장음표시 사용
41쪽
Passionis christi causa, et de va
fictae per uniuersana terram, & sol obscuratiis est. Quod si mutar etiares, & sensu carentes creatoris sui pastionem luxerunt, cogitent fideles quibus lacrymis ipsi, tamquam uiui lapides huius aedificii, dolorem suum declarare θebcant. Iam uero cauta etiam pastionis exponendae sunt, ut eo magis diuinae erga nos charitatis infinitudo,& uis appare LM 'uiis igitur quaerat, quae causa fuerit cur filius Dei acerbissimam passionem subierit. hane potillimum filisse inueniet, praeter hereditariam labem primorum parentum, uitia, & peccata, quae homines amundi origine usique ad hanc diem admiserunt, ac deinceps usque ad consummatioianem saeculi admissuri sunt. hoc enim in passione 6c morte filius Dei saluator noster spectauit, ut omnium aetatum peccata redimeret, ac deleret, & pro eis patri abunde, cumulateque satisfaceret. illud etiaaccedit ad augendam rei dignitatem, quod non solum Christus pro peccatoribus passiis est, sed etiam poenarum omnium,quas pertulit, peccatores &auctores, &ministri saerunt: de quo Apostolus nos admonet, ita ad Hebraeos scribens: Recogitate eum, qui talem sustinuit a peccatoribus aduersus semetipsum contradictionem, ut ne titigemini animis uestris deficientes Atque hac culpa omnes teneri iudicandum est, qui in peccata saepius prolabuntur . nam cum peccata nostra Christum dominum impullarint, ut crucis supplicium se biret; profecto qui in flagitijs,&1celeribus uolutantur, rursus, quod
in ipsis est, crucifigunt in scineti siς filium Dei, & ostentui habent. Quod quidem scelus eo grauius in nobis uideri potest, quam fieris in Iudaeis, quod illi, eodem Apostolo teste, Si cognouissent, n umquam dominum gloriae crucifixissent. Nos autem & nosse eum profitemur; de tamen sectis negantes, quodam modo uiolentas ei in nus videmur inferre. Sed a patre etiam, & a semetipso Christum dominum traditum esse fac litterae testantur: inquit enim apud Esaiam: Propter scelus populi percussi eum. & paulo ante idem propheta, cum Dominu plagis,&uulneribus assectum spiritu Dei plenus uideret, dixit: omnes nos quasi oves errauimus, unusquisque in uiam suam declinauit, & posuit Dominus in eo iniquitatem Oinniunostrum. De filio autem scriptum est: Si posuerit pro peccato animam suam, uidebit semen longaeuum. Sed eandem rem Apostolus grauioribus etiam uerbis expressit, cum tamen ex altera parte uellet ostendere, quantum nobis de immensa Dei misericordia & bonitate sperare liceat: inquit enim: Qui etia proprio filio suo no pepercit,1 sed pro nobis omnibus tradidit illum, quomodo non etiam cum
42쪽
illo omnia nobis donauit 3 Sequitur nunc, ut quanta fuerit passionis acerbitas Parochus doceat. quainqua si memoria teneamus, sudore Domini fictum ut guttas sanguinis decurrentis in terra, cum ille tor Luc. .
