Stephani Roderici Castrensis,... Tractatus de complexu morborum, studio et diligentia Valerii Nervii,...

11쪽

i4 nactatus

nis, puta in Vena caua, quae ad iugulum ascendit, non eodem tepore peruenire . Adde etiam poste eandem humoris speciem parte una esse crassiorem, parte altera tenuiorem,& in

Vtraq; putredinis fomitem existere. In hoc casu, potest tenuior primo loco putrescere, & priorem febrem efficere,rursus ubi prior ad incrementum accesserit, crassiorem accedi, &alteram febrem producere. Hoc nulli rationi reluctatur. Dummodo tamen intelligas continuas proportionales esse eas quae componuntur ' si quidem diuersae esse po11unt. Omnis

autem febris continens cum alia c5tinente, est eadem,neq; tunc compo

sitio adesse dicitur, sicut nec hecticqcum flectica, nec ephemera: harum quippe non est qualitas , & complicatio sed unitas, Sc simplicitas. cur enim compositam dicemus febrem ubi focus caloris, & calor in unum &idem coalescunt pQuod vero ad diuer' speciei se-bres

12쪽

De Complexu Morborum I shres spectat, ut sunt tertiana,& quartana, qua resonuntur sub eodem genere Veli ut magis logice loquar) sub eadem specie subalterna ,hoc est,subputredine, nemo est qui dubitet possi se inter se componi: pendent enim evarijs materiebus, & varias seruant periodos, Ut quartana cum tertiana, aut harum quaelibet cum quotidiana, habent etiam aliquando diuersis in locis suas ministras,ut continua dc

intermittens .

Quod attinet ad generis diuersit

te, febres genere diuersae multo melius componuntur, Vt putrida cum

hectica, aut diaria cu m putrida. An vero ubi adest putrida, aut hectica , necessario diaria adsit I in dubiu reuocatur. Aliquorum fuit opinio possise putridam aut hectica, sine diaria, adesse . Nam agens postulat moram in agendo, & passi identitatem, qua: duo calor in spiritibus non habet: quippe praesto transeunt & denuo reficiuntur ob hanc enim eorum re

castrens sol -

13쪽

is Tractatusso lutionem, diaria Vix ultra diem e

tenditur.

Caeterv imaginatione concipi nequit, posse ignem partes solidas ,aut saltem humores corripere, quin spiritus longe tenuiores, & incendi aptiores, incendantur. Nam si exigua qu libet fuligo, e bubone accedens ad cor, diariam accendit, quomodo multitudo fuliginum, ab humore intra Vasa putrescente,no inducet diariam ' in hectica adhuc magis, cor enim calefactu imprimit spiritui suu

calorem. Neo vero spiritus prorsus omnes resoluuntur, dc refici utur,sed eorum pars aliqua accensa remanet: non durat autem diaria ultra diem, quia pars spirituum, quq remanet calefacta, superatur a maiore quantitate , quae denuo regigni tur. Diaria ergo, cum alijs febribus, adest, non tamen apparet, tum quoniam spiritus febricitantium febre putrida, aut hectica, pauci sunt,& qui non possunt aspectu grauem suscitare ephemera,

14쪽

De complexu Morborum. ITeum quia mansuetudo caloris, quae diariae debetur, aliorum calore ostii- scatur . Et fortassis calor, qui remanet post periodum, diariae solius est. Nec te seducant verba Is ac dicentis Iso

hemera gignit reliquas febres , non tamen gignitur ab illis. Recte quidem e.ia quo ad priorem parte: quippe ephemera gignit, hoc est, gignere potes reliquas febres pro ut occasionem quis praestabit. Possibile enim est Gale- ς ni testimonio in ut & in putridas, aut in hecticas transeat diaria,nisi quis ea

commode tractet. Et quod attinet ad putridas tum ex corporis appara

tu: videlicet,ut idem animaduertit, 8. Met si multi,crasit, glutinetsse impactis int '

succi) tum ex intemperie: siquidem s. Me , Ut apud eundem inuenies, calida ,& 'sicca si febre diaria laborauerit, nec cito cibetur, in acuta permutabitur. tum ab errores: neq; enim mirum es, ait ipse, si vel propter medicorum igno' s. Memrantiam , vel propter aegrotantium inremperantiam, vel propter ministran-

15쪽

lη , nactatustium errorem in huiusmodi febribus e missa in aliud eas genus transferant,

cum per ea quae delinquuntur morbus etiam, qui antea non erat tunc excitetur. Quod vero ad hecticas spectat, disser. eas ex diarijs fieri,a Galeno etiam do

cemur,cum causa externa vehemens

est: V t pote maestitia,aut ira, aut lassitudo nimia una cum solis ardore cotracta. Alteram Vero partem sermonis Isacci, nepe ephemeram ab alijsn6 gigni,ne admittito,nisi per ea verba intelligas ephemeram ab alijs febribus genitam, perinde esse ac si nogignatur, quippe nihil immutat, aut

de curatione, aut de prognosi. Obij-cies tamen, si omnis febris habet connexam diariam, nullam esse febrem, quae composita non sit. At meminisi se oportet eius quod superius dictu est, cum de morbo & symptomate simul iunctis verba feci scilicet no orane symptoma compositionem emcere, sed illud duntaxat quod prquertit curationem, ita in febribus,dumm dis

16쪽

De Complexu Morborum Tydo diaria nihil curatione alterius imis pediat, composita febris non appellatur compositus namq; aut simplex morbus, ex composita, aut simplice curatione, suscipit denominatione. Morbus compositus, complicatus,

confusus qui disserant. c A P. q.

