Disputatio antiquariohistorica inauguralis de censorum apud Romanos auctoritate et existimatione, ex veterum rerumpublicarum conditione explicanda

101쪽

horrenda strage et gravi dolore Roma se iterum vinos cives habebanti Venimum i iii a Granda motum ad patriae amorem civitatisque salutem effcacia, nequaquam Mentio mittendae sint seminae. Hae enim monam excellentia viris haud cedentes, pariter suis commodis Respublicae causim anteponebant. Cujus equidem rei haud luculentius esse putem documentum, quam quod in summo rerum di crimine et Gallici et Punici belli tempore, a

rum, argentum. Omniaque mamenta volunt,ria collatione in aerarium detulerunt Sed quid milites, seminas, aut aliquam civium a tem cito, cum apud omnes omnino civitatis dines ad puriae amorem hanc morum integritatem valuisse novimus Gravissimae Patricios inter et Plebeios agitabantur contentiones. --plissima soli munera obire, comitia a Plebe separata habere, omni in eam ratione dominari conabanni optimates Adversiis quos quum V his semper causam agerent Tribuni, nec facile illi auctoritatem dignitatemve imminui pateremtur, ita dissociabantur ordines, et odio in si invicem proruebant, ut duabus veluti inimicis-

ceres. Et vel sic tamen, quamprimum hostes adventare nunciabantur, vel Patricii, ut eo triam

102쪽

triam defendere recuserent Plebeii faciliores se praebebant; vel lebs, suam interea comditionem negligens, militum se delectui inscribi haud repugnabat; et omnes in pacis tempus rixas differentes, patriae unice discrimen cogitabanti. Sic igitur hoc Romanis erat insitum prorsus, ut, quanta privata esset calamitas, eam tamen haud cum patriae effugerent incommodo. Ex his jam omnibus praeclaram morum ad civitatis rigorem ducimus inmeiam Nam, cum, integerrimis illis, tam militiae quae domi unam omnes cogitarent, colerent, venerarentur patriam, nec operae pretium quidquam illa indignum vel admitterent, vel admissum negligerent, non poterat non et victoriis propagari et vero civium vir tute stabiliri res Romana. Hinc igitur factum, ut corporis animique viribus quibusvis nisi pras

starent, at pares certe essent hostibus et

mero saepe pauciores, in summas angustias adducti, a praesenti propemodum excidio adversus Gallos, Samnites, alias Italiae gentes egregie civitatem tuerentur. Hinc unice eum in modum creverunt, ut, licet ad Tiςinum, Trebiam, Thrasymenum, Cannas una cum praesta tissimis ducibus aliquot milleni periissent, omnesque lare ad Hannibalem descivissent socii ab ves sic tamen Carthagissimis, si continuo'

103쪽

mam tetendissent, haud urbem caputri fuisse vi 'demnari os tot enim clades et desectiones sciorum nulla timoris significatio, nulla pacis mentio fiebat, sed adeo majori civitas, quam umquam in rebus secundis , erat animo, ut erentio Varroni ex Cannensi strage, cujus ipse praecipuus auctor sierat , reduci, obviam irent omnes o dines, et gratias agerent, quod de Republica.

n. desperasset i, Quid quod in lamma militiina inopia octo hominum millia, quos Poenus in castris ceperat, redimendos haud censuerunt ,

cum parva id seri posset pecunia ab Tam e celi in rebus asilicus animo ipse Hannibal fractus suisse sertur D.

Sic igitur morum integritate ad summam Re publica Romana pervenit auctoritatem ; et, quin niam eorum corruptela diligenter impediebatur. diutissime illa et stetit et viguit Superes jam, ut ejus post corniptos mores adumbremus lapsinu, Devictae hactenus gentes cum haud magnas in civitatem attulissent divitias, in lauta quidem . nec opulenta tamen re Romini verati sierant. Postea vero, debellatis Carthaginiensibus, ditis smos et adorti sint et sibi sit ecerunt Graeciae Aliaeque populos, unde dici Vix potest, quanto' per mores sint corrupti; quorum integritatem m

