De usu et systematica deductione juris naturalis et ecclesiastici publici comentariolum cum parergis positionum ex jurisprudentia naturali et positiva quas præside Jac. Ant. Zallinger ss. theologiæ doctore ... solemni disputationi subiiciet Sebastian

41쪽

LI. Denique naturales et inconcussae do illa conscientia obligationes. Lli. Ex quibus controversiae indicatae sta

tus enascitur.

LlII. lion praetermittendum aliud est conscientiae genus , quod consequcua nuncupatur. C. N. Alia est humanarum actionum a ectio , qu malidi dicuntur, aut nulli.

LIV. De valore gestorum astrunm dubitationes gravissimae et frequentes Iites , quae in durisprudentia civili et canonica proveniunt multis locis , ad ius denique naturale devolvi debent, aliter exitum non habiturae. Unde generales notiones , principiaque necesse . est stabilire , quae, fateor , non nullo egent acumisne , ut satis perspiciantur , apteque applicariqneant. Generatim , si, valeatne actus , an nullus fit, quaeritur ; eius substantia , seu forma spectanda est, ondecunque definita , ac vis nominis expendenda , quod modum complenum exprimit, ni Dialectici nuncupant. LV. Dein ratio habenda juris seu niculistatis moralis , qua pollet , qui actum gessit. LVI. Plaeterea consensus et Voluntas agentis. LVII. Denique id , quod materiam actionis dicimus , vel quod ab agentibus in pactum deductum est. LVIII. Ex hisee principiis dirimitur controversia de valore actuum , qui vi , inelusve cansa gesti snnt. LIX. Passim hodie generalis agitatur qua stio de actionibus , quae prohibitae sunt ; uir anne eontinuo pro nullis haberi debeant.

42쪽

C. XI. In numero naturalium OLFAOrnm ea primum sibi Mindicant locum, quae Summum Deum ac religionem Proximo attingunt.

m. i ii tueundum est viro probo, illum

investigesre arctissimum neNum , quo natura omnes nos ac singulos eum divina atque aeterna et persectisssima mente adstrinxit ; ita idem facere diligentissime pernecessarium est. Sunt enim, quae nostrorum est labes temporum, qui naturalia iura citra mentionem doesiimmo Deo definiri a se posse non erubuerunt gloriani , perinde, imo etiam multo faI- sitis , ac siquis familiae , aut civitatis jura citra mentionem de samiliae aut civitatis capitis explicare vellet. Sed hoc quidem modo penitus manea fit disciplina naturalis inris , et infirma quin perniciosa monea quidem , utpote destituta summi momenti de colendo Deo naturalibus ossiciis ; dein insi a ; quia valdissimis internae obligationis disprutis vinculis , vehit incisis nervis flaccescat , necesse est denique et perniciosa , quae id demum efficiat, ut Praecipuis actionΗm momentis a caduca petitis felicitate , non possint non deprauri discentin m animi. Quapropter , quae jam f. II. indicata sunt vincula , quibus ab ipsa natura adstringimur supremo Numini , latius hoc eriplicanda loco sunt ό ea triplis esse generis di- . Nimus ; I. Nempe ex Creatoris idea provenientia. LXII. Ex ratione Gubernatoris . LXIII. Denique Finis ultimi rerum , maximeque hominis. LXIV. Ex his officia theoretica erga sum in mum Deum primo omnium Proiluunt.

43쪽

LXV. Dein practica ; non modo Interna, LXVI. Sed externa qrioque. Ac Cillans quidem entern ris supremi Numinis , quibus maXime ac tibi S - contineatur ;LXVlI. Do in , quibus nitatur rationibus ex natura lietitis , difficile demonstratu haud est. LXVli I. Ex dictis notio religionis esΠOreScit , atque evolvitu . l. XIX. Deceptrices quoqne de nain rati re- .ligione ideae expurgantur , transiturque ad re- velatam ;LXX. Cuius et investigandad , LXXI. Et seligendae. LXXII. Et profitendae gravissima naturae obligatio patefit. LXXIII. Appositus hic est secondum rati nis dictata' definiendae Autonomiae Iocus ;LXXIV. Eiusque ex iisdem principiis reprobandae. LXXV. Ossiciis religionis opposita respon dent delicta. LXXVI. Quomodo officia erga Summum Deum , ad res , et loca , et personas eidem dicatas et consecratas sese exporrigant indicandum hic potius quam explicandum videbatur.

