Pastor sive pastoris optimvs vivendi agendique modvs, per Nicolaum Hemmingium

231쪽

cum gratiarum fideles erumptiblicarum gubernatoreS, tuere omnes fatus, assis imperiJs, oecono

miis 4 politiis. Da regi nostro, Spiritum

sanctum tuum. sapientiam da sentatoribus regni salutaria consilia concede prosperam valetudinem foecunda terram , da commodas tempestates, pluviam, xserenitatem, pro rerum nascentium commoditata: largire fructibus terra virtutem, per tuam benedictionem Tac ut patresfamilias gubernatores erump. Maiij, singuli suumofincium faciant, in timore tuo, sancta quadam citra Divi nostra sorte contenti, nostris facultatibus , cum in nostrum bo- rivim tum in aliorum commodum, totissimum in tuam gloriam recte tamur cum sum Da gratitudine, inuocatione tui nomi-ia i , gratiarumactione , ac beneficiorum tuorum praedicatione. Tibi sit honor, laus, gratia ruinaetio, in secula, Amen.

CLEMENTISSIME Pater coelestis, cuEcclesia filii tui sit tuus ager, tuum sanctum verbum sit semen vitrum radaerte, quaeso, Diabolum, seminantem zizania falsae doctri-

232쪽

doctrinae prauorum morum, ne nomentitum apud profanos profanetur blasphemetur aedifica spiritualem montem Zion, Ierusalem coelestem inspira singulorum mentibus veram noticiam tui: rege cogitationes nostras tuo verbo accende affectus puros, castosci reforma magis magis p voluntatem omnium Haut omne caueant scandala, ut omnes pietati erga te, mutuae dilectioni studeant. Auge spem in nauibus promissorum bonorum, dat ut tandem per Iesum Christum beata immortalitate donemur, Amen. Reliquus est ordo precationum, quas tempus casus vari osterunt: quarum formula commode praescribi non possunt. Vt ergo tempore S casu res offeruntur, ita pietas pastoris prorumper, nunc in gratiarum actionem, si quid laeti affertur nunc in preces, si quid necessitas exigit praesens.

PAUPERIBUS.

Inus rationibus pastor impelli debeat, ad praestandam eleemosynam de suis facultatibus , supra, cum de pastoris domestica disciplina ageremus, dictum est: easdem rationes accommodet ipse auditoribus suis, it sedulus, curet ut sint fideles pro-

233쪽

les procuratores pauperum, ut sim liberales ad conferendum pro ratione facultatum, ut sit rei a distributio, ne quod collatum est personis indignis conferatur. In hac ergo re sit diligens pastor, cogiteti officium suum esse, ut exemplo postolorum, curam pauperum, praesertim domesticorum fidei, habeat.

Porro quatuor sunt genera pauperum, quorum caram oportet pastorem habere. Horum PRIMv est fratrum, qui exulant propter confessionem , aut alioqui fortunis spoliati sunt. Horum magnam curam habuisse apostolos testantur Epistolae ad Galatas, Romanos corinthios. Ἀ- vi genus est scholasticorum, qui opus habent praesidijs, ad continuanda studia Ecclesiae utilia. I vi genus est mendicorum , qui ostiatim victum quaerunt, quorum proh doloro nimis magnus numerus est vi est pauperum, qui tametsi publice non mendicant tamen res illorum domestica est magis tenuis, quam ut inde ali commiode possint. Hic opus est magna prudentia, ne circumfor neis , pigris se venditantibus sub scholasticorum titulo, robustis mendicis, sotatoribus, qui potando consumunt quibus uxor

liberi ali deberent, conferatur eleemos na Hic

234쪽

ua. Hic valeat regula Pauli Qui non laborat non manducet. Hortetur ergo a stor suos auditores, Ut amanter complectantur pios exules, cogitentiu de comm Ini sorte filiorum Dei ut pauperes scholasticos iuuent liberaliter , scd eos qui ibi fuerint commendat honestis testimoniis

ut mendicos pios subleuent ut curam h beant eorum, quorum labores non susticiant alenda familiae. Breuiter, fides ,haritas sint eleemos 'narum regulae. PASTOR DEBEAT

