장음표시 사용
41쪽
cum tamen non sint artis portiones nihil ad artificem pertinere, posterio. res maxime, Ut pote quae dogmatico. rum doctrinam constituunt. Sed ad indicationis definitionen reuertor. Dicitur comprehensio itisahiis inmul cum comprehensione nocenth ne obseruatione, er ratiocinio comprehensionis nomine cognitionem certam intelligo: indicatio enim sui vocabulum indicat) quasi digito, quid faciendum sit debet indicare, propida ea merito etiam insinuatio dicitur, hoc eri quae nobis in sinu reponit veram rei agendae rationem . Quid i uantis & nocentis nomine sit intelligendum non assequuntur aliqui exi
stimantes, hoc ita dici quia per indi
Cationem nobis tum ea quae utilia sunt, tum ea quae nocua,representa' Ti. Verumtamen quamuis ex Vnius
oppositi cognitione, alterius adue Diat cognitio, utrumq; horum nodaccipitur ab indicatione. Etenim Vere indicatio est agendoru insinua
42쪽
ae e Complexu Morborum Qtio, si autem esset insinuatio eorum quae iuuant, & quae nocere poliunt, non solum insinuaret ea quae agenda sunt, sed&ea quae fugienda. Prete- de vi. . rea Vnuquodq; , Vt Galenus inquit, indicat quod utile est, non quod nocuum, & omne quod indicat, vel imdicat sui ablationem, si est praeter naturam, Vel conseritationem sui, si est secundum naturam .Est igitur cognitio iuuantis nempe ea quae nobis aduenit simul cum cognitione nocem iis, hoc est,cum id quod nocet postulat agendum esse id quod iuuat e . g. morbus nocet,& comprehenditur 'tindicans,indi cat vero sui ablationem iam ergo simul cum comprehensione nocentis nempe morbi,compreheditur iuuans nempe ablatio morbi. Itaq; comprehens Ionem iuuantis, ct nocentis dicimus esse certam cognitionem indicati,& indicantis ne pe morbi, & ablationis siue curationis. Cum Vero additur Ane obseruatione, ct ratio inio, memeto hεc verba in libro decorens Osib
43쪽
48 Wractatus optima secta esse stripta non vero in Methodo medendi. Nam in libro
de optima secta contra methodicos argumentabatur, qui in communitatibus cosistebant , ac pro inde voluit demonstrare communissima haec in dicare quidem, indicationem vero qus ab his sumitur non esse artis portionem,
sed sui idem alibi ait) principia er car
cerem ,seu incitamentum unde medendi ratio promouet, ut quae plebi etiam
sit communis. Sed quid plebi t brutis etiam animantibus t eodem teste)
quippe animantia ratione carentia a- sum , algorem,simulq; omnia nocere valentia, quo ad feripotes, vitare conantur,simul videlicet eo quod iuuat sese osserente: paxidum enim, aut aliquid aliud in membrum de um nulla cos latione praemisa reueliunt.
44쪽
τι complexu Morborum 49 communissima indicationes.c A P. XI. 1 Anquam communissimu primcipium per se notum accipere
oportet vitam esse, quae sui custodia indicat, hoc autem quis est qui nesciat/ itaq; vita est primum indicans, indicat vero sui custodiam, ad quam pertinet indicatio sumpta a viribus . neq; ut valeamus inquit Galenus ) neq; ut a mo His liberemur, ab eo quicquam primum desumimus,sed a vi vivamus. Quapropter vitalis indicatio, hoc est, pertinens ad viil cussodiam, non est ex numero curatri cum indicationum, nisi ex accidete, vi inferius declarabo, iccirco indicatio sumpta a viribus prima omnium est, atq; dignissima. Quoniam autem vitae custodi inseruimus quoties aut sanitatem prqsentem conservamus, aut morbum profligamus, ex illo primo principio alia duo,etiam commu
45쪽
nissima, quamuis priore minus coma munia, deducuntur nempe curatio morbi per contraria, conseruatio sanitatis per similia. Iam igitur duae oriuntur communes indicationes, v-na similium, quaesumitura sanitate,
altera contrariorum quae a morbo.
Et quoniam morbus ablatione suae causet tollitur,fit ut curatrix indicatio diuidatur in proprie curatricem quae accipitur a morbo & preservatricem quae a causa. ln his omnibus medicus nihil a plebe differt. quis enim est, qui nesciat morbum esse tollendum, S causam eius extirpadam, & rursus
sanitatem conseruandam,& ante omnia vitam custodiendarn, viresq; aut robustas retinendas,aut lapsas reficie das 8 Profecto nec vulgus,nec bruta animantia haec ignorant, nec itum agnoscunt morbum esse curandum, sed talem morbum per talia contra-Yia e . g. calidum per frigida, frigidum Per calida.
46쪽
De complexu Morborum. s IVariae indicationes artificiose .c A P. XII.