menta, & cruciatus an uno p-iperet, quibus paulo post assciendus erat, iacile ex eo unusquisque intelliget, nihil ad illum dolorem ad di potuisse . nam si malorum imminctium cogitatio tam acerba filii, id quod sanguinis sudor declarauit, quid ipsam perpessionem fui si se existimandum est Sed tamen Christum dominum summis tum animi, tum corporis doloribus assectum esse constat. Ac primu quidem nulla fuit eius corporis pars, quae grauissimas poenas non senserit. nam &pedes & manus clauis cruciassxae, caput spinis compunctum, & arundine percussum, ficies sputis foedata,alapis caesa, totum corpus flagellis uerberatum est. Praeterea omnium & generum, α ordinum homines conuenerunt in unum aduersus Dominum, de Ps l. 1. duersus Christum eius. Gentes enim & Iudau passionis suasores, auctores, ministri suerunt: Iudas eum prodidit, Petrus negauit, ceteri
omnes deseruerunt. lam uero in cruce ipsa acerbitatem ne,an ignominiam, an utrumque simul quercinur 3 Ac profecto nullu aut tu
plus genus mortis, aut acerbius excogitari eo potuit, quo affici non nisi nocentissimi, & sceleratissimi homines consueuerunt, & in quo summi doloris, de cruciatus sensum mortis diuturnitas uehementiorem elsciebat. Augebat autem poenarum magnitudine ipsa Christi Iesu corporis constitutio,& habitus: quod quidem cum spiritus sancti uirtute sermatum esset, multo persectius,& temperatius nisi qua aliorum hominum corpora esle possunt: atque ideo acriorem quoque sentiendi uim habuit,&grauius tormenta illa omnia perpessum est. Quod uero ad intimum animi dolorem pertinet, nemo dubita re potest, quin seminus in Christo fiterit. Sanctis enim hominibus, quicuque supplicia,&cruciatus pertulerunt,nOdcfuit animae solatium diuinitus datum, quo recreati, tormcntorum uim aequo animo serre possent: immo uero in cruciatibus pleriq. intima laetitia eL serebantur: inquit enim Apostolus : Gaudeo in passionibus pro uo- - οἰοβ. tbis: & adimpleo ea, quae desunt passionum Christi in carne mea pro corpore eius, quod est Ecclesia. & alibi: Repletus sum cosolatione: z.adror.7. superabundo gaudio in omni tribulatione nostra. Uerum Christus dominus amarissimae passionis calicem, quem bibit, nulla suauitate permixta temperauit. humanae enim naturae, quam assiimplerat, sentire omnia tormenta permisit, non secus, ac si homo, non etiam Deus fuisset.
43쪽
Reliquum modo est, ut commoda etiam, & bona, quae ex passione Domini percepimus, a Parocho accurate explicentur. Primum
igitur Domini pallio, peccati liberatio fuit. nam, ut est apud sanctu
Ioannem, Dilexit nos,&lauit nos a peccatis nostris in sanguine suo:& Apostolus inquit: Conuiuificauit uos, donans uobis omnia delicta, delens quod aduersum nos erat chirographum decreti, quod erat contrarium nobis, & ipsum tulit de medio Agens illud cruci. Deinde a daemonis tyrannide nos eripuit: ipse enim Dominus inquit: Nunc iudicium est mundi: nunc princeps huius mundi elici tur seras: & ego, si exaltatus seero a terra, omnia traha ad me ipsum. Poenam praeterea peccatis nostris debitam per luit. Tum uero quia nullum gratius, & acceptius Deo sacrificium afferri potuit, patri nos rcconciliauit, cumque nobis placatum, & propitium reddidit. Postremo quoniam peccata sustulit, caelorum etiam aditum, communi humani neris peccato interclusum, nobis patesecit. Atque id Apostolus significauit illis uerbis: Habemus fiducia in introitu lanctorum in sanguine Christi. Neque uero in ueteri lege huius mysterii figura, & imago quaedam de it . nam illi quibus interdictu erat,
