장음표시 사용
11쪽
eo praecipue ecclesiastici doctoris opera uersabitur, ut fideles stite ex animo cupiant Iesuin Christum, & hunc crucifixum, sibique certo persuadeant, atque intima cordis pietate&religione credant, aliud nomen non esse datum hominibus sub caelo, in quo oporteat nos saluos fieri, siquidem ipse propitiatio est pro peccatis nostris.
At uero quia in hoc scimus, quoniam cognouimus eum, si mand in eius observemus, Proximum est, & cum eo, quod diximus, maxime coniunctum , ut simul etiamostendat, uitam a fidelibus non in otio & desidia degendam esse, uerum oportere, ut,quemadmodum inse ambulauit, ita & nos ambulemus, lectemurque omni studio iustitiam,pietatem, fidem, charitatem, mansuetudinem: dedit enim semet ipsum pro nobis, ut nos redimeret ab omni iniquitate, α mundaret sibi populum acceptabilem, sectatorem bonorum oponim, quae Apostolus Pastoribus praecipit,ut loquantur,& hortentur. Cum autem Dominus, ac saluator noster non sol una dixerit, sed etiam exemplo suo demonstrarit, legem, & prophetas ex dilectione pendere, Apostolus deinde confirmarit, charitatem esse finem pra cepti, acie s plenitudinem, dubitarenemo potest, hoc, tamquam praecipuum munus, omni diligentia curiscum esse, ut fidelis populus ad immensam Dei erga nos bonitatem amandam excitetur,ac diuino quodam ardore incenses, ad seminum illud & persecti sitimum bonum rapiatur ; cui adhaerere, solidam, & ueram felicitatem
esse is plane sentiet, qui illud prophe dicere poterit: Quid enim
mihi est in caelo, & a te quid uolui seper terram Z Haec nimirum est uia illa excellentior, quam idem Apostolus demonstrauit, cum omnem doctrinae, de institutionis saae rationem ad charitatem, quae numquam excidit, dirigeret. Sive enim credendum, siue sperandu, siueagendum aliquid proponatur,ita in eo semper charitas Domini nostri comendari debet, ut quiuis perspiciat, omnia persectae Clitistianae uirtutis opera non aliunde,quam a dilectione ortum habere, neque ad alium finem, quam ad dilectionem, reserenda esse. Cum autem in omni re tradenda plurimum intersit, utrum horiari illo modo aliquid doceas; tum uero hoc in Christiani populi institutione maximi momenti existimandum est. Obseruada est enim audientium aetas,ingenium, mores, condicio; ut qui docendi munus exercet, omnia omnibus efficiatur; ut & omnes Clisto lucriuciat, & se ipsum fidelem ministrum, & di secutorem probare possit,ae ueluti seruus bonus, & fidelis, dignus sit, qui super multa constitituatur a Domino.Neque uero unius tantumgeneri si munes fidei suae
12쪽
suae c5missos esse arbitretur, ut praescripta quadam,&c rta docendi formula erudire, atque ad ueram pietatem instituere aeque omnes fideles possit: sed cum alii ueluti modo geniti, insentes sint, alii in Christo adolescere incipiant, nonnulli uero quodam modo consi i .Pa. r. mata sint aetate, necesse est diligenter considerare, quibus lacte, quibus solidiore cibo opus sit, ac singulis ea doctrinae alimetita praebe a11A. re, quae sipiritu in augeant, donec occurramus omnes in unitatem fidei, & agnitionis filii Dei in uirum persectum,inmensuram aetatis plenitudinis Christi. Id uero Apostolus in se ipse omnibus obse uandum indicauit, cum dixit, se Graecis, & barbaris, sapientibus,&insipientibus debitorem esse; ut uidelicet intelligerent, qui ad hoc ministerium uocati sunt, ita in tradendis fidei mysteriis, ac uitae praeceptis, doctrinam ad audientium sensum, atque intelligentiam accommodari oportere ; ut cum, eorum animos, qui exercitatos sensus liabent, spirituali cibo expleuerint, ne interim paruulos fune perire patiantur, ut qui panem petant, & non sit qui frangat eis. Neque uero cuiusquam studium in docendo retardari debet, propterea quod interdum necesse sit auditorem earum rerum praeceptis instrui, quae leuiores,&humiliores uidetitur, nec sine molestia ab iis potissimum tractari solent, quorum