalia negotia et jura Ecclesiae. . Cons. I. LXVI v. e Atque hi quidem , si de prosanis , et caducis
rebus , quae non durae necessitati duntaxat, sed commoditati quoque , et honestae jucunditati accommodatae sunt, similiter , ac de Sacris Sentirent, statuerentque , profecto jam glandibus Vesci, et equitare in arundine longa deberent. C0nserant , quaeso , sempiternae salutis divinaeque religionis gravissimum momentum cum inanitate caducarum Oommoditat lim , atque dcthis tantundem detrahi sibi patiantor, quantum dis illis decerpi , atque abradi cupiunt, tum
vero haud longe abΘrunt ab exsequendo Apo-atolico monito : Habentes alimenta , et quibus tegamur , his contenti rimus , - - nihil enim intulimus in hunc mundum; haud dubium, quod nec auferre quidquam Podsumtis ; nam qui νο- Iunt dii ites sieri , iueidunt in tentationem , et in laqueum diaboli , et desideria multa λυ- tilia et nociva , quae mergunt homines in interitum et Perditionem. I. Tim. VI.
38쪽
C. VI. Posita moralitate completa aettonum , Proecipua earum aseetio est imputabilitas.
propria ei,t iurisprudentiae. Quando enim Ieges generales ad speciem facii applieantur, videndum est Saepenumero , utrumne et quatenus alio imputari possit. XXX. In quos actus cadat imputatio , in quos non cadat. XXXI. Ex parte inteli ctus imputatimeti obstat ignorantia. XXXII. Ex parte voluntatis imputatio poscit voluntarium ; cujns mouiplex et memorabilis partitio est. Notio quidem ejus, quod iudireete voluntarium dicimus , satis frequentem usum habet. Negant, potestates binas , quae supremae snnt in suo genere, et independentes , qualis est sacra et profana potestas, alteram in alteram vel in directe quidquam posse.Et tamen se- eundum dilucularios plura potest civilis potestas circa res sacras; quare 2 propter nemum , inquiunt , quem Sacra cum prosanis habent. Quid est hoc , nisi indirecte posse ΤXXXIII. Coactio obest imputationi. XXXIV. Anne metus quoque 3 qualis , quantusve TC. VII.
Non modo suin cuique actiones, sed aliorum etiam Fovo imputatur.
xxxv. Contingit non raro, ut in ea
dem actionem consentiant, vel conspirent plu-
39쪽
res ; ac si homines adventitio societatis stata copulati sint, multo etiam cit,us et frequentius usi venit, ut aIterius actiones alteri adscribi possint , debeantque ; generatim ergo et magnitudo et modns istius veluti influxus explicandus est, qui ab aliis in aliorum actiones fit. XXXVI. Modus est multiplex , ac primo iussio et mandatum. XXXVII. Dein consilium. XXXVI lΙ. Consensu S. XXXIX. Palpum. XL. Receptus. XLI. Participatio.
XLII. Hi quidem positivi erant modo : alii
sunt negativi. C. VIII. In moralibus actioni,tis spectatur quantitas mora litatis caruit m in ses , et relate ad imputatio racm , atque Gil G ut m.
. XLIII. Bonitas et malitia actionum , eique
respondens laus , aut Vituperatio , praemium antsnpplicium , majora esse Vel minora , eNaggerari aut elevari.possunt. Inest ergo in moralitate actionum notio magnitudiniS , Seu quantitatis ; cnjus determinatio quoddam 'Matheseos genus est quo examinari, ac definiri potest: i. Pondus ac Romentum actionis in honam, malamve partem : 2. mensura , Ob quam Commodum actionis , ant incommodum late patet, vel Contra : 3. uumerus actionum generis ejusdem. Casuum conscientiae eXplicatores, ut obligationum , ita et peccatorum velut mathesin quandam sibi propriam . lacernnt. Hoc autem loco generales indicantur Causre, eri quibuS morabutatis quantitas angeri , minuive potest. λ
40쪽
- XLIV. Ipsarum actionum aliae aliis meliores sunt, aut peiores , specieque differunt. XLV. In eadem specie insunt imputationis gradus. XLVI. Pro adjunctis quoque variis crescit aut decrescit moralitatis et imputationis magnitudoia XLVII. In factis , sen actionibus singula ribus omnis quae antea enumerata Sunt, una
Iloralitas actionum , et i utario etiam maxime refertur ad con Sciantium cujusque.
XLVIII. Imputatio actionum non in foro tantum e literno , sed interno quoque fit, cujus plurimam rationem habent sacri canones. Famosa probabilis mi controversia longo iam tem Pore non argumentis Solum , sed conviciis etiam et calumniis jactata , propriam sedem , quod mirabuntur nonnulli, in disciplina iuris D turalis habet ; haud aegre tamen a prudente quovis duris consulto Tlleologis ceditiar ; quamquam praescriptionum iura diversas inter disciplinas haud magis fortassis , ac inter diversas
gentes obtinent. XLIX. Posci tamen instituti ratio , ni primo notiones conscientiae , Variorumque dictaminum , qu e nominantur hoc loco , quan tum , necesse est ; eriplicentur. L. Dein assectiones conscientiae antecedenti , ut Vocant, quarum mentio etiam in s eris fit CanonibuS.