Disputatio antiquariohistorica inauguralis de censorum apud Romanos auctoritate et existimatione, ex veterum rerumpublicarum conditione explicanda

51쪽

iasmendis, aem aedificiis eorum, si paululum in publicum prominerent, demoliendis, in quibus

omnibus quum libemma eorum esset potestas, non inia omnium filii hac in causa agenditio, sed alius alio majorem exercuit auctorinistem. Huc autem omnium maxime pertinet templorum, quκ locis publidis comines antur,ni. Nam licet Censorum auctoritas exinde non

majus, quam ex aliis publicis locis, o erit imcrementum, peculiarem tamen, nec aliis,

Ustrati s propriam eorum reddidit ratio ' , omninoque effecit, ut non anmm civile, re isacrum quodammodo et secerdotes eorum esset

munus.

Haec autem aucti ritas marimopere augebatur Censu. Cum enim apes eos cives possessiones profiteri deberent, primum quidem eorum , qui in aestimatione mala fide egerant, ves se cen stri neglexerant, bona publicabant )r tum vero ea bonorum aestimatione Poterant, quae vellent, comprehendere, eaque ipsa pro list,ini aestimare. Sic Μ. Porcius Cato et L. Veserius Flaccus Censeres mamenta, vestes muliebres, vehicula, utensilia, quae pluris quam quindecim millium aeris erant, censu comprehendi iusserunt. mancipia autem, quae decem millibus aerisco id P.

52쪽

aeris enmnt, declas tanto pluris, quam quanti essem, aestinianam, atque his rebus ter ni in millia aeris addiderunt s). Pariter Cen fores Mamerci Aemilii, post legem de minuendo Censorii niuneris tempore periatam . octies pluris aestimamn censimi, quam quanti revera aeS

timari debebat D unde merito Festus, Cens res, inquit, dicuntur, quod rem suam quisquerunt aestimare solitus sit, quantum illi censu rint et Varro, Censor est, ad cujus e sonem, id est , arbiti tum censetur populus cs . Ex his autem, quae hactenus declaravimus , uti magnam fuisse patet hujus magistratus auc toritatem, sic peculiarem prorsus eam fuisse ex morum demum, quam habebat, intelligitur cura. a enim uti Principes in civitate viros So, nam eiicere, quo privare, tribu movere, sic

cives universe ita notare poterant, ut, qua uni, ce gloriabantur, vim in comitiis amitterent pro sis, et ita revera cives esse desinerent. Cujus Censesiae auctoritatis quo melius percipia. tur amplitudo, attendere operae pretium est cum Romani Senatus dignitatem , tum Romanorum

de civitatis jure o sonem in

53쪽

ut gim ex classico imprimis Polybi loco rem universe exponam, Senatus aerarii habebat dispensationem, deque Reipublicae sumtibus et reditibus statuebat. Legat' vel concitandaei cis vel belli indicendi vel imperandi, vel quarumcumque rerum causa mittendos sua auctori . late legabat. Exterarum gentium legationes a diebat, earumque causas duamebat. Imperatores

deligebat, iisque ob res bene gestas triumphum concedebat. De sociorum controversiis, de delictis tam in Italia quam in Provinciis commissis cognoscebat. In ipsis Comitiis Curiatis et Centuriatis nil agi poterat, nisi antea Senatus approbasset, neque perfici quidquam, nisi Cis confirmatum esset Q unde merito a Cicerone Senatui ipse populus moderandi et regendi d. potestatem, quas quasdam habenas, tradidisse dicitur 33. Hujus autem amplissimi consilii ii tantum participes erant, qui primum a Regibus, tum a Consulibus et dei a Censoribus erant lecti. Qui cum in legendo et ordimis generisque, et

census, et actatis, et magistratuum, et vero

morum haberent rationem, atque ita dissicillima esset ad hanc dignitatem via, sacrum est, ut, qui illa sungebantur, magna, tam ob muneris

co Polyb L .c. ra cicero in inviiiiii c. s. a te rata L. I. C. 52.

54쪽

amplitudinem, quam suas ipsorum laudes, apud

omnes essent existimatione. Hinc igitur variae quae apud antiquos exstant, Senatus laudes. Nam et sanctissimus ordo, ut urius ommemtum, et splendor civium habebatur. Nec solum ob muneris dignitatem tantus huic magistratui constitit honos, verum ipsis Senatoribus evidens inesse debuit prudentiae, gravitatis, majestatissmiscatio, quia ita se commendarent, ut et exter universe magni illos facerent, et Pyrrhi lagati urbem Romam sibi templum, senatum autem Regum consessum visum suisse dicerenes Q. Quocirca cum tanta hujus ordinis et potestas

esset et existimatio, quantam exterae adeo ge te suspicerent et colerent, quae tandem amplior, quam Censorum, excogitari potest in toritas, penes quos ut legendi Senatores, sic praetereundi amplissimique honoris adtinendi, si rit potestas' Verum hujus auctoritatis amplitudo magis etiam ex vetenim intelligitur de civitatis jure opinionibus. Summus antiquitus habebatur honos, inclytae, praeque ceteris excellentis, civitatis es se participem. Quo nomine quum et in Graecia

Sparta et in Italia Roma celebraretur , fiebat uevicinae gentes summo stladio his civitatibiis ads