A Liqui morbum confusum,& co

positum eudem esse, diuersum tamen a complicato,existimant. Alij confusum cum complicato confundunt, viriq; cotra Gal. mente, qui confusum a complicato, seu a comploxo, differre insinuat, his verbis. V o autem complexionem,quando horis dis ferentibus inuaserunt, confusionem v

ro, quando eodem tempore inceperunt ,

Neqὸ vero compositus, & confusus idem morbus sunt, sed differunt,non aliter ac genus ab specie: ita vi copositio sit genus habens sub se, taquam species, complicationem,& cofusio-

17쪽

ro nactatus

Orig. ι,. nem - Galenus hoc voluisse videtus, dum febrium genus compositum si parat, in eas quae complicat sunt,&in eas qui sunt confusae. Complicatus itaq; morbus tunc dicitur, quando duo, vel plures morbi diuersas occupant partes , Ut siquis morbo articulari, & simul calculo renum laboret, quod non raro contingit. Febres autem, cum sint morbi totius,no possunt diuersitate partium complicari, complicabuntur ergo diuersitate toporis . Qua propter complicatae dicentur si diuersam habeant accessionis horam, confuse si eandem. In partium vero morbis confusi dicentur , j qui eandem simul occupant partem, ανι med. sicut in eo qui ut Galenus narrat)veε 'Τ triculum paruumsimul, atq; rotis dum, atq; aduersu eptum habuit incumbentem: in ipso etenim magnitudo formario, ac plus, erant deprauati, tempera

tura quoq; frigidior exisebat. Habes

hic quatuor morbos confusos, hoc est,eandem Partem, nempe ventricu

18쪽

De complexu Morborum 2 rium, occupantes. Tres differunt specie,videlicet, in magnitudine, figura, desitu: sunt quippe morbi in compositione, quartus differt toto genere, videlicet, morbus ab intemperie.Ecce tibi explicati morbi confusi, ut sine confusione eos a coplicatis distinguaS. Cave ergo ab Argenterio qui rem ita complicat, atq; confundit, ut

dum non intelligit quid Galenus sibi velit, quid ipse sibi velit , non declarat .

Febrium eomplicatio. C A P. V Dixi febres, que morbi sunt i intius, non posse,diuersitate partium, complicari, quod intelliges, dumodo non fiant propter viscerum inflammationes: tunc enim, Galenus ait, ita complicantur febres, Vt com Plicantur inflammationes: nempe si febris fiat in phi enitide, ob cerebrum inflammatum,& dicatur febris stire

19쪽

1 Tractatus

nitica, quemadmodum peripneumoniaca ob inflammationem pulmonis, pleuritica ob plum inflammatione,& hepatica,quae ex hepate inflammato oritur. Ite si coniungantur,complicat dicuntur: alia enim es forma febris phreniti , &peripneumonia , ct pleuriticae itidem ct aliarum θmnium febrium qua ex infammatis quibusdam , particulis acceriduntur. Itaq; Vt variarum partium inflammationes non confundi, sed complicari dicuntur,ita etiam & quae eis debentur febres, quas earundem inflammationum symptomata Galenus esse vult. ConfusaS autem, cum eodem , appellabimus, quando ex confusis inflammationibus ortum ducunt, Vt quando inflammatio cum erysipet te, aut erysipelas cum inflammatione miscentur. Porro complicatas appellabis quoties diuersa membra in. . flammata febrem accendunt, confusas a dispositione mixta vi ab erysipelate phlegmonade, aut a Phlegmone erysipelatode. Hμ

20쪽

De Compleri Morborum. Duior, altero inuadens grauius, ct in D mma in dies acutior, addit alibi ma- , xime lethalis.Discurre per singula, Scinuenies omnia haec soli conuenire ei, quae ex tertiana intermittente, &continua quotidiana componitur. Poterunt etiam conuenire alteri,quq ex intermittente quotidiana, & continua tertiana constat, quam Galenus admittit, sed tanquam raro euenien-

tem contemnit.

Est itaq; horrisica . Si vero utraq; componens sit continua non poterit coposita horrifica esse quippe si componentes horrore careant, s carent autem quia sunt, continuae) necesse est ut eodem careat ea quae eX ijs coponitur. Ceterum appellat Hippocrates febres horrificas, non quod in eis, accessionis initio,accidant horrores, sed quoniam, per tota ferme accessionem, horroris sensus producitur, idq; dupliciter, videlicet vel quado reduplicat incrementu, Vel quando incrementum est inaequale. coirens Deinis '