animus in sublumiuin rerum eontemplatiorie uersatur, ac conquiescit. Nam si ipsa aeternes patris sapientia in terras descendit, ut in carnis nostrae humilitate caelestis uitae praecepta nobis traderet; quem non com- taurae a. pellat charitas Christi, ut paruulus fiat in medio fratrum seorum,& tamquam nutrix seuens filios seos ita cupide proximorum salutem desideret, ut,ut quod de se ipso Apostolus testatur,eis uelit non lindrae L. solum euangelium Dei, sed etiam animam tradere Omnis autem doctrinae ratio, quae fidelibus tradenda sit, uerbo Do Ima se Dei continetur, quod in scripturam, traditionesque distributum
eli. itaque in narum rerum meditatione Pallores dies, noctesque est auersabuntur,memores illius D. Pauli admonitionis, quam ad GDotheum scriptam , omnes , quicumque animarum curae praepositi sunt, ad se pertinere existimabunt. est autem haec admonitio in m , D hunc modum. Attende lectioni,exhortationi,& doctrinae: est enim omnis scriptura diuinitus inspirata utilis ad docendum, ad arguen- t. ad Tim. dum, ad corripiendum, ad erudiendum in iustitia, ut perfectus sit homo Dei, ad omne opus bonum instructus. Sed quoniam, quae diuinitus tradita fierunt, multa sunt, &uaria, ut nec ira ficile aut animo comprehendi, aut etiam, mente comprehensa, memoria B 3 teneri
13쪽
teneri possint, ut, cum se obtulerit docendi occasio, eoru inparatas t&prompta explicatio, sapientissime maiores noliti tota hanc vim, & rationem salutaris doctrinae, in quattuor haec capita redactam, dustribuerunt, apostolorum Symbolum acramenta, Decalogum, Dominicam orationem . nam omnia, quae Christianae fidei disciplina tenenda sent, siue ad Dei cognitionem, siue ad mundi creationem&gubernationem, siue ad humani generis redemptione spectent, siue ad bonorum praemia, & malorum poenas pertineant, Symboli doctrina continentur. Quae autem signa sunt,& tamquam instru-inenta ad diuinam gratiam consequendam, haec septem sacramentorum doctrina compleetitur. Iam uero quae ad leges rellaruntur,
quorum finis est charitas, Decalogo descripta sent. Quidquid denique ab hominibus optari, sperari, ac salutariter peti possit, id Dominica precatione comprehenditur. Quare sequitur, ut, explanatis
quattuor his quasi communibus sacrae scripturae locis, nihil sere ad eorum intelligentiam, quae Christiano homini discenda sunt, desiderari possit. Itaque uisum est monere Parochos, utiquoties usu u nerit, ut aliquem interpretentur euangelii, uel quem uis alium diuinae scripturae locum, intelligant, eius loci, quicumque is fuerit, sententiam cadere iub unum aliquod quattuor illorum capitum, quae diximus, quo tamquam ad eius doctri inae fontem, quod explicandum sit, confugienti exempli causa, si explanandum sit illud evangelium primae dominicae Aduentus: Erunt signa in sole & luna&α quae ad eam rationem pertinent, tradita sint illo Symboli articulo, Venturus est iudicare uiuos, & mortuos: quibus inde assiimptis P stor una eademque opera fidelem populum & Symbolum,& Euangelium docebit. Quare in omni docendi, & interpretandi munere, hanc consuetudinem tenebit dirigendi omnia ad prima illa quattuor genera, ad quae referri uniuersam diuinae scriptutiae vim, atque doctrinam diximus. DOCENDI autem ordinem eum adhibebit, qui& persenis, α
tempori accommodatus uidebitur: nos Patrum auctoritatem secuti, qui initiandis Christo domino, & in eius disciplina instituendis hominibus, a fidei doctrina initium secerunt, operaepretiuinduximus, quae ad fidem pertinent, prius explicare. Sed quoniam
in diuinis litteris multiplex est fidei significatio, hic de ea loquiamur, cuius ui omnino assentimur iis, quae tradita fiunt diuinitus. Hanc autem ad salutem consequendam esse necessariam, nemo iure dubitabit, praesertim cum scriptum sit: Sine fide impossibile est
14쪽
ilacere Deo . Cum enim sinis, qui ad beatitudinem homini nropo- - γ. Litus est, altior sit, quam ut humanae mentis acie perspici possit, ii
