Pastor sive pastoris optimvs vivendi agendique modvs, per Nicolaum Hemmingium

261쪽

237ritatis , salutis quod Deus sit ad tu. Uandum promtus sua natura quodUilii soli omnis gloria sit tribuenda.

XVI.

Qtiod autem haec Dei cognitio sit pars fundamenti cultus Dei, testatur ipse Deus Isaiae I'. Cognoscent Aeogyptii Dominum in die illo, o faciisent acrificia Sc oblationem , Oueabunt plota Domino ac reddent X V PLCognitio nos ri, quam dixi alteis ram partem esse fundamenti cultus

Dei, ex trium xerum contemplatione petenda esst nimirum e fine creatio is nix, ex Virium praesentium aestimatio, ne e facilitate lapsu in peccatum. XVIII.

Finis docet Scium, quod est re, ferre imaginem Dei insincera picta ted iusticia vera vires praesente do i

262쪽

238cent, quod praestare Deo debitam

hedientiam minime valeamusci lapsus frequentes nos admonent fragilitatis nostrae o infirmitat1S. XIX. Harum rerum consideratio non hypocritica, facit, Vt omnem glorianis di materiam abiiciamus, ei nos soli diis Uinae bonitati committamus, omni stis

ducia salutis coniceia in lium Dei Dominum nostrum Iesiim Christum Nam ipsi fons ille est, de quo Pater coelestis vult nos aqua saluti haurire.

Tertio loco proposui cultus Deidcfinitioncm certam tenendam esse, qualis est haec. Cultus Dei est opus mandatum a Deo, factum ex fide, celebratione gloriae Dei principaliter. X I. In hac definitione sunt tria, quae necessario coniuncta sunt in vero Dei cultu:

263쪽

cultu opus prsceptum, fides, celebrautio Dc1. Nam si unum ex his cm se. vi S, aetio quantumuis speciosa, non habet rationem cultus Dei. XXII.

praeceptum est materiatus Dei, sin qua cultus Dei esse non potes . Verum si quis peregrinam maotcriam abs ituat, cuItus Dei non eo rit. Vt inuocario sancitorum es opus,cclebrare tu am si optas, rosarium P cragere est opus sed quia a Deo non sint praecepta, non possant esse materia cultus Dci, sed impiae potius supersi itioni S. X I. Secundum, quod neccssiario requioritur in ratione cultus Dei es fides Nam opus praeceptum non si cultus, nisi fides sit eius est ectrix. Cassius suisit Zenocrates , ast iis fuit Z Ioseph: utrique eas ita erat praecepta . Sed

quia ille fide vacuus erat, eius castitas

264쪽

non fuit cultus Dei huius vero, quia fides praelucebat, cultus Deo gratissitismus, qui in gloriam Dei in tota Aegyopto cessit. Similiter Dauidis militia cultus Dei fuit, Scipioni minime. X XIIII. Qtio aulcm fides neccssario re

quiratur, Vt quae formet opus, multae sunt rationes. nullum opus

placet , nisi prius persona placeat,

placet autem fide. SECUNDA, opus non placet nisi sit iustum muneautem ut persona iustificatur fide, ita opera, quae facit iustifilatus, iustallais hentur propicr fidem. TERTIA, si de facit ut voluntarium sit nostrum obsequium,ac non veluti coactum iis nis legalibus, quod in cultu Dei reis quiritur. Q fidos facit ut pus exicrnum sit spiritualis cultus Oportet enim omnem Dei cultum pia ritualem csse. T A , dissi rentiisam facit fides inter cultum verum

Dei, o alias omnes superstitiones

265쪽

inella ne ei

verum

SEXTA, fides tegit desectus operium infirmitates multas, quibus alioqui

contaminaretur cultus Dei. XXV. Proinde omne opus, cui non praeolucet fides, siue praeceptum sit, siue liu herum: impurum, silperstitiosiim, carnale est. Impurum, quia ex impuro corde proficiscitur insperstitiosum, quia non regitur fide: carnale, quia spiritu Christi destituitur. X X VI. Pharisaeus in Evangelio Iiberalis fuit in pauperes, fuit castus fuit soαhrius, ex iuste partis vixit. Haec, si Praeceptum tantum consideres, praeoclara fuerunt omnia sed quia Vacusus erat fide, omnia ista sunt impurita. te animi contaminata, alc ideo abominabilia coram Deo. Contra autem Cornelii aulici eleemosyna, Castitas, sobrietas, iusticia, placuerunt Deo, Vt

spiritualis cultus. Nam praelucebat soCeo. R Hinc

266쪽

et a XXVII.