ne in patriam ante summi iacerdotis mortem reuerterentur, hoc significabant, nemini, quamuis iuste, & pie uixisset, aditum in Ctlestem patriam patere, antequam summus ille,atque aeternus sacerdos Christus Iesus mortem obiret . qua quidem obita, statim caeli seres patuerunt iis, qui sacramentis expiati, fideque, spe,& charitate praediti, passionis cius participes fiunt. Haec autem omnia maxima, & diuina bona Parochus docebit ex Domini passione ad nos peruenisse: primum quidem, quia est integra, atque omnibus numeris persecta satisfactio, quam admirabili quadam ratione Iesus Christus pro peccatis nostris Deo patri persoluit. Neque uero pretium quod pro nobis persoluit, debitis nostris par se lum, & aequale Lit, uerum ea longe superauit. Deinde sacrificium Deo acceptissimum filii; qiiodcuilli filius in ara crucis obtulit, patris iram, atque indignatione pror sus mitigauit. atque hoc nomine Apostolus usus est, cum inquit: Christus dilexit nos,& tradidit semetipsum pro nobis oblationem& hostiam Deo in odorem suauitatis. Praeterea redemptio, de qua est apud apostolorum Principem: Non in corruptibilibus auro, uel a gento redempti estis de uana uestra conuersatione paternae traditionis, sed pretioso sanguine quasi agni immaculati Christi,& inconi minati. & Apostolus docet: Christus nos redemit de maledicto imgis , iactus pro nobis maledictum. Verum, praeter haecini mensa beneficia,
44쪽
beneficia, illud etiam uel maximum consecuti sumus, ut in hac una passione, omnium uirtutu clarissima exempla habeamus. nam & patientiam,& humilitatem,& eximiam charitatem,&mansuetudianem, & obedientiam,& summam animi constantiam non solum inperferendis propter iustitiam doloribus, sed etiam in morte oppetenda ita ostedit, ut uere dicere possimus, saluatorem nostrum, quaecumque uitae praecepta toto praedicationis suae tempore uerbis nos docuit, ea omnia uno passionis die in se ipso expressisse. Atque haec breuiter de Christi domini saluberrima passione & morte dicta sunt. Utinam uero haec mysteria in animis nostris assidue uersentur, &una cum Domino pati, &mori, &sepeliri discamus, ut deinde, abi Ora omni sorde peccati, ad nouam uitam cum illo resurgentes, aliquando tan dem ipsius gratia, & misericordia digni simus, qui cael stis regni, & gloriae participes essiciamur.
DESCENDIT AD INFEROS, TERTIA DIE RESvRREXIT A
MO RTvis. Maxime quidem refert nosse gloriam sepulturaed
mini nostri Iesu Christi, de qua proxime dictum est: sed plus interest fidelis populi, cognoscere illustres triumphos, quos ex deuicto Diabolo, & spoliatis inferorum sedibus deportauit: de quibus, simulque de resurrectione dicendum est . qui locus etsi separatiin
per se recte tractari possit: nos tamen, sanctorum patrum auistoritatem secuti , eum cum descensu ad inseros coniungendum putauimus. Eius igitur priori parte hoc nobis crcdendum propontitur, Christo iam mortuo, eius animam ad inferos descendisse, ibuque tamdiu mansisse, quamdiu eiusdem corpus in sepulcro fuit. His autem uerbis simul etiam confitemur, eandem Christi personam eo tempore & apud inferos filisse , & in sepulcro iacuisse . Quod quidem cum dicimus, nemini mirum uideri debet : propterea quod, ut saepe lain docuimus, quamuis anima a corpore diascesserit, numquam tamen diuinitas uel ab anima, uel a corpore separata est.
Sed quoniam articuli explanationi plurimum lucis afferre potest, si Parochus prius doceat, quid hoc loco inferorum uocabulo intelligendum sit, monere oportet, inferos hoc loco pro sepulcro non accipi, ut quidam non minus impie, quam imperite putau runt. superiori enim articulo Christum dominum sepultum esse. edocti sumus: nec ulla causa erat, cur in fide tradenda alio,& quidem obscuriori loquel genere idem a sanctis apostolis repeteretur:
45쪽
veru inferorum nomen abdita illa receptacula significat, in quibus
