Stephani Roderici Castrensis,... Tractatus de complexu morborum, studio et diligentia Valerii Nervii,...

161쪽

16s nactatus licus affectus dici no meretur,appel.

ChOndriacum flatum. Quare imme rito Manardus Mantuanos Medicos reprehendit , quod ad quendam nobilem vim scripserint eum laborasse hypochondriaca seu myrachiali affectione , cum mente sana constaret. Rectius illos reprehendisset si eunde melancholia hypochondriaca laborasse dixissent. Nam affectione hypo

chondriaca multos vexari obserua- mus, quibus vel nihil ,vel parum admodum mens vexatur , ij videlicet quorum cerebrum vaporum susceptioni validissime resistit. Itaq; quoniam, ingrauescente morbo,non potest non patiens moerore assici,merito hypochondriaca , una ex tribus melancholiae speciebus statuitur; sui quidem tres. Prima, in qua cerebruproprio affectu laborat ; altera cum totius corporis consensu patitur ter-ria facta per consensum cerebri cum hypochondrijs,quae ideo hypochon-driaca

162쪽

De Complexu Morborum I driaca, & ab Arabibus myrachia nu-cupatur. Haec tertia propter affectuum multiplicitatem, quam in se comprehendit, inter morbos complicatos locum habet: quippe no est v-nus morbus, sed aggregatum ex multis. In primis in ventriculo saltem in eius infimo ore spiloron, seu portΟ- narium vocant) inflammationem adesse, Diocles ex aliorum sententia dixit, Galenus confirmauit. Dioclis verba sunt, aiunt autem non nussi verriculi os, quod intemnis continuatur, in huiusmodipassionibus insammari. Galenus fere eadem ex propria sententia protulit, atq; videtur quidem in ipse infammatio e . Inflamationis indicia reperies inter signa huius anfectus a Diocle relata, quorum Unuestaesus in hi pochydrise, alterum sumptu a iuuantibus,& nocentibus: quippe ossenduntur a calidis cibis Reluctantur multi,neq; inflammationem admittunt, inter quos est Rodoletius inquiens, neq; probo Dio-

163쪽

158 Tractatus clis,& Galeni opinionem,qui dicuntos ventriculi, quod intestinis continuatur , inflammari: si enim inflammaretur , δc in tumorem elevaretur, febris continua esset,ut in alijs infamationibus internis, ac morbus ac tus esset. A t in hoc affectu neq; febris adest , neq; morbus acutus, sed qui in multos menses producitur.

collect. Averrous qui Galeno fere Em- '' per se se opponit, & in hoc voluit eutueri, posse ait , esse ut aposthema fiat post declinationem aposthematis: quia tunc dicendum est quod no

. remansit eX calore extraneo tantum,

ut sit sufficiens ad febrem faciedam: sed est tantus , qui sufficit ad laesione faciendam stomacho,& cerebro sq-lum, Se hanc mouere passionem, eX Cepto autem hoc modo impossibilexidetur illi hanc passionem fieri sine febre. Verum non indiget Galenus hac expositione: quippe hic affectus non semper in declinatione inflammationis aduenit immo urgente illa

164쪽

De Complexu Morborum 159 Avicenna putat Galenum intelle xisse in hoc morbo inflammari piloron,& tumorem pati, non tam e semper sed frequenter, sic enim inquit, ct in ipsa qui iem multoties eleuatur ab aposhemateportonariarum hepatis, eraduritur Uguis mirach, et es istud quod Galenus myuit causam in melancholia mirachia . Dixit multoties, hoc est ,

frequenter. Caeterum si frequenter esset aposthema,frequenter hic morbus esset acutus cum febre, quod tamen falsum esse exper1mento con

stat . Amatus Luisanus in scholij cuiusdam initio Galeni, &Dioclis m tem percepisse videtur, qui postea nescio,a quo daemone seductus,in fine aliter dixit,ait igitur in principio,Gal.

ovi Diocle no ab infirmatione seu apumemate meseratoarti moVbu hunc fleri tradit edpotius a cati e excessuo,9. ymo derato urnaria meseraicaro; hacten' optirne . cur ergo postea ait, ex alioruopinione Diocle fieri huc morbum tradidisse ob inflammationem , siue coirens. apo

in eapiro proprio

165쪽

i o Tractatus aposthema in pyloro ortu, quos Galenus sequi videtur/ipse viderit. Mihi manifestissimum est Dioclem ex propria , & ex aliorum opinione &Galenu simit iter solo inflammatio nis nomine fuisse 'sos. Inflammatio autem non semper pro abscessu accipitur, sed aliquando pro logosi, hoc est, pro ardore,& flammea quadam dispositione,&sic in affectu hypochondriaco accipi debet. Immo Diocles manifeste se ipsum declarat inquiens in licandum es plus caloris

quam decet habere inise venis , quae alia mentum a Oetriculo excipiunt. Et paulo quod calor id,quodsecundu naturam est. eYcedat inacillime intelliges um ab aesu qui ipsis accidit,tum abys quae ingeriitur: si quidem iuuari videntur afrigidis cibis,dixit plus caloris quam decet, dixit, calorem id quod secundum natura es excedere , quasi praeuidens posterorum caecitateminhuius sententiae explicatione, atq, ita non inflammationem, hoc est,tumo

