Disputatio antiquariohistorica inauguralis de censorum apud Romanos auctoritate et existimatione, ex veterum rerumpublicarum conditione explicanda

131쪽

inem; elves esset Custimatione Quoesmi sim

rissimum istiusmodi morum regimen non pote-- non gravioris dolis hominibus vehementer placere. Quo vero magis in hoc argumento tractan do progredior, eo graviora, quae huc faciunt , in Romanorum indole mihi invenire videor. Nam fidei, justitiae, probitatis quantopere Romani te naces essent Cicero declarat , cum nullam hac

in causa gentem majoribus aequiparandam e ab iis vinutis exempla petenda dicat ci Censoribus igitur, ut φυλαοι καὶ σωφρονίστω,

πεσθαι καὶ παρεκβαινειν τὸν επιχωριον καὶ συν

iit honos. Hinc autem semim, ut optimi qui que et patriae amantissimi cives in eos gravis sme invehemunx, qui, lapsa jam opibus o rum bonitate , malum hoc, Censorum tollenda dignitate, hi dies latius serpere laetant. Quem . admodum enim Caesar sertur omnem in civitata conversionem , omnesque turbas, tanquam Dis1ν eorum, quae machiliabatur, excitasse potius et aluisse , quam restinxisse is , sic etiam homini,

i 'nse quae it L. I. C. I. De orat L. g. C. 3 . Ceterum de lio argutarento cons. I. C. Voorduini comis ruent ad Cieer de Romaηis . Graeco judicium, quod rar

132쪽

lius enim ii miiiiii cupissis li- Cetisti, -- lestissum erat seu fitas, eamque omni ratione nitollere, at ius ingere tamen nitebaeirur. Quod cum viderent, quantum Reipublicae afferretra trimenti, sponte et alii eo perveniebant et vero Cicero, ut in agitando Clodio, ejusque rem sendis flagitiis, hominem diceret, in stupris inauditis nefunisque versatum, pessime ideo de R publica meruisse, cum veterem illam pudoris sustulisset et modestiae magismim, severitatem Censoriam O, id est, cum iissimo , quo tamdiu integra steterat, praesidio privasset civitatem. Et ex his quidem omnibus satis patere arbitramur, qu factum sit, ut tanta apud Romanos

Censurae auctoritas esset et eaustimatio. Sed, quam quidem Censeses, quam a munere mutuabantur dignitatem, hanc ipsi quoque moribus suis et viruitibus cumularunt, rescit, ut hac de re item paucis agamus.

Ur CENSORIBUS CENSURA, SIC CENSURAS VICISSIM CENSORE DIGNITATEM CONCILIARUNT.

Diximus, Romanos Censenti omnium, quibus quis iungi posset, honorum habuisse fas

133쪽

vi lium Quocirca non .quosvis . cives , t es

tantummodo, qui diu Rempublicam gesserant

optimeque o ea meriti si mi, Copsulares plorumque Viros hoc ni latram muri volebant ibi Hi vero quo apud cives luco sent , inde sponte perspiritur, quod ex alia munera ad

Consulatum sibi aditum praebere debuerant, et saepius ob em p r eclare aetam triumphaveranti An vero , ut exemplis utar, M. Furium Camillum, M. Livium Salinato m. qum Claudium Neronem, nobilissimum Asdrub iis ad Metaurum victorem, . Comelium

Scipionem Automim, Quintium Flami Marum , Graeciae a Philippo acedone imberatorem, Marcum Orcivin Cayonem, L. V

lerium Flaccum, Sempronium Gracchum, L. Aemilium Paulum, Persei regis debellatorem, P. Comelium Sc is ra Africinum A miliamim Numanxiae ad Carthaginis expugnat rem, Q. Mummium Achaicum, mediocrine hos omnes existimatione iisse vitamus ' et anili viri amplissimis muneribus obeundis, sortis. sint gentibus debellandis, patria a praesenti sae pius tacidio vindicanda apud cives Ibi coma paraverant gloriam qui, quo gratiorem iis animum prolinent, et libenter triumphi honorem