Hinc facile est iudicares, quid sit

sentiendum de operibus, quae Papa ut cultum Dei, tyrannide, sophistica, echypocris tuetur qualia sunt, Onatastica vita, vota impuri coelibatus, ara qua lustrali aspergi, inungi unguento pontificii, inuocare sanetos , peregriunari ad loca longinqua religionis exopo, adorare reliquias sanctorum, misi Lare pro vitiis c mortuis, circumgeα nare panem , reponere panem intra cancellos ut adoretur, o eius generis pene infinita quae omnia sunt peratissimi characteres Antichristi. XXVIII.

Huiusmodi ital Papalia opera qui ponit in cultu Dei, quid sit cultus Dei nunquam didicit. Nam nihil in ta est,

quod ad cultus Dei rationem pertinet. An non aperte contra regulam supra traditam pugnant An non omnibus partibus destituuntur, quae requirun*tur in vera cultus Dei rationer Quare

ista

267쪽

im citiira ai

Fuasea 3 ista relinquamus Satanae Toparchae, laoc est, Antichristo socios sequamur facem verb1 Dei, quae sola nobis eo ram viam cultus salutaris monstrat.

XXIX.

Tertium definitionis culius Dei membrum fecimus , Ut opus praece*ptum ex fide factum, tendat in celeishrationem gloriae Dei. Vt enim a fide proficisci debet omnis culius Dei sic tendat in gloriam Dei principaliter necesse est, ita ut gloria Dei sit himus sinis operis.

XXX. Hoc confirmatur Isaiae dicto Om. ne qui inuocat nomen meum,in glo*riam meam creavi eum, formavi eum, feci eum. Et Dominus apud Matthaeotim: Sic luceat lux vestra coram horiminibus, ut glorificent Patrem ei strum coelestem. Huci illud Auguis stini aduersus Iulianum Noueri ita

268쪽

aqqdiscernendas esse virtutes officium autem est, quod faciendum est sinis Vero propter quod faciendum est. Cum ita si acit homo aliquid, ubi pecocare non videtur sed non propter laoc facit propter quod facere debet,

Peccare conuincitur.

X X X LEtsi autem ultimus d principalis finis cultus Dei, est gloria Dei tamen nihil prohibet gradus ste mediorum finium, qui ultimo destinantur. Daviiiid militat , ut defendat ciues defenodit cives , ut incolumis sit respublica et vult incolumem rempublicam, ut doraetrina religionis conseruetur, Sciropagetur idcpideo ut Deus glorificetur. XXXII. Postremum, quod pectandum in cultu Dei proposui, est eius in uas formas seu potius modos sectio. Haec sectio ideo obseruanda est diligentius,

quia non solum ostendit quam late pa

lla col

via vo

talia

269쪽

2 steat cultus Dei verumetiam errorem eorum confutat, qui ociosos homines, Propterea quod non attingant remo

publicam, solos Deum in suo octo coolere existimant quasi non multo meo Ilus militi, iudici, arito, &c pateret v1a ad colendum Deum, quam ocioso ventri qui fumos auro commutat. XXXIII. In uniuersum itaque cultus Dei duplex est: Internus o externUS, UO: rum posterior sine priori, cultus ratioranem non habet. Prior est animi pol sterior est corporis X X X ΙΙΙΙ.

Vterque Deo iuste debetur. Nam quod ad animam, creauit hominem ad imaginem suam, o corpus finxit ex

limo terrae, ac omnes vires contulit ac

conseruat. Huc illud Pauli Glorificate Deum in corpore vestro ec in spiritu vestro, quae sunt ei

XXXV.

270쪽

Vt internus cultus est motus corodis purificati fide, congruens cum les ge Dei: ita externus est adito externa quae motu cordis regitur, congruenSad normam voluntatis Dei . teri differentias recipit, iuxta gradu praei; ceptorum decalogi , 5 discrimina voiscationum in statibus a Deo approbatitis , hoc est, in oeconomie, politico,ec ecclesiastieo. Hi enim tres status, soli approbantur a Deo cum omnib artibus 5 officiis, quae faciunt ad eo ixum incolumitatem conseruandam. X X X V I. Haec varietas cultus diuini non uertit quod supra tradidimus, videli cet quod omnis cultus Dei sit spiritua, iis Haec enim differentia non sumitura qualitate operis, sed a qualitate antismi, qui ragitur spiritu Dei. Propter hunc spiritus motum, omne opus famictum ex fide in celebrationem Dei,

dicitur 6 est spiritualis cultus. Solo S