seia hominis erga hominem numero , Pondere

LXXV II. O ineli, erga summum Deum

obeundis a nesactus, haud ita facile in iis delinquet , quae sibimet a quovis , aut hominibus aliis sunt exhibenda. Nam illas etiam actiones, liliae nosmet , aliosve homines attingunt pro

44쪽

. . sx me , ad divinas resem persectiones , ostensiim est. In his igitur prima ratio suppetit , cur, quod sibi quisque, aut aliis debet , solerter pretostet officiu in . Unde consequitur , ut officia religionis erga infinitum Numen non solum dignitate , sed etiam momento , atqΠe Ordine deductionis prima , praecipuaque censeri debeant. Errant sane , et enorme quantum a Vero aberrant, qui neglecto divino cultu , et insuperhabitis exercitiis pietatis , caritatem , iustitiam , fidem , temperantiam hominibus ingenerari posse opinantur. Cum vero latissime pateant hominis in hominem offcia , variique generis sint , recursum est ad analysin naturae hominis, ex qua discere possumus , Bd suas quamque doctrinam referro sedes , debitoque ordina

collocare. ε

LXXVIII. Vulgo quidem segregari s stet eorum tractatio officiorum , quae ipsi nobis , et quae aliis praestare jubemur ; sqd ad perspiciendas rationes sundamentales , quaS Vocant , o ficiorum , perquam conducibile visum est, ut in unum locum restituerentur , quae male distracta sunt. Nam et natura Communis est

Omnium nostrum ; proindeqne eadem officiorum istiusmodi origo est. Dein si quid averSamur , quod in nos ab aliis committitur , ne quid tale aliis faciam iis , nostri ipsorum amor nos dOCet, uti et siquid nostri gratia ab alii, fieri avemus , ut idem mei Vicissim praestemus aliis, na

tura nos commonefacit.

LXXIX. Amor cujusque in se , aliosqu. et principium est officiorum , et in numero eorundem ; sed nempe disjungere oportet praVum ,

et rectum amorem.

LXXX. ordo quoque istiusmodi ossiciariam

praescriptus est a natura. Duiligeo by Corale

45쪽

LXXXI. Unde primm est hominis in hominem officium de sempiterna, ut ita dicam, captanda beatitate et purganda,perficiendaque mente. LXXXII. Proximum est de vitae conservatione , et incolumitate.

LXXXI H. Ob quam causam naturali legi repugnant Autochiria , homicidinm , abortus etc: LXXXIV. Quoniam dein natura praeceptis suis existimationi cujusque , et famae consulit, notiones eo pertinentes in primis explicandae sunt.

LXXXV. Ex quibus consectaria profluunt

non contemnenda.

L XV l. Expenditur jus tuendi famam et

suam et alienam.

XXVII. Dein obligatio ejus conserva tionis , quatenus pertineat. LXXXV tu. Vix quidquam seVeris, et immutabilibus naturae aut potius summi Conditoris legibus indiget, ac lingvae usus, et facultas sermocinandi ; cum , ut S. Jacobus inquit, linguaia nullus hominum domara potest, inciu etiam malum , Plenum veneno mortiforo. Jac. tu. 3. Dubium non est , easdem leges ex gravioribus multo causis ad licentiam scriptitandi pertinere. Sed dilucularii nostri respondere mihi Videntur e Labia nostra calami nostri a nobis sunt ; quis noster dominus cst 3 Psalm. XI. 5. LXXXIX. Naturalis est qu. edam arcani tenendi obligatio. XC. Nulla est, quam auctores quidam excogitarunt , inter salsiloquium et mendacium diruferentia , spectando malum usum sermonis. XCI. Neque ob id curiose criivis interroganti continuo mens plane aperienda est. Usus equivocationum, ni Vocant, Sensibilium, et stratagematum iisdem nititur principiis at cautionibus