cesse ei erat, ipsius a Deo cognitionem accipere. Haec uero cognitio nihil aliud est, nisi fides: cuius uirtus efficit, ut id ratum habeamus, quod a Deo traditum esse sanctissimae matris Ecclesiae auctoritas comprobarit. nulla enim fidelibus potest accidere dubitatio in ijs, quorum Deus auctor est, qui est ipsa ueritas. ex quo intelligi - .mus, quantum inter hanc fidem, quam Deo habemus, intersit, &illam, quam humanae historiae scriptoribus adhibemus. Fides auatem, quamquam late pateat, & magnitudine, ac dignitate differat , est enim sic in sacris litteris: Modicae fidei,quare dubitasti λ&,Magna est fides tua: Adauge nobis fidem: item, Fides sine operibus
mortua: &, Fides, quae per charitatem operatur' tamen est idem se od GaI. 1.nere, & diuersis fidei gradibus eadem definitionis uis, & ratio con- uenit. Quam uero fructuosa sit, & quantum ex ea utilitatem captamus, in articulorum explicatione dicetur. Quae igitur primum
Christiani homines tenere debent, illa sunt, quae fidei duces doctoresque sancti apostoli, diuino spiritu Mati, duodecini Symboli artuculis distinxerunti Nam cum mandatum a Domino accepistent, ut pro ipta legatione fungentes, in uniuersum mundum proficiscerentur, atque omni creaturae euangelium praedicarent, Christianae fidei formulam componendam censuerunt, ut scilicet id ipsum omnes sentirent, ac dicerent, neque ulla essent inter eos schismata, quos ad fidei unitatem uocassent, sed essent persecti in eodem sen. su, dc in eadem sententia. Hanc autem Christianae fidei,&spei professionem a se compositam, apostoli Symbolum appellarunt; Due
quia ex uariis sententi js, quas singuli in commune contulerunt, . constata est; sive quia ea ueluti nota,&teffera quadam uterentur,
qua desertos, & subintroductos Llsos fratres, qui euangelium ad ut 'terabant, ab iis, quiuere Christi militiae sacramento se obligarent, sicile possent internoscere. CREDO IN Dgv M. Cum multa in Christiana religione fidelibus . proponantur, quorum sigillatim, uel uniuerse certam, & firmam in fidem habere oportet, tum uero illud primo, ac necessario omnibus credendum est, quod ueluti ueritatis fundamentum, ac summa de diuinae essientiae unitate, & trium personarum distinistione, earumque actionibus,quae prςcipua quadam ratione illis attribuuntur, Deus ipse nos docuit.CHuius mysterii doctrinam breuiter in Symbolo apostolorum comprehensam esse, Parochus docebit.
15쪽
Nam ut maiores nostri, qui in hoc argumento pi3 , re accurate uersati sunt, obseruauerunt, in tres potissimum hanes ita distributum uidetur, ut in una diuinae naturae prima pertina& mirum creationis opus describatur ; in altera, secunda persona ,& humanae r demptionis mysterium ; in tertia, tertia item persona, caput, & fons sanctitatis nostrae, variis, & aptissimis sententiis concludatur. Eas autem sententias, si imilitudine quadam a Patribus nostris frequenter usurpata, articulos appellamus. Vt enim corporis membra artia
culis distinguuntur: ita etiam in hac fidei confestione quidquid di, stincte,& separatim ab alio nobis credendum est, recte, & apposite
His uerbis ea sententia subiecta est: certo credo, ac sine ulla dubi- ratione profiteor Deum patrem, primam scilicet Trinitatis persenam, qui sua omnipotenti uirtute caesum ipsum ,& terram, & mnia, quae caeli, & terrae ambitu continentur, ex nihilo condidit,&condita tuetur, ac regit: neque solum eum corde credo, dc Ore confiteor, uerum summo studio, ac pietate ad illum, ueluti seminu m, Spersectissimum bonum , contendo. Haec igitur sit breuis quaedam primi huius articuli comprehensio. Sed quoniam magna mysteria in singulis fere uerbis latent, ea nunc diligentius Parocho perpendenda iunt: ut, quantum Dominus permitin it, ad eius maiest vis gloriam contemplandam cum timore, & tremore fidelis populus accedat.