. . . . . . . . Om. - . Disitigo by

134쪽

concadere, et omni admirationis voluntatisque significatione prosequi solebant. Quocirca, cum ob summa haecce in civitatem merita jure lerenturi, non poterant non , Censura dein ornati, tantum muneri splendorem conciliare, quantum eorum existimationem aligebat munus Q. Accedit autem, quod in Censoribus creandis non dignitatis tantiam , sed et vitae morumque rationem Romani habebant. Egregie nimina vid bant, haud penes illos morum regimen esse oportere, qui ne ipsi quidem indolis se commemdabant integritate. Quamobrem iis sere semper hoc munus mandabant Consularibus, quorum vitae morumque probata erat excellentia. Cujus quidem res s exempla quaeruntur, iidem serme, qui modo , afferendi sunt viri Camillo enim quis unquam in summo patriae amore moribus praestantior ' quem et diutumam Faleriorum obsidionem turpissimae magistri proditioni sui se praelaturum 3 , et ad Vesos in re prospera optasse novimus, ut, si cui Deorum hominumque nimia a fortuna, populique Romani videretur, ut eam invidiam lenire suo privato incontinodo, quam minimo publico populici mos viros Censores his patet e Plut liciae p. Ias. D. Llv. 29. C. 37. L. 32. C. I. L. 37. C. St. L. 39. C M. Plut in Cat. Μaj. p. 3as. E. Llv. L. 43. C. I . Plut in Ioa7s. D. Cicer. deost L. f. C. . a Liri L.F. v.

135쪽

Romini liceret ' o. Quod quam ex animi precaretur oleri vir egregius domiti am, cum, Tribuno die ipsi dicta, in exilium misis Q, adeo hanc ignomini in non prae se tulit , ut Gallis urbem teirentibus Ardeates auxilia Roma iis rogaret 3 , et arcessitus mox Iaetus mam tenderet ad patriam liberiindam Flaminini quoque magnopere a veteribus celebraris tu viri tra, immus uni, sam Graeciam non magis in bello virtutem, quam In victoria temperantiam justitiam et moderationem miratam fuisse assiiment . De Lucio autem Valerio etiamsi ipsi diserte non tradunt antiqui, hoc men pro viri moribus pumi , quod Cius Cato et erus a juventute delactatus iuerae consuetudine, et illo uno collega eastigare se nova flagitia, et priscos mores revocare o aiebat s Quas vero Flaminino, easdem eno Aemilio Paulo Graeci tribuerim laudes. In hac enim regione cum Sulla victor degeret et

ab An sinae Apollinis Delphici thesa

ros peteret, mi in aliorim illi, tuin himinini et Pauli redierunt memoriam, pro Bois

Missis in victoriis inclytω non tantum Graecis templis abstinuisse , sed et doniis illa et honore

136쪽

H leuet vim mimulasse noverant Q. Et Paulus quidein adeo virtuti posthabuit divitias 'ut pauperrimus ipse, generum sibi igeret exhobili et praestanti, inopi gente oriundum Ipse vero priliuim ex Hispania Romam rediit, ne ter umio quid ni bino locupletior factu. 3 .inox, Perseo devicto, ingentem auri argenti, que in ex regiis thesauris inγllectam ne in. xiiiiii quidem, Quaestoribus in aeratium des iendam concessit 4 . Cum autem nim ejus e cero victo cie mensa, in gine quo tera virtutes , quid mirum , si praestantissimis ex mixtisimis eum extulerint exequiis; viis, de Plutarchi testimonio , non aurum, nec elair, nec magnificiis apparatus erant, sed benevolentia et honos et studuini non civium modo, et hostium. Nam ex Hispania, Liguribus et Macedonibus qui Romae erunt, juvenes qui .

dem et sortiores lectum gestabant, seniores au

rem funus comitante . Aemilium liberatorem ea tria quique sine servatorem dicebaturi De hujus autem silio , Africani majoris adoptio, pote seipione Aemiliano quid dicam

137쪽

Mnt distumenta, ut in iis ligendi dubius pro si haereas , Et presecto ruti poeta ait,

Forte ereantur fortibus et bonis.