46쪽

C. XIII. Specialia o retia hominis erga hominem

determinae tristis favor Necessitatis.

minis componitur , diversis item, quibus gaudere potest, generibus bonorum , totidem respondent genera miseriarum , aut certe discriminum , quibus identidem homo subjacet ; actum necessitas agendi qoidquam aut omittendi incidit, quod alio tempore non ageretur , nec omitteretur. Huic necessitati favores quidam a natura concessi sunt ό simul. tamen per natura-Ies cautum est leges , ut serbato finium ordin' , et praetermissis , aut etiam abiectis vilioribus bonis , ea , sinae praestantior3 sunt, Consectetur homo ; dein neqitu temere fingatur necessitas , quod non infrequens est. Avaro homini perpetua colligendi pecunias ante oculos obversatur necessitas ; eoquod in proposito fine de comparandis vitae subsidiis aureum mediocritatis gradum non videat, certe non teneat. Denique naturae praeceptum est, nes tui quis Viis necessitati mederi quisquam curet. Hoc ergo loco generales illae animadversiones , quas principio fecimus , de ordine , ac gradibus finium ,

aptaque mediorum accommodatione praesentimum usum habent, ac quo crebriores sunt necessitatis obtentus , eo magis res enucleanda est.

XC m. In primis qualitas necessitatis , ejusmque varii gradus indiearituF ; est enim alia communis seu unlgaris , alia gravis, alia extrema. XCIV. Natura lavet necessitati , dum aliissim Aiter non laborantibus obligationem opitulandi imponit ; unde quaestio lacti de praesenti necessitate ejusque gradu , dein quaestio juris

de obligatione succn vendi exor'tur.

47쪽

CXV. Quo Ioco tria spectanda sunt : sa cultas succurrendi, modus, et necessitati S gradus. XCVI. Ex quibus certae regulae destuunt. XCVII. Et quoniam jus necessitatis e sistrictan interpretationis, . XCVul. per illam , etsi eXtrema sit , communio bonornm reduci non Videtur. XCLX. Aliud est necessitatis genus, quo conservatio vitae nostrae cum vitae alterius Conservatione colliditur , idque veΙ tristi casu , et citra homi nnm Culpam C. Aut ex iniusta alterius aggreSsione. LI. Quapropter de justitia cruentae de sensionis disceptandum est. CII. Pro rerum autem et temporum varietate istiusmodi vitae suae a defensio aliquando praecepta, univerSe concessa est ; fieri potest , ut vetita censeri debeat. ', CIII. Eadem est disputatio de defendenda membrorum integritate , libertate , pudicitia. CIV. Demum de jure fortunas suas defendendi non expedita qtiaestio est. CV. Haud paulo aliter de famae defensione est disserendum ; quo loco manifestis iterum exemplis palam fit, quam pessime abuti so- Ieant homines illo versabili dicto: Jus ad finem dat ius ad media. CVI. Proprius hic est de duelli moralitate disputandi Iocus. Exponitur ej in notio , et genus multiplex. C, II. Cum universe praeter ordines , gra in sque finium , mediorum quoquo sit consideranda ratio , jure quaeritur , aptane honoris tuendi aut reparandi via censeri duellum possit. CVIll. Cum autem nequaquam possit i concluditur naturali juri id repugnare.

48쪽

c. XIV. Uti yleraque hominum nesolis, 3ic et Plurim i

seia veraantur circia res externas ad Nitis humantiu necessitatem , commoditatem , bone stam jucunditatem necessorias.

cIX. Indagati origines eorum jurium , quae

in externis rebus ad vitae human e usu in Con ditis a natura attributa nobis sunt, redeundum est ad primaevum earum statum , qui alius no erat , . nisi communio rerum negativa.