Verbi Nus. Igitur credendi vox hoc loco putare, existimare, opinari non signi hcat, sed, ut docent sacrae litterae, certissimae assensionis uim h elisa 'ae Dei, qua mens Deo, sua mysteria aperienti, firme, c'nstanterque G ς φ, προρ sentitur. mamobrem is credit, quod ad huius loci explicationem attinet in cui aliquid sine ulla li aestatione certum, & persuasum cst. Neque uero cxistimare quisquam debet, fidei notitiam minus certam esse, quod ea non cernantur, quae nobis credenda fides proponiti etenim diuinum lumen, quo ea percipimus, tametsi rebus poma, ad cor. a. spicuitatem non asserat, nos tamen de his dubitare non sinit. Deus enim qui dixit de tenebris lucem splendescere, ipse illuxit in cordiabus nostris, ut non sit nobis opertum euangelium, sicut iis, qui pe-' reunt. Iam uero ex iis, quae dicta sent, consequitur, eum, uicat' lesti hac fidei cognition raeditus est, inquirendi curiositate liberuesse. Deus enim cum iuuit nos credere, non diuina iudicia scrurida, eorumque rationem,& causam perquirendam nobis proposuit,
16쪽
sed immutabilem fidem praecepit, quae essicit, ut animiis in aetem nae ueritatis notitia conquiescat. Ac profecto cum Apostolus te stetur; Deus uerax est, omnis autem homo mendax; si arrogantis, μυ . 3.α impudentis hominis est, graui, ac sapienti uiro aliquid assirmanti fidem non habere, sed praeterea urgere, ut, quod dixerit, rationia 'bus, aut testibus probetur: cuius temeritatis, atque adeo stultitiae sierit, Dei uoces audientem, caelestis, ac silutaris doctrinae rationes requirere fides itaque, seclusa omni non solum ambiguitate, sed etiam demonstrandi studio, tenenda est. Verum illud praeterea do .cca Parochus,eum,qui dicit CREDO, praeterquam quod intimum mentis suae assensum declarat, qui interior fidei actus est, lebere id, quodanimo inclusum habet, aperta fidei profestione praeseserre, semnaque alacritate palam fater ac praedicare. Oportet enim fide- Ieseum i piritum habere quo fretus Propheta dixit; Credidi propter Piaci i 1.
quia locutus sum: imitari Apostolos, qui ad principes populi re
si aderunt; Non possumus, quae uidimus,&audiuimus, non to qui: divi Pauli praeclara illa uoce excitati; Non erubesco euangetilium: Virtus enim Dei est in salutem omni credenti. Item quo mal. ixime huius sententiae ueritas confirmatur: Corde creditur ad ii istutiam, ore autem confessio fit ad salutem.
IN DEUM. Hincia Christianae sapientiae dignitate,&praesta riai ex eaque,quantum diuinae bonitati debeamus, cognoscere licet, quibus datum est, statim ad rei praestantissimae, maximequeJG- petendae cognitionem quasi fides Madibus ascendere. In hoc enim . malium inter sedisseruntChristiana philosophia, oc huius saeculi sapienti quod haec quidem naturidis tantum luminis ductu ab esse- ι .ctibus, &ab iis, quae sensibus percipiuntur, paulatim progressa, non nisi post longos labores uix tandem inuisibilia Dei contempla
tur, primamque omnium rerum causam & auctorem agnoscit, at que intelligit: contra uero illa humanae mentis aciem ita exacuit ιut in caelum nullo labore penetrare possit, atque diuino splendore collustrata, primum quidem aeternum ipsum luminis sentem,deinde quae insta ipsum posita sunt,intueri; ut nos uocatos esse de tene- , .ris. i.