requirit a pastore, ut sit forma fidelium, indoeirini dilectione, c. Et Petrus iubet, ut presbyteri sint exemplaria gregis. Huc illud Pauli Estote imitatores mei sicuti ego Christi. Tunc enim ut quidam ex patribus dicito verbi semen facile germinat, quando hoc in audientis pectore pietas praedicantis rigat. Huc pertinet cillud Senecae: Animum non faciunt, qui animum non habent. Et Gregorius ait : Tantum debet actionem populi praecedere actio praesulis , quantum distare solet a grege, vita pastoris. Vnde Augus inui Talis eligatur pastor, ut eius respectu, caeteri grex dicantur. Et illud Grego-

235쪽

vij Pasce verbo, pasce exemplo, pasce stib-sidio Pasce verbo praedicationis, docte: pasce exemplo conuersationis , sanete: pasce stibsidio charitatis, pie. Porro hi ac pertinent omnia , quaesti pradicta lint de moribus pi pastoris. Debet enim pii pastoris vita , norma esse gregis. Vt quemadmodum vox pastoris, est regula vitae gregii ita exemplum regulae, pastoris mores esse debent. In hoc ergo pastor incumbat, ut retineat fidem lonam conscientiam, ut possit suos auditores cum Paulo exhortari ad officium praestandum, hoc modo quaecunque sunt vera, quaecunq; honesta, quaecun ciusta, quaecunq3 pura, quaecunq; amabilia, quaecunq3 boni nominisci si qua virtus , desii qua laus , haec cogitate, quae iidicistis, Laccepistis, laudistis,in vidistis in me. Vides mi pastor quod non tantum ore doceat apostolus, quid fieri oporteat, Verum etiam iubeat suos auditores se intueri, tanquam formam,in exempla doctrinae. Quem si tu imitatus fueris, cum Paulo

lina perpetuum laetissimum percipies

236쪽

Eris ex iis qtiar de officio pastoris dicta sutat, intelligi potest quous' se extendat eiusde a potestas. Nam haec partibus officii absoluit urci tamen operaeprecium iudico, paucis ostendere, quibus terminis claudatur potestas pastoralis. Nam duo genera hominu video hic non parum peccare. Sunt enim qui supra modum extollunt potestatem Ecclesiasticam. Sunt rursiis

qui hanc nimium contemnunt, ac prorsuS, ut nullius numeri, vilipendunt. Nos ergoiaec illorum superbiam, nec horum λιγωοιαν approbantes, in medium nonnulla addi

cemus, de potestate pastorali, quae speramus bonos .cordatos viros nequaquam

improbaturOS.

Paulus Corinthi)s scribens ait: Etiamplius quippiam glorier de potestate nostra, quam dedit Dominus nobis in aedificationem, ion in destructionem. His verbis Paulus primum testatur, ministros verbi habere potestatem quandam, dum asseuerat eam potestatem ipsis traditam esse a Domino. Tum addit sinem huius potestatis, quae est aedificatio. Postremo eandem restringit, ne quis ea ad destructionem abutatur. Nullam enim Dominus suis contulit potestatem, ad destructionem Ecclesiae seu domus Dei, sed ad euertendum regnum tenebrarum. Hoc

237쪽

Hoc ergo pastor primum sciat, se sublimi potestate donatum esse . Deinde quod haec potestas, spectet aedificationem Ecclesiis non destructionem. Habet autem pastor hanc potestatem non ut Dominus νυ- τουθ ωος, sedit oeconomus Christi, qui omnia ad nutum Christi Domini administret. Quoniam autem plura sunt potestatis genera, hic diligenter pastor spectandum est , quae sibi conueniat. quae non ne Vel sibi ius usurpet quod non habet, vel etiam ius quod habet negligatvi praetereat. Est itaq; omnis potestas aut iuris, aut ossicii, aut iustivi aequi, aut facti. POTESTAS I vRIs est, qua quis dominium habet in res proprias, suo non lieno iuri subiectas. Vt facultates meae, sunt sub mea potestate, quia meo iuri, non alieno sunt subiectae. Habeo ergo in meas reS dominium & potestatem. Sic figulus potestatem luti habet, Rom. 9. Et in potestate Ananiae erant agri quoS Vendidit Acto. S. Iam quaeritur, num pastor talem pol statem, hoc est, iuris, habeat in Ecclesiam. Papa ait Scriptura negat. Christus Matthaei ultimo: Data est mihi, inquit, omnis potestas in coeloin in ter