104쪽

cet niugnae De la saetare sinant opes acte tamen in Romula civitate ad corruptelam erat ac . cessio, quod non pedetentini illae et gradu, sed sibito atque praecipiti orsi comparabantur. Nobilissimae de Philippo, Antiocho, Aetolis, Gillograecis reportarie victoriae 1 s decim annorum spatio a lauta civitatem conditi ne ad summam opulentiam duxerant. Accede bat porro, quod Carthagine in verit Mimila fracta, hostiumque metu imminuto, intentiorim in 'bux et acquirendis et mmulta plerique versabantur, ac denique, quod maximum, una cum divitiis peregrini, ad luxuriam, ignaviam, millitiem compositi importibantur mores. Hinc non poterant non celeriter a virtute desti se Rinmitii. Iuuiue cum opibus luxuria invaluit, avaritia, ignavia, morunc morumque patriorum contemnis, in vinoque Non auro, rectio modus mensasque 'lares Aspernas satius: ultas gestare secoros Vix nuribus, rapuere marer fecunda virorum

Pauperta fugitin Diuoqua re sit in orbe Quo gens quaeque perit a).

Quo plura vero comptelae aliunde afferebamularitamenta, eo maiores vitia vires capiebanti

et C.

105쪽

Manlii de Gallograecis victoris milites lecto,

aeratos, vestem stragulam pretios a plagulas et alia textilia, et , quae tum magnificae supellectilis habebantur, monopodia et abacos Romam advehebant; tum psaltriae, sambucistriaeque et convivalia ludionum oblectamenta adde tur epullaci epulae quoque ipsae et cura et sumtu majori apparabantur: tum coquus, vilissimum antiquis mancipium, et aestimatione et usi in pretio erat, et, quod ministerium uerat, ars haberi coepta M. His omnibus ita civium mentes inficiebantiar, ut et senaciis in coercenda corruptela irritam poneret operam G, et vero Bacchanalia, teterrimorum ossicina flagitiorum, in talescerent e quibus cuniluculenter appareat, quae morum ad ipsa probanda esse deberet pravitas, haud plane illa silentio mittenda videntur. Haec igitur sacra , ex Etruria Romam perducta, initio tantum ad seminas pertinebant , nec quidquam agitios eontine bant, mox vero, permixtis cum mulieribus vibris, noctumoque ex dimo reddito secro, ad nullas non referebantur libidines. Virorum inter

se et cum mulieribus stupri sebant, viguiti

annis minores initiabamur, quo secilius capi rentur, aliorumque inservirent voluptatibus, mis-

Uv. L. 39. C. d. ca Huc pertinent leges sunt

triari te. Orchla imprimis, quam perlatam vixdum violari queritur Cato apud Macrobium Saturn L. a C. II.

106쪽

cebantur cum tenellae admodum aetatis puellis majores, massa nuum pudoris aut reverentiae

significatio Q. Hujus esuidae libidinis

milleni aliquot homines, mulieres imprimis, et iis simillimi iri participes emi, ac, nisi Hispala Fecervae in Aebutium amore, excellentiquo Postumii Consillis innotuisset opera, totain, contagiosus instar, pereasisset Italiam sed do ea erit insta dicendi locus. Hanc momi corruptelam mox promovit de

Perseo reportata victoria , qua tanta pecuniae Romam translata iisse fertur, ut per centum et, quot excurrit, annos ab omni tributo cives liberarentur O . Tum autem adeo, quorum semina jam aderant, creveriant vitia, ut pa ciora n dies antiquae virtutis reperirentur exempla. Graecum unice, patrio contempto, cupiebant, natum, delicatos majori pretio, quam necessarios emebant servos, pravisque eorum moribus se

imbui patiebantur Milites, pristina continenti, et frugalitate missis, novis in Graecia libenter indulgebant voluptatibus imo vero tanta omni bus inerat libido et mollities, ut juvenes non minquam pro pudicitia M libertate exquisitissimos cibos compararent, populus vero de gravissimis rebus sustragia ebrius ferret In hoo

auri

107쪽

autem morum lapsu ne defuisse eristinacinus, quae viliorum contagionem antevtatere convrentur. Aderant Censores, serebamr leges sumin tualinae, pristinae nomini virtutis exhibebam exempla. Verumtamen et sic meteraverat inque per omnes omnino civium ordines manaverat anatum, et tanta quotidie novis divitiis peregrini que moribus capiebat inermenta, ut nec in incipimi virorum exempla, nec Senatus cura, nec e