bris in admirabile lumen, quod estapud apostolorum Principem,
cum summa animi iucunditate cxneriamur,& credentes exultemus laetitia inenarrabili. Recte igitur tideles primo se in Deum credere profitentur,cuius maiestatem ex Hieremiae sententia incomprehen Πὰν .ai. sibilem esse dicimus: Lucem enim, ut ait Apostolus,inhabitat inac- i.ad Tim. 6.cessibilem, quem nullus hominum uidit,stra nec uidere potest.cum enim
17쪽
enim ad Moysen loqueretur, Non uidebit me, inquit, homo, & uruuet. Nam ut mens nostra ad Deum, quo nihil est sublimius, pem niat, necesse est eam omnino a sensibus abstractam esse: cuius rei s cultatem in hac uita naturaliter non habemus. Sed quamuis haec ita sint, non reliquit tamen Deus, ut inquit Apostolus, sic metipsum sine testimonio benefaciens, de caelo dans pluuias, & tempora fluctia sera, implens cibo,&laetitia corda hominum. Quae causas ut philosophis nihil abiectum de Deo sentiendi,&, quidquid corporeum, Juidquid concretum,& admixtum est, ab eo longissime remoueni; cui etiam bonorum omnium persectam vim, & coriam tribu runt , ut ab eo, tamquam a perpetuo quodam, S in nausto sente
bonitatis, ac benignitatis, Omnia ad omnes creataS res, atqucnat
ras persosta bona dimanent; quem sapientem, ueritatis auctorem amantem, iustum, beneficentissimum, S aliis nominibus appesta Iuerunt, quibus summa,&absoluta persectio continetur: cuius immensam,& infinitam uirtutem, omnem complentem locum,& per omnia pertinentem esse dixerunt. Hoc ex diuinis litteris longe molius constat, &allustrius, ut illo loco, Spiritus eth Deus: item, Estote uos perfecti, sicut & Patet uester caelestis perfectus est: tum, Omnia nuda,&aperta sent oculis eiust illud, o altitudo diuitiarum s pientiae, &scientiae Dei: deinde, Deus uerax est: α Ego sum uia,&ueritas, & uita: praeterea, Iustitia plena est dextera tuae denique, Aperis tu manum tuam, de imples omne animal benςdictione: Postr mo, o ibo a Spiritu tuo, & quo a ficie tuaefugiam i Si ascende Hro in Caelum, tu illic es: si descendero in infernum, ades: si sumpsero
pennas meas diluculo, & habitauiero in extremis maris M.&,Numquid non caelum, & terram ego impleo, dicit Dominus3 Magna, dc praeclara haec fiant, quae de Dei hatura sacrorium librorum auctoritate consentanea, & consequentia ex rerum essectarum inuesti rati ne philosophi cognouerunt. quamquam in eo etiani caelestis dodtrinae necessi inlcm cognoscimus, si animaduertamus, fidem non solum hoc praestare, quemadmodum sipra dictum est, ut quae uiri tantum sapientes longo studio consecuti sunt, ea rudibus quoque,&imperitis hominibus statim pateant, atque in promptu sint; veru in ut rerum notitia, quae fidei disciplina comparatur, multo certior,at, que ab omni errore purior in mentibus nostris insideat, quam si eas ipsas res, humanae scientiae rationibus comprehensas,animus intelligeret. Sed quanto praestantior diuini numinis cognitio censenda est, ad quam non communiter omnibus naturae contemplatio, sed
18쪽
proprie credentibus fidei lumen aditum patefecit. haec autem Symboli articulis continctur, qui nobis diuinae cssentiae unitatem , de trium personarum distinctionem, tum uero ipsum Deum esse ultimum hominis finem aperiunt, a quo caelestis, aeternaeque beatitudinis possessio expectanda sit: siquidem a diuo Paulo didicimus, Deu is sis. n. inquirentibus se remuneratorcm csse. Haec quanta sint, &an eius generis sint bona, ad quae humana cognitio aspirare potuerit, mul to ante cundem Apostolum Isaias propheta his uerbis ostenditi Asaeculo non audierunt, neque auribus perceperunt: oculus non ut dit, Deus,absque te, quae praeparasti expectantibus te. Sed ex iis, quae diximius, unu etiam Deum es e, non plures Deos, Vnumsolum constendum est. nam cum Deo summam bonitatem,& persecti