55쪽

effectum, ut Romanam civitas

56쪽

se ni Et vel sic tamen poterat illud cum ea, pitis diminutione adimi, tum Censorum nous infringi. Etenim quamprimum aerarii fierent licet nomines cives Romani essent , tantilla tamen orem in Comitia vis erat et auctoritas, ut ab eorum suffragiis vix quidquam penderet. Hinc igitur emimus, tantam Censorum fuisse auctoritatem , quantam aliis sere millis magistr tibiis competiisse constet. Nam utut magna e se Praetorum, Tribimorum l. Consulum p testas , multis tamen haec adjuta et ornata dignitatis insignibus, magis vel in civitatis asministratione, vel in singulis civibus coercendis puniendisque versabatur, quam in eorum et honoribus tamendis et civitatis juribus infirmandis. Censores autem , licet nulli ipsis apparerent Lictores, nec serendarum Comitiorumve

convocandorum jus haberent; licet haud de civium vita et nece statuere, nec carcere eos coercere possent, tantam tamen et censi et vero morum cura

in civitatem vim habebant, ut omnium ab illinc, vium penderet conditio. Unde sacrum, ut imp ratores, quum tanta hujus magistratus auctoritas nimium orti limitaret potestatem, eam sibi sub Praefecti morum, morum legumque

regimini perpetui aliisque titulis assumerent.

S. 2. id sueti l Caes. C. si et in Aur

57쪽

Existimatione Censorum.

Huic autem , quam hactenus declaravimus mactoritati aequiparata ait existimatio. Cujus quae brevia quideua, sed luculenta apud veteres exstant documenta, hoc imprimis loco sunt proponenda. Solebant igitur Romani Censuri eos plerumque Consulares ornare, qui optime de Republica meruerant, suaeque probaverant iutae morumque integritatem Q Cum autem huic magistratu omnia, praeter Lictores, Con sularis dignitates insignia tribuerent major adeo illius, quam Consulum evasit existimatio.

Censuram enim habebant nobilissimam αρχὴ imo omnium , quibus quis fungi poterat, i ζων Magni profecto apud Romanos ii habebam tur, qui patriae hostes vel fugaverant, vel imperio Romano subjecerant. Haec suit Marcel- li, Scipionum, Glabrionis, aliorumque a It manis perpetuo celebrata laus. Istiusmodi vir , triumphi plerumque honore insignes summa apud omnes cives erant existim,

58쪽

te. Et vel sic tamen tantum siem, ut e rum existimatio Censorum anteponeretur en rationi, ud Cemrae potius munm, quam bellicis honoribus Romani gloriarenturi malitii mos enim et clarissimos adeo Imperatores su de civitate merita hac omnium gestarum rerum επιτελ ωσι cumulare censebant cc. Sic, ut alios mittam, Mimi in Paulum Aemilium, de H cedonibus victorem, Omnibus rarum acceptum, et morum se maxime commendantem pro-.bitate, omnes conserre instituerent honores, non Praeturam ei aut Consulatum iterum, sed ensi ram mandarunt, πα- ex emam, opinione πιωτατην αρρον 3 . Cum igitur tamus huius magistratus, quantum jam declaravimus, esset honos, sebat saepitis, ut, qui et illo et aliis magistratibus fuerant per iuncti, in amplissimi muneris memoriam Cen. fores dicerentur 3 . Ad familiarum autem dignitatem tuendam et ornandam quantopere a

ceret Censara, exinde patet, quod ipsi anti qui commentarios, qui ex pr0avis aliquem ei serem si se probabant, a patribus acceptos

omnino Plut in Crias p. a Beausor l. i. p. iii. Ipse adeo Cicero, quo magis L mmmium celebraret mihi addidisse videtur Africani in Crasura

59쪽

mxima cina posteris, tam ram pateri rura, mμ

cere corrarentur m praestantamnis agme

proavis meminet is, eos religine re asserum. a Censorem mimis esse it sic Tacitus da L. Pisone et Vitestio Imperatore 3 in dens, eorum patres U- --- maecipue modo e paterme gloriae ob italu et ipsus genti egregie venii dignitami. Vite auten tanti ho patris inuinis, tam e et iet genti honoris eum ducebat, ut Minnos conficiendos oriret, pusill , -- pastis nitatem ab oblivione lassicare M. mo, inis ex statim nil aliud pleruntque inferiptam erat, nisi Censoris nomen s sis intur in alii et ipse Viten 3, utut tres Confidam Πήsset M GU-- tamen, omnlim in ciri

honorum cumulo et e sun alti , suum fiamiliaeque decim debere censeti mur. Ceterim o Imperatoribus alii sit aliis tirua Censorem, Maer bant tori term alii oram honoris sis. mulo incitati ium intimi dignit item, Misexulum assumebant. Qic Claudit rima etin

60쪽

fores se dici volebant Pariter Domitianus longae imprimis titulorum seriei cupidus Censorii Ierpetui adsciscebat nomen O. Et haec quidem omnia, quae hactenus disputavimus, Vera sistit, Grinare equiden nullus dubito, tantam Censoribus in Republica Romam auctoritatem iisse et existimationem , quin tam caeterorum, quod sciam , magistraruum nulli.

1 Beansdri t. is ' in se rete hoe loe a diendus est Dio Cassius cum Augustum de l. Praefectum potius morum, quam Censorem dici voluisso tradit . qui id artis , Momestire nomen. CL omnino Casaubomis ad Suet. Iul. Caes. C. G