animae detinentur, quae caelestem beatitudinem non sunt consecutae . Ita uero sacrae litterae hanc uocem multis in locis usurparunt.. nam apud Apostolum legimus: In nomine Iesu omne genu flecti caelestium , terrcstrium , & infernorum . & in Actis apostolorum D. Petrus testatur: Christum dominum suscitatum solutis doloribus Inferni. Neque tamen ea receptacula unius, &ctussicin gen ris sunt omnia. est enim teterrimus, &obscurissimus carcer, ubi
perpetuo, & inextinguibili igne damnatorum animae simul cum immundis spiritibus torquentur, qui etiam gehenna, abystrus, S propria significatione Infernus uocatur. Praeterea est purgatorius ignis, quo piorum animae ad definitum tempus cruciatae expiantur, ut eis in aeternam patriam ingressus patere possit, in quam nihil coinquinatum ingreditur. Ac de huius quidem doctrinae ueritate, quam & scripturarum testimoniis,&apostolica traditione confirmatam esse sancta Concilia declarant, eo diligentius, &saepius P rocho disserendum erit, quod in ea tempora incidimus, quibus homines sanam doctrinam non sustinent. Tertium postremo recept culi genus est, in quo animae sanctorum ante Christi domini aduentum excipiebantur ; ibique sine ullo doloris sensu, beata redemptionis spe sestentati, quieta nabitatione si uebantur. Horum igitur piorum animas, qui in sinu Abrahae saluatorem expectabant, Christus dominus ad inferos descendens liberauit. Nec uero existimandum est, eum sic ad inferos descendisse, ut eius tantummodo uis ac
uirtus, non etiam anima eo peruenerit. Sed omnino credendum est
ipsam animam re, & praesentia ad inferos descendisse, de quo extat missimum illud Dauidis testimonium: Non derelinques antia mam meam in Inserno. Verum etsi Christus ad inferos descendit, nihil de eius summa potestate detractum est: neque eius sanctitatis splendor macula aliqua a ersus: cum potius nocticho uerissima esse omnia, quae de illius sanctitate celebrata erant, eumque silium Dei esse, quemadmodum antea tot prodigiis declarauerat, apertissime comprobatum sit. Id quod ficile intelligemus, si causas, cur Christus, de alij homines in ea loca uenerint, inter se cons
ramus. Ceteri enim omnes captiui descenderant: ipse uero inter
mortuos liber, &uictor, ad profligandos daemones , a quibus illi
ob noxam inclusi, &constricti tenebantur, descendit. Praeterea alij omnes, qui descenderunt, partim poenis acerbissimis torquebatur, partim
46쪽
uero, ut alio doloris sensu carerent, tamen Dei aspectu priuati spe beatae gloriae, quam expectabant, suspcnsi torquebantur . At Christus dominus descendit, non ut aliquid pateretur , uerum ut sanctos, &iustos homines ex misera illius custodicae molestia libera- - ret, eisque nassonis suae studium impertiret. Quod igitur ad Inseros descendit, nulla prorsus de summa eius dignitate,& potestate diminutio secta est. His expositis, docendum erit, propterea Christum dominum ad inseros descendisse, ut, creptis daemonum spoliis, sanctos illos pa- ψμπι -- trescetcrosque piose carcere liberatos secum adduceret in caelum. quod ab eo admirabiliter summaque cum gloria persectum est: sta- im. 'tim enim illius aspectus claris limam lucem captiuis attulit, coruque animas immensa laetitia, gaudioque impleuit: quibus etiam optatis simam beatitudinem, quae in Dei uisione consistit, impertiuit. quo ficto, id comprobatum est, quod latroni promiserat illis vcrbis:
Hodie mecum eris in paradiso. Hanc uero piorum liberationem Dic. 23. Oseas tanto ante praedixerat in huc modum: Ero mors tua, o mors: 3 morsus tuus ero Inferne . Hoc etiam significavit Zacharias propheta ZMb 'ta, cum ait: Tu quoque in sanguine testamenti tui emissisti uinctos tuos de lacu, in quo non est aqua. Id ipsum denique exprest sit Apostolus illis uerbis: Expolians principatus, &potcstates, tra- ad M. duxit confidenter palam triumlhans illos in semetipso. Verum, ut huius mysteri j uim melius intelligamus, saepe illud memoria repetere debemus , pios homines non colum qui post aduentum Domini in lucem editi erant, sed qui illum post Adam antecesserant, uel qui usque ad finem saeculi futuri sunt, eius passonis beneficio salu
tem consecutos esse. mamobrem antequam ille moreretur, ac re
surgeret, caeli portae nemini umquam patuerunt: sed piorum animae, cum e uiuis excessissent, uel in sinum Abrahae deserebantur, uel, quod etiam nunc ijs contingit, quibus aliquid diluendum, S: persoluendum est, Purgatori j igne expiabantur. Est illa praeterea causa cur descenderit ad inseros Cnristus dominus, ut ibi etiam, qucmadmodum in caelo, & in terris, uim suam, potestatemque declararet, &omnino, ut in nomine citis omne genu siecteretur caelestium, terrcstrium, & in sernorum . mo loco quis summam Dei benignitatem
ingenus humanum non admiretur,&obstupescat, qui non modo pro nobis acerbissimam mortem subire, sed infimas ctiam terrae partes penetrare uoluerit, ut sibi charissimas animas, inde ereptas,ad beatitudinem traduceret
47쪽
Sequitur altera articuli pars: in qua explicanda quantum laborare Parochus debeat, declarant illa Apostoli uerba: Memor esto, dominum Iesum Christum resurrex ille a mortuis. quod enim Timotheo praecipit, idem etiam reliquis animarum curatoribus praeceptum esse dubitandum non est. Ea autem articuli est sententia: Polliquam Christus dominus sexta feria , hora dici nona, in cruce spiritum emisit, & eadem die uespere sepultus est ab eius discipulis, qui Pilati praesidis permissu corpus Domini e cruce depositum in propinqua Sorti monumentum nouum intulerunt; tertio a morte ale, qui fuit dominicus, summo mane illius anima corpori iterum coniuncta est: atque ita is, qui triduum illud mortuus fuerat, ad uitam, ex qua.moriens discesserat, rediit,&surrexit. sed rosurrectionis i ioce non illud solum intelligendum est, Christu a mortuis excitatum esse, quod multis aliis commune fuit, sed suaui, ac uirtute resurrexisse, quod proprium in illo fuit, & singulare. Neque enim natura patitur, nec ulli homini concessiim est, ut se ipsum pos sit uirtute sua a morte ad uitam reuocare. Hoc uero summae Dei potestati tantummodo reseruatum est, ut ex illis Apostoli uerbis intelligimus: Et si crucifixus est ex infirmitate, sed uiuit ex uirtute Dei. quae quoniam neque a Christi corpore in sepulcro, neque ab anima, cum ad Inseros descendisset, seiuncta umquam suit, diuina uis tum in corpore inerat, quae animae iterum coniungi, tum in anima, qua ad corpus denuo reuerti posset: qua &licuit a uirtute reuiuiscere, atque a mortuis resurgere. Id uero David spiritu Dei plenus praedixit his uerbis: Saluauit sibi dextera eius,5: brachium saninueius. Deinde ipse Dominus diuino oris sui testimonio confirmauit: Ego pono animam meam, ut iterum sumam eam: N potestatem habeo ponendi eam,& potestatem habeo iterum sumendi eam. Iudaeis etiam ad confirmadam doctrinae ueritatem dixit: Solvite templum hoc,& in tribus diebus excitabo illud. Quod quidem tametsi δ e te-plo illo magnifice ex lapidibus structo intelligerent, ille tamen, ut scripturae uerbis eodem in loco declaratum est, dicebat de templo corporis sui. Qiramuis autem in scripturis interdum legamus, Claristum dominum a patre suscitatum esse, hoc ad eum, ut ad hominem, referendum est: quemadmodum illa rursus ad eundem, ut Deum, spectant, quibus significati ir, cum sua uirtute resurrexisse.