nem tribuamus, fieri non potest, ut id, quod summum, atque ab - lutissimum est, inueniatur in pluribus. Quod si cui aliquid ad summum deest, eo ipso impersectus cst: quare nec Dei natura illi conuenit. hoc autem multis sacrarum litterarum locis comprobatur'. scriptum est enim: Audi Israel: Dominus Deus noster, Deus unus Devi.ε. est . praeterea est Domini iussum: Non habebis Deos alienos coram. Exod..io. me. deinde per Propheta saepe admonet: Ego prim , & ego no-- g uissimus, Sc absque me non est Deus. Apostolus etiam palam testa i. tur: Unus Dominus, una fides, unum baptisina. Neque uero nos' moueat, quod interdum sacrae litterae Dei nomen creatis etiam n
turis imponunt. Nam quod prophetas, & iudices deos appellarunt, non gentium more factum est, quae sibi plures deos stulte, & impidi finxerunt, sed quadam loquendi consuetudine significare uoluerunt excellentem aliquam uirtutem, uel senetionem, quae Dei munere illis concessa sit. Deum igitur natura, substantia, cstcntia unu, quemadmodum ad confirmandam ueritatem in Symbolo Niceni
Concilii dictum est, Christiana fides credit, & profitetur, sed altius
etiam ascendens ita unum intelligit, ut unitatem in trinitate , ω trinitatem in unitate ueneretur: de quo nobis mysterio nunc dicere incipiendum et L sequitur enim in Symbolo, P A T R E M. sed quoniam Patris vox non urici ratione Deo tritibuitur, illud prius declarandum erit, quae sit magis propria huius loci significatio. Deum nonnulli etiam, quorvin tenebris fides lucem non attulit, aeternam substantiam esse intellexerunt, a qua res ortaea essent, & cuius prouidentia Omnia gubernarentur, suumque ordinem, dc statum conservarent. Ex humanis igitur rebus ducta simili tudine, quemadmodum cum , quo similia propagata est, cuiusl consilio,
19쪽
consilio, & imperio regitur, patrem uocabant; ita hac rationecst, ut Deum, quem omnium rerum opificem, & rectorem agnoscebant, Patrem appellari uoluerint. eodem nomine sacrae etiam litterae usae sunt,cum de Deo loquentes uniuersorum creationem, potestatem,admirabilemque prouidentiam ei tribuendam indicarent. . t. 1 L. legimus enim: Numquid non ipse est pater tuus, qui possedit te, &fecit, & creauit te Z & alibi: Numquid non pater unus omnium noMa b. a. strum Numquid non Deus unus creauit nos At uero multo frequentius, & peculiari quodam nomine, praesertim in noui testamen mum. s. tilibris, Deus pater Christianorum dicitur, qui non acceperunt spiritu in seruitutis in timore, sed acceperunt spiritum adoptionis filio-1.Dan. 3. rum Dei, in quo clamant, Abba pater: eam enim charitatem dedit
nobis pater, ut filii Dei nominemur,&simus: quod si filij,&heredes, heredes quidem Dei, coheredes autem Christi, qui est primo--mb. i. genitus in multis statribus, nec confunditur uocare nos fratres. Sive
igitur communem creationis & prouidentiae, siue praecipuam spiritualis adoptionis causam spectes, merito fideles Deum patrem se
credere profitentur. pia messita- Verum praeter eas notiones, quas explicauimus, Patris nomineris cπω η audito, ad altiora mysteria mentem erisendam esse Parochus doc
bit. Quod enim in luce illa inaccessibili, quam inhabitat Deus, ma-
deperisinsi gis reconditum, & abstrusum est, quodque humana ratio, & intelligentia non consequi, aut ne suspicari quidem poterat, id Patris uocabulo diuina oracula nobis aperire incipiunt. Indicat autem hoc nomen, in una diuinitatis essentia non unam tantum personam, sed personarum distinctionem credcndam esse. Tres enim sunt in una