Est in juvencis , est in equis patrem Virtus nec imbellam feroces Progenti iam aquilae olumbam Q. se intrum non est, praestinuissiniis pates dignissimum suisse filium. Nain, ut bellicas laudes, qtiarum de diem si non est locus , mittam,

tam parvi opes faciebat, ut et gemmas, quas a Scipionis mi uxore acceperat, matri ac so roribus, et aiat am hereditatem , i quindecim talantis auctam, fratri donar Tanta pra*terea in eo fuit vitae si ilicitas , , ut post duos inclytos Consulatus totidemque triumpho sep tem uintummodo: strvos legationis comites haberet. Itaque cum per socios et exteras gentes iter saceret, non marcipia ejus, sed victoriae numerabarum nec quantum auri: et argenti,

sed quantum amplitudinis pondus secum ferret, aestimababir D. Iustitiae' vero et probitatis mirabili in eo fuit sensu , vin Carthaginε Cipta; me praecipuum sibi qui ex praeda sumeret vim in victos crudelis esset, eorumve

opibus suum mari vellet triumphum, sed ,

138쪽

stulerant, reddere madereti artis sionum In illisaeum virisrecensendis, qui qui lam prae reteris' sitam murinnimem non tantum imuneri Censorio debuisse , sed et ipsum munus γnasse videntur mi mittere liossimus M. Porcum Catonem int ij ea indole suisse , sic omi. Rum, quotquot invium exstiterunt , Censorum praestantiam silienisse conflari, M unus notandi sendi munere summam reportaret gloriam. Quo circa, uir de places uissimis Ceninibus univertantunes diximiis x.set quo Oidentius pateat, quantopere ipsi, viri munus holhoris 1 in redde

sent, juvat iam Catonem tanquam persecti in

'ris exemplar proponere.

- . Hic igitur. ruis raci prima diminat: in duo is cubuit Italia, quibus qui operam dabant, Censuram aliquando gerere potuisse vidimus.: Nam, postliam a septimo decimo aetatis mi in b, i adversus inibalem sic stipendia meruerat, πη pux adversis vulneribus opplenim , heret, a Quinto Valerio macco incitatus ad Rempublicam . capessendam ruri Romam tete - dit timin itum scipionem Quaestor is Africam . comitatu K3 dein Aedilis Plebis

sui quo vix deposito magistratu, creatus

139쪽

est Praetor et Sardiniam Provinciam obri, - nisi vero his omnibus, quibus id Consulatum aditus panari solebat, functus muneribus, ConM inraniati est sortitus 3 , ubi rem tam praeclare gessit, ut et saepius hostes fugaret, et plurimae ad eum desiςerent gentes, et Romani redux triumphi honore o naretur Tum autem non illorum secutus est exempluim, qui , quam prinium Consuli tum cum laude gesserant , Rempublicam Glinquebant, sed, o cum eum cogeret necessitas nulla, in Mipubli me missis et tempestaturus G summam senectutem maluit actari, quam in irati illium atque otio juciandissime visereris .lsam et Tiberii Sempronii in Thracia legatus Rit, et, cilio Glabrium C sule, Tribu mia militaris ata Thermopylas Antiochi Aetoli umque exercitum fugavit II is autem muneri

p. 34 sqq. , a quo ut et a Cicerone, se dissentit Llvius, quod eum in Graecia non Tribunum, sed G

140쪽

tandent Censuram petiit ad quani se minibus , quidiis quis Romae ' siligi poterat

honoribus insignis accessit, ut dubites Omnino. qinmines mi munus, in vim Care ' norem conciliaret. Mamen, ut peritatuit in Catone Cens renianis Dertiunus, non annim, quae cum aliis

communia ipsi, d etiam quae priva iere. in immis iunt mandenda vir de mores expli, candi A pueritia iam. ntae rugalitate lalmribus et exercitatioribus corpus firmaverat et belli peri. Quis erantiandis Utum reddiderat. In Fabii au-- Maximi exercitu admodum adolescens b. tam , cum a Nearcho Archytae. Tarentini orationem acces,'sin, qua imum capitaliorem pes tem, piam corporis voluptatem hominibus anatui a datam ostenderetur, multo magis se galitatem et contulentiam amplairus est ); imo vero eo processit, ut ad M. Curii se componere strideret exemplum Uujus nimirum ingurio agros vicinos habebat, quo saepissime commeans et praedii mediocritatem ac iupelle tilis tenuitatem spectans, videre sibi videbatur Romanorum principem, de sortissimis gent bus