Sed illud etiam praecipuum Christi fuit, quod ipse primus omniu
hoc diuino resurrectionis beneficio affectus est. nam in scripturis &primogenitus ex mortuis,& primogenitus mortuoru uocatur. Atq. ut est
48쪽
ut est apud Apostolum, Christus resurrexit a mortuis primitiae dor Odcω. s. intentium: quonia quidem per hominem mors,& per nomine resurrectio mortuoru: &sicut in Adam omnes moriuntur, ita &in Christo omnes uiuificabuntur. Unusquisque autem in suo ordine, primi itiae Christus: deinde is,qui sunt Cnristi.quae quide uerba de perfecta
resurrectione interpretanda sunt, qua ad immortalem uitam, omni prorsus moriendi necessitate lublata, excitamur. Atque in eo genere Christus dominus primum locum obtinet. nam si δe resurrectio- ii in ne loquimur, hocest ὀe reditu ad uitam, cui iterum moriendi necesi sitas a)iuncta est, ante Chrillum multi alii a mortuis excitati iunt:
ut omnes tamen ea condicione reuixerunt, ut eis iterum morien- i Idum esset: at Christus dominus ita resurrexit morte subacta,& op-
pressa, ut mori amplius non posset: quod quidem apertissimo illo testimonio confirmatur: Christus resurgens ex mortuis iam non mo--ε. ritur: mors illi ultra non dominabitur. Quod uero articulo additur, TERTI A DIE, Parocho explanandum erit, ne fideles arbitrentur,totos ipsos tres dies Dominum in sepulcro fruisse. nam quod integrum
naturalem diem, partemque tum antecedentis, tum consequentis
diei in sepulcro conditus est, ob eam rem uerissime dicitur triduo in sepulcro iacuisse, ac tertia die a mortuis surrexisse. Vt enim diuinitatem si iam dcclararet, resurrectionem ad finem saeculi differre noluit. rursus uero, ut cum uere hominem,uereque mortuum esse crederemus, non statim post mortam, sed tertio die reuixit: quod tem- iporis spatium ad ueram mortem comprobidam satis csse uidebatur. Patres primae Costantinopolitanae Synodi huic loco addiderunt: SECvNDvM SCRi P Tvst As. Quod quidem ab Apostolo acceptum, in fidei Symbolum propterea transtulerunt, quod resurrectionis mysterium maxime necessarium esse, idem Ahostolus docuerit iis uerbis: Si Christus non resurrexit, inanis est ergo prae- Iicor. s. dicatio nostra, inanis est & fides uestra: de si Christus non resurrexit, uana est fides uestra: adhuc enim estis in peccatis uestris. Quare D. Augustinus, cum huius articuli fidem admiraretur, ita scripsit: Non magnum est credere, quia mortuus est Christus. hoc nus.& Pagani, & Iudaei, & omnes iniqui credunt: hoc omnes crodunt , quia mortuus est: fides Christianorum resurrectio Chri sti est: hoc pro magno habemus, quia credimus cum resurrexisse. ex quo factum est, ut frequentissime Dominus de sua resurrectione locutus sit: ac numquam fere de passione sua cum discipulis collocutus est, quin de resurrectione loqueretur. quare cu dixisset: Filius rist. is.
49쪽
hominis tradetur gentibus, & illudetur, & flagellabitur, & conspuetur, & postquam flagellauerint, occidct cum: ad extremum addidit, Et tertia die resurget. &cum Iudan ab eo peterent, ut aliquo signo, LM.t r. & miraculo doctrinam suam comprobaret, respondit, nullum aliud signum eis datum iri, qua Ionae prophetae signum. sicut enim sitit Ioianas in uentre ceti tribus diebus, & tribus noctibus, sic futurii imauit, filium hominis in corde terrae tribus diebus, & tribus noctibus. De necesita- Uerum, ut huius articuli uina,&sensum melius perspiciamus,
iis i. - . 'ΠObi in uostigi da, Scognoscenda sunt, Primum quidem, qua