diuinitate personae, Patris, qui a nullo genitus est; Filii, qui ante omnia facula a patre genitus est 1, Spiritus stam, qui itidem ab aetemno ex patre, & filio procedit. Atqui pater est in una diuinitatis stibia stantia, prima persona, qui cum unigenito filiolao,&spiritu sancto unus est Deus, unus est Dominus, non in unius singularitate personae, sed in unius trinitate substantiae. Iam uero hae tres personae, cum in iis quidquam dissimile, aut dispar cogitare nesis sit, suis tantummodo proprietatibus distini intelliguntur. Pater squideingenitus est: Filius a patre genitus: Spiritus sanctus ab utroque procedit. Atque ita trium personarum eandem essentiam, eandem vib- stantiam confitemur; ut in confessione uerae, sempiternaeque deitatis , & in personis proprietatem, & in essentia unitatem, & in triniatate aequalitatem pie, & sancte colendam credamus. Nam quod patris
20쪽
patris primam esse personam dicimus,hoc non ita accipiendum est, perinde ac si aliquid in Trinitate prius, aut posterius, malu S, aut mi- .. nus cogitemus. Absit enim liaec a fidelium mentibus impietas, cum eandem aeternitatem, eandem gloriae maiestatem in tribus petibilis a
Christiana religio praedicet. Sed patrem propterea quod ipse sit principi u sine principio, prima esse persenam, uere,& sine ulla dubitatione assirmamus; quae quidem uti patris proprietate distincta est,ita in
unam illam praecipue hoc convcnit, quod situ ab aeterno genuerit: semper enim Deum simul S patre fit ille nobis significatur,cum Dei,& patris nomi na coniti iusta in hac c5sessione pronunciamus. Verum qitonia in nullius rei, quam huius omnium altissim ac dissicillimae notitia, alq. explicatione, aut periculosius uersari,autfrauius errare possumus, loccat Parochus, religiose retinenda esse essentiar, S personae propria uocabula, quibus hoc mysteri u significatur,&sciant fideles unitate esse in essentia, distinctionem autem in personis. Sed haec subtilius exquirere nihil oportet,cu meminerimus illius uocis: Qui revincis. scrutator est maiestatis,opprimetur a gloria: satis enim uideri debet, quod fide certu,&exploratum habeamus, nos a Deo cuius oraculis non assentiri, extremae stultitiae,atq. miseriae cillita edoctos esset Do- Mart. 1 a. ccte, inquit,omnes gentes, baptizates eos in nomine patris,& filii,&spiritus lancti. rvrsiis, tres sunt, qui testimoniu dant in coelo, pater, . uerbum, & spiritus sanctus, & hi tres unum sunt. Orci tame assidue,
ac precetur Deum, & patrem, qui uniuersi ex nihilo condidit disponitq. omnia suauiter, qui dedit nobis potestatem filios Dei fieri, qui Trinitatis mysterium humanae menti patefccit: oret, inqua, sine intermissione, qui diuino beneficio haec credit, ut aliquando in aeterna tabernacula receptus dignus sit, qui uideat quae lata sit Dei patris fucunditas, ut se ipsum intuens, atq. intelligens, parem & aequalem sibi filium gignat, quoue modo duorum idem plane & par charitatis amor, qui spiritus sanctus est,a patre & filio procedens, genitorem, dc seni tum aeterno,atq. in dissoluditi uinculo inter se conectat.Atq. ita diuinae trinitatis una sit essentia, S triu personam perfecta distina o.
OMNIPOTENTEM. Solent sacrae litterae multis nominibus Dei summam vim,&immensam maiestate explicare, ut ostendant quanta religione & pietate illius sanctissimum numen colendum sit: sed in primis doceat Parochus,illi omnipotentem uim frequentis lime tribui. Ipse eni in desedicit, Ego Dominus omnipotens. & rursus Iacob, cu G - 17. ilios ad Ioseph mitteret, ita illis precatus cst: Deus auic meus omni Gen.
potes faciat uobis cum placabile: deinde uero in Apocalypsi scriptuest, Dominus Deus,qui est,&qui erat, de qui ucturus est omnipotes,