CX. Inde recte philosophatur quisque do recessu hominum ab ea communione i justusne luerit, et approbatus naturali jure , aut Plane praescriptus. Indicanda vero et tollenda est hoc loco ea ambiguitas sermonis , aut salsa opinio . qua naturali obligationi adscribitur , si quod unicum est non natara, sed tomporum ratio ne remedium , quo naturali obligationi satisfiat. Similis se osseret controversia CXClV. de origine civilis status. CXI. His praemissis disquisitionibus notio Dominii exponitur. LXII. Eiusque consectaria enumerantur. CXIlI. Dominium acquirendi modus duplex , primigenius aut derivativus. CXIV. Primigenius est occn Patio. CXV. Et acceSSiΟ.CXVI. Cum hisce modis sublata sit communio rerum 3 nullaene ejus reliquiae superstites sint , interrogatur. LXVII. Aut jura ex primaeva communio

ne residua. t

CXVIII. Inde ordo ducit ad indicandos m. dos aeqnirendi derivativos. ε . ..

49쪽

CXIX. In horum numero utrum lastamen ta sitit recensenda, quaeritur. CXX l. Difficilior est decisio de successio. ne ab intestato inter parentes et liberos ;CXXII. Inter quos ipsa videtur natura honorum communionem constituisse. CXXIII. Praeter verum dominium , de quo hactenus actum , adiud ejus genus, quod interimisticum vocant, est admittendum. Eius fundamentum situm est in rerum human rum instabilitate , et justa bominum ignorantia. CXXIV. Ex principiis naturae dirimi potest celebris controversia de fructibus virtualiter extantibus a possessore bonae fidei restituendis.

CXXV. Longe aliter de possessore malaesdei jus naturae decidit. CXXVI. Denique Usucapio , utrumne n turalis an positivi iuris creatura sit, quaeritur, hoc est, utrum natura , an legibias arbitrariis ad modos: acquirendi referri debeat. CXXVII. Explicatis, dominii et possesionis iuribus delicta iisdem ma ime opposita inno

tescunt.

Jura et obligationes ex Paetis et contractibus Provenientes.

cxxviii. I aeta et eontractus ad modos

acquirendi derivativos pertinere , non videtur in dubium posse revocari ; etsi sontingat aliquando , ut ex iis jura proveniant, quae antea non extiterant, ut fit constituto primum jure Pignoris , aut imposita lando servitute. Plaeet

Grotii sententis , asserentis , jus illud , quod

50쪽

in alterum transfertur ope pacti, Virtute qua dam penes transferentem antea extitisse. At Pu-fendorfius totum istud dubium explodit de I. N. et G. L. VIi. C. III. n. 4. disserit eis Valde puerile est credere, in rebus moralibus, quando jns quodpiam , aut quaevis qualitas moralis in alterum collata dicitur , necessum esse, ut eadem prius alicubi separata existat ; quia potius jura et alias qualitates morales mutua Voluntatum conspiratione per pacta resultare, in aprico est. Similis disputandi subtilitas in controVersia haeret, qua origo maiestatis civilis indagatur. cons, β. XXIV. In proposito igitur argumento notio pacti primum exhibetur. CXXIX. Substantialia pacti eri jure paciscendi , consensu paciscentium, et materia Paeti pendent ; quae expendenda sunt ob eam Bausam , quod in quavis contractuum classe ac specie insit ratio generica pacti , ejusque substantialium.

CXXX. Formam pacti efficit conditio , CXXXI, Dies pacto adjectus: CXXXII. Modus, arrha, causa, demon stratio , disjunctio, CXXXIII. Esseetus pacti est obligatio , a ius productum ; ubi generatim de servanda pactionis sds agitur, CXXXIV, Ab hisce generat bus ad classes

contractuum descenditur. CXXXV. Et species ac quasi familiae contractuum continua disserentiarum serie enu

merantur.

CXXXVt In specificis contractuum determinationibus insunt substant Ialia , naturalia , accidentalia. CXXXVII. Hisce expositis demum Ostenditur , quomodo leges pactorum et contractuuu