infimi Iesu re necesse fuerit Christum resurgere; deinde,qui resurrectionis finis,cbristi. &scopus sit,& quae ab ea utilitates, & commodam nos sint pros eha. odigitur ad primum attinet, neccsse fuit eum resurgere, ut Dei iustitia ostenderetur, a quo maxime decebat eum extolli, qui ut illi obtemperaret, depressus, atque omni ignominia asseetias eratii. Hanc Apostolus causam attulit, cum ad Philippenses inquit: Humiliavit semetipsum fictus obediens usque ad moraena, mortem autecrucis, propter quod α Deus exaltavit illum. Praeterea, ut fides iam stra confirmaretur, sinc qua hominis iustitia constare non potest. illud enim maximo argumento esse debet,Christum filium Dei Histe, quod sua uirtute a mortuis resurrexit: deinde ut spes nostra aleretur, atque sustentaretur. Cum enim Christus resurrexerit, certa spe nitimur fore, ut nos etiam resurgamus: siquidem membra capitis suit ad cor. 1 . condicionem consequantur, necesse est . ita enim Apostolus arguta
nedictus Deus, & pater domini nostri Iesu Christi, qui secundum
misericordiam suam magnam regenerauit nos in spem uiuam per resurrectionem Iesu Christi ex mortuis in hereditatem incorruptibi- i lem. Postremo ob eam etiam rem Domini resurrectionem necesi riam fuisse docendum est, ut salutis,&redemptionis nostrae mysterium absolueretur. Christus enim morte sua nos a peccatis lifer uit; resurgens uero praecipua nobis bona restituit, quae peccando
amiseramus. Quare est apud Apostolum dictum: Christus traditus est propter delicta nostra, & resurrexit propter iustificationem n stram. Ne quid igitur humani generis saluti deesset, quemadmoduillum mori, ita resurgere etiam oportuit. Ex iis uero, quae hactenus dicta sunt, perspicere possumus, quantum utilitatis Christi domini resurrectio fidelibus attulerit. In resurrectione enim Deum esse lini nortalem,plenii gloria,mortis & Diaboli uictorem agnoscimus rquod
50쪽
quod de Christo Iesu sine ulla dubitatione credendum, & confitendum est. Deinde Christi resurrectio nobis etiam coq)oris resurrectionem peperit; tum quia cius mysterij essiciens causa filii; tum quia ad Domini exemplum resurgere omnes debemus. Nam quod ad corporis resurrectionem attinet, Apostolus ita testatur: Per hominem mors ,& per hominem resurrectio mortuorum . quaecumque enim Deus in redemptionis nostrae mysterio egit, ad omnia Christi humanitate, tamquam cssicienti instrumento, usus est. Quare eius resurrectio instrumentum quoddam filii ad resurrectioncin nostraessiciendam. exemplar uero dici potest,quoniam Christi Domini re surrectio omnium est persectissima: ac quemadmodum Christi coriapus resurgens ad immortalem gloria immutatum est, ita nostra etiacorpora, quae prius imbecilla, &mortalia fuerant, gloria, &immortalitate ornata restituentur. Ut enim Apostolus docet, Saluatorem expectamus dominum nostrum Iesum Christum, qui resemiabit corpus humilitatis nostrae configuratum corpori claritatis suae. Hoc etiam de anima in peccatis mortua dici potest, cui quo pacto Christi resurrectio exemplar proponatur, idem Apostolus ijs uerbis ostentadit: o modo Christus serrexit a mortuis per gloriam patris, ita&nos in nouitate uitae ambulemus: si enim complantati facti sumus similitudini mortis eius, simul & resurrectionis crimus.& paucis interiectis, inquit: Scientes quod Christus resurgens ex mortuis, iam non moritur, mors illi ultra non dominabitur. Quod enim moria tuus est peccato, mortuus est semel: quod autem uiuit, uiuit Deo. Ita & uos existimate,uos mortuos quidem esse peccato, uiuentes autem Deo in Christo Iesu. Duo igitur a Christi surrectione exempla petere debemus. Alterum est, ut, postquam peccati maculas eluimus, nouum uitae genus instituamus, in quo morum integritas, innocentia, sanctitas, modestia, iustitia, beneficentia, humilitas eluceant. Alterum est, ut in eo uitae instituto ita perseueremus, ut, adiuuate Domino, a iustitiae uia, quam semel ingressi fierimus, non excidamus. Neque uero Apostoli uerba id solum demonstrant, Christi resurrectionem ad resurrectionis exemplum nobis proponi : uerum etiam resurgendi uirtute nobis praebere, uire ite, &spiritum largiri, quo in sanctitate, iustitia permaneamus, ac Dei praecepta seruemus,declarant. nam 'u admodum ex eius morte non solum peccatis moriendi exempsum capimus, sed uirtutem etiam haurimus, qua peccatis moriamur: ita eius resurrectio ad iustitiam consequendam nobis uires asscrt, ut,