166쪽

De complexu Morborum III rem praeternatura, sed inflammationem, hoc est, ardorem, calorisq; excessum se intellexisse declarat. Quod autem apud Galenum inflammatio 'pro sola phlogosi aliquando accipiatur, patet tum quia id ex antiquoruloquendi modo adducit nec refutat, eius haec sunt verba, saneq hoc ipsum nomen inflammationis antiquI omnci magis inflammationibus etiam p ne vklo tumore adaptabant, q idem in febribus putridis ex inflammatione ortis vocabulum inflammationis non se-

Cudum Veterum consuetudinem accipiendum esse.ait: quasi in alijs accipi possit, quod alibi etiam refert Et Gorraeus animaduertit ab Erasistrati teporibus incoepisse inflamationes appellari tumores praeternatura. Est & aliud morbi genus in hypo-ehrodiacis affectibus nempe obstru- filo. quam etia Diocles agnouit saltem invenis meseraicis ob sanguine in ipsis crassiorem factu Omnis enim humor crassitiem habens potest ob

Osrens struere

167쪽

ΙII. Tractatus struere, licet si lentor adsit pertina. cius inhaeret. A Diocle accepit Auia cenna. Vtrum vero semper in asse diu hypochondriaco reperiatur obstructio I aliqui dicunt non necessariam esse obstructionem sed absq; is la posse affectus hypochodriacos existere.Quod probant quoniam potest a liene humor melancholicus mitti in ventriculum, & detineri ita,

ut mittat vapores ad caput tunc erit melancholia sine alicuius partis obstructione. Et quoniam posset aliquis dicere cauitatem ventriculi occupatam ab illo humore, debere ofifensionem sentire, quam tamen non sentit . Respondent ab eo humore non sentiri in ventriculo laesione seu potius eum humorem non facere ob diruetionem cuius issio reperiatur in

ventriculo.

Caeterum quicquid isti dicant mihi videtur affectum hypochondria cum sine obstructione non posse euenire: si enim fiat a sanguine detento,dired-

168쪽

De Complexu Morborum III& reddito crassiore,in venis meserat-cis, manifetium est sanguinem ibi,no nisi oppilationis occasione, detineri. Si fiat ab humore regurgitate ex liene vix concipi mente potest haec re- gurgitatio sine obstructione.nam Vela egurgitat quia non receptus , Vel quia multus. Si quia non receptus manifestum est non recepi,quia lienest obstructum,quo vitio facile laborat ob humoris crassitiem :si regurgitat quia multus, non potest lata me-lacholici,& subinde crassioris humoris multitudo accumulari in liene,

quin eius meatus, aut Vasa non obstruat. Ergo & flammeam dispositionem, & obstructionem, quae duo mala in affectibus hypochondriacis concurrere voluit Diocles, perpetua sunt, neq; potest longo hoc affectu aliquis laborare, quin haec duo non

Patiatur. ' M

Adhuc magis manifeste probare possumus obstructiones in hoc asse- au necessario adesse, nempe eX cr castrens ditati-

169쪽

i 4 Tractatus ditatibus , qua probatione Diocles fuit usus inquiens, Sine consat hasmenas esse ob ructa vel hoc argumemto quod alimentum corpori non de Lbuitur,sed in ventricula manet inconfectum, quum antea ipsum ah meatibussu 1ciperetur, magnaq; ipsius pars in imum ventrem secerneretur. Ructus acidos hypochondriaci patiuntur, qui crudi . eatis talis sunt soboles, ut Galenus millies

inculcauit, euomunt prsterea crudosci Ioc. . c. 4 lorici pblegmatasub amara, ct calida, ct tib. a. acida, adia mi nonisunquam dentes suppedine assectantur

Caeterum quaesitu dignu est, cum phlegmata sub amara mixtionem ostendant bilis,cum pituita,si vomitio calida, & acida , calorem cum frigiditate confusum pr Seserui, quomodo haec contrarietas stare pol si quae etiam apparet quoniam ita affecti non unquam accidum, nonunquam nidorosiana eructant In huius difficu, latis explicationem, scire expedit, in

affectibus hypochondriacis, diuersa

Partes

170쪽

De Complexu Morborum. IT spartes assici non dico diuersas hoc est modo hanc modo illam quamuis hoc quoq; Verum sit ut inserius oste-dam,s ed dico diuersas simul,hoc est, iecur, & yenδ smeser icas, calida in teperie genita ab obstructione: quippe sanguis detentus propter obstructionem assatur, & calor propter eadem non transpirans augetur, Vetriculi vero frigiditas adest, propter affluxum materiae siue sit melancholia naturalis ex liene regurgitans, siue pituita ex retento cibo, & imperfecte cocto ibi relicta. Fit ergo ut in Iecore calidiore bilis generetur,quae abudans trasmittatur in ventriculu, atq; cum melancholia,aut pituita ibi existente, commisceatur , essiciatq; subamaram pituitam ,& nunc Vincente frigiditate ructus fiant acidi, nunc superante calore nidorosi . Nec mirum ex hac diuersitate flatus excitari: quippe calor attenuat materiam, & a frigore impeditur ne

ea penitus queat dissipare, a flatibus castrens ' autem