Vidisti non artifici tantum sed 3c
plebi, & animantibus communes ind)cationes,si vero ulterius pergas iam id quod artis est, attinges,VLdelicet ea quae remediorum mensuram docent. Sic vires, quas ex accidente morborum curationi conferre dixi, conferunt, sic& temperamentum, & aer ambiens. Iamq; Galenua calumnia liberasse videmur, qui in methodo, ubi curandi viam ostedit,
eas indicationes pertractat, quae maxime utiles censentur. Has ad tres redigit ad eam quae a morbo,ad eam quae a corporis temperamento, & ad eam quae ab aere nos ambiente desumitur. A morbo, dixi, non Vniuem
saliter sumpto, sed cum conditioni bus de quibus mox dicam . Hae treSindicationes, in plures alias subdiu, duntur: morbus enim vel consistit injOsrens D a. intem-
47쪽
s et Tractatus intemperie, Vel in compositionis viatio, vel in continui solutione. Vhuς quisq; rursus usq; ad ultimas differetias diuidi potest: quia tot sunt med di rationes Galenus ait) quot sui mον
horum ideae. De sumuntur autem indicationes a situ, & a loco, quq maximi momenti sunt: a situ enim sumpta indicatio remediorum emcaciam augendam, aut minuendam demonstrat: siquidequae ad interna debent accedere vim maximam habeant est necesse, quae ero exterius consistunt opus est ut sint leuiora. A loco indicatio sumpta si tollatur,tota ars poterit no sex mensibus, ut dicebat Thessalus, sed
sex diebus t ut Galenus at t) addisci .
- Referatur ergo indicatio h c ex parte affecta,ad indicatione, quq a morbo sumitur. Altera indicatio, accipitur a tem- Peramento , temperamentum vel est innatum, vel ascititium vel fit per aetatem,Vel per consuetudinem. Non
48쪽
deest qui consuetudinem nihil indicare existimet, quippe consuetudo iam transijt, ut transierunt causae procatarcticae,quae iccirco sex Galeni testimonio) nil indicant. Caeterum consuetudinem, alteram naturam,appe 'iant Medici,& sicut a r atura,hoc est, a naturali temperamento, ita & a cosuetudine sumenda est indicatio. Neq; Vero cum causis externis est comparanda, melius eam compar t is is Galenus cum aetate, non quam aeger prius habuerit, sed quam nunc habeat: causae eXternae, tanquam apes, relicto aculeo perierunt, c6suetudo adhuc remanet, habetq; Vim magna in indicando. Tertia indicatio, quae accipitur ab aere nos ambiente, comprehedat regionem, anni tempus, ct varios astrorum aspectus,quos Hippocratem obseruare solitum scimus,ut Ortum, &Occasum pleiadum,in similia.Quam uis autem tres dicamus indicariCnes, nihilominus harum duae, videlicet,
49쪽
4 Tractatus quae a temperamento, & quq ab amobiente accipitur, inseruiunt uni nempe ei, quae sumitur a morbo : neq; enim potest morbus curari nisi per sibi proportionata auxilia, hoc est, a qualiter contraria. Vt autem haec proportio, seu squalitas innotescat, ct sciamus que nam remedioru quantitas expostulatur, quantitatem morisbi, magnitudinem, inquam, cognoscere oportet. At quoniam magni ludo morbi per recessum a naturali statu ostenditur, naturalis status,hoc est status, qui erat tempore sanitatis, potius fani hominis temperamentu,
cognosci debet, & hoc quidem perquam difficile est, ut Galenus lamentatur; Quapropter temperamenti cognitionem ex aeris statu,in quo aeger
degebat possumus Venari, atq; ita &temperamentum,& aer conferunt ad cognoscendum naturalem statu,quo cognitio recessu ab eo cognosci mus, cognita recessus magnitudine, remediorum quantitas innotescit, quae, Ut Galenus
50쪽
Galenus ait, maxime contiataraten facit artem medicam. Cum dico magnitudinem morbi cognosci m recellu a naturali statu, Galenum habeo autolem, qui magnitudinem remediorum metitur iuxta magnitudinem morbi, magnitudine vero morbi iuxta magnitudinem recessus . Obstat tamen quod ide mei II muh. magnitudinem duplicem statuit vita 'RDratione propriae substantiae, altera ratione recellus a naturali statu. Imo r. mest. e.
alibi triplicem agnoscit primam eX praestantia laesae partis, altera propriae
essentiae ratione; tertiam ratione Ca-choetiar, videlicet ob affectam parte quae corpus nostrum gubernat: idem enim est affecta pars princeps per c6 sensum, & cachoetia. Alibi etia mor- de morb. hi magnitudinis mensuram a viribus accipit. Solues tamen hanc dimultatem considerans morbum quidem esse effectum praeter natura, & ideo elus magnitudine consistere in reces su a naturali statu, quod cum a parte