238쪽

sto datam. Si papa hanc habet, habilit eatra ante ipsum Petrus, cuius successorem se esse gloriatur papa. Sed quid dicit Petrum I. et S. Non dominantes in clero. Et Paulus a Cor. I. inquit Non dominamur fidei vestrae. Proinde qui hanc potestatem, hoc est, dominium in Ecclesiam sibi usurpant, antichristi sunt & non Christi ministri.

POTESTAS OFFICII est, quae datur

pastori ab eo cuius est minister. Haec pote stas non potest dari, nisi ab eo qui habet potestatem iuris,hoc est, nisi a Christo, qui solus habet in Ecclesiam plenum dominita.

Haec potestas de duabus rebus admonet pastorem . iam vi , ut ex officio agat,

quae Dominus ipsi imperauit. D MI quod ratum sit coram Christo Domino, quicquid facit pastor iuxta ostici regulam. Verum ut plenius intelligatur , qualis sit offici pastoralis potestas, notanda est haec disterentia: Quod quaedam potestas

officii sit determinata quaedam indetermia nata, quantum quidem ad modos attinet. DETERMINAT potestas ostici pastoralis, est quae intra certos terminos clauditur, ita ut non liceat istos terminos transi Iire. Haec potestas eorum est, quae certo

verbo Dei expressa sunt. Huic enim verbo

239쪽

nec addere , nec adimere quicquam ullinaortalium licet. Haec potestas sublimis est. De ea enim ita ait Christus Qui vos audit, me audit. Qui vos spernit, me spernit. Quemadmodum enim legatus , cui committitur a principe suo , quid agendum sit ipsi de dicendum , legationis fines transgreditur,4 sit reus male aetae legationis , si quicquam mandato principis vel addiderit, vel ademerit ita minister Euange- iij, si Euangelium Christi non pure praedicauerit,officio mala fide fungi conuincitur. IN DETERMINAT potestas officii pastoralis, est quae in iis rebus sita est, quae non sunt expresso verbo Dei determinata a Domino. Verum in hoc genere potestatis primum sciendum est, quod hac potestate fretus, non possit, aut non debeat aliquid constituere, quod expressis regulis verbi Dei repugnat, siue expresse siue implicite Papa ordinat missas, pro vitiis hortuli sed haec constitutio pugnat cum principio: frustra colitur Deus mandatis hominum. Idem iudicium est dei risque quae papatus admiratur,ut mysteria magna. Deinde, debet quicquid ex hac potestate proficiscitur, pertinere non ad destructionem, sed ad aedificationem Ecclesiae. Praeterea habet haec potestas locum in

240쪽

ceremoniis, Maliis quae faciunt ad ordinem,& ἀχημονιαν, in tractatione religionis, in externo Ecclesiia regimine. POTESTAS IUSTI ΕΤ gQv I, en

qua licet uti pastori in iis , quae ipsi ex iusto

aequo debentur. Potest ergo pastor victum sibi debitum, ordinaria stipendia exigere. Haec potestas confirmatur multis scripturae testimonijs. Dignus est mercenarius mercede sua. Item: Dominus ordinauit, ut qui Euangelium praedicant, ex Euangelio vitiant. Haec potestas iusti aequi cum officia potestate cohaeret iam enim ossicium non facit, nec iure mercedem quaerit, nec iuste cana accipit. Viderint ergo Papista ociosi, qua fronte tantos thesauros Ecclesiae de

uorant. - et

Verum hic sciendum est , quod amelli iustumi aequum est , si pastor debitam mercedem a suis auditoribus expetit: tamen habet etiam potestatem remittendi quod sibi iure debetur. Quemadmoduna exemplum Pauli aperte docet. POTESTA FACTI, est facultas ea

quae ad officium pertinent faciendi. Haec potestas requirit, ut aliquis sit idoneus ad officium pastorales hoc est, ut pastor&sciatd possit facere osticium, atq3 etiam

faciat.