sonam severitas radicitus illud evellam Meret i . sed potius religiosissimam eorum operam nova sistruerent invitiuventae vitio n. Quo immaera imprimis restras omnis luxurui genera e M. thagine et Corintho ductis Romam allata, molles et delicatos servidos undecunci rium Romanum proruentes, suaque illud pravitare inficientes, Attali demore hereditatem et u Sullae victorias quibus omnibus factum, ut , quae supererant vix e probitatis excinpia, ludibrio haberem et tantum non comtemnerentur. Tum paupertas probro haberi, innocentia pro malivolenti duci comi privati domos atque villas urbium in modum ex aedificare, subvertere montes, maria constem re lubido stupri, ganeae, ceterique cultasne invadere viros pati muliebria , mulieres pudicitiam in propatulo habere, vescendi cau- Rci Plut iamati Maj. p. 3 6.

108쪽

terra marique omnia exquirere G dodimire mira, quam somni cupido esset; non sit in mi sitim , neque frigus . neque lassi, vidi in opperiri , sed ea omnia luxu a tempere Disciplina militaris imminuta magnopere bello Macedonico, sed a Scipione. in Hispania revocata OD, sub Sulla evanuit plane. Hic unice mirans, ut militum bianimos conciliaret, turpibus eorum, nec mili

tari severitate dignis indulserat lubidinibus L eis amoenis, voluptariis in otio serocem mili-rum indolem molliverati mare, potare, Pna, tostulas pictas, vasa celata mirari didicerat ea privatim ac publice rapere , delubra spo, laure, tanu pio aque omnia polluere c. In hac autem ad quaevis vitia proclivitate haud prosediolusquam miretur, rem Roma nim domesticam teterrimam aevi contraxisse maculam.

Mulieres jam ante Sullae tempora corpori ornando, quamrei similiari intentiores , ita nunc totae luxui indulgere coeperant, ut et rei domesticae curam ac liberorum educationem vilissimis servis resinquerent, et vero id antiquissimum haberent, ut, quibus genio indulgerent, undecumque

109쪽

sibi pecunias eo erent. Ex isthinnodi igitur luxuria et avaritia exstiterunt impudicitia, grande aes alienum,si gitionali cupido, nullabrium oriani, no Veiorum negligentia et despicientia. Quibin vitiis quum pinguissima consumerenm patrimonia, aegerrime viri, nec nisi legibu et ingentibus immunitatibus pellecti, nuptias inire solebant. Ex hac autem rei domestiuae comimela fieri nimpoterat, quin gravissimum puerorum educatio caperet detrimentum. Haud subito illa, sed per plurimas jam aetates ima cum moribus a pristina remittens excellentia facillime aevi labem contrahebat. Parentes itaque insintem Graeculae alicui ancillae delegabant, cui unum aut alterum iungebant ex omnibus servis plerumque vilissimum, nec cuiquam serio ministerio ac inmotatum. orum sabulis et erroribus teneri et rudes animi imbuebantur, nec quisquam in tota domo pensi habebat, quid coram insante diceret aut faceret. Ipsi etiam irarentes nec probitati, neque m destiae parvulos adsuefaciebant, sed lasciviae et libertati, per quas paulatim impudentia is γbat et si alienique contemtus Q. Quo vero magis adolescebant, eo plura eslluebant vitior munera Histrionum avore, gladiatorum equo rumque studiis animi occupabantur , nec aliquid bonis artibus loci relinquebatur p). Ipsi

110쪽

quoque paedagogi libertatis spe inducti, turpia adolescenrum dimicuique probabant, eorumque laedissimis saepe et libitatibus favebant

et amoribus, quibus omnibus tantam indolis comtrahebant pruritatem, ut parentum instar, maj mm mature ludibrio haberent et contemnerent virtutes, suis autem opibus et generis notulitate iniice gloriarentur taenim haud amplius ad claros se conserebant et sapientcs viros, a quo

rum latere non discinnae opinionem annem populo, eorum se ore similes, quos sibi ipsi ad imitandum delegissent sed similiae vetust te ad simmo se in Republica honores perventuros puta ait Sic igitur in utero pene matris vitia concipientes pueri a . in ali

rum G, parentum maxime, laeta intuentes exempla, morumque varietate et opinionum perversitate inserti atque obruti , communem sponte referebant corruptelam luxuriae, mollitiei. ignaviae dediti, laboribus 'erant impares et tantos sumtus faciebant, ut ad res ambliares consumendas eos genitos salute diceres in in grande aes alienum incide res, rapere, conssimore, aliena cupere pud